Overbodig woord

Een woord dat wat mij betreft volledig uit onze taal zou mogen verdwijnen is tussenstand. Welk een overbodig! Je hebt een stánd en een éindstand. Klaar. Dat tussen is helemaal voor niets nodig.

Leuke woorden

Astilbe, barter, carobbe, diepsel, fladderiep, hillebil, inpik, kutse, propstroom, quelea, smeel, wimber, zwikkel.

Echte bergen

Soms lijken bepaalde wolkenformaties wat op bergen. Als lagelanders zijn we er niet aan gewend die werkelijk aan de horizon te zien. Toen we met de trein van Frankrijk naar Italië reisden, meer bepaald van Modane naar Turijn, zagen we over de vlakte links kijkend échte bergen. Toch altijd feestelijk voor wie er aan gewend is door polders te treinen....

Een schuilnaam

Ik nam altijd aan dat Guillaume Apollinaire Guillaume Apollinaire heette. Maar dat blijkt een schuilnaam. Zijn ware naam luidde Wilhelm Albert Włodzimierz Apolinary Kostrowicki. Ik weet niet of ik dié ga onthouden….

Stille tijden

Een interessante expositieruimte in Antwerpen is sedert een paar jaar de Kunsthal Extra City. Dat kunstencentrum is gevestigd in wat eerder de Dominicanenkerk en -kapel waren, in de Provinciestraat. Momenteel is er, nog tot 30 maart, de tentoonstelling Silent Times te zien met werk van Adam Broomberg & Rafael Ronzalez, Basir Mahmood, Taysir Batniji en Younes Zarhoni. Aardig is ook Tertius, quartus and sextus van Meryem Bayram (onderste foto), een gang die een soort antiperistaltische beweging lijkt te suggereren.

https://extracitykunsthal.org/

Soep met groeten

Vermoedelijk zijn ze daar op dat bord een n vergeten, maar voorlopig krijgt wie er een portie kippensoep bestelt daar wel al heel vriendelijk de groeten bij….

https://meergemengdeberichten.blogspot.com/2014/01/als-groenten-is.html

Oei....

Deze oude witte blanke heterosexuele heteroseksuele man kan zich niet herinneren of hij als jongetje van deze  avonturen van de ondernemende matroosjes nu de eerste of de tweede druk met plezier las, en vraagt zich niet af of hij zich daar met terugwerkende kracht voor zou moeten schamen….

Tramkerst

Kerst is in aantocht, en dat kun je overal merken. Zo kun je van sommige reizigers op de tram vermoeden dat ze thuis nog geen kerstboom hebben staan.

Bijna aaibaar (78)

 

Cinema Trivia: Niet goed gewezen

Ernest B. Schoedsack en Merian C. Cooper (ook bekend van King Kong) draaiden in 1935 met The Last Days Of Pompei een nog steeds best onderhoudende spektakelfilm met speciale effecten die nu wellicht wat knullig ogen maar destijds op bioscoopbezoekers behoorlijk wat indruk moeten hebben gemaakt. Met de huidige kijktechnieken valt echter scherp op waar toentertijd de fouten zaten. Neem deze scène van de uitbarsting van de Vesuvius, duidelijk een dubbelprojectie. De meeste Pompeianen hebben in de gaten dat het onheil van de vulkaan aan het komen is, en wijzen die netjes aan, maar  de linkse wijzende arm richt de wijsvinger naar tien voor elf, veel te ver naar links…. Hoe dan ook is het een onderhoudende film:

https://www.youtube.com/watch?v=j5mgrn-zj6I

Kleiner dan verwacht

Enigszins verneukeratief, excusez le mot, vond ik de verpakking van deze Elephant baked squeezed pretzels. Die leken me nou echt lekker. Dat bléken ze ook te zijn, maar ze waren qua omvang wél maar zo’n beetje de helft van wat de afbeelding op de verpakking suggereerde….

Verstandige investering

Een spaarbankboekje brengt met de treurige rentes van de laatste jaren zeker afgezet tegen de inflatie de facto niéts op, en beleggen blijft gokken. Nee mensen, het beste wat je met je geld kunt doen is goud kopen. Dat blijft zijn waarde houden, als die niet al vermeerdert. Dát hebben deze inkopers goed in de smiezen….

Pong

O, wat waren we onze tijd toch ver vooruit in 1972. Wanneer we het spelletje Pong speelden waanden we ons echt gearriveerd in het computertijdperk….

