Zatten zat

Uit de rubriek Zinloze weetjes: op elk willekeurig moment is 0,7% van de wereldbevolking dronken. Dat betekent dus dat er momenteel minstens 50 miljoen mensen bezopen zijn.

Vergeten valuta

Zit te mijmeren bij de gids voor het Römisch-Germanisches Museum Köln, blijkens mijn inscriptie aldaar gekocht op 23 december 1987 (het was een woensdag). Niet zozeer over de fraaie collectie ginder, maar over het bedrag dat ik voor het gidsje betaalde: 10 Duitse Mark. Er is ondertussen een volledige generatie opgegroeid met de €. Zij weet niet meer waar DM voor staat. Of BF. Of ƒ.

Eigengrau

De kleur die we zien als we onze ogen sluiten heet Eigengrau. Dat is iets gans anders dan ordinair zwart.

Welgemutst

In Tilburg plaatste hoofdredacteur Jef van Kempen mijn gedicht Welgemutst op zijn magazine voor kunst en literatuur Fleurs du mal:

https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-welgemutst

Euroland

Een handig kaartje voor wie zich wel eens afvraagt hoe dat nou ook weer zit met landen die wel lid zijn van de Europese Unie maar niet van de eurozone….

Een bijzondere man

Paul McCartney is toch wel een bijzondere man. Wie kan er nu zeggen dat hij wereldwijde hits scoorde als solo-artiest, in een duo (met Michael Jackson, met Stevie Wonder), in een trio (met Rihanna en Kanye West), met een kwartet (The Beatles) én met een kwintet (Wings)? 

In één keer goed!

Ik hoor Geertje een opgewonden kikje geven, en zie haar verbaasd naar het scherm van haar computer staren. Tot haar dagelijkse geplogenheden hoort het spelen van Het Woord. Als een letter fout is wordt het veldje grijs, als ze goed is maar op de verkeerde plaats staat wordt het geel en als ze op de correcte plaats staat wordt het groen. Mijn lief had het nog nooit meegemaakt, maar haar eerste poging is vandaag in één keer helemaal goed!

Over oude en nieuwe doden

Fascinerende vraag, in Brieven aan Poseidon, van Cees Nooteboom: ‘Is iemand die een paar duizend jaar dood is even dood als iemand die vorig jaar stierf? Bestaat er een hiërarchie in het dodenrijk, waarbij een oudere dode een andere status heeft dan een nieuwkomer die nog niet door de eeuwigheid is aangeraakt, maar nog naar tijd ruikt, naar leven?’

In de genen

Wat me zojuist weer opviel toen ik even voor het raam naar buiten stond te kijken en iemand in de passerende tram zag telefoneren: het zit blijkbaar in de genen om ook als je alleen en onbespied zit te telefoneren te gesticuleren. Alsof degene aan de andere kant van de lijn zulks zou zién. Italianen zijn van die geboren gesticulanten, maar die praten ook met hun handen als ze oog in oog met je staan te communiceren. Daarvan kun je je nog voorstellen dat ze daarmee al bellend doorgaan. Allez: misschien was die man op de tram Italiaan. Maar toch, neen: let er maar eens op. Een grappig verschijnsel feitelijk.

Lichtblauw

Komische  plaatselijke humor in een speurdersroman van Piet Teigeler (leuk trouwens, die spelen allemaal in Aantwaarrepe). Een kroegbaas verklaart daarin waarom hij een lichtblauw zonnescherm over zijn terras heeft: “Meeuwen schijten niet op lichtblauw, dan denken ze dat ze ondersteboven vliegen.”

Kloppende zin

Ik blijf het, ik kwam ze weer eens tegen, een fascinerende notitie vinden in Raymond Queneau’s Mijn moeder zong: ‘Het verschil tussen man en vrouw is dat een man nooit een meisje is geweest.’ Een zin om lang op te kauwen. Waarom precies weet ik niet, maar volgens mij klopt hij wel.

