Ken uw grenzen....

Ik ben een liefhebber van duidelijke afspraken. Die voorkomen een hoop problemen. Neem afspraken over grenzen bijvoorbeeld. Pak de Moezel tussen Duitsland en Luxemburg. De grens van Luxemburg loopt tot aan de Moezel, en de grens van Duitsland óók. De rivier ertussen is een zone van gedeelde soevereiniteit. Helder. Maar neem nou de Tano. Die vormt een deel van de grens tussen Ghana en Ivoorkust. De ene keer ligt de grens op de ene oever, waarbij de soevereiniteit over de rivier bij de andere staat ligt, maar de andere keer is het omgekeerd. Extra complicerende factor is de vraag waar de oever begint: op de laagwaterlijn, op de gemiddelde waterstand bij hoogwater, aan de voet van de oever of op een paar meter van de stroom waar de vegetatie begint? Zorg maar beter dat je goede buren bent…. 

Kom terug, Anton Dingeman!

Wat heb ik toch een heimwee naar de dagelijkse belevenissen van Anton Dingeman, ambtenaar met een buikje. Diens schepper Pieter Geenen is met welverdiend pensioen, maar wat mij betreft zou hij – al dan niet voor Trouw – onmiddellijk terug moeten beginnen met tekenen….

Verleidelijk Italiaans

Wij reisden al per spoor toen daar nog treinen over reden met ouderwetsche coupés met schuifdeuren en bordjes onder het raam geschroefd met daarop de waarschuwing È pericolisi sporgersi alsmede dezelfde boodschap in het Frans, Duits en Engels. Die treinmodellen die zucht naar buitenlandse avonturen opriepen verdwenen in de lage landen allengs van de rails, maar toen we een eerste keer in Italië in de trein zaten herkenden we daar het er nog immer gebruikte waarschuwingsbordje onmiddellijk. Daaraan moest ik denken bij het lezen van het boek Het eerstvolgende station is…. van Wim Daniëls en Suzanne Voets. Daniëls, met wie wij het geboortejaar delen, blijkt dezelfde herinneringen aan de plaquette te hebben….

Het eerstvolgende station is....

In Het eerstvolgende station is…., dat als ondertitel De geschiedenis van het reizen met de trein voert van Wim Daniëls en Suzanne Voets duikt niet alleen de waarschuwing È pericolisi sporgersi op, maar komen ook allerhande andere herinneringen aan bod als bijvoorbeeld die aan de verdwenen kartonnen kaartjes waar de conducteur een knip in moest geven, spoorboekjes, stationsgebouwen en de tijd dat je aan boord nog gewoon een sigaretje op mocht steken. Voor mensen als wij die graag in de, in Nederland óók al tot het verleden behorende, restauratiewagen gingen zitten, een verrukkelijk herkenbaar boek. En, da’s mooi meegenomen, plezierig geschreven. Daar zit Wim Daniëls voor iets tussen!

Doodgegooid

‘Veilig!’ ‘Onschadelijk!’ Zo prees de fabrikant zijn speelgoed ‘Reusachtige Atoombom’ aan. Kínderspeelgoed! En dan vragen sommige mensen zich nog af hoe het kan dat veel inwoners van de Verenigde Staten van Noord-Amerika zo tuk zijn op geweld, gewend zijn aan het aanwenden daarvan. Ze  worden er  van jongs af mee doodgegooid.

Gym

En wij ons de volgende ochtend tijdens de les Latijn maar afvragen waarom we toch allemaal zo’n pijn hadden in de onderrug….

Artillerieschimmel!

