Voor alle duidelijkheid

Je hébt mensen die, om met Rudy Kousbroek te spreken, denken dat het fluitje van de stationschef de kracht is die de trein in werking zet. Voor de goede orde: dat is het niét.

Uit de kast (CLIII): Hedwig Speliers

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Als God in Frankrijk van Hedwig Speliers (Uitgeverij P, Leuven, 2016), waaruit ik bladzijde 127 Schriftuur opensloeg:

Geheime nissen, gangen gans geheime

bewaren de kalligrafische velijnen,

de manuscripten in de taal van God –

janhagel dat de muur beklimt

gespuis dat de toegang vindt

grijpt naast gedachtegang,

het gregoriaans gezang 

dat in de monnik bidden wordt.

Vogel, die zich ten hemel stort.

Schermvanzelfsprekendheid

Zij lezen op hun telefoons alsof ze nooit anders gedaan hebben (hetgeen vermoedelijk gelet op hun jonge leeftijd ook zo is), maar ik weet nog hoe op dezelfde plek mensen gewoon naar de duiven, passanten en/of de wolken maar in elk geval niét naar een schermpje zaten te kijken.

Onverklaard anachronisme

Ontdekte in De blikken trommel van Günter Grass op bladzijde 369 een fout. Daar treedt Oskar Matzerath met het gezelschap van lilliputterkapitein Bebra op in Trouville aan de Atlantische kust, precies op de vooravond van Operation Overlord. Op 5 juni 1944 dus. Fragment: Bebra: Nu geloof ik ook bijna dat we iets te horen zullen krijgen. Felix: We zullen de grammofoon weer aanzetten. Dat verzacht veel. (Hij zet de grammofoon aan: The Platters zingen The Great Pretender. Aangepast aan de langzame en tragisch slepende muziek knettert het machinegeweer [….].) Onmiddellijk dacht ik dat The Great Pretender van The Platters veel jonger is. Dat nagezocht en ja hoor: die single werd voor het eerst uitgebracht op…. 3 november 1955! Hoe kon Grass toch zo’n uitschuiver maken? En waarom werd hij door de, overigens voortreffelijke, vertaler Koos Schuur niet gecorrigeerd? Controleerde het even in het Duits: Er stellt das Grammophon an: The Platters singen The Great Pretender. Heel merkwaardig. Nergens is er een verklaring voor dit anachronisme te vinden….

Geen vooruitgang

Goed, van spiegelende oranje glasramen zijn we af maar aan een wezenlijke verbétering van het stadsbeeld draagt ook een met een aantal verdiepingen opgehoogde Antwerp Tower op de De Keyserlei toch heus niet bij. Het blijft een aartslelijke erfenis uit de tijd dat architecten als Jef Fuyen en Guy Peeters van het stadsbestuur gewoon hun gang mochten gaan.

Niet wél maar géén!

Meestal moet je wél iets hebben. Diploma zus, rijbewijs zo. Aantekening zus, ervaring zo. Hoe gevulder een curriculum vitae, hoe beter het dikwijls is. Maar er bestáán vacatures waarvoor je juist iets niét moet hebben….

Kranten van papier

Ja kinders, er is een tijd geweest dat mensen het nieuws niet vooral van een scherm lazen maar veelal in kranten, grote kranten. Van papier. Dat had toch ook wel iets….

Lekker in m'n dammeke

Natuurlijk ben je als dichter blij wanneer je werk positief besproken en ontvangen wordt. Maar minstens éven content was ik met een pastiche: mijn gedicht Dikke boom kreeg in Bergen op Zoom het Krabbegat tijdens de Vastenavend (omdat die nadert denk ik er opnieuw aan) deze kostelijke bewerking. Niet ondertekend door Bert Bevers, maar door Bever Bert:

Gij makt ’t mijn nie gemakkelek.
Zo midde in de stad springde te veul in ’t òòg.
Want ak m’n tande in jou wil zette
ouwe de mense ’t niet dròòg

Mar o wa zou’k gère wille knage
op jouw dikke mooie bast!
En jou dan naar de Zòòm gaan drage,
Om dagge dan lekker in m’n dammeke past

https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/gedicht-als-beste-bescherming-voor-de-dikke-boom-van-bergen-op-zoom

Momentopname

De nabije cultuurdragers zijn momenteel James Ensor – Een biografie vann Eric Min, Even zweven de levende wezens van Pim te Bokkel en This England (‘Kenneth Branagh is Boris Johnson’) van Julian Jarrold, Mat Whitecross, Anthony Wilcox en Michael Winterbottom.

