De goede kant op

Twee eeuwen geleden kon 12% van de wereldbevolking lezen en schrijven. Het gaat de goede kant op. Wát ze lezen weet ik natuurlijk niet, maar steeds méér mensen kúnnen het: in 1960 was het percentage analfabeten nog 58%, nu nog slechts 14%! De gegevens ontleen ik aan de fascinerende en voor zover ik weet onbevooroordeelde website Our World In Data:

https://ourworldindata.org/literacy

Te gast in De Vallei

In nummer 40 van De Vallei, het digitale literaire magazine van François Vermeulen, staan mijn Notities uit een lange droom. Die droeg ik bij op verzoek van samensteller Philippe Cailliau. Ik verkeer in goed gezelschap vermits hij ook Jana Arns, Alain Delmotte, René Hooyberghs, Frank Pollet, Paul Rigolle, Marc Van Tongele en Herlinda Vekemans inviteerde. De openingsillustratie is overigens  van de hand van de betreurde Ben Klein, de dichter en kunstenaar die eerder deze maand op 90-jarige leeftijd de laatste adem uitblies.

Zie: https://devallei.files.wordpress.com/2019/05/de-vallei-nr-40.pdf

Niet één

Geoff Hurst scoorde in de WK-finale van 1966, de eerste die ik bewust volgde, een hattrick. Nog immer ongeëvenaard in zo’n eindstrijd. Sindsdien werden ook de trefzekere aanvallers Pelé (1970), Gerd Müller (1974), Mario Kempes (1978), Paolo Rossi (1982), Jorge Valdano (1986), Jürgen Klinsmann (1990), Romario (1994), Zinedine Zidane (1998), Ronaldo (2002), Francesco Totti (2006), David Villa (2010) en Miroslav Klose (2014) wereldkampioen. Ik heb een beetje medelijden met Olivier Giroux. Die werd vorig jaar weliswaar wereldkampioen met Frankrijk, maar hij scoorde nota bene als aanvalsleider op het ganse toernooi in Rusland niet één doelpunt. Hij schoot zelfs geen enkele keer op doel….

Logische vraag

Wat of dat bordje wilde zeggen, wilde het meisje weten. Dat je niet op het gras mag lopen, antwoordde de mama. Even stilte. Dan een logische vraag. Hoe dat bordje daar dan wel terecht was gekomen….

Kabaal op komst

In de Zoo wordt de uit 1856 stammende volière met de oorspronkelijke verbindingen en volgens het traditionele ambacht heropgebouwd tegen de buitenmuur aan de kant van de Ommeganckstraat. Mensen die daar wonen zullen straks moeten wennen aan de nabije aanwezigheid van blauwkopara’s, Ecuadoramazones, hyacintara’s, Mexicaanse soldatenara’s en zwaluwparkieten want als er in de dierentuin iéts kabaal maakt zijn het deze vogels wel….

Zinvolle aankoop

Ook met een steeds korter wordend potlood kun je nog best lang doen. Ik kocht een keer een, ja hoe heet zo’n ding eigenlijk, eh potloodverlenger. En daar heb ik veel plezier van: stompjes die je los amper meer kunt hanteren blijven bruikbaar dankzij deze zinvolle uitvinding.

Momentopname

De nabije cultuurdragers: Masereel – 100 houtsneden bijeengebracht door Joris van Parys, Het Getijdenboek van Tavernier, In Remersdaal van Frans Budé en Tin Drum van Japan.

