Onlogisch

Taal is niet altijd logisch, ik weet dat best. Maar soms knarsen de semantische raderen wel érg fors. Dat bedacht ik toen ik in een kastje een oud flesje hoestdrank aantrof. Kijk: een slaappil. Dát is duidelijk. Een pil om te slapen. Maar je wilt toch geen drankje om van te gaan hoesten, je wilt juist van die hoest áf. Hetzelfde geldt voor het woord hoofdpijnpoeder. Zouden er mensen zijn die zin hebben in hoofdpijn, en daartoe een hulpmiddeltje gebruiken?

Oeps!

Iemand heeft vast zijn verontschuldigingen aan de bouwvakkers aangeboden omdat hij te rap het verse cement in is gestapt, maar wat mij betreft was dat voor niks nodig: hij heeft toch mooi sporen nagelaten….

Leuke woorden

Boegeroep, knorf, loenje, mammapop, ontong, podsol, sfeerbeheerder, tokayer, vermoorbeitel, zelfzwichter.

Lichtjes in donkere dagen

Er hangt (al moet de verjaardag van Sint Nicolaas nog worden gevierd) op diverse plaatsen in de buurt al kerstverlichting. Sfeervol, zeker bij dit grijze weer.

What's in a name?

Het was in het begin echt wel even wennen aan de manier waarop Vlamingen namen uitspreken. Engelse namen vernederlandsen ze. In Nederland heet Danny Dennie, hier Danny. In Nederland heet Patsy Petsie, hier Patsy. Maar erg consequent zijn ze niet want veel andere namen worden op z’n Frans uitgesproken. Achiel heet in Nederland Achiel, hier Assjiel. Jos heet in Nederland Jos, hier Zjos. Richard heet in Nederland Riesjart, hier Riesjaar. Agnes heet in Nederland Agnes, hier Anjes. Albert heet in Nederland Albert, hier Albèèr. En Gerardina wordt hier uitgesproken als Zjeerardiena….

Momentopname

De cultuurdragers die momenteel onder handbereik liggen: Le Fabuleux Album d’Amélie Poulain, Jesus’ Blood Never Failed Me Yet van Gavin Bryars, Het zingen van de wereld van Marc Tritsmans en de dieren komen van Richard Foqué.

Messenalle

Amuseer me al bladerend in de ooit door mijn broer uitgegeven Dikke van Berrege. Wat is mijn moedertaal toch een smakelijke. Het woordenboekje is één grote Aha-erlebnis. ‘Vorig jaar’ is in het Bergs fleet jaar. ‘Een meisje met een mesje’ is un meske meddun meske en ‘allemaal tegelijk’ is messenalle. Ik zoek binnenkort weer eens een ouderwetsche bruine kroeg op in mijn geboortestad om Berregs te kunnen praten….

Mikken!

Een van de meest doeltreffende uitvindingen is de nepvlieg. Sinds dat object wordt aangewend blijft de directe omgeving van pissoirs dróóg….

Gestutte straat

Aan de Pruynenstraat wordt momenteel een aan de oude Handelsbeurs grenzend bedrijfsgebouw ontmanteld. Een beveiligingsconstructie geeft het straatje een feestelijke aanblik.

De Berkel revisited

 https://smelsslems.blogspot.be/2017/11/ondertussen-in-ballustrada.html

Berkel in Ballustrada

Bij de post nummer 3/4 van de alweer 31^ste jaargang van het Zeeuwse literaire tijdschrift Ballustrada. Voor de afdeling Laaglandse Poëzie, deze keer met rivieren als thema, schreef ik op verzoek van de redactie Berkel:

Kleine vogels met korte halzen zijn hier nog niet

helemaal uit zicht maar toch al tamelijk verdwenen.

Dit is een vreemde lome stroom die eerder beek

en amper te bewegen lijkt. Het is alsof hij voor

bosschages en velden om hem heen een grote wond

was, nu liever gaandeweg als litteken verzwegen.

Het is een trage, schone rivier die braaf haar water

fuutjes dragen laat. Uren duren bij haar echt uren.

Zomaar ernaar turen is de halve waarheid al.

Niet onopgemerkt

Altijd leuk om te merken dat iets van je werk ergens opduikt. Zo blijft mijn Ode aan de stedenbouwkundige niet onopgemerkt. Hans Mellendijk attendeerde me, waarvoor dank, op deze blog van Wouter van Heiningen:

https://woutervanheiningen.wordpress.com/2017/11/15/ode-aan-de-stedenbouwkundige/#like-11536

Mooie lettertypes (67)

Stoetzer

Vond op het wonderbaarlijke wereldwijde web een foto van de winkel van Stoetzer, waar ik in de zestiger jaren van de vorige eeuw eens in de maand à ƒ 0,75 de Muziek Expres ging kopen. Ik had er toen nog geen idee van dat de verdiepingen erboven in het volgende decennium onze eerste woning zouden zijn. De foto van onze Ollie hieronder is van daaruit genomen.

