Omwalling aan het licht

Er wordt hard gewerkt aan het project Noorderlijn, een nieuwe tramverbinding tussen het centrum en Antwerpen-Noord. Goeie zaak! Mooie bijkomstigheid: nu de noordelijke Leien voor die klus open liggen kunnen archeologen hun hart ophalen. Onder die Leien liggen immers de resten van de Spaanse omwalling uit de 16de eeuw. Keizer Karel V liet die destijds aanleggen om de stad te beschermen tegen aanvallen uit het noorden, van de Gelderse troepen van Maarten Van Rossum bijvoorbeeld.

De Spaanse omwalling was een tien meter hoge muur met negen bastions met kanonnen, vijf stadspoorten, bruggen en een vestinggracht. Het ligt in de bedoeling een reconstructie ervan na de werken permanent te exposeren. De resten van de stadswal die eerder bij de werken aan de zuidelijke Leien werden gevonden zijn al lang te zien in de parkeergarage bij de Nationale Bank hier.

Zwarte stipjes

België telt 589 gemeenten, het grotere Nederland 390. Zegt dat iets over de bestuurbaarheid van die landen? Ik twijfel. Luxemburg (met minder inwoners dan de gemeente waarin ik woon) telt er immers 105. Duitsland, een pak groter, heeft er 11.334. Ik kan niet goed duiden waarom, maar dat Frankrijk achterblijft in de vaart der volkeren heeft ongetwijfeld ook iets te maken met het aantal gemeenten in die republiek: het zijn er niet minder dan 36.781! Werkelijk iéder gehucht heeft er een burgemeester en college van schepenen/wethouders. Op onderstaand kaartje zijn de zwarte stipjes gemeenten….

Meer dan een ruïne

Overigens mag niet de indruk ontstaan dat Saint-Omer één grote ruïne is: het is een charmant stadje met een aantal interessante gebouwen waarvan de Cathédrale Notre-Dame ronduit indrukwekkend is. In deze majestueuze kerk is ook een Kruisafneming van Pieter Paul Rubens te zien.

Op bedevaart

Was samen met vriend en collega-dichter Albert Hagenaars ‘op bedevaart’ naar Saint-Omer, dat vroeger Sint-Omaars heette. Vermoedelijk ongeveer op de plaats waar we op de foto hierboven staan stelde Lambertus van Sint-Omaars ooit zijn Liber Floridus samen, de oudst bekende encyclopedie.

Door deze Lambertus liet ik me inspireren tot de cyclus Lambertus van Sint-Omaars beschrijft de wereld. Die reeks is ‘los’ ook online raadpleegbaar:

http://www.bertbevers.com/nieuwlambertus.htm

 

Voorjaar

Hallo, jong kauwtje.
Heb jij nog steeds geen eigen
vrouwtje, manneke?

Medeklinkerloos

In het Roemeens bestaat een zin die uit louter klinkers bestaat: Oaia aia e a ei. Hij betekent nog iets ook: Dat schaap is van haar.

Pareldrager

Ik vind het ontroerend hoe mooi die druppel op dat blaadje van de klaverzuring blijft liggen. Het lijkt wel of een vlinder een parel op de linkervleugel draagt….

Tul en vul

Leg aan een anderstalige de logica van het verschil in klemtoon tussen tulpen en vulpen maar eens uit….

Een sterke vrouw

Op verzoek van Christina Guirlande schreef ik voor het literair magazine De Vallei het gedicht Een sterke vrouw bij deze tekening van Patrik Rogiers. Zie :

http://static.skynetblogs.be/media/169074/3476654678.pdf

 

Verbastering

Zaragoza (mooie naam overigens) is een interessante verbastering van Caesarea Augusta, zoals de stad in de Romeinse tijd heette. Wanneer je een Aragonees of Catalaan Zaragoza hoort zeggen herken je het wel.

