Een eeuw

Er zijn zo van die dieren waarvan je nooit en te nimmer zou hebben gedacht dat ze zo oud konden worden. Wist u bijvoorbeeld dat een Japanse reuzen- of spinkrab (Macrocheira kampferi) gemiddeld wel honderd jaar kan worden?

Cinema Navelpluis: Naklank

 

Heimwee naar grotere

Ach, wat heb ik toch heimwee naar grotere kranten wanneer ik de Frankfurter Allgemeine Zeitung of Die Zeit lees. Die hebben nog dat prachtformaat dat vroeger elk zichzelf respecterend dagblad had.

Mooie traditie

Over Lombardije gesproken, daar begon de mooie traditie van de Mariamaand. Bisschop Carolus Borromeus van Milaan koppelde daar ooit de meivieringen aan de Mariagebeden en al snel was in de Lombardische hoofdstad mei ieder jaar de Mariamaand. Vandaaruit heeft dat gebruik zich verspreid.

Nog immer onverklaard

Dat de Zwarte Dood in de veertiende eeuw een spoor van ravage trok door de wereld is bekend. Ook in Europa vielen er miljoenen en miljoenen slachtoffers. Minder bekend is dat een aantal streken op een raadselachtige manier vrijwel ongeschonden uit die pandemie kwam. Het is nog steeds niet verklaard hoe dat zo gekomen is. Polen, het is te zeggen het gebied waar nu zo’n beetje Polen ligt, bijvoorbeeld bleef quasi volledig gespaard. Ook West-Vlaanderen, de westelijke Pyreneeën en Lombardije ontsprongen de dans. En nog immer geen mens die weet waarom….

Met springinstructie

Toen ik Geertje vroeg of ze zich een springliedje kon herinneren zei ze onmiddellijk In spin, de bocht gaat in / Uit spuit, de bocht gaat uit. Dat herkende ik direct, want hoewel ik zelf nooit touwtje heb gesprongen hoorde ik dat in de vorige eeuw de meisjes in de buurt wel zingen. Enig speurwerk brengt er meer aan het licht. Ik trouw met een edelman, bedelman, dokter, pastoor, koning, keizer, schuttermajoor, soldaat, advocaat, kruidenier, officier. Waarbij het internet zelfs de instructie meegeeft dat er vanaf koning sneller gesprongen dient te worden. Evenmin kende ik Beertje, beertje, draai je om / Beertje, beertje, buig je krom / Beertje, beertje, zwaai met je hoed / Beertje, beertje, staat je goed.

Springliedjes

Bladerend in de Winkler Prins Encyclopaedie voor de vrouw, editie 1953, trof me in het lemma Touw- of touwtjespringen het woord springliedje. Het staat niet in onze Van Dale. Ik vind springliedje een erg leuk woord. Touwtjespringen een meisjesspel noemen mag anno 2023 natuurlijk niet meer. En een encyclopedie voor de vrouw is tegenwoordig waarschijnlijk helemaal uit den boze.

Cabiria

Tien jaar geleden, op 2 mei 2013 had ik het in de Mededelingen van het Centrum voor Documentatie en Reëvaluatie over Cabiria. Die ga ik weer eens op m’n gemakske bekijken….

http://mededelingen.over-blog.com/article-cinema-trivia-de-moeder-aller-spektakelfilms-117477675.html

Uit de kast (CXXXI): Hans van de Waarsenburg

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat De vergrijzing van Hans van de Waarsenburg (Nijgh & Van Ditmar, Den Haag/Rotterdam, 1972), waaruit ik gedicht 17 opensloeg:

ze komt terug met haar boodschappen
een handtasje vol vergeleken bij vroeger
iedere zaterdag is anders,
daarom misschien

vindt ze het niet zo vreemd
dat hij vaster dan anders
in zijn verschoten fauteuil plakt

lichtelijk onderuit gezakt
een wat dronken indruk maakt misschien
een soort ‘papa-slaapt-situatie’ van vroeger,
maar echter.

