Het jaargetijde waarop in onze
taal geen rijmwoord bestaat (Neen: niét gaan zoeken naar
eindklankovereenkomsten met najaar!)
is weer in het land. Tot zover dit Gemengd Bericht.
De nabije cultuurdragers: Duitsland – Biografie van een natie van Neil MacGregor, Vloedlijnen van Piet Gerbrandy, Beauty van Ryuichi Sakamoto en 7UP van Michael Apted.
Hier sta ik voor die kolkende Rur
met mijn broer, de enige die ik heb. Hij is ondertussen reeds grootvader, maar
vandaag toch eerst en vooral jarig. Van harte, Bruderlein!
Veel mensen vergissen zich en
denken dat de Ruhr door het schilderachtige stadje Monschau stroomt. Betrapte
zelfs Hendrik Carette, nog immer jong van geest, erop in het gedicht Monschau in zijn jongste bundel Panorama’s en portretten. De naam
klínkt weliswaar exact hetzelfde maar de Ruhr is een zijrivier van de Rijn.
Door Monschau loopt de Rur, een zijrivier van de Maas.
Echt onderzoek heb ik er niet naar
gedaan, maar volgens mij wonen veel mensen in een straat waarvan er elders nóg
zijn. De meeste straten waarin ik woonde hebben meerdere ‘dubbelgangers’. In
Bergen op Zoom woonde ik echter (mijn goede vriend Albert Hagenaars woont er
nog steeds) in de Moeregrebstraat en daarvan is er maar één. En nu wonen we
hier al weer lang in de Bourlastraat, de enige.
Het gaat slechts om de anemoon die
in ons balkontuintje staat dus ik hoef er de DOVO niet bij te roepen, maar deze
plant staat werkelijk op ontplóffen. Daar zit natuurlijk ook deze mooie nazomer
voor iets tussen. Ze heeft nu zeven bloemen, maar er staan er nog zeker zo’n
twintig op ‘uitbarsten’….
Vrijwel dagelijks vraag ik me af
hoe het mogelijk is dat Theresa May er in deze woelige dagen nog niet de brui
aan heeft gegeven, maar pas vandaag vraag ik me voor het eerst af wat een brúi
eigenlijk is. Wat fijn toch dat er woordenboeken in de kast staan….
Gaandeweg zijn we gewend geraakt
aan de huidige formaten van de dagbladen. De tabloid heeft beslist voordelen maar af en toe heb ik heimwee naar
de broadsheet die vroeger ook bij ons
usance was. Helemaal verdwenen is die nog niet: Die Zeit verschijnt nog op ouderwetsch formaat!
Na al die jaren kijk ik nog steeds
mijn ogen uit bij Sun Wah, waar ik altijd mijn noedels ga halen. Er staan daar
zó veel dingen waarvan ik geen idéé heb wat er in de verpakking zit….
Af en toe veranderen er wel eens trajecten, maar per saldo
breidt het tramaanbod in Antwerpen al jaren alleen maar uit. Er zijn sinds we
hier wonen al diverse nieuwe tramlijnen in dienst genomen. Vanaf vandaag,
zaterdag 15 september, heeft de stad er weer een nieuwe tramlijn bij: lijn 70
spoort van de Luchtbal over de Noorderlaanbrug naar de Kempenstraat. Van daar
takt hij aan op de Londenstraat en spoort hij over de Londenbrug naar de
Bataviastraat bij het MAS. Later komt er ook een tramlijn naar het nieuwe
Havenhuis, en er wordt ook nog gewerkt aan een trambedding op de Italiëlei.
Een beetje rommelig is het al met
al wel, maar tóch vind ik het briefhoofd dat de Antwerpse ondernemer Jean
Limberopoulos in de dertiger jaren voerde eenvoudigweg prachtig. Dat komt
misschien ook door die duiker, die me aan Het
geheim van de Eenhoorn en De schat
van Scharlaken Rackham doet denken….
Altijd fascinerend om je eigen
werk in een andere taal te zien. Op verzoek van Kees Godefrooij schreef ik voor
de Rilkehommage Als ik jou eenmaal
verlies / Einmal wenn ich dich verlier (Uitgeverij Spleen, Amsterdam, 2018)
het gedicht Aan het klavier, dat
door Janet Blanken naar het Duits werd vertaald.
