Vers groen

Ons Bourlastraatbalkon krijgt de ganse dag zon, maar ons terras achter blijft daar meestentijds van verstoken. Er groeit dan ook niet echt veel, reden waarom ik blij ben met de klimop die er wel welig tiert. Er zit weer volop vers groen in, hoor….

rw

Toen ik dat parmantige woordje murw weer onder ogen kreeg vroeg ik me af of er in onze taal meer woorden zijn waarin de r en de w elkaar opvolgen. Ja dus, want al rap schoten me achterwerk, bekerwedstrijd, linkerwijsvinger, overwinteren en verwachting te binnen. Volgens mij is murw in het Nederlands echter wel het enige woord dat op rw éindigt. Tot zover dit Gemengd Bericht.

4854

De collectie in het Poëziecentrum Nederland (PcN) is al enige tijd online toegankelijk. Elke maand wordt ze aangevuld met nieuwe titels. Eind 2023 waren er 4854 dichters uit Nederland, Friesland, Vlaanderen, de Caraïbische eilanden en Zuid-Afrika geteld. Ik weet niet of ik dat veel of weinig moet vinden. Dorpen als Krabbendijke of Linkebeek hebben ongeveer zoveel inwoners, maar dat zijn zeker niet allemaal dichters. Dat weet ik. Zo af en toe ontmoet aan aantal van die 4854 dichters elkaar, zoals op deze Oostender snapshot Bert Bevers, Paul Rigolle, Wim van Til en Philippe Cailliau. Veelal echter zitten ze liever aan hun schrijftafel….

Documentatie - Dichters | Poëziecentrum Nederland (poeziecentrumnederland.nl)

Uit de kast (CXLI): Tijs van Bragt

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat weier van Tijs van Bragt (Uitgeverij De Kaneelfabriek, Udenhout, 2022), waaruit ik veldnotities 4 opensloeg:

in een zaaddoos wacht een bos
een bos dat op dieren wacht

als een kleine, tikkende tamboerijn
luistert het in je hand:

je vingers, je stem

roezemoes van regen boven een akkerrand

Manshoog

Vroeger waren er nog geen televisie, radio en zeker geen internet om evenementen aan te kondigen. Meestal werd daarop de aandacht gevestigd middels aanplakbiljetten. Je staat er van te kijken hoe groot die waren. Ik weet de weg in een archief waarin zulke plakkaten bewaard worden. Meer dan manshoog zijn ze soms. Neem dit exemplaar uit 1885, voor een tiendaagse plechtigheid ter ere van Sint-Rochus. Dat drukkers dat in één stuk uit de pers kregen….

Momentopname

De nabije cultuurdragers zijn hier momenteel Taking Tiger Mountain (By Strategy) van Brian Peter George Saint John Le Baptiste Eno, Het geluid van Zijn naam van Cees Nooteboom, Il gattopardo van Luchino Visconti en De barre tocht van Orpheus – Argonauten in de Late Oudheid in een vertaling van Piet Gerbrandy.

Heultje

Kwam in de gazet een leuke naam tegen: Heultje, een dorpje dat ressorteert onder Westerlo. Wat een charmante naam. Ik weet niet of het er aangenaam wonen is, maar het líjkt me er gezellig. Een ander dorp in de gemeente Westerlo, zo steek ik zojuist van Wikipedia op, heet overigens Zoerle-Parwijs. Het lijken wel namen uit een kinderboek.

Afschuwelijke combinatie

Iedere keer weer ben ik eigenlijk nog steeds verbíjsterd over het feit dat het toenmalige Antwerpse stadsbestuur toestemming heeft gegeven om pal naast de majestueuze Opera die wanstaltige Antwerp Tower op te trekken. Dat gebouw moge dan onlangs gerenoveerd zijn, een stedenbouwkundig misbaksel is en blijft het.

Drie op een rij?

Ruben van Bommel was met twee doelpunten de man van de wedstrijd AZ-Ajax (2-0). Ik sluit niet uit dat hij als hij zo doorgaat nog eens wordt geselecteerd voor het Nederlands elftal. Dát zou me een mooi, volgens mij niet eerder uitgegeven, rijtje geven want zijn opa Bert van Marwijk (die speelde weliswaar slechts één interland, maar die speelde hij toch maar mooi) en vader Mark van Bommel waren eerder international….

Sfeervolle interieurs

Zit een folder uit 1917 te bestuderen van de (inmiddels verdwenen) firma Peeters & Eraly in de Lamorinièrestraat 101 in Antwerpen. Hun zaak in verwarmingsstelsels leverde radiatoren, van het model Idéal. De folder toont hoe de verwarmingstoestellen ingepast kunnen worden in diverse interieurs. Dat maakt het zo’n charmante reclame: je krijgt een mooi idee van hoe in het begin van de vorige eeuw een vestibule, eetkamer, woonkamer en badkamer oogden bij een gegoede familie.