Niet onfeilbaar

De Bijbel is niet onfeilbaar. Lees er Leviticus 11:13-20 maar eens op na: ‘De volgende vogels zijn onrein, u mag ze daarom niet eten: de arend, de lammergier, de baardgier, de wouw, de verschillende soorten valken, de verschillende soorten raven, de oehoe, de kortooruil, de langooruil, alle soorten sperwers, de steenuil, de aalscholver, de ibis, de witte uil, de pelikaan, de visarend, de ooievaar, de verschillende soorten reigers, de hop en de vleermuis.’ Dat de schrijver destijds wellicht niet met bijvoorbeeld de caracara of de condor vertrouwd was wil ik aannemen, maar met de vleermuis was hij dat klaarblijkelijk wel en dat moet ook in die verre dagen toch wel degelijk al een zoogdier en geen vogel zijn geweest.

Cinema Trivia: Foutje, Signore Sergio!

Na al die jaren viel me bij weer eens een hernieuwde bestudering van Once Upon A Time In The West nu pas een fout van Sergio Leone op. De maestro had bij de herneming van de opname van de sleutelscène na de koffie- en lunchpauzes de mise-en-scène weliswaar nog goed op orde maar vergat te letten op een (in deze productie nota bene belángrijk) attribuut: de jonge versie van Charles Harmonica Bronson heeft als je er goed op let namelijk drié keer een andere mondharmonica tussen zijn tanden: een aan de bovenkant gedeukte, een onderaan gedeukte en een volledig intacte!

Verschil moet er zijn

Interessant feitje in Psychology Facts: Zuigelingen glimlachen gemiddeld 200 keer per dag, vrouwen 62 keer en mannen 8.

"Ga 's opzij, joh!"

In het Aquarium in de Zoo valt altijd wel iets te beleven. “Ik was hier eerst!” lijken deze twee moeralen ofwel murenen (Muraena helena) uit te stralen. Er lijkt inderdaad maar comfortabel plaats voor één exemplaar….

Trouw en niet zo trouw

Wanneer een vrouwtjesvos, een moer, sterft blijft haar mannetje, een rekel, levenslang vrijgezel maar als de rekel doodgaat gaat de moer onmiddellijk op zoek naar een nieuwe partner.

Ge'ez

Het Ge’ez, waarin de liturgische taal in de Orthodoxe Kerken van Eritrea en Ethiopië is gesteld, is een van de oudste alfabetten die nog steeds in gebruik zijn.

Voor het eerst

Amsterdam, Anderlecht, Bologna, Brugge, Dortmund, Düsseldorf, Eindhoven, Esch-sur-Alzette, Gent, Keulen, Leicester, Londen, Luik, Luxemburg, Lyon, Marseille, Milaan, Molenbeek, Monaco, Mönchengladbach, München, Nice, Parijs, Rotterdam, Salzburg, Tilburg, Turijn, Utrecht en Verona bijvoorbeeld. Ik was in heel wat plaatsen die ooit een landskampioen voetbal leverden, maar nu Royal Antwerp FC de titel pakte in België is het voor het eerst dat ik in de stad van een landskampioen wóón….

Balkleed

In de winter 1932/1933 voerde het Openlucht Theater Oisterwijk (het deed dat ondanks die naam gelet op de speeldata in december en januari niét buiten maar in het gebouw van de Katholieke Kunstkring) het romantisch spel in drie bedrijven Haar balkleed op. Wellicht heeft het te maken met mijn empathie voor ezels (waar de foto hierboven van moge getuigen), maar helemaal duidelijk is het toch niet waarom ik bij het zien van dit programma niet Haar bal-kleed lees maar Haar balk-leed….

