De grootste in 1000

Kaifeng aan de Huanghe, waar ik om eerlijk te zijn nog nooit van gehoord had, was van 1013 tot 1127 de grootste stad ter wereld. Dat steek ik op van archeoloog Matthias Wemhoff die voor Terra X de documentaire Zeitreise – Die Welt im Jahr 1000 (hij maakte er ook een over de jaren 0 en 500) draaide. Kaifeng telde in 1000 meer dan 1.000.000 inwoners, twíntig keer meer dan Parijs er had. 

Groen alpinisme

Ze zijn de kastanjes op de cour aan het snoeien. Als dendroloog moet je geen hoogtevrees hebben, zoveel is duidelijk. Die mannen lijken wel alpinisten….

Mejuffrouw?

Kwam het bidprentje voor mijn grootvader weer eens tegen, en pas nu viel het me op dat mijn grootmoeder daarop Mejuffrouw wordt genoemd: Bid voor de Ziel van Zaliger den Heer Lambertus Bevers, Echtgenoot van Mejuffrouw Louisa Schenkenberg. Zij was toen al de moeder van hun kinderen. Volgens mij (en Van Dale geeft me gelijk) is mejuffrouw de titel voor een meisje of ongehuwde vrouw. Zou hij vroeger ook voor weduwen zijn gebruikt? Het lijkt me sterk….

Beeldschoon

Dat de ruimte waarin Campo & Campo (Kunstveilingen en galerie sedert 1897) sinds 1992 is gevestigd vroeger een bioscoop (Berchem Palace) was is aan de indeling nog immer goed te zien. Wat een fantastische expositieruimte is het toch. Momenteel kun je er de Vieringstentoonstelling 120 jaar bezoeken. En dat, tot 29 september, alle dagen van tien tot zes. Het adres: Grotesteenweg 19-21, Antwerpen-Berchem (de trams 7 en 15 stoppen er voor de deur).

De Vieringstentoonstelling 120 jaar biedt een beeldschoon scala aan werk van grote Belgische kunstenaars als James Ensor, Constant Permeke, Pjeroo Roobjee, Jules Schmalzigaug, Leon Spilliaert en Rik Wouters. Zonder de rest te kort te willen doen vermeld ik graag liefst vijf sterke werken van Floris Jespers, Boerentoren, Antwerpen uit 1991 van Bruno Vekemans en Spanen doos met vogelkooi van Raoul Hynckes. De catalogus staat online:

http://online.fliphtml5.com/xcew/nksa/#p=18

Hoge vensters

Omdat ze zich de hoge ramen in haar kleuterschool altijd goed kon herinneren meende Geertje dat die in de Hoogvensterstraat stond. Dat dacht ze zelfs tot nu toe, want pas nu ontdekte ik dat die straat in Tilburg helemaal niet zo heet, maar Hoogvensestraat….

Serendipiteit

Een van de liedjes die ik als klein manneke wel eens uit de radio hoorde komen was Naar de speeltuin van Leentje van Capelle. Ben bezig in de charmante jeugdherinneringen van Frans Budé. In zijn boek De dagen staat de volledige tekst van Naar de speeltuin. De Nederlandse versie is van Bob Bleyenberg, de oorspronkelijke – Duitse – van Hans Bradtke, op muziek van Gerhard Froboess. Natuurlijk moest ik even nazoeken of dat geen familie was van Conny Froboess. Zo dikwijls kom je die naam niet tegen. Op Conny was ik ten tijde van haar hit Zwei kleine Italiäner een beetje verliefd. Later maakte ze als Cornelia Froboess carrière als actrice. In elk geval: Gerhard Froboess (1906-1976) was niet alleen de vader van Conny, Conny (van wie ik niet wist dat ze vóór Zwei kleine Italiäner al een hit had) blijkt ook de zangeres van het originéél van Naar de speeltuin: ze zong Pack die Badenhose ein als 8-jarig meisje!

Hoogste punt

Tot de bouw ervan is besloten door een vorige regering want de huidige wil zo langzamerhand af van de onnodige bestuurslaag waarin ze zich vooral met allotria bezighouden, maar ondertussen heeft de provincie Antwerpen wel bijna een nieuw provinciehuis. Het hoogste punt van de nieuwbouw is al bereikt.

