De losprijs van de wederkeer

In Tilburg werd aan de immer lezenswaardig Fleurs du mal mijn gedicht De losprijs van de wederkeer toegevoegd.

https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-de-losprijs-van-de-wederkeer

Witte

Er zijn in het verre buitenland meer premiers met een Nederlandse naam geweest. Zo was graaf Sergius Witte van 6 november 1905 tot 5 mei 1906 premier van het immense Rusland.

Premiernaam

Verspreid over drie decennia leidde in de vorige eeuw Dirk Jan de Geer twee Nederlandse regeringen. De Geer lijkt een echte premiernaam: van 20 maart 1876 tot 19 april 1880 was ook ene Louis de Geer sr. (bovenste foto) premier. Niet van Nederland, maar van …. Zweden.

Ruime bierkeuze in Rusland

Dat Heineken wereldwijd bekend is weet ik, maar het verbaasde me om – ik deed mee boodschappen met een vlogster – te zien dat in Russische supermarkten ook Hoegaarden en Kriek en het onvolprezen Grolsch te koop zijn. En dat er gewoon Hoegaarden en Kriek in Latijns schrift op het etiket staat, niet in Cyrillisch. Een Hoegaarden kost er 67,99 roebel (0,81 euro), een Kriek 86,99 roebel en een Grolsch 179 roebel. Het goedkoopste Russische pintje kost 29,99 roebel voor een halve liter.

https://www.youtube.com/watch?v=WyaTQ0w0ZHI

Honkvast

Belgen hebben een spreekwoordelijke baksteen in de maag, en vinden het erg belangrijk om dicht bij het ouderlijk huis te wonen. De ‘woonladder’ in België: eerst wordt een appartement gehuurd, dan een starterswoning gekocht en dan een groter permanent huis. Eenmaal daar verhuist de gemiddelde Belg enkel als het moet. Als hij scheidt bijvoorbeeld, zijn job verliest of naar een rusthuis gaat. In weinig landen wordt zo weinig verhuisd als in België.

Het aantal keren dat een mens verhuist verschilt per land opmerkelijk. Zo verhuist een Duitser in zijn leven gemiddeld 6 keer, een Nederlander volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek 7 keer en een inwoner van het Verenigd Koninkrijk 8 keer. In de Verenigde Staten van Noord-Amerika is dat zelfs 11,7 keer. Nadat we ons eerste huis, dat met de zeven ramen op het eerste verdiep rechts op de foto, verlieten verhuisden wij 4 keer. Wat dat aangaat zijn we dus eerder Belgen.

Aardappelliefhebbers

Het Duits heeft dikwijls één woord waar wij er meer nodig hebben. Regen die lang aanhoudt bijvoorbeeld is Dauerregen, en extra sneeuw Neuschnee. Ze hebben zelfs een woord van 37 letters als ze van je willen weten hoe jij je aardappelen het liefst bereidt: ‘Was ist deine Lieblingskartoffelzubereitungsmethode?’

Links of rechts?

Nou heb ik de avonturen van Kuifje toch al bijna mijn hele leven in de kast, maar voor het eerst vraag ik me af of hij links of rechts is. In Het gebroken oor heeft hij zijn pistool namelijk eerst in de rechter-, en verderop in het album in de linkerhand. Dat viel me nu pas voor het eerst op.  

Wat verder bladerwerk legt nog meer onduidelijkheid bloot. Zo heeft hij in De scepter van Ottokar de telefoon in zijn rechterhand, maar in Het zwarte goud in zijn linker. Om hem met zijn réchter weg te leggen. Ook in Het geheim van de Eenhoorn heeft hij (zie hieronder) de hoorn eerst links vast, en dan rechts. Merkwaardig.

 

Leuke woorden

Bufteen, deutel, eikpoes, faribool, guimpe, kribbebijter, mots, opdooi, pampoesje, starets, toddik, weerder, zundgat.

Universeel woord

Sommige woorden zijn, toch zeker wat klank aangaat, echt universeel. Neem poef. Op de een of andere manier vond ik dat altijd een typisch Nederlands woord, maar neen. Het zitkussen heet in het Engels, Frans, Italiaans en Tsjechisch pouf, in het Deens, Pools, Russisch en Turks een puf en in het Duits, Noors en Zweeds een puff.  De uitspraak is overal dezelfde!

Inhaalslag

Albanië, Andorra, Bulgarije, Hongarije, Italië, Liechtenstein, Luxemburg, Nederland, Roemenië, Spanje, Rusland, Wit-Rusland en Zweden. En o ja, Vaticaanstad. Ziehier de Europese landen die nog nooit een vrouwelijke president of regeringsleider hebben gehad. In Luxemburg is premier Xavier Bettel wel openlijk homoseksueel, hetgeen in België (dat later Sophie Wilmès als eerste vrouwelijke premier had) eerder Elio di Rupo was. Ik heb het nagekeken en alle andere staten op ons continent kenden al ooit een vrouwelijke president of regeringsleider. Ook Polen en Turkije, zelfs het zo machistische Frankrijk. Ook Georgië, Kosovo, Moldavië en zelfs Transnistrië. Het is maar om aan te geven dat 13 (van Vaticaanstad hoef je er geen te verwachten) Europese landen waaronder Nederland nog een zekere inhaalslag op het vlak van emancipatie hebben te maken.

