dinsdag 25 januari 2022

Spelbrekers


Eigenaardig hoe enkele talen in eenzelfde taalfamilie op een bepaald woord soms wezenlijk af kunnen wijken. Neem het woord brood, dat in vrijwel alle Germaanse talen min of meer hetzelfde is: brood (zelfs in het verre Afrikaans, dat ook een Germaanse taal is natuurlijk), bread, Brot, bröd, brød, brauð. De ‘spelbrekers’ zijn hier het Fries en Nedersaksisch waarin brood respectievelijk bôle en stoete is. Tot zover dit Gemengd Bericht.

maandag 24 januari 2022

Verkeerde naam


Uit Midas Dekkers’ jongste boek Wat loopt daar? steek ik regelmatig kostelijke weetjes op. Over de keizertamarin bijvoorbeeld. Dit aapje met een witte hangsnor van jewelste, kreeg de wetenschappelijke naam Saguinus imperator: ‘Gek genoeg is hij vernoemd naar keizer Wilhelm II, die zijn snor juist martiaal omhoog droeg. De naam stamt uit de tijd dat Europeanen de aapjes alleen dood kenden, opgezet. Kennelijk hadden de preparateurs er aardigheid in om de snor bij het opzetten op te draaien.’

zondag 23 januari 2022

Momentopname


De nabije cultuurdragers hic et nunc: Belye nochi pochtalona Alekseya Tryapitsyna (in het Engels The Postman’s White Nights) van Andrei Konchalovski, Intriges van Albert Hagenaars, Portret van een landschap – Gedichten 1953-1997 van Leo Herberghs en Beauty van Ryuichi Sakamoto.

zaterdag 22 januari 2022

Eerbetoon of plagiaat?



Als jongetje maakte ik tegelijk met de avonturen van Kuifje en met die van Piet Pienter en Bert Bibber kennis. Altijd graag gelezen. Al staat Kuifje natuurlijk een trap hoger, dat zag ik toen ook al wel. Ik vraag me soms af of Pom, de tekenaar van Piet Pienter en Bert Bibber, hier en daar een eerbetoon aan Kuifjebedenker Hergé brengt of dat hij hem plagieert. Neem de professor die zijn aktetas kwijtraakt die door de helden wordt gevonden. Of de Deense dog die in het bos de achtervolging inzet. Kuifje was er in elk geval eerder, het eerst avontuur van Piet en Bert verscheen pas in 1955.

vrijdag 21 januari 2022

Voornaam


Er was een meneer op televisie die iets vertelde bij een tentoonstelling, ergens in de provincie. Met reproducties, want er was ook werk van Leonardo da Vinci te zien. Of de meneer echt ter zake kundig was betwijfelen wij want we keken elkaar aan toen hij het bij de Salvator Mundi, Da Vinci’s beeltenis van de Verlosser van de Wereld, had over Salvador Mundi. Alsof dat, als Salvador Dali, een náám is….

donderdag 20 januari 2022

Onderweg met de tram: Lijn 1 in Nordhausen


In Nordhausen in Thüringen kun je je met Lijn 1 verplaatsen van het Krankenhaus naar de Bahnhofsplatz:

https://www.youtube.com/watch?v=k6oWAAeeJCk

woensdag 19 januari 2022

Snelle verbindingen


In die editie van het Provinciael Antwerps Nieuwsblad van 19 mei 1840 toont de redactie zich overigens onder de indruk van de snelheid waarmee men zich per trein kon verplaatsen: Sedert den 1.n mey, begin van het zomertydstip, ryd men op  den yzeren weg buytengewoon snel. De reys van Ans naer Antwerpen geschied regelmaetig in min dan dry ueren, de géene van Oostende naer hier in dry ueren en een kwartier, en die van hier naer Brussel in 65 of 70 minueten.

dinsdag 18 januari 2022

Pech voor de poort


Eerlijk gezegd dacht ik dat het iets van de middeleeuwen was, maar het is nog niet echt heel erg lang geleden dat de  stadspoorten effectief gebrúikt werden. Het Provinciael Antwerps Nieuwsblad voerde (in elk geval op Dinsdag 19 Mey 1840 nog) onder de kop de mededeling Stadspoorten opening te 3 uer, ’s morgens en sluijting ter 11½ uer, ’s avonds. Wanneer je dan om vijf over half twaalf thuis dacht te komen had je pech en moest je drie en een half uur voor de stadswallen rondkuieren voor je naar je bed kon….