Hoge vensters

Een charmant misverstand vatte ooit bij mijn lief post: in Tilburg is er een Hoogvensestraat maar omdat de Mariaschool daar zulke hoge vensters had dacht zij als kind altijd dat die de Hoogvensterstraat heette. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Bijna aaibaar (58)

 

Brons

Gedurende eeuwen, neen millennia hebben ze hier in de grond liggen wachten tot iemand hen van al dat zand zou ontdoen. Ik kan lang kijken naar deze wapens uit de late bronstijd, gevonden bij opgravingen in Nederviersel en Zandhoven….

Krenterige provincie

Hoewel het een bestuurslaag betreft die de facto één groot werkvoorzieningsschap is, waren er bakken met geld beschikbaar voor een nieuw provinciehuis in Antwerpen. Ik begrijp dan ook echt niet waarom voor de belettering aan de straatkant geen fatsoenlijk materiaal aangewend is: van de drie puntjes op de i ontbreken er reeds twee, en de enige e is al helemaal verdwenen….

Eigen/Aardig

Het van een bezem vervaardigd object van Marcel Mariën uit 1972 deed me denken aan een totem van een of andere inboorlingenstam in Donker (mag je dat zo nog zeggen?) Afrika. En we werden allebei getroffen door de stilistische gelijkenis tussen een titelloos schilderij (uit 1958) van Cel Overberghe en het opgravingsplan van de dienst archeologie voor de Cardijnstraat te Mol daaronder. Zomaar wat notities bij Eigen/Aardig, een grappige kleine confrontatie in het Antwerpse Provinciehuis tussen werken uit de eigen collectie en vondsten die werden gedaan bij opgravingen in de provincie. Een bij elkaar geraapt zootje, maar een léuk bij elkaar geraapt zootje. Tot 29 juli gratis te bezoeken op werkdagen van acht tot zes.

Agram

Weer iets opgestoken (raakte wel eens in verwarring bij het lezen van kranten van zo’n eeuw geleden): de oude Duitse naam voor Zagreb, de hoofdstad van Kroatië, is Agram.

Een mooie vondst

Tot mijn grote genoegen deed ik in het antiquariaat van De Slegte een mooie vondst: ik trof daar deze maandagochtend Ik leef dus ik zweef nog, de enige bundel van Hendrik Carette die ik nog niet had. Vermits hij een van mijn lievelingsdichters is doet deze aanschaf me dus éxtra deugd!

Een plaatje

Los van het feit dat het bijzonder smakelijke vruchten zijn, vind ik aardbeien immer een plaatje om te zien. Overigens zie ik dat ik me niet volledig correct uitdrukte: aardbeien zijn botanisch gesproken immers schíjnvruchten.

Liefdevol bijeen gehouden

Kwam deze ooit op een rommelmarkt verdwaalde klassenfoto’s weer tegen, in vier opeenvolgende jaren (1931-1934) gemaakt op de lagere Sint-Franciscusschool aan de Karel De Preterlei in Borgerhout. Een merkwaardige reeks, want het betreft met die vele regelmatig opduikende zelfde gezichtjes duidelijk een en dezelfde klas, die echter wel achtereenvolgens 17, 23, 25 en 12 meisjes telt. Wie zou deze opnamen zo lang liefdevol bijeen hebben gehouden? Het lijkt aannemelijk dat het een van de meisjes op de foto’s is geweest. En dan zou ze, naar we in alle redelijkheid aan mogen nemen, ook op álle vier de foto’s staan. Even gepuzzeld: volgens mij is het meisje dat op de foto uit 1931 bovenaan links staat het enige dat op de andere opnamen ook staat. In 1932 zit ze op de middelste rij tweede van rechts, in 1933 is ze de meest rechtse van de middelste rij, en in 1934 zit ze helemaal links.

Tussen 1 en 18

Bladerend in de Wielergids 2023 viel het me op dat er bij de UCI World en Pro Teams slechts twee ploegen zijn met alleen maar renners uit één land: Team Flanders-Baloise dat louter Belgische coureurs en Euskaltel-Euskadi dat alleen maar Spaanse en in bijzonderheid zelfs alleen maar Baskische renners onder contract heeft. Aan de andere kant van het spectrum heb je UAE Team Emirates en EF Education-Easypost die allebei niet minder dan 18 nationaliteiten in de ploeg hebben.