Eenvoudige schoonheid

Soms kan ik echt getroffen worden door eenvoudige schoonheid. Neem nu, gewoon op het eigen aanrechtblad gefotografeerd, dit bovenaanzicht van de zojuist aangevulde pot met Chinese mie. Het lijkt wel iets dat organisch gegroeid is….

Slim rood

Wij behoren, al zou je dat  nu niet meer zeggen, tot de 2% van de mensheid die roodharig is. En dientengevolge een bleke huidskleur heeft. Daarmee kunnen we niet lang in de zon blijven, omdat verbranding snel ons deel is. Maar blootstelling aan de zon zorgt wel voor de productie van de essentiële vitamine D. Roodharigen, en dat wist ik niet, hebben daar een oplossing voor: hun lichaam is (in tegenstelling tot dat van blond-, bruin- en zwartharigen) in staat om meer en sneller zélf vitamine D aan te maken!  

Uit de kast (CXXXII): Cees Nooteboom

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Zo worden jaren tijd – Gedichten [2022-1955] van Cees Nooteboom (Uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam, 2023), waaruit ik op bladzijde 244 Zelf opensloeg:

En als we ons zelf
nu eens achterlieten?

Daar gaat het, zonder groeten,
mokkend en tobbend

op zoek naar iets beters.
Het kijkt niet eens om.

En wij?
Wij moeten eerst wennen
aan dit stralende landschap
van vroeger en later,

van lichtende tijd
zonder nu.

Mythisch smal

Julius Caesar wierp er zijn teerling toen hij opmarcheerde naar Rome. In mijn jongensverbeelding zag ze er uit als een robuuste stroom, als een ernstig obstakel, maar de Rubicon is de facto eigenlijk geen rivier maar eerder een flinke beek. Dat viel me op in het begin van Federico Fellini’s Roma. Je kunt er zo door wandelen….

Smakelijk gevuld

Als Geertje naar de markt hier om de hoek is geweest ziet haar tas bij thuiskomst er immer smakelijk welgevuld uit….

Wedden?

Ik heb imker altijd een mooi woord voor een belangrijk beroep gevonden. Plots vroeg ik me af hoe dat in andere talen luidde, ik had er zelfs geen idee van hoe een imker in het Duits of Engels wordt genoemd. De woordenboeken erbij dus! In het Duits is het ook Imker, in het Engels apiarist. De Denen zeggen er biavler tegen, de Italianen apicoltore en de Turken arıcı. Maar er zijn nog veel mooiere: de Poolse naam voor imker is pszczelarz, de IJslandse býflugnabónda en de Finse mehiläishoitaja. Wedden dat u dit niet gaat onthouden? 

Resistentie uit eigen tuin

Ik las bij Leen Huet dat een imker haar vertelde dat wie honing uit eigen tuin eet resistentie zou opbouwen tegen de ‘eigen’ pollen. Wat een boeiend gegeven.

Toprol

Peter Falk speelde en wás vooral Columbo. Wie kent hem niet? Ik denk dat hij stiekem zijn rol als zichzelf in Wim Wenders’ Der Himmel über Berlin uit 1987 misschien wel zijn beste heeft gevonden. In Amerika kent natuurlijk geen hond die film vermits ze daar niet om kunnen gaan met intellectuele Europese rolprenten met enge literaire elementen als dialogues interieurs. Bruno Ganz is in Der Himmel über Berlin natuurlijk ook onvergetelijk. Mooie scene als Falk en Ganz elkaar ‘tegenkomen’ bij een treurige Berlijnse Imbiß.

https://www.youtube.com/watch?v=uzFGEx9SkDg

Vier keer

Opnieuw wordt Columbo, een serie waar we toen ze voor het eerst werd uitgezonden al liefhebber van waren, herhaald en opnieuw kijken we. Ondanks de aanvankelijke ‘Ach nee, die kennen we toch veel te goed’-reactie is de episode voor we het weten al weer afgelopen. We vroegen ons, bij het zien van Death Lends A Hand, af of Robert Culp nu de acteur was die het vaakst de moordenaar speelde in een Columbo, of Jack Cassidy. Dat moest even nageplozen. Ex aequo: ieder drié keer. Maar we zagen Patrick McGoohan over het hoofd: die was in viér afleveringen de boef. Waarvan akte.