maandag 17 januari 2022

Ahududu, bijvoorbeeld


Is de naam in het Spaans, Frans en Nederlands nog zichtbaar verwant met respectievelijk frambuesa, framboise en framboos dan is de variatie in de benaming van dit smakelijke vruchtje in de rest van Europa verrassend gevarieerd: Himbeere in het Duits, raspberry in het Engels, lampone in het Italiaans, hallon in het Zweeds, malina in het Pools en Russisch, mafon in het Welsh, ahududu in het Turks, vadelma in het Fins, bringebær in het Noors, sú craobh in het Iers, kupina in het Kroatisch, vatómouro in het Grieks en zmeură in het Roemeens.

zondag 16 januari 2022

Mooi groepje achtervolgers



Pakte de door Philip Hoorne samengestelde bloemlezing Antwerpen - De stad in gedichten (verschenen bij Uitgeverij 521 in Amsterdam, nog steeds verkrijgbaar bij De Slegte!) weer eens uit de kast. Eens geturfd van wie er de meeste gedichten zijn opgenomen. Koplopers zijn (met vier verzen elk) Hugo Claus, Aleidis Dierick (met wie ik hier op de foto sta), Gaston Durnez, Paul van Ostaijen, Jos Vandeloo, Eddy van Vliet en Anton van Wilderode. Ik mag me tevreden voelen met een plekje in het groepje ‘achtervolgers’ met ieder drie gedichten: Benno Barnard, Bert Bevers, Nic Van Bruggen, Patrick Conrad, Gust Gils, Tom Lanoye en Leonard Nolens! In de bloemlezing staan van mij HavenbeeldTweedekkers over de Meir en Wachtend op lijn 3.

Cinema Trivia: Van meisje musje


Een wonderlijke film vond ik Bird People van Pascale Ferran, waarin – kort samengevat – Anaïs Demoustier van meisje musje wordt. Erg knap hoe Ferran de passer domesticus als een heuse hoofdrolspeler in beeld weet te brengen, al kan de computertechniek daar ook voor iets tussen zitten natuurlijk. Je weet het tegenwoordig immers maar nooit….

https://www.youtube.com/watch?v=WmOa6KOdUKY

zaterdag 15 januari 2022

Liever geen witte


Een erg merkwaardig cultuurverschil tussen de Lage Landen en grote buur Duitsland is merkbaar in de eierconsumptie. In Nederland zijn bruine eieren, hoewel de helft duurder dan witte eieren, het populairst. In België worden witte eieren zelfs niet verkocht. In Duitsland is de situatie helemaal omgekeerd: daar verkopen ze alléén maar witte eieren!

vrijdag 14 januari 2022

Leuk woord


Wat een leuk woord is vuurrood eigenlijk, met opeenvolgend drie duo’s van dezelfde letter: twee keer een u, twee keer een r en twee keer een o….

donderdag 13 januari 2022

Klinkloos





Toen ik de film Shirley: Visions of Reality van Gustav Deutsch, gebaseerd op schilderijen van Edward Hopper, bekeek viel me iets merkwaardigs op. Op een aantal van Hoppers doeken zijn namelijk deuren zonder klinken te zien, alsof deuren er niet zijn om door naar binnen of naar buiten te kunnen. In de film zijn het alleszins geen schuifdeuren. Vreemd.

woensdag 12 januari 2022

Bijna aaibaar (40)



 

dinsdag 11 januari 2022

Zicht op zee


 

Een list


Oostende bedacht daar overigens iets op. Daar hebben ze haken aangebracht op palen waaraan de burgers hun vuilniszakken kunnen hángen. Meeuwen kunnen immers niet net als een kolibrie voor hun ‘doel’ blijven fladderen en hun ding doen, neen: zij moeten voet aan de grond hebben.

