Ik mis Zoeteke en Stefke nog regelmatig, zeker als ik
weer eens wat foto’s van hen tegenkom. Toen Stef jong was dook hij op de
vreemdste plaatsen op. Zo opende ik eens een keukenkastje waar hij in bleek te
zitten. Hij was er in gesprongen zonder dat ik het merkte en had de boel tot ik
het weer opende op zijn gemakje zitten besnuffelen. En Zoet zat graag in de la
van mijn bureau-ministre zomaar een beetje te spinnen….
Natuurlijk weet ik best dat je niet mag
generaliseren en dat heus niet alle Engelsen alléén maar witte bonen in
tomatensaus tot zich nemen, dat niet álle Fransen met een alpino op hun hoofd
een stokbrood onder hun oksels dragen en dat niet elke Nederlander op klompen
ganse dagen haring loopt te happen. Maar toen mijn broer me deze foto, die hij
bij Bear Lake in de Rocky Mountains maakte, stuurde zag ik wél onmiddellijk De
Gemiddelde Amerikaan zoals ik mij die voorstel….
Het lijkt wel een oude publiciteitsfoto van
een filmacteur, maar deze opname toont ‘gewoon’ Jaap Bevers, vader van steller
dezes. Hij zou vandaag 101 geworden zijn….
Gesloten
van 24 augustus tot en met 4 augustus. Da’s 49 weken. Ze verdienen daar goed de kost als ze zich met drie
weken werken zo’n lange vakantie kunnen permitteren….
In het mooie Caermersklooster in het
Patershol in Gent de schitterende tentoonstelling Oer – Vlaamse kunst 1880-1930
bekeken. Topwerken van topkunstenaars Frits Van den Berghe, George Minne, Constant
Permeke, Gustave De Smet, Léon Spilliaert, Edgar Tytgat, Gustave Van de
Woestijne en Rik Wouters. Plús machtige doeken van de door mij hevig bewonderde
Emile Claus, James Ensor en Valerius De Saedeleer. De moeite waard!
Het lijkt me fascinerend, een Teletijdmachine. Ik zou niet naar het
oude Babylon, Egypte of de Middeleeuwen willen. Wel zou ik graag eens een
tijdje mijn ogen de kost geven in het Duitsland van in het interbellum.
De professoren Einstein, Barabas en Miloch wisten
dat je door de tijd kunt reizen. De twee laatstgenoemden vonden daarvoor zelfs een
machine uit, maar jammer genoeg alleen in een strip (voor het eerst operationeel in
respectievelijk het Suske en Wiske-avontuur De tuf-tuf-club uit 1952 en De
valstrik, een belevenis van Philip Mortimer uit 1961).
Oorlogsdreiging,
atoomgevaar, revoluties, bomaanslagen, rampen. Een greep uit het recente nieuws? Neen hoor, ook een dikke halve eeuw
geleden beheersten die zaken het nieuws getuige het eerste plaatje uit De Valstrik. Dat is officieel een album
uit de reeks avonturen van Blake en Mortimer, maar Blake komt hier verder amper
in voor.
Grappig hoe ‘wij’ hier
in Europa menen dat we Het Westen zijn, das
Abendland. Dat is natuurlijk wel zo maar zuiver technisch gesproken niet.
Dublin, Lissabon, Londen, Madrid en Reykjavik zijn immers de enige Europese
hoofdsteden die op het Westelijk Halfrond liggen. Al de rest (van Amsterdam
over Brussel en Parijs naar Berlijn en Warschau en zo verder) ligt op het
Oostelijk Halfrond….
De nabije cultuurdragers hic et nunc: Een tuin in de winter – Herinneringen aan Gerrit Kouwenaar
van Anna Enquist, Kijk, het heeft
gewaaid van Gerrit Kouwenaar, Electric
Café van Kraftwerk en Heimat 2 – Chronik einer Jugend van Edgar
Reitz.
De grootte van het veld, de indeling daarvan
en het aantal spelers waaruit de ploegen bestaan zijn ongewijzigd, maar toch
heeft het voetbal in de loop van de tijd een forse verandering doorgemaakt. Nu
bestaat een elftal veelal uit een keeper, vier verdedigers, drie middenvelders
en drie aanvallers maar in 1930 was het (getuige deze illustratie) usance dat
er een doelman, slechts twee verdedigers, drie middenvelders en niet minder
dan….víjf aanvallers binnen de lijnen traden.
Het viel me nu pas op dat een van de buren in het gebouw
naast het onze spiegelende ruiten heeft. De paardenkastanjes worden daarin mooi
vierkant weerkaatst.