Cadeautje van HiPP

Vanmorgen een mooi cadeautje uit Gelderland in de brievenbus: Bonjour Monsieur Courbet, een charmant bundeltje met gedichten van Het Instituut Praktische Poëzie (HiPP). Dat is een fenomeen in de Achterhoek. Louis Radstaak, Hans Mellendijk en Bert Scheuter (op de foto van links naar rechts) verzamelen in het boekje de gedichten die ze voordroegen bij de opening van de tentoonstelling Breekijzer breekt uit in Foto 21 en de Koppelkerk in Bredevoort.

Stak er bij een eerste doorbladering reeds uit op dat door twee punt acht diafragmeren de vleugel van het vrouwtje van het spiegeldikkopje licht naar oranje neigt terwijl wij weten dat haar lauwgele basis eerder okertonen kent (Scheuter), bij het uitvoeren van liederen van John Dowland de tuba een grote zwarter demper krijgt om het geluid dunner te maken omdat het instrument toen Dowland componeerde nog niet was uitgevonden (Radstaak) en hoe bij het scannen van dia’s zilverkorrels van film op chips worden omgezet in gigabytes (Mellendijk)….

http://www.hipp.bz/

Cinema Trivia - The Three Stooges

Als jongetje in de Roxy kon ik altijd smakelijk lachen om The Three Stooges. Burlesk gooi- en smijtwerk, maar qua humor toch wat intelligenter dan ik me kon herinneren. Bekeek Back from the Front uit 1942, een kortfilm die begint met de hilarische boodschap Any resemblance between the characters in this picture and other human beings is a dirty shame. Ook leuk daaruit: Moe zegt If we’re discovered, we’re lost. Waarop Larry antwoordt You’re wrong! When we’re discovered, we’re fóund.

Leuke woorden

Bierdraf, jokdorpel, stampstag, tugrik, volksbevraging, weesboom.

De C.

“Heeft hij eigenlijk een achternaam?” vroeg Geertje zich af toen we herinneringen ophaalden aan onze jeugdvriend Pipo de Clown. We meenden van niet. Hetgeen inhoudt dat wanneer hij ooit in de krant zou zijn gekomen omdat hij gearresteerd was op verdenking van een of ander misdrijf naar hem verwezen zou zijn geworden als Pipo de C..

Collectie afgestoft

In de loop der jaren heb ik een aardige collectie kunstwerkjes van Ron Scherpenisse bijeen gekregen. Het was tijd een deel ervan weer eens af te stoffen. Bijzonder charmant blijf ik zijn project Zum König krönen vinden:

http://ronscherpenissearchief.blogspot.be/2015/12/zum-konig-kronen-overzicht.html

Traploos

Deze preekstoel wordt duidelijk alleen om kunsthistorische en/of sentimentele redenen gehandhaafd: er is geen trap meer naar….

Leptoptilos

Niet dat ik het nu een bijzonder interessante of mooie vogel vind maar ik moet bij het aanschouwen van de maraboe (de Leptoptilos crumenifer) altijd denken aan het plaatje ervan in mijn jeugdencyclopedie Ik weet het. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Ah, Heuvelland....

Je hoeft heus niet ver weg te gaan om in betoverende landschappen te geraken. Zo word ik altijd lichtelijk euforisch van de golvingen in de West-Vlaamse gemeente Heuvelland, die natuurlijk niet voor niets zo heet….

Uit de kast (LXIII): Hugues C. Pernath

Deze keer pakte ik, terwijl ik met gesloten ogen voor de bundelkast stond, Instrumentarium voor een winter van Hugues Pernath (De Bezige Bij, Amsterdam, 1963) van een plank. Daaruit bladerde ik met nog steeds de ogen toe bladzijde 89 tevoorschijn, met daarop Bij deze kamer bewoonbaar:

Bij deze kamer bewoonbaar ben ik nu gewond

Met de kleine opening, de eigenaardige onrust

Van plantengroei wil ik mijn bestaan

Tot tralies vormen, zwijgend

Glijden rond het zingend staren

Van heel donker porselein. Ierland

Eeuwen nabij de religieuze mist

Droog de zachte stelsels aan hars,

Ik smeek de zuster die me kent

Hakend in nooit begonnen families.

