De letter waarmee woorden in het Nederlands het
vaakst beginnen is de S. Meer dan 10 procent van de woordenboekruimte gaat op
aan woorden die daarmee beginnen. Niet alleen bij woorden, ook bij familienamen
is de S de koploper: wel 9,4 procent van de (Nederlandse) bevolking draagt een
achternaam met een S. Er zijn dik 27.300 familienamen die met een S beginnen. Het staatje komt overigens uit Diedrik van der Wals charmante boek Alles begint met A, waarnaar ik in het Gemengd Bericht van 5 augustus reeds verwijs.
dinsdag 31 augustus 2021
maandag 30 augustus 2021
Wisselaar
Hoe
lang duurden nummers op een 45-toeren single gemiddeld? Hooguit een minuut of
drie. Eer je zat om een plaatje op je gemak te beluisteren moest je al weer
opstaan om een nieuw op te leggen. Wat een prachtuitvinding was destijds dus de
singlewisselaar. Het ding is ondertussen industrieel erfgoed….
zondag 29 augustus 2021
Oude ledenlijst VVL
Al
bladerend in de editie 1940 van Het boek in Vlaanderen kom ik de Lijst
van de leden van de eerbiedwaardige Vereniging van Vlaamse
Letterkundigen (de VVL werd officieel opgericht in 1907) tegen, die de facto ook een adreslijst
is. Literair-historisch geïnteresseerden die eens willen nagaan waar Ernest
Claes in 1939 woonde in Ukkel kunnen dat eens nazoeken met Google Maps.
Of waar André Demedts woonde in Waregem, Karel Jonckheere in Oostende,
Lambrecht Swerts in Hasselt of Dirk Vansina in Antwerpen.
Het zijn er zeventien
Zomaar
voor de lol even nagezocht hoeveel hoofdsteden in Europa minder inwoners hebben
dan Antwerpen, de stad waarin wij reeds lang naar tevredenheid wonen. Het zijn
er niet minder dan zeventien. In alfabetische volgorde: Andorra la Vella, Bern,
Bratislava, Chisinau, Ljubljana, Luxemburg, Monte Carlo, Nicosia, Podgorica, Pristina,
Reykjavik, San Marino, Sarajevo, Tallinn, Vaduz, Valletta en Vaticaanstad.
zaterdag 28 augustus 2021
Spraakverwarring
Grappig
om te constateren hoe in verschillende talen een andere taal wordt genoemd
wanneer men iets niet begrijpt. “Dat is Chinees voor me,” zeggen
Nederlandstaligen als ze iets niet verstaan. “Das kommt mir Spanisch vor,”
zeggen de Duitstaligen. En zo menen Engelstaligen in zo’n geval “It’s all Greek
to me.” De Italianen reageren met “Per me è Arabo” en de Franstaligen met
“C’est de L’Hebréu.” In Babylon schijnt er ooit een tijd geweest te zijn dat
iedereen iedereen verstond….
vrijdag 27 augustus 2021
Momentopname
Op dit ogenblik
heb ik ter beluistering en bestudering bij de hand Darling van John Schlesinger, The Night of the Hunter
van Charles Laughton, Heen – Gedichten van Hedwig Speliers en The
Tallis Scholars Sing Flemish Masters (onder wie Orlandus Lassus en Johannes
Ockeghem).
donderdag 26 augustus 2021
Verbijsterend blauw
Kijk
toch eens hoe saai de buitenkant is maar hoe verbijsterend blauw de binnenzijde
van de vleugels van deze vlinders is….
Dat duurt niet lang meer
Bij
de term die Mannschaft denk je al gauw aan kampioenen als Gerd Müller,
Andreas Brehme, Jürgen Klinsmann en Mario Goetze maar – zo ontdek ik bij het
kijken van het sportnieuws op ZDF – ook de Duitse nationale dámesvolleybalploeg
heet die Mannschaft. Wedden dat het in dit hypergevoelige tijdsgewricht
niet lang meer duurt voor er woke stemmen klinken die vinden dat het
onderhand maar eens tijd moet zijn om van die Frauschaft te gaan
spreken?
woensdag 25 augustus 2021
Te groot contrast
Ik
moet toegeven dat de Antwerp Tower er op vooruit is gegaan nu dat spuuglelijke
oranje spiegelglas er af is gehaald, er een paar verdiepingen op zijn gezet en
er appartementen in worden gerealiseerd. Een van de grote charmes van België is
dat het qua ruimtelijke ordening niet zo ambtelijk dichtgetimmerd is als
Nederland en dat het land gespaard is gebleven van die gruwelijke Vinex-uitleglocaties.