Paar uitzonderingen

Natuurlijk zijn er altijd, ook hier, uitzonderingen. In Vlaanderen bleef het aantal cafés in de periode 2013-2023 in drie gemeentes, Kraainem en Vorselaar (elk 4) en Hoogstraten (16), exact gelijk. En er waren zelfs drie gemeentes waar het aantal cafés toénam: Koksijde (van 26 naar 27), Kluisbergen (van 8 naar 11) en Knokke-Heist (opgelet: van 43 naar 62!).

Iedere werkdag één....

Ik sluit niet uit dat mensen heden ten dage dankzij het wereldwijde web onderling méér contact hebben dan vroeger, maar het líjfelijk contact was eertijds toch vanzelfsprekender. Dat mensen elkander fysiek minder treffen zou je alleen al kunnen concluderen uit het aantal cafés dat definitief de deuren sluit. Tussen 2013 en 2023 verdwenen er in Vlaanderen 2739 (twee-dui-zend-ze-ven-hon-derd-ne-gen-en-der-tig!), zowat iedere werkdag één. Dat is toch schrikbarend? Neem alleen de gemeente Antwerpen: in 2013 waren daar 752 cafés, maar in 2023 nog slechts 541….   

Feestje in de stad

Voor wie verzot is op lichtjes en allerhande versierselen is het momenteel een feestje om door de stad te kuieren: ook in Antwerpen doen ondernemers en stadsbestuur hun uiterste best om in het straatbeeld voor een smaakvolle kerststemming te zorgen. 

Ken uw grenzen....

Ik ben een liefhebber van duidelijke afspraken. Die voorkomen een hoop problemen. Neem afspraken over grenzen bijvoorbeeld. Pak de Moezel tussen Duitsland en Luxemburg. De grens van Luxemburg loopt tot aan de Moezel, en de grens van Duitsland óók. De rivier ertussen is een zone van gedeelde soevereiniteit. Helder. Maar neem nou de Tano. Die vormt een deel van de grens tussen Ghana en Ivoorkust. De ene keer ligt de grens op de ene oever, waarbij de soevereiniteit over de rivier bij de andere staat ligt, maar de andere keer is het omgekeerd. Extra complicerende factor is de vraag waar de oever begint: op de laagwaterlijn, op de gemiddelde waterstand bij hoogwater, aan de voet van de oever of op een paar meter van de stroom waar de vegetatie begint? Zorg maar beter dat je goede buren bent…. 

Kom terug, Anton Dingeman!

Wat heb ik toch een heimwee naar de dagelijkse belevenissen van Anton Dingeman, ambtenaar met een buikje. Diens schepper Pieter Geenen is met welverdiend pensioen, maar wat mij betreft zou hij – al dan niet voor Trouw – onmiddellijk terug moeten beginnen met tekenen….

Verleidelijk Italiaans

Wij reisden al per spoor toen daar nog treinen over reden met ouderwetsche coupés met schuifdeuren en bordjes onder het raam geschroefd met daarop de waarschuwing È pericolisi sporgersi alsmede dezelfde boodschap in het Frans, Duits en Engels. Die treinmodellen die zucht naar buitenlandse avonturen opriepen verdwenen in de lage landen allengs van de rails, maar toen we een eerste keer in Italië in de trein zaten herkenden we daar het er nog immer gebruikte waarschuwingsbordje onmiddellijk. Daaraan moest ik denken bij het lezen van het boek Het eerstvolgende station is…. van Wim Daniëls en Suzanne Voets. Daniëls, met wie wij het geboortejaar delen, blijkt dezelfde herinneringen aan de plaquette te hebben….

Het eerstvolgende station is....

In Het eerstvolgende station is…., dat als ondertitel De geschiedenis van het reizen met de trein voert van Wim Daniëls en Suzanne Voets duikt niet alleen de waarschuwing È pericolisi sporgersi op, maar komen ook allerhande andere herinneringen aan bod als bijvoorbeeld die aan de verdwenen kartonnen kaartjes waar de conducteur een knip in moest geven, spoorboekjes, stationsgebouwen en de tijd dat je aan boord nog gewoon een sigaretje op mocht steken. Voor mensen als wij die graag in de, in Nederland óók al tot het verleden behorende, restauratiewagen gingen zitten, een verrukkelijk herkenbaar boek. En, da’s mooi meegenomen, plezierig geschreven. Daar zit Wim Daniëls voor iets tussen!

Doodgegooid

‘Veilig!’ ‘Onschadelijk!’ Zo prees de fabrikant zijn speelgoed ‘Reusachtige Atoombom’ aan. Kínderspeelgoed! En dan vragen sommige mensen zich nog af hoe het kan dat veel inwoners van de Verenigde Staten van Noord-Amerika zo tuk zijn op geweld, gewend zijn aan het aanwenden daarvan. Ze  worden er  van jongs af mee doodgegooid.