Een beetje vervlivd

Tot nu had ik geen beeld, laat staan gevoel, bij Lviv. En nu hoort het oude Lemberg zomaar bij het selecte clubje steden waar ik ons zou kunnen zien wonen.

https://www.youtube.com/watch?v=jpXU6fq7_zg

Onderweg met de tram: Lijn 3 in Lviv

Er zijn zo van die steden waaraan je niet dagelijks denkt. Lviv bijvoorbeeld. Daar wonen 732.818 mensen. En die kunnen hun stad doorkruisen per tram. Met Lijn 3 bijvoorbeeld:

https://www.youtube.com/watch?v=ZNXB6WX9zwk

Zebrasiësta

Het sympathieke van kleine dieren (en ook mensen, dus) is dat ze wanneer ze behoefte aan slaap hebben ook gaan slápen. Die behoefte is er veelal plotsklaps, zoals bij Ulani. Ik zag de jeugdige zebra zowat omvallen en onmiddellijk de ogen sluiten. Zijn moeder ging er dan ook maar even bij liggen….

Verplicht nummer

In België is het, anders dan in Nederland, verplícht om bij verkiezingen op te komen dagen. Wie dat vier keer verzuimt mág niet meer stemmen. Ik vind dat een goede zaak. Het houdt de verhoudingen zuiver, want het is duidelijk welke partij de grootste achterban heeft. In Nederland kan bij een lage opkomst veel onduidelijk blijven: een bepaald slag volk gaat immers niet naar het stembureau omdat het regent, of juist omdat het mooi weer is. Stemadvies: ga stemmen!

Geen meerderheid

Ik word gramstorig als ik lees hoeveel mensen menen dat de EU een zinkend schip is. Ik geloof er niets van. Wie verstandig is ziet dat ons continent in het licht van de toekomst geen schijn van kans heeft als het zich niet verenigt. Natuurlijk zijn er die het liefst landje blijven spelen. Met een eigen koningshuisje, een eigen legertje, een eigen Geert Wildersje en een eigen ministertje van buitenlandse zaken. Maar die gaan geen meerderheid halen.

Door de wierook

Met ‘de grootste Engelsman van de 20^ste eeuw’, onlangs nog door ene Boris Johnson bejubeld in een hagiografie, was echt wel veel mis hoor. We moeten uitkijken dat er niet al te veel wierook zijn kant op blijft gaan. Ik laat de vele fouten die Winston Churchill buiten de beide wereldoorlogen om beging hier buiten beschouwing, maar benadruk alleen een aantal al te vaak door lieden als Johnson veronachtzaamde blunders en/of oorlogsmisdaden die hij ín die oorlogen maakte en/of beging of liet begaan.

Op 3 oktober 1914 overlegt Winston Churchill, dan First Lord of the Admiralty, in Antwerpen met burgemeester Jan De Vos over de bescherming van de haven. Hij belooft troepen maar zegt niet hoeveel. De Naval Division wordt van Duinkerke naar Antwerpen verplaatst maar zodra de Duitsers naderen vertrekt Churchill reeds op 9 oktober en dan tijgen ook de ‘verdedigers’ met de staart tussen de benen naar het westen. Op 10 oktober geeft de Scheldestad zich over aan Von Beseler. In diezelfde Groote Oorlog begaat de First Lord of the Admiralty een gigantische strategische flater door Gallipoli vanuit zee aan te vallen. Ontelbare nutteloze doden zijn het gevolg.

Een wereldoorlog later wordt op 3 juli 1940 bij Mers el Kebir op Churchills expliciete bevel de Franse vloot zonder waarschuwing door de Engelsen gekelderd. 1297 onschuldige Franse zeelieden vinden daarbij de dood. Laten dat jaar kraken de Engelsen de zogenaamde Enigma-code, maar dat mag de vijand niet weten. Op 14 november 1940 gaan de Duitsers Coventry bombarderen. Churchill weet dat dankzij de gebroken code maar laat het gebeuren. 568 doden. In de nacht van 13 op 14 februari 1945 mag luchtmaarschalk Arthur Bomber Harris van Churchill van de ketting om Dresden plat te bombarderen. Dat heeft geen enkele militair of strategisch nut. Deze oorlogsmisdaad kost minstens 25.000 burgers het leven. Later schrapt de in 1940 geboren John Winston Lennon de tweede geboortenaam die zijn moeder hem gegeven heeft.