Variatie

Zat in een abri op de tram te wachten toen er een mevrouw binnen stapte. Ik knikte vriendelijk, en zij glimlachte beleefd terug. Even later kwam er aan de andere kant een jongeman naast me zitten, die plotsklaps heftig begon te gesticuleren. Net toen ik wilde vragen wat hij daarmee bedoelde zag ik dat rechts van me die mevrouw even geestdriftig terug aan het gebaren was. “Aha, doven,” concludeerde ik. Waarop ik (er is iedere dag wel iets te leren) me afvroeg of een land als België met zijn drie officiële landstalen ook drie gebárentalen zou hebben. En dat, zo leerde wat googelen, blijkt het geval. Misschien zelfs wel meer, want bijvoorbeeld Arabische en Turkse doven hebben ook hun eigen manier van communiceren. Elk land kent zijn eigen gebarentaal, die los staat van de gesproken taal van de horende mensen. Daarnaast kunnen er ook regionale varianten bestaan, vergelijkbaar met de gesproken dialecten. Er bestaat naast de Nederlandse Gebarentaal (NGT) ook een Vlaamse Gebarentaal (VGT). 

Nog een vol jaar

Vandaag exact een eeuw geleden zou het nog een vol jaar duren voor de Groote Oorlog ten einde zou komen….

Oude prijzen

Toen we ons in België vestigden moesten we natuurlijk wennen aan het dagdagelijks gebruik van de Belgische frank. Toen de euro werd ingevoerd rekende ik echter niet terug naar die munteenheid, maar naar de gulden waarmee ik veel langer vertrouwd was geweest. Daar moest ik aan denken toen ik in de kelder een oude krant tegenkwam met een bladzijde vol reclame voor artikelen aan prijzen in Belgische frank.

Onthaasten

De uitvinding heeft nooit aan haar bedoelingen beantwoord: de roltrap werd bedacht om mensenstromen sneller te verwerken. Men ging ervan uit dat gebruikers erover zouden lópen. Het blijft grappig om te constateren dat negen op de tien de roltrap juist gebruiken om even te ‘onthaasten’, en er lekker op stilstaan….

Aangename verrassing

In Moresnet vonden mijn broer en ik beslist de Kruisweg met Calvarieberg, ‘een kathedraal in het groen’, een aangename verrassing. Die werd in 1904 opgericht door Johannes Ruiter OFM (1846-1915), in het Duits, Frans en Nederlands respectievelijk Pater, père en pater. De teksten bij de Lijdensweg zijn ook in die drie talen. Het geheel balanceert op de grens van religieuze kunst en kitsch, maar blijft net aan de goede kant daarvan. Het park waarin langs de Kruisweg valt te wandelen is beeldschoon en kent talloze fraaie bomen en niet minder dan 68.000 planten. Voor wie er eens in de buurt is: het gehele jaar door geopend van zonsopgang tot zonsondergang. Place Arnold Franck 1, 4850 Moresnet.

Veel sympathie

Alvorens hij succesvol Ethel The Aardvark Goes Quantity Surveying van een plank kan pakken moet boekhandelaar John Cleese in The Bookshop Sketch (te vinden op The Contractual Obligation Album van Monty Python’s Flying Circus) bekennen dat een van de boeken die hij niét in huis heeft Biggles Combs His Hair is. Die fictieve titel is me daardoor eigenlijk het meest bekend, want ik geloof niet dat ik ooit een van de belevenissen van de Britse avonturier-piloot las. Ik heb nooit iets met ’s mans avonturen gehad. Maar dat belet me niet om uitermate veel sympathie voor de echte liefhebber te koesteren die alle omslagen verzamelde, én inzichtelijk online zette: http://www.biggles.info

Opgeruimd

Amuseer me met het Privé-domein De eerste keer dat ik mijn hoed verloor – Zelfportret in verhalen van Colette. Ik kan echt genieten van een aanstekelijk eenvoudige zin als ‘Aan de rand van het meer mat hij zich op zondag een opgeruimd humeur aan dat anders was dan zijn doordeweekse opgeruimde humeur’.