Neen, daarvan had ook mijn broer nog nooit gehoord. Hij werd geconfronteerd met harde bruine bolletjes op ruiten en auto. Die waren moeilijk weg te krijgen, en áls hij ze weg kreeg zaten ze er de volgende dag wéér. Dat vroeg om nader  onderzoek! De oorzaak bleek te liggen in de houtsnippers die hij als bodembedekker in de voortuin heeft. Bij het verteren van het hout ontstaat een schimmel die zich voortplant door zaden in de vorm van harde kleverige bruine bolletjes te katapulteren op vlakke oppervlakten in de nabijheid: de artillerieschimmel! Hij stak nóg iets op: ze zijn te verwijderen met bakpoeder, omdat dat blijkbaar ook schimmels verdrijft. Leerzaam!

Uit de kast (CL): Leopold M. Van den Brande

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Moulin-rouge van Leopold M. van den Brande (Uitgeverij Orion Desclée De Brouwer, Brugge, 1971), waaruit ik op bladzijde 15 Een brandstapel liefde bouwen 2 opensloeg:

Het laken smeult aan je huid
met het trage ademen van je geslacht
een oester van bloed opent zich
in tranen parels van smart
het oog van gravende vissen

lijkbleek draaf je met sporen
van schaterende kraaien in de bek
doorheen de zwellende stranden
en duinen hun gehelmde geraamten
verzetten geen vinger geen bloed
en ontwapenen

geen licht dooit onder ijs de nacht

Hard en vast

Een van de dingen waaraan ik moest leren wennen toen ik me in Vlaanderen vestigde was om juin (in mijn, Noord-Brabantse, geboorteplaats Bergen op Zoom zegt niémand ui) ajuin te noemen. Daar denk ik aan nu ik tot mijn grote vreugde mag vaststellen dat de allium cepa weer lekker hard en vast is.

Eigenwijze Denen

Ontdekte dat het Italiaanse woord voor polder ook polder is. Nou is het een typisch Nederlands verschijnsel (de helft van de polderoppervlakte in Europa ligt in Nederland), maar dat het woord zó internationaal was wist ik niet. Heb er verschillende talen op nagekeken. Sommige kennen er een woord voor dat je onmiddellijk als verwant herkent. In het Ests is het bijvoorbeeld poldri, in het Litouws polderio en in het Noors polderen maar in het Duits, Engels, Fins, Frans, Iers, IJslands, Kroatisch, Pools, Portugees, Spaans, Tsjechisch, Turks en Zweeds is het óók polder. De enige nabije taal waarin ik een afwijkend woord vond is het Deens, waar ze spreken van kog.

Treinsouffleur?

Somtijds kom je een anonieme oude foto tegen waarvan je je afvraagt wat daarop eigenlijk vast is gelegd. Neem deze: wat zou in hemelsnaam de functie van dat hokje tussen de sporen zijn geweest, en de rol van de man daarin? Treinsouffleur?

25% korting!

Heb bij het wisselgeld, geen idee meer waar, voor een euro een pond in de portemonnee gekregen. Wat zouden onze overburen in dat immer sneuer Verenigd Koninkrijk zich vandaag voor £ 1 zoal nog kunnen aanschaffen? 42 gram Toxi Waste-zuurtjes bijvoorbeeld, leert een rap googeltje. Maar verstandiger doen ze wellicht aan de aankoop van de Mr. Grumpy Bottle Stopper. Op deze flessenstop krijgen ze ook nog eens 25% korting. Dan hebben ze nog 25 pence elders te besteden….

Fraaie plaatsnamen

Het Vlaams kent overigens een paar fraaie fictieve plaatsnamen voor down in the boondocks: wanneer iemand daar vertoeft dan zit ’ie in Bommerskonten, of in Tutterewuttere. Onze Waalse vrienden zitten dan in Outsiplou, onze Duitstalige in der Walachei….

Boondocks

Hoorde voor het eerst sedert lang Down in the boondocks weer eens, een hitje van Billie Joe Royal uit 1965. Neuriede het als vanouds mee, maar vroeg me wel voor het eerst in bijna zestig jaar af wat dat eigenlijk zijn, boondocks. Welnu: wanneer je ergens in de rimboe woont, zeggen Engelstaligen dat je down in the boondocks woont. Weer iets geleerd! 