Even wennen

Op Lijn 12 heeft De Lijn Gentse PCC-trams ingezet met twee stuurcabines. Die hoeven geen keerlus te nemen, maar kunnen gewoon ‘in hun achteruit’. Dat is nodig omdat er in verband met werkzaamheden bij het Sportpaleis voorlopig niet meer bij het keerpunt daar gedraaid kan worden. Het is even wennen want in de Gentse tram kun je aan twéé kanten uitstappen, en daar zijn Antwerpse tramgebruikers niet aan gewend.

Lekker onveranderd

De huizen waarin ik opgroeide zijn gesloopt, maar dat waarin ik het levenslicht zag is er nog! Het staat in de Prinses Marijkestraat. Die prinses veranderde op zeker ogenblik haar naam in Christina. In bijvoorbeeld Nieuwdorp en Tholen zijn de Prinses Marijkestraten wél gewijzigd in Prinses Christinastraten (Maar ja, die plaatsjes liggen in Zeeland en de Zeeuwen zijn traditiegetrouw wat volgzamer waar het Oranjegrillen betreft), maar in Bergen op Zoom is de Prinses Marijkestraat gewoon lekker Prinses Marijkestraat blijven heten.

Mooie lettertypes (98)

Raamvlinder

Ik blijf het prachtig vinden dat zich midden in de grootstad zomaar een vlinder tegen het raam vlijt. Vermoedelijk wordt die aangetrokken door de klaverzuring die ons balkontuintje siert.

Cinema Trivia: Fluiten

En wij allemaal altijd maar denken welk een lef de mannen van Monty Python’s Flying Circus aan de dag legden toen ze in Life of Brian gekruisigden lieten….flúiten. Gianfranco Parolini liet dat al eerder op het witte doek gebeuren toen hij in 1963 La distruzione di Ercolano met Brad Harris draaide. Tik die titel maar eens in op YouTube, en kijk even vanaf 1:36:45….

Leuke woorden

Barensteel, crampon, dekkel, endeling, foekepot, galftrekker, hangebast, ijfel, oerhout, sjamberloek, tjosk, weerhout, zuurzak.

Héérlijk....

Elco Brinkman weigerde destijds als minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur Hugo Brandt Corstius (die met zijn columns de geloofwaardigheid van de linkse pers dan misschien wel niet helemaal aantastte, maar toch zeker niet verhoogde) de P.C. Hooftprijs. Brinkman maakt daar in zijn onlangs verschenen memoires niet veel woorden aan vuil, maar citeert wel uit een brief die hij destijds van Gerard Reve kreeg: “Wat deed het mij goed toen u die vieze, vuile, stinkende karpatenkop de Nobelprijs voor Nederland en overzeese gebiedsdelen onthield.” Héérlijk!

Luchtfietserij

Terwijl in de Giro de renners zich in kletsnatte weersomstandigheden van Frascati naar Terracina spoeden, kunnen liefhebbers zich in Antwerpen onder een staalblauwe hemel met hun fiets de lucht in laten zwieren.

Een goede reden

In Der Spiegel een aardige bijdrage waarin de EU, de VS en China op allerlei gebieden statistisch worden vergeleken. Los van economische en politieke aspecten is er het sportieve. Nu worden die allemaal nog netjes door de afzonderlijke natiestaten gewonnen, maar tel je de EU-medailles die er binnen worden gerijfd bij de Olympische Zomer- en Winterspelen bij elkaar op dan laat de EU zowel de Amerikanen als de Chinezen ver achter zich: de Zomerspelen van 2016 leverden de EU 325, de VS 121 en China 70 plakken op, de Winterspelen van 2018 respectievelijk 134, 23 en 9. Een goede reden dus om te blijven streven naar een immer engere Verbindung/ever closer Union/union toujours plus étroite/unione sempre più stretta/coraz ściślejszy związek.

