Hoe je op zoiets komt is onduidelijk,
maar ineens realiseer ik me dat we in minstens zoveel èx-hoofdsteden van landen
zijn geweest als in vigerende. In Avignon bijvoorbeeld, dat lang de hoofdstad
van de gelijknamige pauselijke staat was. In Mechelen, van waaruit de
Nederlanden ooit werden bestuurd. In Salzburg, dat het gelijknamige
keurvorstendom bestierde. In York, dat enige jaren hoofdstad van Engeland was. In
Aken, van de kortstondige Cisrheniaanse Republiek. In Turijn, dat de eerste
hoofdstad van Italië was. In München, waar de macht van het koninkrijk Beieren
zich concentreerde, in Düsseldorf dat de hoofdplaats van het Groothertogdom
Berg was, in Stuttgart dat de hoofdstad was van het koninkrijk Württemberg, in
Oldenburg in het gelijknamige prinsdom. En in Bonn natuurlijk, de jongste ex-
want nog tot 1999 hoofdstad van de Bondsrepubliek Duitsland.