Mijn soort muziek is het nooit echt
geweest, maar de punk leverde wel erg veel originele bandnamen op. Bad Astronaut, Brand New War,
Humble Gods, Napalm Death en Vatican Commando’s bijvoorbeeld. Ik vond ook The Dead Kennedy’s érg sterk. Misschien is er een
bescheiden revival op komt. Mijn broer spotte op Clara’s Pad in Heinkenszand de
aankondiging van een festival waarop ook Aardbei Macht Frei op zal treden. Er
zullen vast übergevoelige geesten moeite hebben met die naam maar ik vind hem
lekker: Aardbei Macht Frei!
Ik kan nog net zo lachen om The Young Ones als begin jaren tachtig.
De serie wordt hier herhaald, en daar ben ik iedere week blij mee. Vind nog
steeds dat ouwe hippie Neil de door mij ongetwijfeld verkeerd begrepen Leonard
Cohen trefzeker wegzet: “I feel so lonely. Nobody ever listens to me. I feel
like a Leonard Cohen-record.” En wanneer Rick
vertwijfeld is heeft hij het niet over For
God’s Sake of For Christ’s Sake,
maar over For Cliff’s Sake.
Kostelijk!
Kwam het eerste nummer van het Tienjaarlijks Tijdschrift weer
tegen. Was toch een leuk idee van Eddy Ausloos en Tony Rombouts. Bijdragen van
onder meer Wilfried Adams, Maris Bayar, Nic Van Bruggen, Patrick Conrad, Gust
Gils en Henri-Floris Jespers. Ik heb overigens een heus unicum heb: dit nummer
1 bevat als portfolio Plezanten
meungdag, triestigen destdag, een suite van 16 originele
linosneden van Eddy Ausloos. De zevende litho zit er in mijn exemplaar echter
twéé keer in!
Max Amann (1891-1957), in de
Eerste Wereldoorlog sergeant van korporaal Adolf Hitler, hielp de latere Führer
bij het uitwerken van diens boek Mein
Kampf. Amann suggereerde zelfs de titel! Geef toe, die is stukken sterker
dan degene die de auteur in gedachten had: Viereinhalb Jahre Kampf gegen Lüge, Dummheit
und Feigheit….
Pointe
tête homme acier zingué is Frans voor Spijker met verloren kop gegalvaniseerd.
Het is maar dat u het weet voor het geval u die eens ergens in Franstalige
gewesten moest willen kopen.
Het blijft verbijsterend hoe
hardnekkig veel mensen zich met de auto laten vergroeien. Dat je zo’n machine
nodig hebt als je op het platteland woont wil ik geloven, maar in de stád?
Aanschouwde vanmorgen vanaf ons terras weer eens hoeveel wagens het centrum in
komen. Waarbij het me opnieuw trof dat in quasi ál die voertuigen één mens zat.
Tjongejonge. Hoe sneu….
Ik ben opgegroeid in de schaduw van de Gevangenpoort, en kan
me amper voorstellen wat het zou betekend hebben om groot te worden tussen
nieuwbouw. Wel weet ik zeker dat je karakter mee bepaald wordt door de omgeving
waarin je het leven leert kennen.
In de Zoo móest ik altijd even langs de babiroessa. We hadden
een speciale band. Ik weet zeker dat ze me herkende. Ze woont voortaan in de
Zoo-dependance Planckendael, en daar kom ik niet zo vaak…. http://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-alleen-op-sulawesi
De Hamburgse dichter en theoloog
Johann Rist stichtte in 1663 in zijn woonplaats de Erbauliche Monaths Unterredungen, het allereerste magazine in de
geschiedenis. Tot zover dit Gemengd Bericht.
Amuseer me zeer met de Dialectatlas van het Nederlands. Steek
er ook veel uit op. Dat in het Nederlands (maar ook in onder meer het Duits en
het Engels) een bijvoeglijk naamwoord voor een zelfstandig naamwoord komt wist
ik natuurlijk. Maar niet dat onder de taal- en de rijksgrens in een vrij groot
gebied (tot aan Boulogne-sur-Mer en Charleville-Mézières) Germaanse invloed op
die woordvolgorde bestaat: daar spreekt men voor fijn zand en nieuwe wijn
(in het Frans respectievelijk du sable
fin en du vin nouveau) van du fin sable en du nouveau vin. Net als bij ons dus het adjectief vóór het
substantief.
Op zoek naar iets anders bladerend
in de Dikke Van Dale leer ik dat priemelnaakt
geheel naakt betekent. Ik dacht dat het piemelnaakt
moest zijn maar neen: ook het woordenboek heeft gelijk. Wanneer je geen kleren
draagt ben je zowel piemel- als priemelnaakt….