Merkwürdig

Die duurt nou ondertussen toch wel een stevige generatie, die hereniging van de Duitslanden. Aan de verkiezingsresultaten zie je dat echter niet af: bij de Bundestagswahl gisteren is de Union de grootste partij geworden in quasi heel ex-West-Duitsland, en de Alternative für Deutschland in quasi volledig gans ex-Oost-Duitsland. Merkwürdig….

Rozen en rozen

Bij deze opname van een bedrijf waar men rozenblaadjes verwerkte voor de parfumindustrie moest ik onwillekeurig denken aan Sir Lawrence Alma Tadema’s schilderij De rozen van Heliogabalus uit 1888. U begrijpt vast wel waarom….

Cinema Trivia: Goed bewaard gebleven

Een straatbeeld in Duitsland, 1935. Sfeervolle opname. Wanneer ik die bestudeer vraag ik me af of de film Familie Schimeck van E.W. Emo met Hans Moser, Grethe Weiser en Käthe Haack die daar rechts in de Elke-Kino wordt aangeprezen de afgelopen negentig jaar heeft overleefd. En jawel hoor:

https://www.youtube.com/watch?v=yBMfbp8hZ1s

Grootste Maria

Vermits ze de beschermvrouwe van de stad is zijn er overal in Antwerpen beelden van Onze Lieve Vrouw te vinden. De grootste Maria is, goed te zien vanaf de Meirbrug, te vinden tegen de Boerentoren. Zij is, wanneer men er het hoofd naar buiten steekt, vanuit drie verdiepingen van nabij te bekijken.

In 2015

Tien jaar geleden mocht ik op de Mededelingen van het Centrum voor Documentatie & Reëvaluatie (hoofdredacteur Henri-Floris Jespers leefde nog) een Onbewoond eilandkeuze maken: 

https://mededelingen.over-blog.com/article-de-onbewoond-eilandkeuze-van-bert-bevers-125557820.html

Een bijzonder plaatsje

Een kiekje van het vervoer van gekapte boomstammen in North Bend in de Amerikaanse staat Washington, in 1943. “Nou en?”, mag u denken. North Bend is echter een bijzonder plaatsje, want eigenlijk is het Twin Peaks. David Lynch filmde hier zijn onvolprezen reeks Twin Peaks.

Duidelijke wetgeving

Koning Gundobad organiseerde in zijn Bourgondië een duidelijke wetgeving, onder meer overgeleverd in de Lex Gundobada. Wie bijvoorbeeld een hond doodde moest 1 solidus betalen. Wie een slaaf vermoordde moest 30 solidi dokken. Een vermoorde smid kostte de dader dan weer 50 solidi. Maar verschil moest er zijn: een vermoorde zilversmid betekende 100 solidi boete, en een vermoorde góudsmid 200….

Zelf zonder puntjes....

Eigenlijk vreemd dat het woord umlaut, dat middels dat diakritische teken aangeeft dat de klinker waarboven het staat van klank verandert (in geval van de u van uh of oe naar uu dus), zelf géén trema heeft. Toen ik mijn verbazing daarover uitsprak merkte Geertje tussen neus en lippen door op dat het woord trema ook geen trema heeft.

Niet echt langzaam

Op de blog van mijn goede vriend Frans Budé las ik het gedicht Het noorden van de IJslandse dichteres Gerður Kristný (ik dacht overigens dat de achternaam van IJslandse meisjes altijd op dottir eindigt, maar dit terzijde). Dat begint met Even langzaam als een potvis / glijden we door de donkere storm. En dat zette me aan het denken vermits ik helemaal nooit het idee had dat potvissen langzaam zijn. Natuurlijk gun ik Kristný haar dichterlijke vrijheid, maar een zoektochtje leert al snel dat potvissen 35 kilometer per uur kunnen zwemmen. Dat vind ik niet echt langzaam. Bij de walvissen is de orka met 56 kilometer per uur het rapst, een bruinvis haalt er gemiddeld 20. De beloega is de traagste walvis. Die zwemt meestal aan 3 tot 9 kilometer per uur. Kijk, dát is langzaam. De beloega kan achteruit zwemmen. Dat dan weer wel.

https://fransbude.blogspot.com/2025/02/gerur-kristny-het-noorden.html

Vriendelijk bedankt

Hoewel het een deftige wijk is waarin ik lichtjes verdwaalde, kende de keurig geklede heer aan wie ik de weg vroeg duidelijk zijn klassieken niet. “O, dan gaat u hier de Goethestraat in, en daar rechts de Schillerstraat en dan bent u er al.” Hij zei geen Geute en Sjieler maar écht Goete en Schiller. Ik heb hem vriendelijk bedankt….