Rovers


Aan de kust moet je je wat het buiten zetten van je zak met huisvuil betreft strikt aan de gemeentelijke voorschriften houden. Anders pikken meeuwen die zak open en zorgen ze voor een ravage.

maandag 10 januari 2022

Alleen met honden





Als je zo af en toe opkijkt en een blik op het strand werpt lijkt het wel of er daar alléén maar mensen met honden kuieren…. 

zondag 9 januari 2022

Ouderwetsch



In de supermarkt in het dorp waar wij verblijven viel het ons op dat je daar niet zelf je groenten en fruit af mag wegen, zoals wij dat als stadse mensen al sedert decennia gewend zijn te doen. Je mag wel zelf pakken wat je wilt, maar het wegen is voor de vakmensen. Neem zelf uw groenten en fruit – Wij wegen hier voor u af / Servez-vous – Nous pesons ici pour vous luidt de boodschap, en er zijn niet minder dan drié personeelsleden op deze afdeling om alles in goede banen te leiden. Goed voor de werkvoorziening….

zaterdag 8 januari 2022

Weids panorama


De werkplek heeft weer een weids panorama op de baren. Links komen die uit la Mer du Nord want daar is het Frankrijk, die recht vooruit uit de Noordzee want hier zijn we in Sint-Idesbald.

vrijdag 7 januari 2022

Momentopname


Op dit ogenblik zijn de nabije cultuurdragers Gemengde tijd van Jacques Hamelink, Arthur Or The Decline And Fall Of The British Empire van The Kinks, Sprong in het duister – Duitsland en de Eerste Wereldoorlog van Patrick Dassen en Twin Peaks – The Entire Mystery van David Lynch.

donderdag 6 januari 2022

Er op vooruit


Stuitte in een oude bundel op een reclamebiljetje van Trans Europ Express. Brussel-Parijs in 2 uur en 20 minuten. Daar zijn we flink op vooruit gegaan: de snelste verbinding vanaf Antwerpen Centraal Station over Brussel naar Paris Gare du Nord vergt tegenwoordig per Thalys nog slechts 2 uur en 1 minuut.

woensdag 5 januari 2022

Een treinland


Nederland heeft met een landoppervlakte van 33.833 vierkante kilometer 2.808 kilometer spoorlijnen. Ter vergelijking: België heeft met een landoppervlakte van 30.883 vierkante kilometer 3.471 kilometer spoorlijnen. Tot zover dit Gemengd Bericht.

dinsdag 4 januari 2022

Prima definitie


Ik ben het met Gerbrand Bakker, wiens Rotgrond bestaat niet – Over cultuurlandschap en natuur ik aan het lezen ben, eens dat Colin Tudge in zijn boek Het verborgen leven van bomen een meesterlijke definitie van een boom geeft: ‘Een boom is een grote plant met een paal in het midden.’

maandag 3 januari 2022

Cinema Navelpluis: Aurora


 

zondag 2 januari 2022

Uit de kast (CXV): Frank Decerf


Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Witte brand van Frank Decerf (Zuid & Noord, Arendonk, 1994), waaruit ik op bladzijde 35 Werelden VI opensloeg:

Mijn land stort
weldra
helemaal in.

Helmen worden uitgedeeld.
Vlaggen worden verbanden.

De Belgen passen
hun hoofden aan….

Ik koop alle geschiedenis op.

Straks zal waarheid
onbetaalbaar worden…

zaterdag 1 januari 2022

Een eigenaardig jaar


In retrospectief zie ik dat 2021 voor mij een uniek jaar was: Voor de eerste keer in mijn leven ben ik een gans kalenderjaar niet in Nederland geweest. Niet één keer.

Gelukkig 2022


 

vrijdag 31 december 2021

Fijne jaarwisseling


 

Bij wie anders?


Ik hoorde iemand vertellen over een bezoek aan een stad, waarbij hij zei ‘waar ik zelf nog nooit was.’ Puur grammaticaal is daar niets mis mee, maar had ‘waar ik nog nooit was’ niet volstaan? Het doet me een beetje denken aan een uitspraak als ‘En dan denk ik bij mezelf…’. Waar sláát dat nou op? Natúúrlijk denk je bij jezelf. Bij wie anders?

donderdag 30 december 2021

Heen en weer....