Gym

En wij ons de volgende ochtend tijdens de les Latijn maar afvragen waarom we toch allemaal zo’n pijn hadden in de onderrug….

Artillerieschimmel!

Neen, daarvan had ook mijn broer nog nooit gehoord. Hij werd geconfronteerd met harde bruine bolletjes op ruiten en auto. Die waren moeilijk weg te krijgen, en áls hij ze weg kreeg zaten ze er de volgende dag wéér. Dat vroeg om nader  onderzoek! De oorzaak bleek te liggen in de houtsnippers die hij als bodembedekker in de voortuin heeft. Bij het verteren van het hout ontstaat een schimmel die zich voortplant door zaden in de vorm van harde kleverige bruine bolletjes te katapulteren op vlakke oppervlakten in de nabijheid: de artillerieschimmel! Hij stak nóg iets op: ze zijn te verwijderen met bakpoeder, omdat dat blijkbaar ook schimmels verdrijft. Leerzaam!

Uit de kast (CL): Leopold M. Van den Brande

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Moulin-rouge van Leopold M. van den Brande (Uitgeverij Orion Desclée De Brouwer, Brugge, 1971), waaruit ik op bladzijde 15 Een brandstapel liefde bouwen 2 opensloeg:

Het laken smeult aan je huid
met het trage ademen van je geslacht
een oester van bloed opent zich
in tranen parels van smart
het oog van gravende vissen

lijkbleek draaf je met sporen
van schaterende kraaien in de bek
doorheen de zwellende stranden
en duinen hun gehelmde geraamten
verzetten geen vinger geen bloed
en ontwapenen

geen licht dooit onder ijs de nacht

Hard en vast

Een van de dingen waaraan ik moest leren wennen toen ik me in Vlaanderen vestigde was om juin (in mijn, Noord-Brabantse, geboorteplaats Bergen op Zoom zegt niémand ui) ajuin te noemen. Daar denk ik aan nu ik tot mijn grote vreugde mag vaststellen dat de allium cepa weer lekker hard en vast is.

Eigenwijze Denen

Ontdekte dat het Italiaanse woord voor polder ook polder is. Nou is het een typisch Nederlands verschijnsel (de helft van de polderoppervlakte in Europa ligt in Nederland), maar dat het woord zó internationaal was wist ik niet. Heb er verschillende talen op nagekeken. Sommige kennen er een woord voor dat je onmiddellijk als verwant herkent. In het Ests is het bijvoorbeeld poldri, in het Litouws polderio en in het Noors polderen maar in het Duits, Engels, Fins, Frans, Iers, IJslands, Kroatisch, Pools, Portugees, Spaans, Tsjechisch, Turks en Zweeds is het óók polder. De enige nabije taal waarin ik een afwijkend woord vond is het Deens, waar ze spreken van kog.

Treinsouffleur?

Somtijds kom je een anonieme oude foto tegen waarvan je je afvraagt wat daarop eigenlijk vast is gelegd. Neem deze: wat zou in hemelsnaam de functie van dat hokje tussen de sporen zijn geweest, en de rol van de man daarin? Treinsouffleur?

25% korting!

Heb bij het wisselgeld, geen idee meer waar, voor een euro een pond in de portemonnee gekregen. Wat zouden onze overburen in dat immer sneuer Verenigd Koninkrijk zich vandaag voor £ 1 zoal nog kunnen aanschaffen? 42 gram Toxi Waste-zuurtjes bijvoorbeeld, leert een rap googeltje. Maar verstandiger doen ze wellicht aan de aankoop van de Mr. Grumpy Bottle Stopper. Op deze flessenstop krijgen ze ook nog eens 25% korting. Dan hebben ze nog 25 pence elders te besteden….

Fraaie plaatsnamen

Het Vlaams kent overigens een paar fraaie fictieve plaatsnamen voor down in the boondocks: wanneer iemand daar vertoeft dan zit ’ie in Bommerskonten, of in Tutterewuttere. Onze Waalse vrienden zitten dan in Outsiplou, onze Duitstalige in der Walachei….

Boondocks

Hoorde voor het eerst sedert lang Down in the boondocks weer eens, een hitje van Billie Joe Royal uit 1965. Neuriede het als vanouds mee, maar vroeg me wel voor het eerst in bijna zestig jaar af wat dat eigenlijk zijn, boondocks. Welnu: wanneer je ergens in de rimboe woont, zeggen Engelstaligen dat je down in the boondocks woont. Weer iets geleerd! 