Volapük

Dat Esperanto een hulp- of kunsttaal is weet ik al sinds ik een kleine manneke was vermits ook in mijn geboortestad Bergen op Zoom een monumentje voor Ludwik Zamenhof staat. Ook het aan Esperanto verwante Ido ken ik, voornamelijk omdat het een populair woord in puzzels is. Maar (Ik maakte er kennis mee omdat ik het op zoek naar iets anders tegenkwam in de Dikke Van Dale) van Volapük had ik nog nooit gehoord.

Even

Door een nazomerse slagschaduw dacht ik éven dat we voortaan geen drie maar vijf paardenkastanjes op de cour hadden….

Momentopname

De nabije cultuurdragers van dit moment: Un long dimanche de fiançailles van Jean-Pierre Jeunet, Tabula Rasa van Einstürzende Neubauten, Oorlogsroes van Ernst Jünger en Ons bergt een cenotaaf van Hedwig Speliers.

Een plein voor Cees

In Dordrecht is merkwaardig genoeg geen Cees Buddinghstraat. Die is er in Almere wel. Overigens leerde een zoektochtje dat Dordt een van haar beroemdste zonen wél eerde, met een Buddingh’ Plein. Ook mooi.

Een steegje voor Jan

In het beeldschone stadje Dordrecht is, zo vernam ik via TZUM, een steegje naar de dichter Jan Eijkelboom vernoemd. We ontmoetten elkaar wel eens. In de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg bijvoorbeeld (Johanna Kruit fotografeerde ons daar, zie hierboven), maar ook in de Bourlastraat. Zijn nabestaanden gaven de voorkeur aan een steegje boven een laan of een straat omdat zulks beter hem zou passen:

http://www.tzum.info/2017/08/nieuws-steegje-dordrecht-vernoemd-naar-dichter-jan-eijkelboom/

Mooie lettertypes (62)

Ondertussen in Grembergen

Het is nog steeds heerlijk weer, dus Maurice wilde lekker even in de tuin werken. Wat al te grote takken afzagen en zo. Dichteres Christina Guirlande, zijn levensgezellin, zag dat dát niet al te vlot op ging schieten: poes Poes (10 ondertussen), volgde Maurice met belangstelling. Die al rap werd verlegd naar ’s mans gereedschap. Brrr, wat een eng ding om op te gaan liggen slapen. Maar volgens Christina lag Poes er waarlijk op haar gemak....

Veinskunst

Een zeer treffende definitie van acteren (in vervlogen jaren mooi veinskunst genoemd) gaf George Burns (1896-1996) ooit: Acting is all about honesty. If you can fake that, you’ve got it made.

Serendipiteit

Toen ik wat na wilde zoeken over ex-Monkee Michael Nesmith, wiens hit Rio ik al een tijdje loop te neuriën, leerde ik dat hij de zoon is van Bettie Nesmith Graham (1924-1980). Dat was niet alleen zijn moeder, maar ook de uitvindster van de Tipp-Ex. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Fraaie omslagen

Wat een mooie omslagen maakte Leo Meurrens in de jaren dertig voor boeken van Averbode en het Davidsfonds….

Een lustrum lang

Hoorde zojuist op televisie een wetenschapper zeggen dat de gemiddelde mens in zijn leven vijf jaar droomt. Goh: víjf jaar….

Haikoe

Op Fleurs du mal is vanaf heden een haikoe van me te lezen:

http://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-gedicht-haikoe

Ouders

Een idyllische opname van mijn ouders beatae memoriae. 1952. Zo’n twee jaar later zouden ze een eerste kind krijgen. Dat ben ik. Vandaag zou ma 86 geworden zijn….

Anders

Leslie Poles Hartley (1895-1972, hij maakte nog juist de verfilming van zijn boek The Go-Between mee) schreef de onvergetelijke woorden The past is a foreign country: They do things differently there.

https://www.youtube.com/watch?v=7BD1rAzJgzI&list=PLSaBOzP7UtZwAYiOMKjXJI1ZMOd-bYEgs&index=4

Schrikkel

Het woord schrikkeljaar kent, in tegenstelling tot bijvoorbeeld vuurdoop, in verwante talen geen herkenbare overeenkomst. In het Deens is het skudår, in het Duits Schaltjahr en in het Engels Leap Year. Franstaligen zeggen bissexrile.

Gouden bliksemschichten

Als je in een stad als Antwerpen woont ben je 365 dagen op 365 gewend aan toeristen (En in een schrikkeljaar zelfs nog een meer). Door hun fotografeergedrag kijk je soms ook beter naar je eigen woonplaats. Zo vroeg ik me in de Jezusstraat af waarop die Japanners hun lens scherp stelden waardoor ik weer eens omhoog keek: de zon scheen inderdaad wel erg mooi op Electra met haar gouden bliksemschichten. 