Op TZUM

Vanuit het mooie Groningen maakt van het onvolprezen literair magazine TZUM vanaf heden mijn gedicht In lichte toonwaarden deel uit:

https://www.tzum.info/2025/02/gedicht-bert-bevers-in-lichte-toonwaarden/

Vreemde deuk

Zou er een meteorietje in zijn geslagen op het dak van de museumwinkel naast het MAS? Het viel me toen ik vanuit het Museum aan de Stroom naar het Willemdok keek op dat er een vreemde deuk in zit….

Ezel en paard

In de tentoonstelling Compassion in het MAS viel het me op dat in de diverse verbeeldingen van de parabel de Barmhartige Samaritaan de ene keer een paard, en de andere keer een ezel heeft. Dat moest ik even nazoeken. In de Bijbel meldt Lucas dat hij paard noch ezel heeft, maar ‘een rijdier’. Opgelost. Hij had dus ook met een kameel afgebeeld mogen worden. Overigens vond ik in Compassion de ‘ontmoeting’ tussen de piëta van Walter Pompe uit 1729 en die van Berlinde De Bruyckere uit 2008 bijzonder geslaagd.

Bijna aaibaar (80)

 

Heatwave? What heatwave?

De criteria voor een hittegolf zijn hier dat het minstens 5 dagen achtereen 25 graden moet zijn waarvan het drie dagen warmer dan 30 graden moet zijn. In Engeland wordt er officieel afgekondigd dat er sprake is van een hittegolf wanneer de temperatuur gedurende 3 aaneensluitende dagen…. 25° Celsius bedraagt.

Kant en klaar

We konden vanuit onze hotelkamer ook gewoon naar buiten blikken, hoor. Pal voor ons raam zagen we dat tegen een stads decor een koppel kraaien het nest voor de nakende lente al in kannen en kruiken had.

Rúim aanbod

We sliepen weer eens in Gelderland, en de televisie op onze hotelkamer had een heel bijzonder aanbod. Dat Omroep Gelderland daartoe behoorde verbaasde me niet, en ook de aanwezigheid van Omroep Berg en Dal en Omroep Lingewaard begreep ik al zappend wel maar ik keek er van op dat ik óók kon kiezen voor álle lokale omroepen: van Omroep Zeeland over TV Oost naar Omroep Fryslan en van Omroep Brabant over TV Noord en Lokale Omroep Ameland naar L1. Ik had er nog nooit zoveel bekijkbaar bij elkaar gezien.

Verdwenen platteland

Vroeger zou ik vanaf de hoogte van mijn werktafel uit hebben gekeken op landerijen, vermits onmiddellijk buiten de stad het platteland begon. Waar op deze oude kaart de stadsvesten lopen zijn nu de leien (de Italië-, Frankrijk- Britse- en Amerikalei vormen de drukst bereden straat van het land) te vinden. Wij wonen ongeveer op de plaats van de rode stip.

Voor je plezier

Meestal zijn het ruimtes waaraan niet echt veel aandacht is besteed, maar er zijn zo van die zaken waar je voor je plezier nog eens opnieuw naar het toilet gaat om er de fraaie lavabo's nog eens te bewonderen....

Leuke woorden

Aamt, biberette, culbuteur, effer, flaars, gambi, ibbus, klepelkap, lamoen, nopper, ossaart, schosser, tampat, woiwode.

Van A naar B

Was ter verstrooiing een kruiswoordraadsel in aan het vullen. Ik dacht toen ik de laatste drie letters (rno) van een vierletterig woord had dat er gevraagd zou worden naar een rivier in Italië, maar neen: Arno was fout! Ik moest een letter opschuiven in het alfabet want er werd gevraagd naar een stad in Tsjechië, naar Brno….

Een gelijkenis

Heb momenteel de verzamelbundel Huis van vreemde gezichten – Veertien dichters over dementie en verlies van het Deinzes Dichterscollectief Donsai in de nabijheid, en iédere keer als ik dat – al is het maar vanuit een ooghoek – zie liggen moet ik denken aan een boek dat ik reeds als kleine jongen had, Zo leer je vogels kennen van Ko Zweeres. Ik heb ze eens naast elkaar gelegd, en u begrijpt waarschijnlijk wel waarom mijn brein een gelijkenis registreert.

Cinema Trivia: What's In A Name?

