Zelfde stad, andere namen

Aken heet in het Duits Aachen. Dat is nog vrij duidelijk. Maar wanneer bijvoorbeeld een Pool zegt dat hij in Akwizgran is geweest moet je toch wel nadere uitleg vragen. Ook het Frans heeft een andere naam voor de stad: Aix-la-Chapelle. Dat moet je maar weten. En Italianen noemen Aken Aquisgrana. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Een kloek boek

Dát is nou wat je noemt een kloek boek: Er hangt iets van lente in de klas… - Nederlandstalige onderwijsgedichten vanaf de dertiende eeuw tot nu dat onder redactie van Theo Magito en Henk Sissing ontstond. Er staan ook drie gedichten van mij in, en het is met bijna 900 bladzijden zonder twijfel het dikste boek waarin ooit werk van me verscheen. Het wordt goed ontvangen:

Een lofdicht op iedereen die in het onderwijs werkt

Tzum | Recensie: Theo Magito en Henk Sissing - Er hangt iets van lente in de klas - Tzum

Achternaamlozen

Van Alex, Asterix, Jugurtha, Obelix, Thorgal en Toenga begrijp ik het dat we alleen hun voornaam kennen want in hun tijd bestonden er nog geen familienamen. Maar wat te denken van moderner helden als Baard, Barabas, Franka, Jerom, Jommeke, Kale, Krimson, Kwabbernoot, Lambik, Nero, Robbedoes, Sidonia, Suske, Urbanus en Wiske? Hoe moet je die in het telefoonboek traceren? Er zijn ook in deze materie natuurlijk uitzonderingen die de regel bevestigen: Guust Flater, en Piet Pienter en Bert Bibber.

Alleen voornaam

Naar aanleinding van die raket van gisteren bedenk ik me zomaar ineens hoe merkwaardig het eigenlijk is dat een van de bekendste striphelden ter wereld alleen maar een voornaam, die eigenlijk ook wat meer weg heeft van een bijnaam, draagt: Kuifje. En dat het ook vreemd is dat Jansen en Janssen, de speurders die regelmatig opduiken in zijn avonturen, dan weer geen vóórnaam hebben. Alleszins geen die wij te weten komen in de Kuifje-albums. Kapitein Haddock heeft als voornaam Archibald. En professor Zonnebloem heet Trifonius. Dat dan weer wel.

Ready for lift-off

In dit woelige tijdsgewricht zijn er mensen die allerhande levensmiddelen hamsteren in de kelder, of zelfs een heuse schuilbunker inrichten. Er zijn er echter ook, zo bemerkte Geertje op Hopland, die de blik naar boven richten en in geval van een noodsituatie een veilig heenkomen willen zoeken op de maan….

Cinema Trivia: Geen eerste keuze

Een beetje algemeen ontwikkelde kent de film Casablanca, waarmee Humphrey Bogart en Ingrid Bergman zich een plaatsje in de filmgeschiedenis wisten te veroveren. Dat hád anders kunnen lopen, want ze waren niet onmiddellijk eerste keus voor de hoofdrollen. Er waren meer kapers op de kust, en er was zelfs al een persbericht van Warner Brothers de deur uit waarin werd aangekondigd dat de hoofdrollen gespeeld zouden worden door Ronald Reagan en Ann Sheridan….

Op De Schaal van Digther

Vandaag, morgen en overmorgen nieuwe gedichten van me op het onmisbare literair magazine De Schaal van Digther. Geduldig standvastig is het eerste:  

https://digther.blogspot.com/2025/10/geduldig-standvastig.html

https://digther.blogspot.com/

Internationale kramp

Een woord dat verbazingwekkend veel op zichzelf lijkt in veel van de ons nabije talen is kramp: in het Deens krampe, in het Duits Krampf, in het Engels cramp, in het Frans crampe en in het Italiaans crampo. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Geduldig op ontgraving gewacht

In het stadhuis van Antwerpen is momenteel een aardige expositie, Sub Urb, ingericht met allerhande objecten die jarenlang geduldig in Antwerpse bodem op ontgraving gewacht hebben en bij bouwwerkzaamheden op verschillende locaties door archeologen zijn gevonden. Bierpullen, dolken, fluitjes, handschoenen, keramiek, mantelspelden, schoenzolen, versierde glazen, zwaarden. Te veel om op te noemen, maar de moeite van een bezoekje beslist waard.