Ondergeschikte trots

Fantastische persiflages op de briljante stripreeks Blake & Mortimer van de Belgische tekenaar Edgar P. Jacobs zijn Schaduw over het Britse Rijk en De duivelse valstrik van Pierre Veys en Nicolas Barral. En dat zijn….Fránsen! Reden te meer voor een extra applaus omdat zij hun Nationale Trots ondergeschikt maakten aan het gedachtegoed van Blake & Mortimer. Ik kon alleen om dit detail alleszins al smakelijk lachen….

Grimmige stadjes

Geen wonder dat het beeld dat van Duitse dorpjes en stadjes opdoemt uit de sprookjes van Grimm beantwoordt aan hun werkelijkheid: ogen die niet als Hanau en Steinau, de stadjes waarin Jakob en Wilhelm Grimm opgroeiden?

Lang niet gebruikt

Je hoeft Columbo niet te zijn om bij het aanschouwen van deze spinnenwebben tot de gevolgtrekking te komen dat deze deur erg lang niet gebruikt is…..

RK

Antwerpen is van oudsher een katholieke stad, en de Schelde bijgevolg een katholieke rivier. Protestantse of andersgelovige bezoekers hoeven echter geen vrees te hebben: wanneer een hunner in het water sukkelt mag deze reddingsboei ook voor hen worden gebruikt want die afkorting RK wil vast niet zeggen dat ze alleen gebruikt mag worden om rooms-katholieken uit de stroom te vissen.

Sneu voor Harry

Harry Kane is een sympathieke en trefzekere spits, die jaren achtereen voor Tottenham Hotspur de netten deed bollen. Maar hij veroverde met The Spurs nimmer een prijs. Tijd om te verkassen naar een ploeg waarmee hij wél kans op een landskampioenschap maakte dus. Min of meer parallel aan zijn eigen carrière won Bayern München maar liefst 11 (= élf!) keer op rij de Bundesliga, dus het leek een verantwoorde keuze om in Beieren te tekenen. Maar hoewel Kane ook in Duitsland goed is voor tientallen doelpunten lijkt desondanks juist nú Bayern voor het eerst sedert 2012 de titel mis te gaan lopen zodat hij nóg geen kampioensschaal de lucht in kan steken. Beetje sneu wel voor Harry….

Foppoes

Eventjes, héél eventjes maar dachten we dat we nog een poes in huis hadden. Maar de schaduw op de muur bleek jammer genoeg slechts de reflectie van de punt van een kussen….

Het kan verkeren

Op Luxemburg, Malta en Nederland na is België in Europa verantwoordelijk voor de grootste stikstofemissie, hetgeen vandaag de dag heel wat politieke gemoederen in beroering brengt. Een kleine eeuw geleden echter werd, zo leert deze advertentie uit het weekblad Vlaanderen ons, het gebruik van stikstof juist áángeprezen!

Simpel genot

Welk een fijn apparaat is in al zijn eenvoud toch een loep. Dat bedenk ik me terwijl ik er rustig een oude kaart mee bestudeer. Niks moeilijk doen: oppakken en erdoorheen kijken. Een simpel genot in onze fijne woning, waarin ik ook regelmatig te maken heb met Bert Bevers-onvriendelijke uitvindingen als daar zijn afstandsbedieningen, dienstregelingen voor de tram, klapstoeltjes en strijkplanken….

Overvloed in vertaling

Mijn gedicht Overvloed staat maar liefst drie keer op de website van John Irons: het origineel, een Engelse versie (van John Irons en Albert Hagenaars) én een Deense (van John Irons). Overvloed, In abundance en Overflod:

https://johnirons.blogspot.com/2024/02/bert-bevers-overvloed.htm

Quasi hetzelfde

Of je er nu in gelooft of niet, het zégt iets dat een engel in vele talen quasi hetzelfde heet: engel in het Deens, Engel in het Duits, angel in het Engels, angelo in het Italiaans, engel in het Nederlands, engel in het Noors, anioł in het Pools, ángel in het Spaans en ängel in het Zweeds....