Komische humor

Ze hebben zich met hun onzalige Brexit natuurlijk zelf in alle vingers gesneden die ze maar hebben, maar hun typische gevoel voor humor hebben de Engelsen niet verloren….

Voetbrillen

‘Wat eigenaardig, een vóet in het uitstalraam van een opticien,’ dacht ik. ‘Misschien per ongeluk achtergelaten door de etaleur?’ Maar neen: in de etalage bleken er véél voeten uitgestald te zijn, dikwijls met een bril erop of ernaast. Waarom? Wat hebben voeten nu met bríllen te maken? De raadselen des levens kom je overal tegen.

Walscha

De Antwerpse Gemeentelijke Dienst Onderhoud Literaire Monumenten (AGDOLM) bestaat weliswaar niet maar zou zomaar in actie kunnen komen. De verschillende standbeelden die Wilfried Pas zaliger maakte van Antwerpse auteurs zijn stuk voor stuk geslaagd, maar ook al die jaren zwak beletterd. Van de beelden van bijvoorbeeld Willem Elsschot en Paul van Ostaijen vielen geregeld letters en/of cijfers (van de geboorte- en sterfjaren). En nu heet aan de Maarschalk Gerardstraat Gerard Walschap nog slechts Gerard Walscha….

Tijd voor aanpassing

Het wordt in deze woke periode hoog tijd voor een nieuwe vergelijking in de aankoopredenen voor shampoo vermits we natuurlijk zeer benieuwd zijn hoe de LGBTGQQIA+-gemeenschap zich in deze kwestie gedraagt. 

Heerlijke boekjes

Amuseer me weer eens met de scheldwoorden van Kapitein Haddock, de vriend van Kuifje. Het arsenaal waaruit Archibald (die komt in alle albums slechts één keer voor maar het ís zijn voornaam) is ronduit indrukwekkend. Wat te denken van Balkan-hork, basbazuin, in egelvet gebraden kolokwint, Alpiene kropdrager of polygraaf? Ze staan allemaal keurig opgelijst in Albert Algouds Duizend bommen en granaten - Beknopt scheldwoordenboek van Haddock. Heb daar ook de Franstalige versie, Le petit Haddock illustré van. Kostelijk om die te vergelijken.

w-w

Bij het invullen van een kruiswoordraadsel viel het me op dat het woord wenkbrauw met een w begint én eindigt. Dan ben ik gelijk benieuwd hoeveel woorden er eigenlijk zijn waarbij zulks ook het geval is. Ik kwam spontaan niet verder dan woordbouw en wouw. De Van Dale er dus even op nagepluisd. Het zijn er in totaal 25: waarheidsgetrouw, wagenschouw, wantrouw, warmbouw, waterblauw, waterbouw, watjekouw, wauw, wederopbouw, weduwvrouw, weeuw, wegenbouw, wenkbrauw, werkschuw, westbouw, wetgetrouw, wierookblauw, wiewouw, wijkgebouw, wolfsklauw, woningbouw, woordbouw, wouw, wow en wurgtouw. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Verkeerd geleerd

Hé, verkeerd geleerd: een centurion (op school stak ik nochtans op dat de Nederlandse naam daarvan honderdman is) had in het Romeinse leger niet het bevel over honderd, maar slechts over tachtig man…. 

Kunstwandelroute in Hummelo tot 30 mei

Op het Landgoed Enghuizen in Hummelo is tot 30 mei de kunstwandelroute Kunst en Natuur in Hummelo te kuieren. Voor de Muurbloemlezing, het éénwoord-gedichteninitiatief van Hans Mellendijk, leverde ik tengerdenker aan. Voorts staat in de begeleidende catalogus het gedicht Boswachter, alert dat ik voor het project schreef.

Een beter woord

Wij zijn dan wel opgevoed met het woord engelbewaarder voor schutsengel maar we vinden het Vlaamse woord beter: bewaarengel. Engelbewaarder is een woord als postzegelverzamelaar en klinkt, dat ben ik met Geertje eens, eigenlijk als iemand die engelen bewaart.