Ik vroeg me dat als jongetje reeds af, maar eigenlijk doe ik dat nog stééds: waarom heeft de maanraket van professor Trifonius Zonnebloem voor het vertrek in Syldavië zo’n immense startstellage nodig en voor de terugkeer richting aarde niét? Geen mens heeft mij dat ooit uit kunnen leggen. Ook in 1969 deed iedereen alsof het de gewoonste zaak ter wereld (en iets daarbuiten) was dat ruimtetuigen aan hun retourreis kunnen beginnen zonder al dat materiaal waarmee ze omhoog zijn gekatapulteerd.

Ringeloor


Iedere dag valt er wel iets te leren. Toen ik daarstraks op de radio hoorde dat iemand zich had laten ringeloren vroeg ik me ineens af of een ringeloor iets is. En jawel hoor, het is in de pottenbakkerij een tuitje waardoor anders gekleurde kleipap wordt uitgegoten als lijnornament of decoratieve figuur. Wat is het Groot Woordenboek der Nederlandse Taal toch een geweldige bron van informatie.

woensdag 29 december 2021

Leuke woorden


Carabas, dunnege, escamoteur, frisket, hapax, ingot, javelijn, kasinet, latse, mosket, oerlikon, stootwil, wepel.

dinsdag 28 december 2021

Vijf jaar geleden


Zomaar voor de lol weer eens gekeken wat ik vijf jaar geleden op deze Gemengde Berichten plaatste:

https://meergemengdeberichten.blogspot.com/2016/12/graag-op-schepen_28.html

maandag 27 december 2021

Eschereffect


Op wandel door de Prekersstraat bleven we even bij deze beschilderde flats staan kijken. Escher zou ze hoogstwaarschijnlijk erg interessant hebben gevonden.

zondag 26 december 2021

Cinema Navelpluis: Areca met bellen


 

Geen bewijzen in de Bijbel


Merkwaardig hoe bepaalde verhalen ontstaan. Neem dat over de Drie Koningen. In de Bijbel zijn ze als zodanig niet te vinden. Alleen Matteüs heeft het over hen, maar hij rept van magiërs en noemt geen aantal, en geen namen. Marcus heeft het er helemaal niet over, Lucas evenmin en ook bij Johannes vind je hen niet. Toch werd de stal in Bethlehem volgens de overlevering bezocht door drié kóningen. Ze droegen de namen Balthasar, Caspar en Melchior. Niéts van in de Bijbel te vinden. Eén van de drie was zwart. Ook daarover wordt nérgens in de Bijbel iets gezegd….

zaterdag 25 december 2021

Zalig Kerstmis


 

vrijdag 24 december 2021

Brexiteffect


Boris Johnson kan pochen wat hij wil over de geweldige handelsverdragen die hij afsloot met landen als Antigua en Barbuda, Botswana, Grenada, Kiribati en de Salomonseilanden maar de Brexit – mocht hij daarin zelf al ooit echt geloofd hebben – heeft zijn land geen goed gedaan. Deze tabel spreekt boekdelen. Ze komt van de Bank of England, en werd gepubliceerd in de Daily Express, nota bene een Tory-dagblad. Voor alle duidelijkheid: ze geeft het verschil in handel aan tussen het Verenigd Koninkrijk (blauw) en de EU (roze).

donderdag 23 december 2021

Vliegers die niet opgaan


Mijn gedicht Vliegers die niet opgaan, uit de bij werk van Ron Scherpenisse geschreven reeks Varianten zonder schroom, maakt voortaan onderdeel uit van Fleurs du mal:

https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-bij-het-werk-van-ron-scherpenisse-vliegers-die-niet-opgaan

Jong leven



In de Zoo heeft Maleise tapir Nakal een nieuwe telg op de wereld gezet. Het is de vierde kleine die ze kreeg, en het is haar eerste zoon. Voor vader Baku is het de tweede nakomeling. De beeldschoon gespikkelde en gestreepte kleine maakt het goed.

woensdag 22 december 2021

Linguïstische diversiteit


De grootste linguïstische diversiteit vind je op Papoea Nieuw Guinea: daar worden niet minder dan 850 verschillende talen gesproken.