Ondertussen onder de Eiffeltoren

Hans Mellendijk plaatste op zijn blog de geweldige uitvoering van Je Veux Te Graver Dans Ma Vie (zijn versie van Got To Get You Into My Life, van het briljante Beatlesalbum Revolver) door Johnny Halliday. Mooi podium daar onder de Eiffeltoren. Fantastische drummer, strakke blazers. Als kleine jongen vond ik Halliday al een strabante kerel, heel wat stoerder dan Elvis. Dat vond ik maar een zielige vetkuif in kermiskleuren. Maar dat laatste geheel terzijde.

https://smelsslems.blogspot.be/2017/11/zondagclip-je-veux-te-graver-dans-ma-vie.html

Uit de kast (LXV): Rainer Maria Rilke

Deze keer pakte ik, terwijl ik met gesloten ogen voor de bundelkast stond, Ausgewählte Gedichte van Rainer Maria Rilke (Insel-Bücherei, Leipzig, s.a.) van een plank. Daaruit bladerde ik met nog steeds de ogen toe bladzijde 22 tevoorschijn, met daarop Der Panther. O, dat vind ik een van de beste gedichten aller tijden:

Sein Blick ist vom Vorübergehen der Stäbe

so müd geworden, daß er nichts mehr hält.

Ihm ist, als ob es tausend Stäbe gäbe

und hinter tausend Stäben keine Welt.

Der weiche Gang geschmeidig starker Schritte,

der sich im allerkleinsten Kreise dreht,

ist wie ein Tanz von Kraft um eine Mitte,

in der betäubt ein großer Wille steht.

Nur manchmal schiebt der Vorhang der Pupille

sich lautlos auf -. Dann geht ein Bild hinein,

geht durch der Glieder angespannte Stille –

und hört im Herzen auf zu sein.

Ouderwetsche voornamen

Toen ik sinds lang weer eens aan Zuster Chrysostima dacht vroeg ik me af of er nog steeds vrouwen zouden zijn met die naam. Het eerbiedwaardige Meertens Instituut heeft een Nederlandse Voornamenbank. Die leerde dat er (de bank werd het laatst geactualiseerd in 2014) minder dan 5 vrouwen zijn met de voornaam Chrysostima. Goed voor 0.0001%. Natuurlijk ook even naar onze voornamen gezocht. Er zijn 20.782 vrouwen die Geertje als voornaam hebben, 0.28%. En er zijn 3.611 mannen die Bert heten, goed voor 0.0491%. Onze voornamen, dat laten deze statistieken duidelijk zien, worden wel zichtbaar minder populair….

http://www.meertens.knaw.nl/nvb/

Plataanstraat revisited

Het huis waar ik met pa, ma, broertje en zusje woonde van 1957 tot 1968 is gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Ik ging er een kijkje nemen. Vreemd hoe moeilijk het was me te oriënteren in een omgeving die ooit zo vertrouwd was. Toen ik achterlangs ging herkende ik plotsklaps wel onze oude kleuterschool (foto hieronder) waaraan amper iets veranderde. Daar kwam ik in 1958 terecht in het klasje van Zuster Chrysostima. Ik had lang niet aan haar gedacht. Toen ik naar het station liep passeerde aan de overkant een oudere man met een hondje, in wie ik (hij zag me niet) ineens het buurjongetje herkende dat zestig jaar geleden op zo’n beetje dezelfde plaats woonde als waar hij nu als volwassene binnenstapte. Of het iets betekende weet ik niet maar toen ik op de trein naar huis zat te wachten zag ik boven de Plataanstraat ineens een regenboog.

Heen en terug

Weer eens bezoek gehad van Hans Mellendijk. We amuseerden ons onder meer met een tochtje op de Waterbus, naar Hemiksem heen en terug. Dat vervoermiddel slaat zo goed aan dat, zo las ik zojuist in de krant, er een Waterbus bij komt en de dienstregeling wordt uitgebreid.

https://smelsslems.blogspot.be/2017/11/ondertussen-in-antwerpen.html

Internationale productie

Meestal volstaat één afkorting achter de titel van de film om duidelijk te maken waar die vandaan komt, een enkele keer (VS / GB of B / Fr) twee. Bladerend door de televisiegids voor vandaag kom ik bijvoorbeeld Dracula (VS 1979), Dolfje Weerwolfje (Nl 2011), How to Lose Friends and Alienate People (GB 2008) en Le comte de Monte-Christo (Fr 1954) tegen. Mijn aandacht werd vooral getrokken door de internationale productie Cemetory of Splendor. Regisseur Apichatpong Weerasethakul heeft heel wat af moeten reizen om het geld voor deze rolprent bijeen te krijgen want de gids vermeldt achter de originele titel Rak ti Khon Kaen (Thailand / GB / D / Fr / Maleisië / Zuid-Korea / Mex / VS / Noorwegen 2015)….