De mooiste zaal

Een van de aller-, allermooiste ruimtes in Antwerpen is beslist de Nottebohmzaal. Ik vernam dat er mensen bestaan die deze plaats in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience nimmer bezochten. Mocht ik hen ooit tegen het lijf lopen, dan zal ik hen met mededogen tegemoet komen omdat ik besef hoeveel het lot hen heeft ontzegd. Ik ben er alleszins fier op dat ik een van mijn bundels in de Nottebohmzaal voor heb mogen stellen.

https://www.consciencebibliotheek.be/nl/pagina/nottebohmzaal-scoort-hoog

Statussymbool

Vandaag de dag is dat een gouden horloge of een automobiel van zeker merk, maar in de middeleeuwen gold op het platteland een grote mesthoop als statussymbool: hoe meer mest, hoe meer vee de boer had en hoe rijker hij dientengevolge was.

Haiku

“Hé kereltje,” groet

ik een mereltje dat graag

de lente vermoedt.

Geef ons heden....

De Enghuizer galerie, een werk van Rolf Wolters in samenwerking met Kunst of Art (de naam van de galerie in de gerestaureerde kerk van Laag Keppel) aan het eind van de kunstroute Enghuizer Dialogen in Hummelo, waar men kleine ‘artefacten’ uit het bos kan neerleggen. Hans Mellendijk trof er een boodschappenlijstje in aan! Dat kan mooi worden toegevoegd aan mijn collectie Geef ons heden: http://geefonsheden2.blogspot.com/

Eindelijk

Voor garnalenliefhebbers zijn het zware tijden geweest: door tegenvallende oogsten stegen de prijzen dusdanig dat je slechts met een voetballersinkomen grijze garnalen kon eten wanneer je wilde. Nu zijn de prijzen gelukkig aan het dalen naar een normaal peil.

Ook ontkenningen verbogen

Ik blogde onlangs over een taalkundige eigenaardigheid die ik uit het West-Vlaams opving, de verbuigingen van een simpel antwoordpartikel als ja:

http://meergemengdeberichten.blogspot.com/2019/05/boeiende-variatie.html

Collega-dichter Patrick Cornillie, West-Vlaming van geboorte dus ter zake kundig, mailt me dat die verbuigingen er ook bij nee zijn:

- Ben je voor het eerst in die kroeg? - Nink.

- Is je vriendin er ook voor het eerst? - Nins.

- Is je kameraad er voor het eerst? Nei.

- Zijn jullie er voor het eerst? Neew.

- Regent het bij jullie? - Nint.

Wie deze ‘verbuigingen’ beheerst, is volgens Patrick een echte West-Vlaming. We vragen ons allebei af of er andere dialecten zijn die deze bijzonderheid in zich dragen.

Luceberts merk

Moest bij het bekijken van Joan van der Keukens film Lucebert tijd en afscheid aan mijn vader beatae memoriae denken toen ik een close up zag van Luceberts werktafel zoals die er uit zag toen hij stierf. De grote dichter en mijn verwekker hadden gemeen dat ze allebei Mantano rookten. Zonder filter.

Rijmende meisjes

Wat rijmt deze boodschap mooi. Natuurlijk hoort ze eigenlijk in het Nederlands want opgeplakt in Vlaanderen, maar in het Frans klinkt ze ontegenzeglijk beter. En vanzelfsprekend ben ik het er mee eens.

Onderweg met de tram: Lijn 6 in Zagreb

Ook in de hoofdstad van Kroatië hebben ze trams. Nam eens een kijkje in Zagreb met Lijn 6, die daar de verbinding onderhoudt tussen Črnomorec en Spot:

https://www.youtube.com/watch?v=eODu5DOcoJU

Minikastanjes

Ieder jaar opnieuw verdwijnt het bosje minikastanjes onder hun grote broers uiteindelijk weer, maar deze keer begint het er toch op te lijken dat iets ervan over zal blijven….