Een fijne ontsluiting

Door de jaren heen bouwde de Provincie Antwerpen een tamelijk omvangrijke kunstcollectie op. Daar valt doorgaans vrij weinig van te bekijken vermits ze meestentijds stof staat te vergaren in de depots. Daarom is het een goed idee, als er ten provinciehuize een te bespeuren valt dan geven we dat gewoon toe, om de verzameling digitaal toegankelijk te maken. Een fijne ontsluiting:

https://ais.axiellcollections.cloud/ANTWERPEN/results

Radio Nostalgia

Ik herinner me glashelder hoe gebiologeerd ik was door Hole In My Shoe van Traffic, het hele nummer maar vooral het stukje waarin je een meisje hoort fluisteren I climbed on the back of a giant albatross / Which flew through a crack in the cloud / To a place where happiness reigned all year round…. Ongeveer zo zagen mijn transistorradio en ik er in 1967 uit.

Verrassende doorkijkjes

Al hebben ze voortaan een eerder museale dan economische functie, die havenkranen blijven toch indrukwekkende staaltjes industriële vormgeving. Ze bieden ook verrassende doorkijkjes: toen we er onderdoor kuierden leek het of er een kabel uit de hemel hing….

Meer guldens

Eigenlijk dacht ik dat vertaler Jan Gielkens een fout had gemaakt toen hij het Günter Grass in De rokken van de ui liet hebben over guldens, en de pfennige daarin. Maar hij had gelijk. Er waren veel meer guldens dan alleen de Nederlandse, onder meer in Grass’s Danzig:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Gulden

Bijna aaibaar (68)

 

Tranen of water?

Ik pakte Van binne n’uit weer eens uit de kast, omdat in mijn geboortestad de Vastenavend opnieuw welig tiert. Mart Franken maakte voor die uitgave elf tekeningen bij elf gedichten van mijn hand die ik telkens voorzag van een motto dat uit een Bergs Vastenavendliedje afkomstig is. Zeekant adjeu, dat ik ooit schreef bij een ets van Albert Moelker, gaf ik mee Me kenne n’aan ’t Scheld nouw nie meer pòòtje baaje. Gin Kop van ’t Òòfd atta gedocht:

Zeekant adjeu. ’Erinneringe
n’aan verdwene n’eb en vloed
wete van gin op’ouwe. Voort
leve ze en ze vrage zich af:

Zijn dit trane n’of zijn ik water?

Ik ben als Bergenaar en beheerser van het Bergs op die slotregel nog steeds bijzonder fier. Hij kan eigenlijk niet naar het Nederlands worden ‘vertaald’: dat dubbele gebruik van zijn kan alleen door Brabanders worden ‘begrepen’.

Sneller dan de pijl?

Je weet niet meer welk beeldmateriaal te vertrouwen in dit fotoshoptijdperk. Zelfs bij deze eenvoudige opname van een darter stel ik me vragen: kán het dat bij een worp de hand waarmee gegooid is zich vérder in beeld bevindt dan het geworpen pijltje? Ik ben niet technisch, maar volgens mij klopt dit niet….

Vastenavend

Zelfs in de NRC, toch een boven-Moerdijks dagblad, ontgaat het ze vandaag niet dat in het zuiden de Vastenavend zich weer in volle hevigheid aan het ontplooien is….

Momentopname

Op dit ogenblik zijn hier de nabije cultuurdragers A Walk Across The Rooftops van The Blue Nile, De vrouwelijke verzen van Clem Schouwenaars, All Quiet On The Western Front van Delbert Mann en het boek waarop die film gebaseerd is, Van het westelijk front geen nieuws van Erich Maria Remarque.

Nieuwigheden, nieuwigheden

De twist was revolutionair in die zin dat het de eerste moderne dans was waarin de man niet leidde, en men zich individueel uit kon leven in niet voor de hand liggende bewegingen. Toentertijd was de twist zelfs reden tot medische bezorgdheid: er waren artsen die vreesden dat de dans het heupgewricht ernstig zou kunnen beschadigen. Om daarover meer duidelijkheid te krijgen werden de bewegingen zelfs bestudeerd in dokterskabinetten….

Lekker buiten

Het betreft in feite een hoop en al vijftig centimeter brede buitenvensterbank maar er stáát een klapstoeltje op gepropt. Zou een makelaar deze situatie bij een eventuele verkoop omschrijven als ‘mogelijkheid om van de buitenlucht te genieten op een eigen balkon’?

Meest voorkomend

Ze zeggen in Nederland wel eens dat het land vol is, maar daar woont slechts 15% in appartementen. Daar kan dus nog wel wat ruimte gewonnen worden. In Vlaanderen is het leven in een appartement de meest voorkomende woonvorm: 28,8% van het totaal aantal woningen in 2023 was een appartement. Waar ik van opkeek was het percentage appartementen hier in Antwerpen: niet minder dan 71% van de Antwerpse woningen bestaat uit appartementen. Op Linkeroever is dat zelfs 82%!