Lang geleden

In het huidige bestaan is Geertje de belangrijkste vrouw in mijn leven. Dankzij speurwerk van mijn broer, die met de familiestamboom in de weer was, leerde ik dat een eerdere Lambertus Bevers ook al een Geertje nabij heeft gehad, zij het niet als lief maar als moeder: die Lambertus werd gedoopt als zoon van ene Laurens Wilm Bevers en diens gade Geertje (Dirk is nog wel, de achternaam niet leesbaar)….

Een goeie truc

Beschermingsfactor 50+. Die moet zonnebrandcrème toch wel hebben voor teerhuidige roodharigen. Lees zojuist dat wij als we niet uitkijken snel verbranden omdat we niet genoeg vitamine D kunnen absorberen door de lage concentraties van eumelanine in ons lichaam, maar dat roodharigen een bijzondere eigenschap hebben: wij maken onze eigen vitamine D aan zodra we zijn blootgesteld aan licht. Het maakt niet uit hoe sterk het licht is! Dat wist ik niet.

Paukeslag

Op Paukeslag, een project van het Poëziecentrum in Gent, is ook een kleine verzameling te vinden met foto’s waar ik – met diverse collega-dichters – op sta:

www.paukeslag.org/items/show/48777

Kromgroei

Er zal ongetwijfeld een dendrologische verklaring voor zijn die hout snijdt, maar bij het aanschouwen van deze boom in het Stadspark schoot ze mij even niet te binnen….

Een fraai eerbetoon

We gingen weer eens naar de cinema, naar het UGC-complex aan de De Keyserlei meer bepaald. Aan die De Keyserlei zat vroeger de bioscoop Rex. Op 16 december 1944, Antwerpen was al bevrijd, viel daar een V2 op. De zaal zat vol. 567 doden. 289 gewonden. Later was er op de De Keyserlei een Ciné Rex, een kleine maar fijne filmzaal waar veelal kwaliteitsfilms werden geprojecteerd. Wij kwamen daar graag, en vaak. Maar ook Ciné Rex verdween, net als die tientallen andere bioscopen die uiteindelijk werden opgeslokt door Kinepolis en UGC. De geschiedenis wordt echter niet vergeten: bemerkte tot mijn tevredenheid dat Zaal 15 van UGC gesierd werd met de naam Zaal Rex…. 

Verdwenen media

Toen ik deze charmante foto uit 1946 zag van een krantenstalletje op de De Keyserlei, vlak voor het Centraal Station van Antwerpen, was ik benieuwd welke van de papieren media die daar te koop werden aangeboden nog bestaan. Even nagezocht: van de 28 bladen en kranten daar verdwenen er 23. La Dernière Heure, Elle, Gazet van Antwerpen, Het Laatste Nieuws en ’t Pallieterke bestaan nog steeds.

Bijna aaibaar (77)

 

Opgepast!

Vroeger gebeurden sommige dingen wel, maar elders. Ergens ver weg. We worden anno 2024 geconfronteerd met gewoontes waarvan we ons destijds de nabijheid gewoon niet voor konden stellen. Neem koppensnellen. “Ze komen er  tegenwoordig gewoon voor uit,” reageerde mijn broer toen hij dit vervoermiddel van de firma Blijleven zag. Ze generen zich nergens meer voor….

Wat is het nou?

Nu ik mijn bericht van gisteren nog eens overlees lijkt het net of er behalve Spanje nog viér in plaats van drie landen een tekstloos volkslied hebben vermits ik bij Bosnië en Herzegovina nog immer een beetje in verwarring ben omdat dat land klinkt als twéé landen. Hetgeen me weer doet denken aan een brave en trefzekere midvoor van onder meer FC Twente, PSV, Oranje en Celtic. Toen ik de eerste keren in Studio Sport hoorde "Kopbal van Vennegoor of Hesselink" of "Schot van Vennegoor of Hesselink" dacht ik “Wat is het nou: Vennegoor of Hesselink?” maar al snel wist ik dat hij Jan Vennegoor of Hesselink heet….