Uit de kast (XLVI): Frans Budé

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek voor de poëziekast staan om daar met de ogen toe op goed geluk een bundel uit te plukken en daaruit een willekeurige bladzijde op te slaan. Ditmaal pakte ik Achter het verdwijnpunt van Frans Budé (Meulenhoff, Amsterdam, 2015). Daaruit bladerde ik ‘blind’ bladzijde 96 op, met I.M. H.H. ter Balkt (1938-2015):

Eeuwig aan het zingen achter hoge strovuren,

eeuwig aan het vliegen achter ijsvogels aan.
Er tikt geen klok meer, er smelt geen ijs, het licht
is omgekiept achter de laatste eik. Ongedurig
aan het rondreizen in hetzelfde wagenspoor.
Moe en onbereikbaar trekt men je een harnas aan,
diep verborgen in de trog van onzichtbaarheid.
Je weert het af, dit bevel – en schrijft door.

Ze zijn er weer!

Oké, echt goedkoop zijn ze nog niet maar ze zíjn er weer wel: binnenkort opnieuw tijd voor een maaltje asperges….

Mooie lettertypes (3)

Voorgevoel

Het blijft tocht frappant hoe beschaving voor- en nadelen heeft. Dat weten we allemaal wel. Non-beschaving echter ook. Denk daaraan nu ik weer een artikel uit The Observer terugvind. Die krant had een verhaal over de Sentinelezen, de bewoners van Noord-Sentinel - een van de Andamanen - in de Indische Oceaan. Dat is een stam die niemand op het eiland toelaat, en belangstellenden met bijlen, speren en pijl en boog bestookt en effectief weghoudt. De Sentinelezen zijn in het Stenen Tijdperk blijven steken. Marco Polo schreef er al over. De eilanders jagen met pijl en boog op vis, kunnen geen vuur maken en hebben geen woord voor getallen groter dan twee. Maar, máár: in 2004 hadden de Sentinelezen blijkbaar door dat de boze geesten iets bekokstoofden: vooraanstaande stamleden strooiden varkens- en schildpaddenschedels in het rond en gooiden met stenen naar de oceaan (!) geruime tijd voordat de tsunami toesloeg. Alle Sentinelezen waren bijtijds landinwaarts gevlucht: er is er toen niet één omgekomen….

Logisch eigenlijk

In de Poolse versie van Scrabble is de letter Z maar 1 punt waard….

Een nieuwe kijk

“Ik voel dat er een hernia op komst is Daisy!” “En weet die waar de handrem is?” Danny Braems Vintage - Een nieuwe kijk op een oude kiek is iedere dag weer de moeite waard....

http://vintage.charmantwerpen.be/

Ovationeel applaus

Vanmiddag ging bij het MAS de 104de editie van de Scheldeprijs van start. In Vlaanderen weten ze iets van wielrennen, hoor. Er wordt heus niet alleen voor gouwgenoten als Tom Boonen geklapt. Wereldkampioen en kersvers Ronde van Vlaanderen-winnaar Peter Sagan heeft vermoedelijk zelden zo’n bijval gehad. En haast ontroerend was het ovationele applaus dat Fabian Cancellara, bezig aan zijn laatste seizoen en dus ook zijn laatste Scheldeprijs, daarstraks ten deel viel….

Spingere

Voor mensen die niet vertrouwd zijn met het Italiaans blijft het bij een boodschap als spingere natuurlijk gokken of ze nu moeten duwen of trekken….

Heerlijke geur

Een van de heerlijkste geuren, naast die van vers geroosterd brood, is die van gebakken ajuin. Daarvan loopt het water me echt in de mond….

Leuke woorden

Breekbrood, dadelpasta, papaverplantage, traagschuim, troggewelf, viergeslacht, zwartnervigheid.

Zelfprojectie

Boeiend citaat van Xenophanes van Colophon: “Als paarden en leeuwen handen hadden, of met hun handen konden tekenen of zulke dingen maken als mensen kunnen maken, dan zouden de paarden de goden afbeelden als paarden, en de leeuwen als leeuwen, en zouden ze de lichamen afbeelden zoals hun eigen lichamen zijn.”

Vlaanderens?

Prachtige Ronde van Vlaanderen vandaag, met Peter Sagan als oververdiende winnaar. Jammer van Tiesj, jammer van Greg. Maar een schitterende finale. Zal er nog regelmatig aan denken. Momenteel echter knaagt iets anders. Ook de Ronde van Vlaanderen voor vrouwen werd heden verreden. Hoe kan het dat Lucinda Brand, Nederlands kampioene op de weg en onlangs nog derde in Gent-Wevelgem, in een interview op televisie zegt dat ze graag rijdt in Vlaanderense koersen? Is het met het onderwijs in Nederland nou écht zo slecht gesteld dat ze het adjectief van Vlaanderen niet eens meer kennen?