Cinema Navelpluis: Lege roltrap

 

Een oude weerwijsheid

In januari mag het vriezen,

de stenen uit de grond.

De boer zal dan niet kniezen,

maar vindt dat heel gezond.

Bijna aaibaar (24)

 

Fraaie bloeiwijze

Welk een fraaie bloeiwijze heeft de Phalaenopsis amabilis, de maanorchidee, toch. En welk een treffende naam! Hij komt van het Griekse phalaina wat mot  betekent, en opsis wat gelijkend betekent. De benaming beschrijft de bloeiwijze van sommige soorten, die op een vliegende mot of vlinder lijkt.

Cinema Trivia: Populaire namen

In de provincie Antwerpen waren Luxor en Roxy de populairste namen voor bioscopen. Je had een Luxor in Berchem, Borgerhout, Ekeren, Mechelen, Ramsel en Willebroek en een Roxy in Antwerpen, Hoboken, Meerhout, Mol, Niel, Retie, Rumst en Turnhout. Dat het inderdaad geliefde namen waren weet ik ook uit Bergen op Zoom. In mijn jongensjaren waren daar slechts twee bioscopen. En jawel, quod erat demonstrandum, de een heette Luxor en de ander Roxy….

 

 

Verboden!

Blijkens de zelfklever is het verboden dit souterrain binnen te fietsen. Zou iemand dat ooit hebben willen proberen?

Verschil moet er zijn

Sommige woorden zijn in verschillende talen verwant en dus herkenbaar. Andere zijn écht anders. Neem het woord vroedvrouw. Dat is in het Deens jordemoder, in het Frans sage-femme, in het Engels midwife, in het Italiaans ostetrica, in het Russisch akusherka, in het  Spaans partera, in het Tsjechisch porodni en in het Turks ebe. Het merkwaardigst vind ik het echter in het normaliter zo verwante Duits klinken: Hebamme.  

Werkplek na gedane arbeid

 

Fijn traject

Een van onze lievelingstreinreizen is die langs de Azurenkust. Van Juan-les-Pins naar Monaco bijvoorbeeld (of nog even verder door de grens met Italië over naar Ventimiglia) en vice versa:

https://www.youtube.com/watch?v=vkUi6NOhQbY

 

Tja....

Wat doet een mens zoal in coronatijden? Even een pauze nemen voor het beeldscherm, zich uitrekken en kijken of er nog iets te knabbelen valt. Er blijken letterkrakelingetjes te zijn. En daarmee moet natuurlijk eerst even gespeeld vooraleer ze opgepeuzeld worden….

Goedgekeurd

Sommige zaken hebben een naam waardoor je ze, eigenlijk ongeacht de kwaliteit die ze leveren, niet werkelijk ernstig kunt nemen. Maar er zijn uitzonderingen. Hoe noem je je bedrijf als je in schoringswerken / etançonnements doet? Stabil. Goedgekeurd. IJzersterke naam: Stabil!

Uit de kast (CIV): Arnoud van Adrichem

Toen ik voor deze rubriek weer voor de collectie dichtbundels ging staan om er met afgewende blik willekeurig een exemplaar uit te pikken, viel mijn hand op Het failliet van Arnoud van Adrichem (Atlas Contact, Amsterdam/Antwerpen, 2020), waaruit ik met de ogen toe bladzijde 80 opsloeg, met daarop dit titelloos gedicht:

Zand vertraagt het denken.
Zoals wind buitengaats ronddoolt: geen strand
om zich in te graven. De zee pareert spanen en
roeit eigenhandig ons gezichtsveld uit. Ernstig
als beton. Rigide als prikkeldraad in de duinen.
Jij wilt aangifte doen tegen het klimaat. Ik niet.
Laatst was er een meisje loos. Je denkt te snel.
Het moeten mannen met baarden zijn. Je staart
in een spiegelende helm. De portofoon kraakt.
Bol en rond oog ik lankmoedig. Adem als alibi
voor de jongen? Ja. Koude rillingen lopen over
de rug van de zee.

Gemeen

Wat heb ik gemeen met inwoners van Istanboel en Zürich? Dat we in de volkrijkste stad van ons land wonen die er niét de hoofdstad van is. Overal elders in Europa is de dichtstbevolkte stad tevens de hoofdstad en vice versa.

Stoer

Met het nieuwe jaar ook een nieuwe zeep in gebruik genomen: Aleppo’s Oerzeep van Herbelle. Van pure olijfolie en 40% laurierolie. Welk een stoer blok!

Gelukkig 2021!