Voor mijn verzameling
boodschappenbriefjes Geef ons heden….
vind ik exemplaren in verschillende talen waaronder Aziatische, zoals op dit
lijstje. Ik vermoed dat het Thai is, maar ik weet niet eens of het zo goed is
geplaatst. Het kan best zijn dat ik het ondersteboven zette.
Van dergelijke
vervallen bioscoopjes word ik als zoon van een filmoperateur immer weemoedig.
Hans Mellendijk fotografeerde dit prachtexemplaar in Dömitz,
Mecklenburg-Vorpommern. Welk een mooi lettertype! Ontroerend hoe Inge Landgut
vanaf die zwartwit foto passanten tegemoet blijft glimlachen. Inge speelde als
kind mee in Fritz Langs meesterwerk M uit
1931, zij het in een wel heel kort rolletje. Ze vertolkte Elsie Beckmann:
Wat hebben Antoine de
Saint-Exupéry, auteur van wereldberoemde boeken als Vol de nuit en Le petit
prince, en zanger Iwan Rebroff gemeen? Rebroffs broer, zo steek ik op uit
Joep Leerssens interessante boek Spiegelpaleis
Europa – Europese cultuur als mythe en
beeldvorming. Rebroff heette niet echt zo: zijn ware naam luidde Hans
Rolf Rippert. En zijn oudere broer was Horst Rippert. Lang was onduidelijk wat
er van De Saint Exupéry, behalve schrijver ook piloot, was geworden tot Horst
Rippert bekende dat hij hem in 1944 als gevechtspiloot had neergehaald….
In de politietoren aan
Oudaan, waarvan momenteel na het zandstralen de steigers worden verwijderd,
komen straks appartementen. Die gaan een mooi zicht over de stad bieden, maar
wat blijft het gebouw van architect Renaat Braem toch een gedrocht. Ik vind het
nog steeds onbegrijpelijk dat er voor zo’n Fremdkörper ooit toestemming is
verleend.
Na zijn mooie zege in
de Tour de France daar heeft Bauke Mollema ongetwijfeld zalig geslapen in Le
Puy-en-Velay. Ook vandaag verblijft het peloton er omdat het rustdag is en ze
mogen er nog een keer overnachten vermits het stadje morgen ook startplaats is.
Het meest in het oog springend in Le Puy-en-Velay is de kapel van Saint-Laurent
et Aiguilhe. Hoe ze die daar in 969 op die piek hebben gebouwd is me een
raadsel. Ook vraag ik me af of het kerkje wel eens vol is, want je moet 268 in
de rots uitgehouwen treden bestijgen om er te geraken. Aan liften deden ze in
de tiende eeuw nog niet.
Een fragmentje uit de Divina Comedia in een vertaling van
J.J.L. ten Cate: Gelijk daar
tussen Brugge en Cadzand / De Vlaming, vrezend voor’t geweld der baren, / Een
dijk bouwt, tegen’t zeegeklot bestand…. Cadzand is de
enige Nederlandse plaats die vermeld wordt in Dante’s meesterwerk. Tot zover
dit Gemengd Bericht.
De getalenteerde Mieke
Robroeks was een van de artists in
residence in De Torenkamer in Amsterdam. Daar realiseerde ze in een week
tijd Hier, een bijzonder mooie
aanvulling op haar verzameling animatiefilmpjes:
Een van de nummers van The Beatles die vanaf
het eerste moment dat ik ze hoorde diepe indruk op me maakten was beslist I am the walrus. Ontdekte op het wereldwijde
web de genese van dit meesterwerk. Tik op YouTube maar eens I am the walrus recording session 1967 in.
De nieuwe veerpont heet toepasselijk Schelde (al had dat ook Scaldis
kunnen zijn natuurlijk). De oversteek van linker- naar rechteroever of
omgekeerd vergt amper vier minuten. Fantastische uitbreiding van het openbaar
vervoer. En: helemaal gratis!
Het Nederlands is
moeilijk voor anderstaligen. Probeer die maar eens uit te leggen waarom we (het
zijn twee woorden die ik zojuist vlak bij elkaar op eenzelfde pagina tegenkwam)
vrijgezel uitspreken als vrijgezel en zijgevel als zijgevel….
Ik ben naar het Binnenhof afgereisd om daar Mark Rutte te
vragen of hij in de formatie eindelijk niet eens ernstig kon overwegen af te
stappen van het benoemen van burgemeesters en hem erop te attenderen dat
Nederland het enige land in West-Europa is waar dat gewoonte is, maar hij was
niet thuis….