Lange vingers

‘Wat een rare lange vingers,’ dacht ik eerst toen ik deze foto van de jonge Ernest Claes zag. Vervolgens meende ik dat het om een vervormingsfout ging die in de donkere kamer was gemaakt, maar Geertje had gelijk: hij heeft zijn vingers tussen de pagina’s van een boek. Vreemde vertekening….

Onbekende weelde

We komen graag in de Aziatische supermarkt Sun Wah. We kopen daar altijd onze mie, maar snuffelen er sowieso met plezier rond. Veel producten hebben een etiket met toelichting in het Duits, Engels, Frans of Nederlands maar heel veel ook niét en dan kan het er wel smakelijk uitzien maar je hebt veelal geen idee wat het is....

Altijd handig

Altijd handig, van die plakkaten Te koop die te koop liggen….

De enige keer

In 2 Koningen 4:32-36 wekt Elisa de zoon van de Sunammitische tot leven: ‘Toen kwam hij overeind en boog zich weer over het kind. Toen niesde de jongen zeven keer en deed zijn ogen open.’ Het is de énige keer dat er in de Bijbel wordt geniesd, maar wel gelijk goed want niet minder dan zeven keer.

Mooie lettertypes (2)

Momentopname

Wat heb ik vandaag zoal aan cultuurdragers in de onmiddellijke nabijheid? Het betreft Een man begraaft een boom van Shari Van Goethem, Bert Govaerts’ Ernest Claes – De biografie van een heer uit Zichem, The 39 Steps van Alfred Hitchcock en Beaucoup Fish van Underworld.

Station Zwarte Cross

Even terugkomend op de Rijmende stations van eergisteren: mijn Achterhoekse kameraad Hans Mellendijk laat weten dat station Lichtenvoorde-Groenlo effectief wel bestáát, maar dat niemand het daar zo nóemt. In de volksmond heet het station Lievelde (spreek uit: Lie-vulde). Volgens hem gebruiken de N.S. die plaatsnaamvolgorde omdat Lievelde tot het begin van deze eeuw in de gemeente Lichtenvoorde lag, en de N.S. na de gemeentelijke herindeling waarbij Lichtenvoorde met Groenlo opging in Oost-Gelre niet wilden kiezen tussen het dorp Lichtenvoorde en de stad Groenlo. Hans: “De alfabetische volgorde zou nu logischer zijn: Groenlo-Lichtenvoorde. Of station Lievelde. Of beter nog Zwarte Cross. Want dan is het eens in het jaar een station met stedelijke drukte. Nu nog wel een knooppunt in het weekend van studentenvervoer (en vroeger dienstplichtige soldaten).” Waarvan akte.

Filmpjes

Ik neem de vrijheid u de filmpjes die bij een aantal van mijn gedichten werden gedraaid nog eens onder de aandacht te brengen:

http://www.bertbevers.com/filmpjes/filmpjes.htm

 

Rijmende stations

Zat weer eens in de vanouds zo vertrouwde trein tussen Roosendaal en Zwolle toen het me eigenlijk voor het eerst opviel dat de namen van de stations ’s-Hertogenbosch en Oss rijmen. Oss is de halte ná Den Bosch. Vroeg me ineens af of er nog meer Nederlandse stations zijn waarvan de naam rijmt op die van het volgende. En jawel hoor: Middelburg-Vlissingen Souburg, Ruurlo-Lichtenvoorde/Groenlo, Daarlerveen-Vriezenveen, Mariënberg-Hardenberg en Bedum-Stedum (en eigenlijk doet het volgende, Loppersum, klanksgewijs óók mee). De echte topper in dezen is natuurlijk Barendrecht-Zwijndrecht-Dordrecht. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Verwarrend

Patrick Lefevere slaagt er ieder jaar in zijn ploeg met kleppers te verstevigen (al was Rigoberto Uran een miskoop). Ook dit jaar staat Etixx Quick Step als een huis, al is er wel een verwarrende factor vermits zowel Niki Terpstra als Bob Jungels voor het team uitkomen: zij zijn respectievelijk Nederlands en Luxemburgs kampioen en mogen dus in het nationale tricot uitkomen. Wanneer je de koers op tv volgt is van een afstandje vaak niet te zien om wie het nu gaat omdat de vlaggen van beide landen (overigens officieel niet rood, wit en blauw maar vermiljoen, wit en kobalt) zo op elkaar lijken.