Een nieuwbouw naast een geklasseerd monument, een koterijtje hier en daar. Ik
vind dat wel charmant. Maar het contrast kan ook té groot zijn. Zo vind ik het
Operaplein mooi aangelegd (al had die ouwe roestige ijzeren brug ervoor vroeger
toch ook wel wat), maar de Opera zélf naast die Antwerp Tower? Neen, voor die
combinatie zou ik nooit toestemming hebben gegeven.
dinsdag 24 augustus 2021
Om op te vreten
Eindelijk
kregen we in de Zoo de drie nieuwe leeuwenwelpjes te zien. Pas tegen de avond
verwaardigden ze het zich ons, trouwe abonnees, tegemoet te treden en al rap
dartelden ze ravottend over elkaar heen. Een van onze drie jonge vrienden keek
ons een tijdje rustig aan. Is hij niet om op te vreten?
Minder missen
Tegenwoordig
kun je als je naar een heilige mis wilt hoop en al uit twee
eucharistievieringen kiezen: een op zaterdagnamiddag en een op zondagochtend.
Het is nog niet eens zo heel erg lang geleden dat dit bord buiten naast de
ingang van de Sint-Joriskerk hier aan het Mechelseplein hing: er waren toen
wekelijks niet minder dan viérentwintig (=24!) eucharistievieringen.
maandag 23 augustus 2021
Onderweg met de tram: Lijn 4 in Helsinki
In Helsinki onderhoudt Lijn 4 de verbinding tussen
stations met de fantasie prikkelende namen Munkkiniemi en Katajanokka:
zondag 22 augustus 2021
We zijn mee
Het heeft vanmiddag heftig geregend. En het lijkt nog niet gedaan te zijn. Het weer beschouwende bleek in elk geval dat we mee zijn in de Politiek-Correcte Moderniteit want toen Geertje wees naar een pak regen op komst zei ze “Kijk maar eens naar die zwarte wolk, eh…. die wolk van kleur!”
zaterdag 21 augustus 2021
Verschillende labels
Het was nog nooit gebeurd, en sindsdien is het
nooit meer gebeurd maar op 4 april 1964 werden de bovenste vijf plaatsen in de
Billboard Hot 100 ingenomen door één act: The Beatles. Wie anders? Die vijf
liedjes daar zijn ondertussen klassiekers. Wat me opvalt is dat er in de
begindagen van The Fab Four nog niet duidelijk was met welke platenmaatschappij
ze in de Verenigde Staten nu echt in zee zouden gaan: Can’t Buy Me Love
en I Want To Hold Your Hand werden op de markt gebracht door Capitol, de
andere nummers verschenen echter op drie verschillende labels: Tollie, Swan en
Vee Jay….
vrijdag 20 augustus 2021
Schoeisel niet nodig
Cultuurweekend – Kom proeven van het Antwerpse cultuurseizoen. Je schoenen hoef je niet mee te nemen….
Logique à Belgique
België is een surrealistisch land. We haalden
braaf de jodiumtabletten die de overheid gratis verstrekt voor wie in de buurt
van een kerncentrale woont, voor het geval daarmee iets mis mocht gaan. Nabij
de grenzen zijn er de kerncentrale van het Zeeuwse Borssele en die van het
Franse Chooz. In België zelf, zo legt een de jodiumtabletten begeleidende
folder netjes uit, zijn er vijf: in Doel, Mol-Dessel, Fleurus en Tihange. Voor
elke nucleaire site ligt een noodplanningszone vast. Die ligt vast op 20 kilometer
rondom. O ja, behalve voor de installatie in Fleurus. Daar ligt de zone vast op
10 kilometer rondom. Begrijpe wie begrijpe kan.
donderdag 19 augustus 2021
woensdag 18 augustus 2021
Nopjes
Ben nog steeds bijzonder in mijn nopjes met de
beschouwing die Hedwig Speliers wijdde aan mijn bij Uitgeverij WEL verschenen bundel Eigen
terrein – Gedichten 1998-2013. Speliers’ recensie zag het licht in Poëziekrant 2015/1.