In Belgische gemeenten wordt de voorzitter van de
grootste coalitiepartij quasi automatisch burgemeester. Ik vind het goed dat
een burgermoeder of -vader politiek verankerd is in haar/zijn gemeente. Dat
parachuteren van burgemeesters in Nederland zadelt mensen steevast met een
eerste burger op om wie ze niet gevraagd hebben. Het zorgt ook voor
merkwaardige situaties. Anno 2017 telt de joodse gemeenschap in Nederland zo’n
40.000 zielen. Maar voor de Tweede Wereldoorlog bestond van de Amsterdamse
bevolking alleen al 10 procent uit joden, zo’n 79.000. Dat aantal was in 1945
gedecimeerd. Ineens was er na de oorlog een eerste joodse burgemeester, Ivo
Samkalden. Vermoedelijk door een soort politieke hyperesthesie droegen er
nadien nog drie jarenlang de ambtsketen: Wim Polak, Ed van Thijn en Job Cohen.
Tot zover dit Gemengd Bericht.
Na al die jaren geniet ik nog steeds van de
stadse drukte waarop we zicht hebben. Van geluidsoverlast is gelukkig geen
sprake dankzij de fijne dubbele beglazing.
Kreeg een mailtje van de bibliotheek dat de
uitleentermijn van de boeken die ik er meenam bijna verlopen is maar die kan ik
(o wonderen van de Moderne Tijd) verlengen via de website. Dat ging gesmeerd, maar bij Gedichte van Hugo von Hofmannsthal (die
ik speciaal had moeten bestellen: de in 1922 bij de Insel Verlag te Leipzig
verschenen uitgave bevindt zich normaliter namelijk in de zogenaamde
achtergrondcollectie) kreeg ik de melding dat verlengen niet mogelijk was omdat
een andere lezer deze titel reserveerde. Wel, dát leek me sterk. Vermoedelijk
zou ík in de computer die ‘andere lezer’ blijken. Het is toch quasi onmogelijk dat 95
jaar na verschijnen twee verschillende mensen in Antwerpen ineens die bundel
van Von Hofmannsthal willen lezen? Navraag leerde dat ik gelijk had. Bibliotheken
heetten in het begin van de vorige eeuw overigens Stedelijke volksboekerijen.
Mijn Hobokense kameraad Leo laat weten dat er in zijn familie vooral
over (klein) boelekes (boeleke staat niet in de Van Dale, maar
wél in het Antwerps-Nederlands
Woordenboek dat ik samen met Tony Rombouts samenstelde) werd gesproken en
soms over een plat joeng.
Het is niet echt goed na te gaan wanneer mensen in onze
contreien het woord baby als gewoon
zijn gaan beschouwen. Na de Groote Oorlog? Door de Disneysering van onze
gewesten na de Tweede Wereldoorlog? Onze grootouders zeiden toen ze nog jong
waren beslist geen baby, dat weet ik
zeker. Vermoedelijk boreling, gebroed of zuigeling. Maar volgens mij toch vooral kleine.
Het nieuwe nummer van de Berichten uit het Letterenhuis, Zuurvrij, bij de post.
Nummer 32 al. Het is altijd een genoegen het tijdschrift te lezen, én te bekijken
want ook deze keer weer lekker veel foto’s, tekeningen, handschriften, kaarten
en affiches. Zoals gebruikelijk is Zuurvrij
beeldschoon opgemaakt. Complimenten voor vormgeefster Linde Desmet.
We hebben al minstens een jaar of twaalf,
dertien een verjaardagskalender van de Zoo in huis en al herhaaldelijk was het
ons opgevallen dat juni daarop maar 29 dagen kent. Daar haalden we dan maar de
schouders bij op, want hoe groot is de kans dat er juist op 30 juni nog iemand ‘moet’
worden genoteerd? 1 op 365 (Vermoedelijk blunder ik als eenvoudige αλφα bij
deze gis)? Maar te droes: de familie is uitgebreid met Emma, die het levenslicht
zag op….30 juni!
Toen deze Lambertus in Ekeren de Sint-Lambertuskerk weer
eens zag viel het hem voor het eerst op dat die eigenlijk wel wat weg heeft van
een andere Sint-Lambertuskerk: die in Wouw. En ook van de Sint-Lambertuskerk
van Heist-op-den-Berg. Ook de Sint-Lambertuskerk op Dam is van een
vergelijkbare robuuste bouw. Merkwaardig.
Dit vind ik nog steeds een leuke foto. Ik sta hier neus
aan neus met Henri, een van de twee ezels (de andere is Victor) van auteur
Frank Pollet (die de opname maakte). Volgens hem betuigt Henri niet zomaar
iedereen een dergelijke eer….