Smakelijker

De ene dag ziet de fruitschaal er al eens smakelijker uit dan de andere….

Beati Pascha

Veel blauw op straat

Wanneer er een schoolklas passeert klatert de straat van het zwembadachtig geluid dat al die jonge stemmen samen genereren. Ik blijf het mooi vinden dat kinderen op scholen als het nabije Onze-Lieve-Vrouwe- en Sint-Lutgardiscollege een uniform dragen. Het gaat om wat je kunt, en niet om wat voor kleren je ouders kunnen betalen. Van de mensen die iets tegen die uniformiteit hebben dragen er overigens meestal negen van de tien een spijkerbroek….

Goede Vrijdag

Kleurrijk

In het reptielenhuis in de Zoo wonen vogels in dezelfde ruimte als leguanen en schildpadden. Ze zijn amper schuw. Ik kon er op mijn gemakje deze opname maken van een exemplaar van de kleurrijke Gould’s amadine. Deze vogel, de Chloebia gouldiae, werd in 1844 voor het eerst beschreven door de Engelse ornitholoog J. Gould. Vandaar de naam. Welk een beeldschoon vogeltje….

Enghuizer Dialogen

Vandaag gaat de kunstwandelroute Hummelo weer van start. Op het mooie landgoed Enghuizen heeft het Doetinchemmer kunstenaarscollectief Het Web opnieuw een bijzondere kunstroute, de Enghuizer Dialogen, uitgezet. Die kan, van zonsop- tot zonsondergang, bezocht worden tot 17 mei. Er is werk van een dertigtal kunstenaars te zien. Erg apart vind ik alleszins deze ‘boombrug’ van Frans Venhorst. Zoals gebruikelijk is er ook poëzie te bewonderen. Ik mocht twee gedichten bijdragen, waaronder Jaag zacht (vormgegeven door Jan Opdam, zie hieronder). Bij de Enghuizer Dialogen is een fraaie catalogus verkrijgbaar.

Klemtoon

Probeer anderstaligen maar eens het verschil in klemtoon uit te leggen tussen Hotel De Forel en hoteldebotel….

Mooie lettertypes (1)

Vanaf heden ga ik af en toe een foto plaatsen van lettertypes in het stadsbeeld die me qua vormgeving bevallen. Bij dezen de eerste.

Dienstplicht

Er is ondertussen een ganse generatie jongens opgegroeid die nooit in militaire dienst hoefde. Hoewel het spannende tijden zijn verwacht ik niet dat er in onze contreien op afzienbare termijn nog jongemannen onder de wapenen geroepen zullen worden, maar er zíjn in West-Europa verschillen. Zo is de dienstplicht in België afgeschaft, maar in Nederland – in tegenstelling tot wat velen denken – niét. Daar is hij slechts ópgeschort….

Een nieuw jasje

De Auteur, het tijdschrift van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen waarvan ik de redactie mag voeren, steekt in een nieuw jasje: Ron Scherpenisse tekende voor het omslagontwerp.

Nooit een twintigste

Omdat er in de kerk enige tijd verwarring heeft geheerst over het aantal pausen dat zich in de 10de en 11de eeuw Johannes noemde werd er een fout gemaakt: de pausen Johannes XV tot Johannes XIX werden abusievelijk geboekstaafd als Johannes XVI tot Johannes XX. Die fout werd later hersteld, maar toen Pedro Juliao in 1276 bisschop van Rome werd was hij daar klaarblijkelijk niet van op de hoogte. Hij koos voor de naam Johannes XXI, terwijl er de facto nooit een Johannes XX is geweest. De laatste paus Johannes, de brave Angelo Giuseppe Roncalli, had dus eigenlijk Johannes XXII in plaats van XXIII moeten heten….

Goh...

Tot mijn stomme verbazing blijken zowel de woorden beha als bustehouder in de Van Dale van het mannelijk geslacht te zijn....