Nog steeds ben ik benieuwd als ik met de ogen toe voor de
poëziecollectie ga staan om daar voor deze rubriek op goed geluk een bundel uit
te pakken, en daaruit zonder te kijken een bladzijde uit op te slaan. Ditmaal
tref ik Bewogen tekeningen van
bladzijde 28 in Lumen van Hans
Mellendijk (Lightning Source, 2016):
Toen het Verenigd Koninkrijk lid
werd van wat destijds nog de EEG heette wist ieder weldenkend mens dat daar vodden
van gingen komen. Hun bijdrage aan de EU was dan ook zelden katholiek. In Yes, Minister! was minister Paul Hacker
zo naïef
nobel om te denken dat ze lid waren gewordenTo strengthen the brotherhood of free
Western nations. Zijn adviseur Humphrey Appleby was eerlijk: We went in to screw the French by splitting
them up from the Germans. Van dat gekonkel
zijn we in maart gelukkig af. Over het Kanaal weten ze door de dreigende
fall-out van het Brexit-referendum absoluut niet meer van welk hout pijlen te
maken. Van schadenfreude mag natuurlijk geen sprake zijn. Hèhèhè…. https://www.youtube.com/watch?v=rvYuoWyk8iU
De Spreuerhofstraße in Reutlingen is
op een bepaald punt slechts 31 centimeter breed en daarmee de smalste straat
ter wereld, die engste Straße der Welt.
Een echte gelijkenis is er niet
maar ik had bij het aanschouwen van deze verrimpelde aardappelen direct een
associatie met de verzameling hoofdjes die de Arumbaya-koppensnellers er in het
Kuifje-avontuur Het gebroken oor op
na houden.
Moet weer grinniken
om een van de spitsvondige teksten van mijn oude vriend Frans Mink (1950-2013).
De bloemlezing (waarin ook Een veelvoudige
keuze:) waarvoor ik uit zijn werk een keuze mocht maken voor Uitgeverij
Kleinood & Grootzeer is nog immer verkrijgbaar:
Vlak na de Mauerfall vertelde George Bush Sr. aan Helmut Kohl over de
bedenkingen van Margaret Thatcher tegen de Duitse macht en de Europese
integratie. Het een (de integratie) zou het ander (de Duitse macht) versterken.
Kohl: “Mevrouw Thatcher gelooft dat Londen de leiding van Europa heeft. Tegen
deze opvatting heb ik niets in te brengen, maar zij is wel bezijden de
waarheid.”
Zag voor de zoveelste (ben de tel
kwijt) keer Jaws van Steven
Spielberg, toch wel een van de best gemaakte spannende films ooit. Toch viel me
nu pas een regiefoutje op: Robert Shaw heeft wanneer hij zich op de Orca voor
het eerst aan zijn hengel zet geen sokken aan. De scène is beslist in minstens
twee sessies gedraaid want even later heeft hij bruine gebreide sokken aan.
Het is wel altijd even wennen
wanneer je per trein de grens passeert. Toen België als eerste land op het
continent spoorwegen aanlegde werd gekeken naar het enige bekende voorbeeld,
Engeland. Net als aan de overkant van het kanaal wordt er hier daarom sindsdien
links gereden. Zodra je Nederland of Duitsland binnenrijdt heb je dan ook het
gevoel aan de verkeerde kant te rijden vermits treinen daar réchts rijden.
We reisden
voor het eerst over de nieuwe treinverbinding naar Nederland. Voortaan kun je
van Antwerpen ook over Breda naar het noorden. Het nieuwe grensstation is
Noorderkempen. Daarmee komt het aantal grensstations in dit land na Essen (naar
Roosendaal), Moeskroen (naar Tourcoing), Aarlen (naar Luxemburg), Hergenrath (naar
Aken), Visé (naar Eijsden) en Gouvy (naar Luxemburg) op 7.
Deze Top 20 (eigenlijk 21 vanwege 2 Coens) overschouwend: die wordt vooral bevolkt door cineasten uit de Oude
Wereld, waartoe ik ook India reken. Een kwart ervan is Italiaan. Anderson, Burton, Ethan Coen, Joel Coen, Shyamalan, Tornatore en Tykwer zijn jonger dan ik.
Even op een rijtje wie ik op dit
ogenblik de twintig beste filmregisseurs aller tijden vind: Wesley Anderson, Bernardo
Bertolucci, Tim Burton, The Coen Brothers, Federico Fellini, Alfred Hitchcock, Jean-Pierre Jeunet,
Krzysztof Kieślowski, David Lean, David Lynch, Georges Méliès, Edgar
Reitz, Ettore Scola, M. Night Shyamalan, Giuseppe Tornatore, Tom Tykwer, Jean
Vigo, Luchino Visconti, Peter Weir en Wim Wenders.