Terug in de tijd

Toen ik daarstraks met een espresso even voor het raam naar buiten ging staan kijken leek het wel halverwege de vorige eeuw vermits een vrijwilliger van het Trammuseum een oude tram, een model dat volgens mij nog in de veertiger jaren reed, uit aan het laten was….

Boswachter, alert

In het kader van het ondertussen amper meer van de Achterhoekse agenda weg te denken kunstproject de Enghuizer Dialogen bracht Pieter Bas Kempe in Hummelo mijn – ook in de bij de route horende catalogus verschenen – gedicht Boswachter, alert ten gehore. Hans Mellendijk legde dat vast. Dank, heren!

https://www.youtube.com/watch?v=RH287Woxb2E&t=42s

Alles komt terug

Dingen raken uit de mode, maar hoe ouder je wordt hoe vaker je meemaakt dat ze ook weer terug komen. Er stapte een meisje onze coupé binnen. Ik schatte haar achttien, negentien. Maar ze droeg schoenen die haar moeder, misschien haar oma zelfs ooit gedragen zou kunnen hebben. En haar opa misschien ook wel. Ineens zat ik allerlei liedjes van Abba, Slade en Sweet te neuriën. Die (Abba, Slade en Sweet – niet de liedjes) droegen een halve eeuw geleden ook dergelijk hooggehakt schoeisel….

Verschot

Drentelend voor de poëziekast moet ik zomaar denken aan de dichter en lexicoloog Herman J. Claeys zaliger. Niet zozeer aan zijn oeuvre, maar aan een ontmoeting die ik met hem had in de Carrefour. “Zou jij voor mij dat potje daar boven willen pakken, Bert? Ik heb het verschot.” Natuurlijk deed ik dat. Ik geloof dat het een potteke honing was. Maar vooral leerde ik toen dat in het Antwerps lumbago of spit het verschot is. Even gekeken of dat eigenlijk in het Antwerps-Nederlands Woordenboek staat dat ik samen met Tony Rombouts samenstelde. En jawel hoor!

http://www.artus.be/auteur.php?auteur=1

niemen

Nou ken ik (exoniem, heteroniem, homoniem om er maar een paar te noemen) toch heel wat niemen, maar wat een hodoniem is moest ik opzoeken. Het is een straatnaam, en de hodonymie is de tak van de toponymie die zich bezighoudt met de straatnamen. Voilà: weer wat geleerd!

Geen garantie

Ai, dat was even schikken in München. Bayern verloor met 1-3 van Leipzig, en lijkt zo met nog slechts één wedstrijd te gaan de titel weg te gaan geven aan Dortmund dat wél won en ineens twee punten los staat. En dat terwijl Bayern München het afgelopen decennium 10 keer op rij zegevierde in de Bundesliga. Resultaten uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst, zo blijkt wel weer. Blijft overigens een knap staaltje van onze Beierse vrienden: in de serieuze Europese voetbalcompetities is Bayern de enige die er deze eeuw in slaagde 10 keer op rij landskampioen te worden. De enige clubs die daar een beetje bij in de buurt komen zijn Celtic en Juventus (elk 9 keer op rij, van 2011/2012 tot en met 2019/2020) en Olympique Lyonnais (7 keer, van 2001/2002 tot en met 2007/2008).