Kwam op de onvolprezen Mededelingen van het Centrum voor Documentatie & Reëvaluatie een aardige Cinema Trivia tegen die ik bijna vergeten was:

http://mededelingen.over-blog.com/article-cinema-trivia-what-s-in-a-name-122652990.html

Al anders

Volgens de scheurkalender (Schijnt met Maria-Lichtmis de zon door de toren – hetgeen het geval was –, / dan komt er nog net zoveel kou als tevoren) is de winter nog niet gedaan, maar daar denkt het balkontuintje hier naast me al anders over….

Uit de kast (CLII): Jan Lanen

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat 12 gedichten voor iedereen van Jan Lanen (Uitgeverij WEL, Bergen op Zoom, 1975), waaruit ik op bladzijde 11 vader opensloeg:

vader
je zwijgen
het stil respect
voor alles wat men je schonk
is altijd
mijn beste vriend gebleven
toen je
je bruingebrande handen
naar de heldere hemel uitstak
de zingende leeuwerik
hoog in de lucht
voor me aanwees

toen
niet iedere dag
dezelfde was

Net als de vasten

We werden nog niet zo lang geleden bijna allemaal geconfronteerd met quarantaine, maar pas nu realiseer ik me dat die term van het Italiaanse quarantina komt. Voor een periode van veertig dagen. Ten tijde van de pest moesten schepen die een Italiaanse haven aandeden verplicht veertig dagen wachten vooraleer er iemand van aan wal mocht.

Frappante overeenkomsten

Of je er nu in gelooft of niet, het zégt iets dat een engel in veel talen quasi hetzelfde heet: engel in het Deens, Engel in het Duits, angel in het Engels, ingel in het Fries, αγγελος in het Grieks, angyal in het Hongaars, angelo in het Italiaans, engel in het Nederlands, engel in het Noors, anioł in het Pools, ангел in het Russisch, anjel in het Slovaaks, anjil in het Sloveens, angel in het Spaans, ängel in het Zweeds....Frappant.

Nooit eerst de rechtse

Eerst de linkse, dan de rechtse. In die volgorde doe ik al sedert deze handeling tot mijn zelfstandige kunsten behoort mijn schoenen aan. Nóóit zal ik eerst de rechtse aantrekken. Vermoedelijk omdat ik linkshandig ben ga ik er dan maar van uit dat de meeste mensen eerst hun rechtse schoen aan doen. Zouden er mensen zijn die het niks kan schelen, en die gewoon willekeurig een van de twee als eerste pakken?

Dezelfde afstand

Zo af en toe verlaat uw dienaar zijn redactieruimte om zich er van te vergewissen of de afstand van Europa tot de Verenigde Staten van Noord-Amerika nog immer dezelfde is. En ja hoor: 7.789,59 kilometer. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Zinloze hoogte

Dit is een braille-instituut annex blindengeleidehondenschool. Belangrijk dat dergelijke instituten er zijn. Waar ik evenwel helemaal niets van begrijp is, daarom maakte ik deze foto, waarom men die op de gevel op een hoogte van twee meter in bráille benoemt....Welke blinde kan daar bij? Wat is daarvan in ’s hemelsnaam het nut?

Drie koningen

Drie foto’s uit jaren dat koningen nog iets voorstelden. Ah, dat waren nog eens tijden. Van boven naar beneden Koning George VI van Groot-Brittannië in 1937, Koning Zog van Albanië in 1939 en Koning Frederik IX van Denemarken in 1948. Zog lijkt wel model te hebben gestaan voor Kolonel Olrik, de aartsvijand van Blake en Mortimer.

Ook lekker in het Duits

Zelfs The Beatles werkten in het begin van hun Blitzkrieg mee aan de gewoonte om Engelstalige nummers voor de Duitstalige markt te bewerken. Niet zo veel mensen als nu verstonden toen Engels. Ook Cliff, die met zijn schaduwen jarenlang perfecte popliedjes maakte ontkwam er niet aan. Hun I Could Easily Fall In Love With You werd destijds door Carl-Ulrich Blecher van een Duitse tekst voorzien en ook Es war keine so wunderbar wie Du (waarin Cliff ineens in Parijs, op Java en in Rio geweest blijkt te zijn) is een heerlijk deuntje:

https://www.youtube.com/watch?v=6KMQApAAQU0

Augustus herbekeken

De wonderlijke lotgevallen van Heinz mis ik zeer. Jammer dat Windig  &  De Jong, wat een bizarre humor hadden die gasten toch, stopten met de avonturen van deze eigenzinnige rosse kater. Ben een aantal albums ervan aan het herlezen. Daarbij schiet ik opnieuw regelmatig in de lach bij het merkwaardige taalgebruik van Heinz’ vriend Augustus. Plaatsen hebben zijn woorden zinnen aparte in.