Leuke woorden

Adersteen, boksboonbitter, fipronil, geruispeiler, hemelvleug, izabel, markeerklier, wijnsteen, zwikkel.

Boeiend artikel

In Trouw, in mijn ogen de enige echte kwaliteitskrant van de Lage Landen, een uitermate boeiend artikel gelezen van Nico de Fijter. Wat me daarin vooral trof was het gegeven dat er vijf jaar geleden volgens tellingen van het onderzoeksbureau Pew Research al 26 miljoen christelijke immigranten in Europa waren. En 12 miljoen moslimimmigranten. Wat je verder ook van die aantallen mag vinden, die cijfers nuanceren toch zeker de voorstellingen van ochlocraten als Farage, Le Pen en Wilders. Zie:

https://www.trouw.nl/religie-en-filosofie/hoog-tijd-dat-we-de-secularisatiebril-af-zetten~a9f4b225/

Daydream Believer

De Britten kunnen er maar niét aan gewend raken dat ze geen wereldrijk meer zijn. Voor velen daar is dat nog een psychologische realiteit. Bij de doop van het nieuwe vliegdekschip HMS Queen Elizabeth hoorde ik premier Theresa May verklaren: Britain is determined to remain a global power. Ze zei het écht! Ik moet nog grinniken als ik eraan denk hoe eenvoudig Vladimir Poetin May’s voorganger David Cameron op de kast kreeg door te zeggen dat hij zich niets aantrok van de mening van het Verenigd Koninkrijk omdat dat maar ‘een irrelevant eilandje aan de rand van Europa’ was….

Weidse uitzichten

Peter in Nederland, Bert in België én tegelijkertijd hun beider ruggen in Duitsland. Als er grenzen in de buurt zijn willen we daar even op en over. Bestudeerde met mijn broer het Drielandenpunt, waar ik nog nooit was. Welk een weidse uitzichten heb je vanop de uitkijktorens daar.

Vuurdoop

Af en toe frappeert me de overeenkomst die verschillende talen hebben. Neem ons woord vuurdoop. Dat is in het Duits Feuertaufe, in het Engels Baptism by fire, in het Frans baptême du feu en in het Italiaans battesimo del fuoco. Vermoedelijk zat het Latijn met baptismus ignis er bij deze gelijkenis voor iets tussen.

De dikke knarie

Natuurlijk moet ik – nu A Spaniard in the Works weer ter sprake is – ook even dit oude Gemengd Bericht in herinnering roepen:

http://gemengdeberichten.blogspot.be/2009/12/de-dikke-knarie.html

Aha!

Al heel lang heb ik een mooi exemplaar van John Lennons boek A Spaniard in the Works. Een uitgave van Jonathan Cape in Londen, vierde druk, september 1965. Natuurlijk wist ik dat John graag woordgrapjes maakte maar A Spaniard in the Works begreep ik nooit, ik vond het gewoon dé titel. Toen ik vanmorgen op de BBC iemand hoorde vragen Is everything allright, or is there a spanner in the works? dook ik natuurlijk direct mijn woordenboeken in. To put a spanner into the works betekent ‘iemand een spaak in het wiel steken’. Mijn Engels is redelijk in orde, maar dat een spanner een moersleutel is wist ik niet. Ik snap dan ook nu pas waarom de über-Beatle op de omslagfoto zo’n ding in zijn hand heeft.

Doorrijden

Ik blijf het eens met Cees Nooteboom, die in Voorbije passages noteerde: “Fransen praten zoals ze autorijden, dat valt bij alle televisiedebatten op: doorrijden en door blijven rijden tot je 100% zeker weet dat de ander niet opzij gaat – dan pas remmen.”

Titelwijziging

Ik kan me nog herinneren dat Elseviers Magazine in 1985 de naam wijzigde in Elsevier. Ik krijg regelmatig een stapeltje nummers van het van heimwee naar de gulden bol staande tijdschrift. Deze keer zie ik weer de titel veranderen: nummer 21 van de 73^ste jaargang is de laatste Elsevier, nummer 22 van de 73^ste jaargang is het eerste Elsevier Weekblad.