Lang geleden

In het huidige bestaan is Geertje de belangrijkste vrouw in mijn leven. Dankzij speurwerk van mijn broer, die met de familiestamboom in de weer was, leerde ik dat een eerdere Lambertus Bevers ook al een Geertje nabij heeft gehad, zij het niet als lief maar als moeder: die Lambertus werd gedoopt als zoon van ene Laurens Wilm Bevers en diens gade Geertje (Dirk is nog wel, de achternaam niet leesbaar)….

Een goeie truc

Beschermingsfactor 50+. Die moet zonnebrandcrème toch wel hebben voor teerhuidige roodharigen. Lees zojuist dat wij als we niet uitkijken snel verbranden omdat we niet genoeg vitamine D kunnen absorberen door de lage concentraties van eumelanine in ons lichaam, maar dat roodharigen een bijzondere eigenschap hebben: wij maken onze eigen vitamine D aan zodra we zijn blootgesteld aan licht. Het maakt niet uit hoe sterk het licht is! Dat wist ik niet.

Paukeslag

Op Paukeslag, een project van het Poëziecentrum in Gent, is ook een kleine verzameling te vinden met foto’s waar ik – met diverse collega-dichters – op sta:

www.paukeslag.org/items/show/48777

Kromgroei

Er zal ongetwijfeld een dendrologische verklaring voor zijn die hout snijdt, maar bij het aanschouwen van deze boom in het Stadspark schoot ze mij even niet te binnen….

Een fraai eerbetoon

We gingen weer eens naar de cinema, naar het UGC-complex aan de De Keyserlei meer bepaald. Aan die De Keyserlei zat vroeger de bioscoop Rex. Op 16 december 1944, Antwerpen was al bevrijd, viel daar een V2 op. De zaal zat vol. 567 doden. 289 gewonden. Later was er op de De Keyserlei een Ciné Rex, een kleine maar fijne filmzaal waar veelal kwaliteitsfilms werden geprojecteerd. Wij kwamen daar graag, en vaak. Maar ook Ciné Rex verdween, net als die tientallen andere bioscopen die uiteindelijk werden opgeslokt door Kinepolis en UGC. De geschiedenis wordt echter niet vergeten: bemerkte tot mijn tevredenheid dat Zaal 15 van UGC gesierd werd met de naam Zaal Rex…. 

Verdwenen media

Toen ik deze charmante foto uit 1946 zag van een krantenstalletje op de De Keyserlei, vlak voor het Centraal Station van Antwerpen, was ik benieuwd welke van de papieren media die daar te koop werden aangeboden nog bestaan. Even nagezocht: van de 28 bladen en kranten daar verdwenen er 23. La Dernière Heure, Elle, Gazet van Antwerpen, Het Laatste Nieuws en ’t Pallieterke bestaan nog steeds.

Bijna aaibaar (77)

 

Opgepast!

Vroeger gebeurden sommige dingen wel, maar elders. Ergens ver weg. We worden anno 2024 geconfronteerd met gewoontes waarvan we ons destijds de nabijheid gewoon niet voor konden stellen. Neem koppensnellen. “Ze komen er  tegenwoordig gewoon voor uit,” reageerde mijn broer toen hij dit vervoermiddel van de firma Blijleven zag. Ze generen zich nergens meer voor….

Wat is het nou?

Nu ik mijn bericht van gisteren nog eens overlees lijkt het net of er behalve Spanje nog viér in plaats van drie landen een tekstloos volkslied hebben vermits ik bij Bosnië en Herzegovina nog immer een beetje in verwarring ben omdat dat land klinkt als twéé landen. Hetgeen me weer doet denken aan een brave en trefzekere midvoor van onder meer FC Twente, PSV, Oranje en Celtic. Toen ik de eerste keren in Studio Sport hoorde "Kopbal van Vennegoor of Hesselink" of "Schot van Vennegoor of Hesselink" dacht ik “Wat is het nou: Vennegoor of Hesselink?” maar al snel wist ik dat hij Jan Vennegoor of Hesselink heet….

Woordloos

Ik dacht eigenlijk dat Spanje het enige land was met een volkslied zonder tekst, maar er zijn op ons continent nóg drie landen met een woordloze nationale hymne: Bosnië en Herzegovina, Kosovo en San Marino.

Evenveel letters

Merkwaardig eigenlijk dat de woorden kort en lang evenveel letters hebben. Eens kijken hoe dat in nabije talen zit: ook in het Duits (kurz en lang), Frans (bref en long, al kan dat ook longue zijn), Italiaans (corto en lungo) en het Spaans (breve en largo) zijn ze even lang (of kort). In het Engels hebben ze niet evenveel letters, daarin is short zelfs langer dan long!