Zie:
http://www.bertbevers.com/bestanden/HedwigSpeliersoverBertBeversinPoeziekrant.pdf
Nog geen 1%
Tien
tot vijftien procent van de mensen is linkshandig. Ik behoor daartoe. Maar je
kunt nog méér tot een minderheid behoren: Hoewel dat op mijn leeftijd niet meer
zo duidelijk is als vroeger behoor ik tevens tot de roodharigen. En die maken
wereldwijd nog geen 1% van de bevolking uit.
dinsdag 17 augustus 2021
maandag 16 augustus 2021
Oefenen in de regen
Even
dacht ik dat we een nieuwe buur hadden die zijn instrument aan het bespelen
was, maar het bleek een onverschrokken tubaspeler die aan het oefenen was in de
regen en geduldig voor het stoplicht wachtte om al blazend over te steken….
Verrijking
Vroeger
zag je in onze contreien dergelijke meisjeskapsels niet (jongens hadden ze
overigens ook niet). Ik vind ze wel een verrijking.
Gevaarlijke hoeden
Er zijn zo van die overtredingen die van de
aardbodem verdwenen lijken te zijn. Zo heeft er al een poos niemand meer
gehoord van de Verordening tegen de hoedenspelden, die in april 1913 in Berlijn
in werking trad. Daarbij werd het dragen van hoedenspelden, van welke de punt
niet beschermd is, verboden. Toch moesten er toen, getuige de foto uit de Nieuwe
Vlaamsche Illustratie van zondag 27 april 1913, nog regelmatig hardleerse
overtreedsters geverbaliseerd worden.
zondag 15 augustus 2021
zaterdag 14 augustus 2021
Uitgestrekt
Ondertussen telt de haven van Antwerpen niet minder dan 41 dokken. Het
eerste werd 210 jaar geleden gerealiseerd door Napoleon Bonaparte, naar wie het
nog steeds is genoemd. Toen ik geboren werd waren er 27 dokken, toen we hier
kwamen wonen 38. De haven blijft dus maar uitbreiden. Ze is enorm uitgestrekt,
en je moet er echt de weg weten.
vrijdag 13 augustus 2021
Cinema Trivia: Eerbetoon
Heel mooi vind ik het wanneer een regisseur een
door hem bewonderde filmmaker eert door hem een rol(letje) te geven in een
film. Dat deed bijvoorbeeld Jean-Luc Godard met de grote Fritz Lang, die in Le
mépris zichzelf speelde. Op de still uit deze rolprent van links
naar rechts Lang, Jack Palance, Michel Piccoli en Georgia Moll. Ook Steven
Spielberg nodigde eens een geliefde regisseur uit om te verschijnen in een
film: François Truffaut speelt mee in Close Encounters Of The Third Kind.
donderdag 12 augustus 2021
Weg ermee
Het zal ook Nederlanders die wel eens naar de
Vlaamse televisie kijken opvallen dat de gemiddelde uitspraak van de Vlaming
zorgvuldiger is dan die van de Nederlander. De laatste zegt tegen bijvoorbeeld
kastje of opdrachtje kasje en opdragje, terwijl de eerste de t
nog keurig laat horen. In Vlaanderen is een n die aan het einde van een woord
staat ook nog voortreffelijk hoorbaar. Boven de Moerdijk is die auditief
vrijwel geheel verdwenen. Sterker: mijn broer zag dat die n soms, zoals in
Wolphaartsdijk, zelfs al uit het schríft wordt geweerd….
Rijkbedeelde k-klank
De k-klank is in ons alfabet het rijkst bedeeld.
Die kan immers worden uitgesproken met niet minder dan 3 van de 26 letters: de
c, de k en de q.
woensdag 11 augustus 2021
Een glimlach op de lippen
Waaraan dat nu exact ligt weet ik niet, maar een
regenboog weet mensen quasi altijd een glimlach op de lippen te toveren….
dinsdag 10 augustus 2021
maandag 9 augustus 2021
Gsm ouder dan gedacht....
Hoe zo’n apparaat destijds werkte is me niet
helemaal duidelijk, maar er wérd 107 jaar geleden in de pers reeds melding
gemaakt van mobiele telefonie. Er werd zelfs een heer met een zaktelephoon
voor gefotografeerd.
zondag 8 augustus 2021
Niet Vlaams meer
Veel, érg veel in België is beladen met communautaire
wrijvingen. Dat hebben wij ondertussen
al lang in de gaten. Toen een van onze vrienden liet zien dat hij een Vlaamse
gaai had gefotografeerd vertelde ik hem dat de Garrulus glandarius
voortaan officieel geen Vlaamse gaai meer heet maar gewoon gaai.