 

Opperbevel

Bladerend door Der Große Brockhaus, editie 1935, zie ik onder Belgien en het kopje Wehrmacht: Oberbefehlshaber ist der König. Ik vraag me af of dat nog steeds zo is. Ja hoor, Filip is opperbevelhebber van het Belgische leger. Eens gekeken bij zijn Europese collegae: Margrethe II, Harald V, Felipe VI en Elizabeth II zijn de jure opperbevelhebber in respectievelijk Denemarken, Noorwegen, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. In Zweden is dat generaal Micael Bydén, en in Nederland is Willem-Alexander evenmin de baas. In Nederland heeft de regering het oppergezag over de krijgsmacht. Toen Willem-Alexander koning werd legde hij  zijn militaire functies neer. De Nederlandse Grondwet verbiedt namelijk dat militairen deel uitmaken van de regering en als koning is hij daar het hoofd van. Op de dag van zijn inhuldiging werd hem daarom eervol ontslag verleend.

Tevreden uitgever

Op Poëzie-Centraal een gesprek met Gerrit Westerveld van Uitgeverij Kleinood & Grootzeer (op onderstaande foto rechts), waarvoor Wim van Til (midden) en ik lector zijn. Volgens mij is hij tevreden over ons.

https://poeziecentraal.be/nieuws/198/kleinood-grootzeer-hoe-een-kleine-uitgeverij-toch-groot-kan-zijn

 

Momentopname

De nabije cultuurdragers hic et nunc: Het schikken van de dingen – zestien Soutines van Frans Budé, The Others van Alejandro Amenábar, Stout – dertien eigenaardige liedjes bedacht en uitgevoerd door de nederlandse groep MAM en The Complete Poems van Robert Graves.

Weer iets opgestoken

Toen we het er over eens waren dat we er niet op zaten, vroegen we ons ineens af wat een schopstoel eigenlijk is. Behalve in vroeger dagen (hopelijk, tenminste) een marteltuig is het de stoel waarop een pottenbakker zit en van waaraf hij zijn draaischijf bedient. Dat wisten we niet.

Ze is er vroeg bij

Voor wie er nog aan mocht twijfelen dat het steeds warmer wordt: het is 28 december en de Oxalis triangularis, de klaverzuring, in ons balkontuintje staat er niet nóg maar ál….

De grootste van het land

De kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Gaverland in Melsele is de grootste kapel van België. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Opgezocht: Robert Herberigs

Bladerend in het Modern Woordenboek – Taalkundig Encyclopedisch Geïllustreerd, in 1937 uitgegeven door de N.V. Brepols in Turnhout, kom ik deze keer Robert Herberigs (1886-1974) tegen. Een componist van wie ik nog nimmer had gehoord. Wat is encyclopedisch lezen toch een genot nu ook internet er is. Zou er iets van Herberigs (die hier in Antwerpen nota bene directeur van de Koninklijke Vlaamse Opera is geweest) op YouTube te beluisteren zijn? Jawel hoor, zijn In Flanders Fields bijvoorbeeld….

https://www.youtube.com/watch?v=M74CSK7k_yY&list=OLAK5uy_nJxB5YVDTCceCNfy4BaznKFxQJySVIPAw&index=2

Cinema Trivia: Weelde

Je kunt wel zeggen dat Franco Zeffirelli in 1977 voor zijn Jesus of Nazareth de beschikking had over een weelde aan topacteurs. Alleen al voor de vertolking van de Drie Koningen wist hij James Earl Jones, Donald Pleasence en Fernando Rey te strikken. Wie deden er behalve Robert Powell, die de titelrol voor zijn rekening nam, nog meer mee? Een halve filmencyclopedie: Anne Bancroft, Ernest Borgnine, Claudia Cardinale, James Farentino, Stacy Keach, James Mason, Ian McShane, Laurence Olivier, Christopher Plummer, Anthony Quinn, Ralph Richardson, Rod Steiger, Peter Ustinov en Michael York. De meeste regisseurs zijn al blij als ze een keer met één van deze klasbakken mogen werken….

Zalig Kerstmis

 

Op café

In Tilburg voegde hoofdredacteur Jef van Kempen mijn gedicht Op café toe aan zijn onvolprezen artistieke magazine Fleurs du mal:

https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-op-cafe

Bekeren

Ik begrijp best dat onze taal voor anderstaligen een lastige is. Leg iemand die Nederlands wil leren maar eens uit waarom voetbalclubs die een ronde overleven verder békeren, en missionarissen in den vreemde inboorlingen bekéren….

Cinema Navelpluis: Vrije val

 

Raadzaal vol rook

De eerste vergadering van een gemeenteraad die ik bijwoonde vond ik best gezellig. Er mocht gewoon worden gerookt in dat oude stadhuis, en nadat de bode de koffiekopjes op had geruimd kwam hij vragen of je een pintje wilde, of liever iets sterkers. De komst van een calvinistische burgemeester maakte een einde aan die toch niet onsympathieke gebruiken. Daaraan moest ik denken bij deze opname van de vergadering van een gemeenteraad ergens in de jaren zestig. Een doos vol verse bolknakken staat er paraat….