Een Ernstige Kwestie

Iedereen die zich een beetje bewust is van de historie heeft bij het horen van de naam Adolf Hitler altijd een bepááld beeld van de leider van het Derde Rijk. Dat werd mede gestuurd door 's mans hoffotograaf Heinrich Hoffmann, die het imago van zijn broodheer zorgvuldig mee kneedde en bewaakte. Sommige foto's mochten niét gepubliceerd worden als ze niet pasten in de strategie, bijvoorbeeld omdat ze Hitler lachend lieten zien. Het leiden van een Derde Rijk was immers een Ernstige Kwestie. Stuitte op drie foto's die destijds niet werden gebruikt. Omdat Führers geen hertjes aaien. Omdat Führers niet niezen. Omdat Führers geen nootjes aan een eekhoorntje overhandigen....

Waar zijn ze gebleven?

Wat je amper nog ziet zijn van die ouderwetsche eironde dameszadeltjes. Sinds de andere kunne zich net zo makkelijk in broeken als in kleedjes hult eigenlijk. (Eigenlijk hoor ik hier anno nu te schrijven: iemand van een andere kunne)

Omgekeerde volgorde

Een boodschap in vier talen op een brievenbus van de bank: Deponeer in deze brievenbus nooit bankbiletten of cheques. Ne déposez jamais de billets ou chèques dans cette boite aux lettres. In diesen briefkasten keine Schecks oder Banknoten einwerfen. Never deposit cheques or cash in this letter-box. Waarom, zo vraag ik mij daarbij af, mogen er in het Nederlands en het Frans geen bankbiljetten en cheques in worden gestoken, en in het Duits en het Engels geen cheques en bankbiljetten (de omgekeerde volgorde)?

Bijna aaibaar (59)

 

Alvast in het cyrillisch

Omdat je vaak denkt dat iets er uit ziet zoals je gewoon was kunnen sommige zaken je vrij laat opvallen. Zo zag ik nu pas dat de euro op onze bankbiljetten behalve in het Latijnse en Griekse schrift ook in het cyrillisch staat. Ik vroeg me af waarom. Gebruiken Kroatië of Slovenië het cyrillische schrift? Neen. De Baltische staten dan? Evenmin. Het blijkt dat de EU er in 2013 nog van uit ging dat Bulgarije (wel EU-lid, geen lid eurozone) keurig op tijd zoals beloofd aan alle toetredingsvoorwaarden zou gaan voldoen, en daarop vertrouwend de euro alvast ook maar in het cyrillisch toevoegde. Dat was buiten de waard gerekend, want Bulgarije heeft nog stééds niet aan de voorwaarden voldaan. Zoals de zaken nu staan lijkt het land in 2025 tot de eurozone toe te mogen treden.

Het eiland Californië

Knap wat cartograaf Louis Renard reeds in 1715 in beeld bracht: zijn kaart van de Grote Oceaan toont (weze het niet volledig) reeds Nieuw-Guinea en Australië (Hollandia Nova) en de belangrijkste eilanden van Japan. Wat me hier echter vooral opvalt is dat, spijts al die heftige meridianen, zeelieden destijds nog in de waan verkeerden dat je om Californië heen kon zeilen….

Leuke woorden

Dierage, grondzuigwagen, hoeihoutje, kadeel, loeger, manbarklak, noteur, oprijgje, pruif, torenhoorn, vertij, walegang.

Fleurig

Het is natuurlijk slechts een bescheiden tuintje, maar zeker wanneer de zon schijnt biedt het een fleurige aanvulling op de stadse omgeving…..

Onderweg met de tram: Lijn 6 in Praag

Met Lijn 6 kun je je in Praag verplaatsen van de halte Sporilov naar die van Smichovske Nadvazi:  

https://www.youtube.com/watch?v=SflNDb5c-lM

Behalve in Ant

De slechtvalk komt overal voor behalve in Antwerpen. “Dat klopt niet,” dacht ik onmiddellijk. “Ik weet er hier zo een paar zitten!” Maar ik reageerde te impulsief. Ik had het zakdoekje dusdanig in de buurt van een nies klaar gelegd dat de afkorting af werd gedekt. De slechtvalk komt overal voor behalve in Antarctica….