Toen hij vroeg waarom, grapte Geertje: “Daar zitten de Franstaligen achter.
Geen Waalse gaai, dan ook geen Vlaamse gaai!”
zaterdag 7 augustus 2021
Gekapt
Pas wanneer ik gasten uit het oude vaderland heb
valt het me goed op hoezeer ik gewend ben geraakt aan het taalgebruik hier.
Want al zien het Nederlands en het Vlaams er min of meer identiek uit, er zijn
wel degelijk verschillen. “Wat bedoelt ze daarmee?” vroeg een vriend me die een
mevrouw “Honderdvijftig gekapt” hoorde bestellen. In Nederland zou ze
“Anderhalf ons gehakt” vragen….
vrijdag 6 augustus 2021
Even wennen
Het zal een Antwerpse wattman zonder twijfel
lukken een tram in Tallinn in beweging te krijgen, maar het zal zeker even
wennen zijn aan het Ests op het besturingspaneel. Hij zal geen idee hebben wat Vasak
suunatuli of Klaasipuhasti betekent, al heeft hij vermoedelijk wel
een idee vermits de plaats van de knoppen hem bekend voor zal komen. Mikrofon
is dan wel weer duidelijk, maar ja wat moet je daarmee als je het Ests niet
machtig bent?
donderdag 5 augustus 2021
Uren zoet
Met een boek als Alles begint met A van
Diedrik van der Wal kan ik me uren zoet houden. Het staat boordevol
taaleigenaardigheden en -weetjes. Een voorbeeld. Officieel moet een woord dan
wel minstens één klinker bevatten om een woord te mogen zijn, maar toch telt de
Van Dale twee drieletterwoorden die uit dezelfde letter bestaan: mmm en zzz.
woensdag 4 augustus 2021
Beslist groen
Ons uitzicht, op de Nationale Bank en de
Frankrijklei, aan de voorkant is ontegenzeglijk stads. Dat aan de achterkant
echter is met de nabije paardenkastanjes en enthousiaste klimop beslist groen
te noemen….
dinsdag 3 augustus 2021
Ergerlijk
Iedere toetsenbordgebruiker weet hoe goed je op dient
te letten om een IJ te maken. Je moet daarvoor immers voor zowel de i als de j
de hoofdlettertoets ingedrukt houden. Ergerlijk vaak zie je echter her en der Ij
staan. Niet alleen op papier, maar zelfs op abri’s: deze tramhalte van De
Lijn heet niét Ijzerlaan maar IJzerlaan. Foei!
maandag 2 augustus 2021
't Is wat 't is
Je kunt er zoveel kunsthistorische beschouwingen
op los laten als je wilt maar ’t Is wat ’t is lijkt me een afdoende
titel voor een tentoonstelling van werk van Fred Bervoets. Deze Antwerpse
schilder ontwikkelde een volledig eigen stijl waarin hij het grote gebaar en
ruimhartig kleurgebruik niet schuwt. Hij duikt in zijn idiosyncratische werken
meestal ook zelf (meermaals) op. Telkenmale een plezier om te aanschouwen. ’t
Is wat ’t is in Galerie De Zwarte Panter in de Antwerpse Hoogstraat te
bekijken tot 13 september.
Uit de kast (CXI): Marc Tritsmans
Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Alles is er nog van Marc Tritsmans (Nieuw Amsterdam, Amsterdam, 2020), waaruit ik op bladzijde 22 De merel in het tuinhuis opensloeg:
Elke dag ontmoetten wij elkaar op ooghoogte:
hij, in doodsangst zittend op breekbare eieren
ik, met ingehouden adem trachtend mijn fiets
geluidloos uit het tuinhuis te ontvreemden.
Zo keken wij elkaar van dichtbij in de ogen
waarin we zagen wat er allemaal gebeuren kon
en ik wist dat hij telkens alles met de razende
snelheid van zijn hartslag afwoog en toch
elke keer weer besliste om onbeweeglijk te
blijven zitten waar hij zo aanraakbaar, kwetsbaar zat.
Het vertrouwen van een merel. Het was steeds
een prachtig begin van een dag op deze wereld.
Abonneren op:
Posts (Atom)