Onnodig gordijn

Nooit zo bij stil gestaan, maar ik ben het eigenlijk eens met W.F. Hermans die het nut van het gordijn in (de vroegere – want tegenwoordig heb je van die grote beeldschermen) filmtheaters in twijfel trekt omdat in een echte schouwburg niemand weet wat er achter het gordijn bekokstoofd is maar iedereen in een bioscoop weet wat er achter het gordijn schuilgaat: een witte lap….

Tjongejongejongejongejonge....

Tjongejonge, The Daily Telegraph (geen roddelrommel maar een eerbiedwaardige conservatieve krant) kopt vanmorgen seriéus met Harry says birth of son ‘the most amazing experience I could ever imagine’ as world awaits first sighting. Het koninkrijk is verscheurd door de Brexit-perikelen, Schotland kondigde een onafhankelijkheidsreferendum aan, op het Ierse eiland wordt ernstig over hereniging gesproken maar in Londen denken ze heus dat ‘de wereld’ zit te wachten op de publieke verschijning van een prinsje, een actrice van wie niemand had gehoord tot ze in Engeland terechtkwam en een zuigeling waarvan quasi niemand weet om de hoeveelste in de lijn van troonopvolging het gaat. Wat een mafkezen.

Mooie lettertypes (97)

Volk en land

Alarik was koning van de Langobarden, Attila koning van de Hunnen, Geiserik koning van de Vandalen en Theodorik koning van de Ostrogoten. Koning van een volk klinkt in mijn oren stoerder dan koning van een land. Koning der Belgen. Dat klinkt toch avontuurlijker dan Koning der Nederlanden. Jammer dat Filip zo’n sneu figuur is, want anders zou je je hem kunnen voorstellen als gekroond ruiter aan het hoofd van zijn troepen. Overigens vraag ik me van Willem-Alexander ook af of hij kan blijven zitten op een galopperend paard….

Hoger of lager

Het is een merkwaardig verschil, maar de gedachte erachter is niet geheel van logica verstoken: een Amerikaan die hier op het gelijkvloers zou wonen zou zeggen dat hij op the first floor woont. Het ís natuurlijk ook de eerste vloer. Wij wonen op de tweede verdieping, en dus éigenlijk op de dérde vloer….

En toch....

En toch, zo vonden Hans en Tineke, tóch smaakt aan zee de paling net iets minder lekker wanneer je tijdens de maaltijd misprijzend bekeken wordt door een chagrijnige zilvermeeuw die het er niet mee eens is dat hij door glas gescheiden wordt van iets smakelijks….

Boeiende variatie

Of het Bavikhoves of bij uitbreiding gebruikelijk West-Vlaams is weet ik niet, maar ik hoorde iemand in een café in de deelgemeente van Harelbeke een boeiende uitleg geven over de verbuiging van bevestiging, van ja om kort te gaan. Indien men, aangenomen dat ik het dialect beheers, zou vragen of ik voor het eerst in die kroeg was zou ik moeten antwoorden met joak. Als men zou vragen of mijn vriendin er voor het eerst was zou ik zeggen joas, en indien de vraag mijn vriend betrof joaj. Er is zelfs een meervoud: het antwoord op de vraag of zij er voor het eerst waren luidt joam. Boeiende geslachtelijke variatie, maar voor uitboorlingen niet eenvoudig….

Alle bomen in het woud

Van Fleurs du mal – Magazine for Art & Literature  maakt voortaan ook mijn gedicht Alle bomen in het woud deel uit:

https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-alle-bomen-in-het-woud-gedicht

Hedera helix

Welk een mooi eenvoudige liaan is de Hedera helix, de klimop, toch. Heb de jonge aanwas daarvan op ons terras zojuist op mijn gemakje staan te bestuderen. Zo frisgroen, en voorzien van die vernuftige zuignapjes. Fabelhaft! Puzzelaars weten natuurlijk dat de plant ook wel eiloof en ifte wordt genoemd, maar dit geheel terzijde.