Schoolvoorbeelden

Natuurlijk weet ik dat dit schoolvoorbeelden zijn van kitsch, maar toch vind ik dit soort afbeeldingen van engelbewaarders van een ontroerende schoonheid….

Prinsessenvlees

Toen ik dit boodschappenlijstje in een winkelwagentje zag liggen was pickels afgedekt door een plastic zak waardoor ik in eerste instantie Prinsessenvlees las. Dat klinkt best smakelijk, eigenlijk.

https://geefonsheden2.blogspot.com/

Onderweg met de tram: Lijn 4 in Würzburg

Lijn 4 van de Straßenbahn in Würzburg in Beieren rijdt van de halte Sanderau naar de terminus in Zellerau:

https://www.youtube.com/watch?v=JIcnTwJzf_I

Zelden opgemerkt

Christophe Coppens maakte met zijn medewerkers voor het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen De Tien, ‘artistieke interventies’ in de KMSKA-collectie. Een ervan is de op die van de Heilige Hiëronymus op het nabije schilderij van Marinus van Reymerswale geïnspireerde hand, wier beweging merkwaardigwijze echter zelden door bezoekers op wordt gemerkt.

Zalig Pasen

 

Nooit geweten

In het Roxy Theater aan de Grote Markt in Bergen op Zoom waar mijn vader een kwart eeuw lang te vinden was sleet ik als klein manneke vele gelukkige uren. Uit het Bergs Monumentenboek dat ik momenteel aan het bestuderen ben steek ik op dat de geschiedenis van dit pand teruggaat tot maar liefst 1397 waarmee het een van de oudste panden van mijn geboortestad is. Wat ik ook nooit heb geweten is dat het fronton waarin het jaartal MDCCLV staat een hóuten is.

Leuke woorden

Bevalbad, dameraan, grunsel, holm, klisklas, liplap, malvezij, pruikzwam, snotolf, taigagans, wijnruit, yapok, zeesneeuw.

Eindelijk duidelijk: afkortingen!

Vroeger had je ook nog De Markiezen, maar de enige resterende drumband in Bergen op Zoom is Odiles Rapid, een naam die ik als jongetje al fascinerend vond. Ooit zocht ik op of het wellicht Latijn was, hetgeen niet het geval bleek. Burgemeester Pieter Zevenbergen hoorde ik de naam uitspreken als Oodaajls Reppit, alsof het Engels was maar ook dat was niet goed. Pas anno 2023 ontdek ik dat het afkortingen zijn van twee ooit gefuseerde tamboer- en majorettekorpsen: Ons Devies Is Lenigheid En Souplesse en Roomse Adel Prijkt In Daden. Had ik desgevraagd die betekenissen moeten geven dan zou ik daar zelfs met een revolver op het voorhoofd niet op zijn gekomen.

Een staatsman met smaak

Pakte Anthologie de la Poésie française, een bloemlezing die in 1961 verscheen bij de Parijse Librairie Hachette, weer eens uit de boekenkast. Die uitgave werd samengesteld door niemand minder dan….Georges Pompidou, de latere president van de Vijfde Republiek. Waar tref je die nog, staatslieden met een hart voor poëzie?

Patroon

Vandaag is het de feestdag van de  Heilige Isidoor, die het niet alleen tot aartsbisschop schopte maar ook tal van naslagwerken schreef. Hij is de patroon van de encyclopedie en van dit internet!

https://nl.wikipedia.org/wiki/Isidorus_van_Sevilla

Auer of kor?

Van mijn jongensencyclopedie Ik weet het vond ik ooit op een rommelmarkt ook een Vlaamse versie, de Geïllustreerde Familie Encyclopaedie. Nu valt me een verschil op: de Auerhaan (bladzijde 45 in Ik weet het) heet – met exact hetzelfde plaatje! – in de Geïllustreerde Familie Encyclopaedie op pagina 102 Korhaan. Volgens mij zijn auerhaan (Tetrao urugallus) en korhaan (Lyrurus tetrix) twee verschillende soorten, en heeft Ik weet het het bij het rechte eind.