Woordloos

Ik dacht eigenlijk dat Spanje het enige land was met een volkslied zonder tekst, maar er zijn op ons continent nóg drie landen met een woordloze nationale hymne: Bosnië en Herzegovina, Kosovo en San Marino.

Evenveel letters

Merkwaardig eigenlijk dat de woorden kort en lang evenveel letters hebben. Eens kijken hoe dat in nabije talen zit: ook in het Duits (kurz en lang), Frans (bref en long, al kan dat ook longue zijn), Italiaans (corto en lungo) en het Spaans (breve en largo) zijn ze even lang (of kort). In het Engels hebben ze niet evenveel letters, daarin is short zelfs langer dan long!

Nee, dat werd geen succes....

Bladerend in de ingebonden jaargang 1916 van de Katholieke Illustratie treft me het berichtje van de uitvinding, door de Haagse heer Höseck, van de opvouwbare boot die op een fiets vervoerd kon worden. Foto’s tonen hoe die er opgevouwen en uitgeslagen uit zag. En hoewel Nederland in de Groote Oorlog neutraal was bestelde het Nederlandse leger al snel een groot aantal van deze  boten. Het is maar goed dat het land niet in de wereldkrijg betrokken raakte, want aan dit nieuwe militair vervoermiddel zou het zo te zien niet veel gehad hebben. De soldaten in het showmodel lijken er ook de ernst niet werkelijk van in te zien.

Na zdrowie

Een fijne manier van integreren hebben onze Poolse vrienden: bierdrinkers hoeven hier amper moeite te doen om in plaats van een Maes, een Haacht, een Jupiler of een Stella eens een Tyskie, een Dębowe Mocne, een Żubr of een Tatra aan de lippen te zetten….Na zdrowie!

Trage berichtgeving

Interessant weetje uit De krant – Een cultuurgeschiedenis van Huub Wijfjes en Frank Harbers. Om te illustreren dat onze nog niet eens zo verre voorouders ook heel wat sprongen in snelheid van de communicatiemogelijkheden meemaakten: toen in de Verenigde Staten van Amerika president James Garfield in 1881 werd vermoord stond twee dagen later dat nieuws reeds in het Algemeen Handelsblad. Toen zijn voorganger Abraham Lincoln op 15 april 1865 werd doodgeschoten berichtte dezelfde krant dat, en dan nog in een kort berichtje afkomstig van Reuters, op….27 april 1865.

Geen man van cijfers

Een man van letters ben ik, niet van cijfers. Maar toch zette ik zomaar de nummers van de huizen waarin ik heb gewoond en van dat waarin ik nog steeds woon op een rijtje: 1 (nota bene dat van mijn geboortehuis, logisch eigenlijk), 113, 24, 2a, 16, 9, 56 en 15. Valt daar een logica in te vermoeden?

Duurder

In oude tijden ver van hier waren roodharige slaven duurder dan andere. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Zwijgende wapenen

106 jaar geleden vandaag al, dat de wapenen van De Groote Oorlog zwegen. Wanneer die vreemde Fransen zich voor het  Verdrag van Versailles wat redelijker, versta: véél redelijker, op hadden gesteld was er van een voedingsbodem voor een volgende wereldoorlog wellicht helemaal geen sprake geweest. Is rancune niet voor niets een Frans woord? In het Duits is het overigens Groll….

Trouwe bloeier

Het is dan al wel november, maar er staat op ons terrasje tóch nog iets in bloei. Want ook hier tovert de klimop – als immer in deze tijd van het jaar – weer bloemen uit het groen, opnieuw in trosjes gerangschikte bolle schermpjes.