Vroeg de kop op

Naast me begint zich in ons piepkleine balkontuintje, en dat terwijl het nog maar begin februari is, reeds allerhande flora te roeren. De klaverzuring, een trouwe terugkeerder, herkennen we maar die groene steeltjes (nog) niet. Wat steekt daar vroeg de kop op? Wat kwam daar ook weer uit? Blauwe druifjes?

Metaforisme

Volgens Oom Floris is een metafoor een kermis die voor iets anders staat. Je kunt veel plezier beleven aan de immer spitsvondige Aforismen van Oom Floris:

https://vliegendeiland.blogspot.com/search/label/De%20aforismen%20van%20Oom%20Floris

Uit de kast (CXL): Will van Broekhoven

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Scheldemond en klauwzeer van Will van Broekhoven (Uitgeverij Leeuwenhof, Oostburg, 2023), waaruit ik op bladzijde 9 De man met de gele hoed opensloeg:

De man met de gele hoed
is terug
en meent dat hij welkom is

Hij had iets meegebracht
om ons te verrassen
hij liet het liggen in de trein

We zouden zeker blij zijn geweest
en dankbaar

En óf we jou hebben gemist
je gele hoed en de manier
waarop je ineens kon verdwijnen
weergaloos zoals je
verrassingen laat liggen

De kortste

Duitsland heeft negen buurlanden. De langste grens heeft het met Oostenrijk: 784 kilometer. Ik zou gedacht hebben dat die met Luxemburg de kortste was, maar ik vergat die met Denemarken: respectievelijk 135 en 68 kilometer.

Geinig karreke

Wat een grappige wagentjes gebruikt de Stad Antwerpen. Kijk dat karreke daar nou staan, het is amper hoger dan een scooter. Het lijkt wel of het van een draaimolen is gestuiterd….

Twaalf dubbels

Er zijn momenteel in Europa niet minder dan twaalf voetbalclubs die de dubbel, landskampioenschap én beker, wonnen. In alfabetische volgorde: AEK Athene, BSC Young Boys, Celtic, FC Kopenhagen, FC Sheriff Tiraspol, HSK Zrinjski Mostar, Ludogorets Razgrad, Manchester City, NK Olimpija Ljubljana, Rode Ster Belgrado, Royal Antwerp FC en Víkingur Reykjavik. 

Er zijn er meer

Bij het woord slurfdier denkt iedereen automatisch aan de olifant. Er zijn echter meer dieren met een slurf (de tapir) en een slurfachtige neus (de zeeolifant). Vergeten wordt echter bijna altijd de Rhynchocyon petersi, het steppeslurfhondje. Steppeslurfhondjes zijn de grootste springspitsmuizen ter wereld.

Nu volledig

Jammer dat er zo gruwelijk slordig met cultureel erfgoed om wordt gegaan. Niet alleen weet zo’n NOS-discjockey niets meer van andere talen dan Veronicaas en steenkolenengels, hij draait het nummer niet eens helemaal uit zodat de luisteraar dat formidabel fraaie Hollies-achtige slot moet missen. Daarom dit zeer charmante nummer van Tom (op bijgaande foto op bezoek bij steller dezes) hier nog eens. Maar nu volledig: 

https://www.youtube.com/watch?v=t3B5q2bTH7Y

Matternight

Wat ze tegenwoordig in Nederland allemaal voor de radiomicrofoon durven te zetten is werkelijk verbijsterend. Een ventje (dat niet veel voor zegt maar feel foor) presenteert een aardig nieuwsfeitje over kaas dat wordt ‘opgeleukt’ met Tom America en zijn MAM met Mam, weet jij nog wanneer ik voor het eerst een boterham met kaas gegeten heb? Dat nummer heet Maternité. Dat kereltje spreekt de titel echter uit als Matternight….Hadden ze vroeger meer kaas gegeten van presenteren? Ja, vroeger hadden ze meer kaas gegeten van presenteren! 

https://www.youtube.com/watch?v=cfsbMfD5G4Q

Hun

“Hun speelden veel beter,” hoorde ik daarstraks iemand zeggen. Fout. Hun denken dat gebaseerd is op het existentialisme. Akkoord. Hun denken dat ze gelijk hebben. Néén! In het boven-Moerdijkse Nederlands sluipt steeds meer van dat kromme Cruyffiaanse taalgebruik. Hoorde ook “Hun denken dat het beter is.” Fóut. Het moet zijn zij. Hun is een persoonlijk voornaamwoord van de 3de persoon meervoud zij niet voorafgegaan door een voorzetsel. Hun is tevens een bezittelijk voornaamwoord. En dan tolereer ik het ook nog achter Attila de. Maar hun mag dus niet (lees: niét) als onderwerpsvorm gebruikt worden. Toemetoch....