De oudsten

Dat van Valkenburg is het oudste nog bestaande stationsgebouw van Nederland. Het dateert uit 1853. Het oudste nog bestaande stationsgebouw van België is dat van Tienen, uit 1840. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Mooie lettertypes (66)

Niet meer zeldzaam

Het gaat goed met de zwaan. Knobbelzwanen, door Midas Dekkers ooit ‘grote wondervogels’ genoemd, broedden tot de Tweede Wereldoorlog in onze contreien alleen in gevangenschap. Sedertdien hebben ze zich volop in het vrije veld en in parken genesteld. Wanneer ik zin heb om zwanen te zien hoef ik maar even over te steken en het Stadspark in te kuieren.

Eerbetoon

De naam van het Brusselse metrostation Anneessens zou worden gewijzigd in Toots Thielemans. Dat was althans het plan van Brussels minister (lees: schepen) van Mobiliteit Pascal Smet. Toen deze sneue socialist Vlaams Minister van Onderwijs was probeerde hij unverfroren het onderwijs hier naar het onzalige Nederlandse voorbeeld te hervormen, een poging die de hemel zij dank faliekant mislukte. Er rees protest tegen zijn voornemen om Anneessens aan Thielemans te geven en dus trok Smet het maar weer in. Nu wil hij Toots eren met een nieuw te bouwen metrostation aan het Grondwetplein op het einde van de Stalingradlaan. Als dat er komt is het een mooi eerbetoon aan de betreurde musicus. Hij zou er trots op zijn geweest. Eddy Merckx kan fier zijn in de tegenwoordige tijd: hij leeft nog, maar heeft al járen een naar hem vernoemde metrohalte.

Leuke woorden

Kommel, moesjawara, oppasopa, pregge, riggeling, slurftraining, wuit.

Manuaal voor twijfelaars

Digther brengt mijn drieluik Manuaal voor twijfelaars:

http://digther.blogspot.be/search/label/Manuaal%20voor%20twijfelaars

Minimum komt terug

Een stad is altijd in beweging, en niets is voor eeuwig. Maar soms valt het mee: het gedicht Een minimum van Ramsey Nasr, dat sedert twaalf jaar de kopgevel van De Boogkeers op het Mechelseplein siert, is momenteel aan het verdwijnen. De nieuwe vestiging van de Antwerp Management School krijgt de gevel terug in originele staat, met vensters dus. Maar het goede voornemen is het gedicht straks op de toekomstige nieuwbouw weer een plaats te geven.

Charmant

Ik word altijd helemaal vrolijk als ik hier op de Mechelsesteenweg wolf&wolkje passeer. Wat een charmante naam is dat toch.

Te kort

Oeps, dat was iets te kort door de bocht. Danny Braem attendeert me er op dat er behalve herfst nog meer woorden in het Nederlands zijn waarop niets rijmt: nieuws, ordner, slordig, stolp, turbo, twaalf, vijftig, wereld, wulps, zesde en zilver.

Overeenkomst

Ineens valt me de overeenkomst op tussen herfst (het enige woord in onze taal waarop niets rijmt) en harvest. Even nagezocht: ze gaan allebei, net als het Duitse Herbst natuurlijk, terug op de Germaanse wortel harbista die in het Oudhoogduits herbist, in het Middelhoogduits herbest en in het Middelnederlands hervest werd.

Alex vijftiger

Ik vind het heel erg jammer dat Hergé heeft bepaald dat na zijn dood niemand meer een avontuur van Kuifje mag verzinnen. Bedenk dat nu ik de reeks Alex Senator heb ontdekt, een vervolg (letterlijk, want Alex is hierin een vijftiger) door Valérie Mangin en Thierry Démarez op de Alex-serie van Jacques Martin. Erg sterk. Net als voor de doorstart van de belevenissen van Blake & Mortimer geldt hier dat die beter is dan de laatste albums van de originele tekenaar. Wat zouden er nog een mooie Kuifje-avonturen gemaakt kunnen worden. Want, eerlijk is eerlijk, ook Hergé bevond zich op het laatst in een neergaande spiraal vermits Kuifje en de Picaro’s mijns inziens gewoonweg geen goed album is.

Kraanman

Op elk potje past een dekseltje. We namen eens een kennis, een civiel ingenieur, mee naar het MAS maar het duurde erg lang voor die daar belangstelling voor kreeg. Hij bleek namelijk helemaal verliefd op de oude kranen die in de buurt van het museum staan. Voor ons ogen die als oude brol maar hij kon er zijn ogen niet van af houden en wist bij elke kraan constructeur en productieperiode te vertellen. Hij vond het MAS leuk, maar hij bleef de hele tijd die stalen krachtpatsers in zijn ooghoek houden….