Heel wat eenvoudiger

Sommige mensen menen dat vroeger alles beter was, maar dan hebben ze het zeker niet over de handzaamheid van fototoestellen: een selfie maken is heden ten dage heel wat eenvoudiger dan een eeuw geleden….

'Tij noch tijd' onthuld

In het Zeeuwse dorp Rilland werd gisteren mijn gedicht Tij noch tijd officieel onthuld door mijn broer Peter. Hij ging vorig jaar als bestuurder met pensioen bij de Woningstichting Beveland Wonen en wilde als afscheidscadeau graag een publiek gedicht. Dat schreef ik in opdracht van Beveland Wonen voor het woonzorgcentrum De Nieuwe Vliedberg, dat uitziet op de dijk bij de Bocht van Bath. Het werd in een ontwerp van Absoluut Design uitgevoerd in roestvrij staal, en aangebracht in chemische verankering.

Cinema Navelpluis: Met de klok mee

 

Mooi lang

In het Antwerpse Provinciehuis staat een erg mooie lange tafel, waarvoor een boom in de léngte werd verzaagd. De tafel ziet er niet alleen fraai uit, ze wordt effectief gebruikt voor vergaderingen.

Naamgevende munt

Uit het boek Het verhaal van Antwerpen van onze burgemeester Bart De Wever steek ik op dat de oudst bekende vermelding van de naam van de stad te vinden is op een Merovingische munt die rond 650 was geslagen door een zekere Chrodigisil. Op de gouden munt, een zogenaamde tremissis, staat duidelijk Anderpvs te lezen. Die munt werd in de eerste helft van de negentiende eeuw gevonden in Bath, een gehucht met hoop en al honderd inwoners in Zeeland. Dit fragment uit burgemeester Barts boek verbaasde me: terwijl we toch lang een huisje hadden in het overzichtelijke Bath en er jaren ingezetenen waren, had ik hier absoluut nóóit eerder iets over gehoord of gelezen….

Een ongenode gast

Vijfenvijftig bruiloftsgasten plus het bruidspaar staan parmantig klaar om zich te laten vereeuwigen op dit groepsportret als een varken, dat klaarblijkelijk aan zijn overkant moet zijn, lak heeft aan de fotograaf. Het gros van de 57 poserenden ziet er de humor van in, op de bruidsmeisjes na. Vooral het zittende meisje vindt het maar niks, terwijl het jongetje naast haar het uitschatert….

Leuke woorden

Attiek, banpaal, calembour, decujus, holkeel, indool, klapkrat, putto, rijbaankussen, schanskorf, wagge, zwermer.

Allerzielen

 

Uit de kast (CXLIX): Frans Kuipers

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Uit hoofde van jut van Frans Kuipers (Atlas Contact, Amsterdam, 2024), waaruit ik op bladzijde 66 Botshol, lente II opensloeg:

Raadselvast in het zadel gezeten,
    mijn thuiskomst wil ik vieren in den vreemde

Mooi is de lieve als zij slaapt
    ver is zij dan en nabij is zij dan,
in den vreemde in den vreemde is zij dan

Waar is E. met het lange haar,
    waar is de klaproos in het natte gras
en waar is de kat achter het raam?
    In den vreemde in den vreemde in den vreemde

Zomaar benieuwd

Ik was zomaar benieuwd wat ik vandaag exact een decennium geleden voor Gemengd Bericht plaatste….:

https://meergemengdeberichten.blogspot.com/2014/10/verfreclame.html

Figurerende zanger

Toen ik Some Lie And Some Die, een aflevering van de avonturen van Detective Chief Inspector Wexford uit 1990, zat te bekijken dacht ik in de supermarktmanager in die episode Reg Presley te herkennen. Enig speurwerk leverde resultaat op: Reg Presley (1941-2013) was behalve zanger van de in de zestiger jaren erg populaire band The Troggs (en componist van veel van hun hits, waaronder Love Is All Around) tevens ufoloog én af en toe figurant. Hij was het wel degelijk!