Gebaande paden herbezocht

In de Achterhoek bemerkte kameraad Hans Mellendijk een hernieuwde belangstelling voor het fenomeen olifantenpaadjes, waarvan ik in het begin van dit millennium al de collectie Gebaande paden (waarvoor Bert Booij Liewers me indertijd bovenstaand fraai exemplaar uit Dongen bezorgde) aanlegde:

https://smelsslems.blogspot.com/2025/10/binnendoor-is-nooit-om.html

https://gebaandepaden.blogspot.com/

1 letter verschil

Zouden er meer steden zijn die op de eerste letter na hetzelfde heten? Dat vraag ik me af bij de ansichtkaart die we van onze vriendin Ania kregen uit haar geboortestad Lublin (“Dublin maar dan met een L!”). Ik weet er zo rap geen. Wel schieten me twee steden te binnen met dezelfde naam op de láátste letter na: Genk en Gent.

Dikke Boom terug

Het Gouvernementsplein in Bergen op Zoom werd heringericht. Dat betekende ook dat de directe omgeving van de monumentale Platanus hispanica onderhanden werd genomen. Daarbij verdween het gedicht Dikke Boom dat ik bij de plataan schreef. Het doet een dichtershart goed te vernemen dat veel mensen het gedicht misten. De verdwijning bleek gelukkig tijdelijk want nu de klus volledig is afgerond staat het gedicht er weer. Tot niet alleen mijn tevredenheid maar ook van die van veel openluchtpoëzie-lezers. Die kunnen er voortaan, blijkt uit de foto die mijn zusje me stuurde, ook bij gaan zitten….

https://woutervanheiningen.com/2013/08/05/boom-poezie/

Overdenking van een stadsjongen

Merkwaardig eigenlijk: waar in de kinderboeken die ik las arena’s, kastelen, prairies en sprookjeswouden me als volkomen normale locaties voorkwamen ben ik nooit vertrouwd geworden met de ‘vaderlandse’ omgevingen van de brave Ot en Sien of met die van Dik Trom. Die speelden tussen en met biggetjes, lammetjes en veulens in sappige weilanden en vingen kikkers en stekelbaarsjes in sloten. Zo’n omgeving was mij vreemd. Ik groeide in het vaderland op tussen oude en jonge stenen en tussen weinig en allengs meer automobielen, en was dus al vroeg stadsjongen. Die er geen idee van had wat er zoal in een sloot leefde, en al helemaal niet waar hij een sloot moest vínden….

Grendir-Evin

Onze kunstcollectie uitgebreid met Grendir – Evin (Drembel Eftir Nuk Igslos), een werk in mixed media van de met vele talenten gezegende Vital Don Vitalski Baeten. We gingen het hedenmiddag persoonlijk bij hem afhalen.

Wat een verschil

Je staat er niet dagelijks, en niet bij alles, bij stil dat door de jaren heen alles duurder is geworden. Maar soms zijn de prijsverschillen ronduit verbijsterend. Neem een gewoon pakje shag van 50 gram van Samson. In 1975 kostte zo’n pakje ƒ 1,50 (€ 0,68). Tegenwoordig betaal je daarvoor niet minder dan € 22! Dat is dik ƒ 48! Blij dat ik niet meer rook….

Het ontbrekende stukje

Sommige mensen beginnen spontaan te hyperventileren bij de gedachte aan een legpuzzle van duizend stukjes alléén al, maar wij vinden het op de juiste manier in elkaar steken daarvan een rustgevend tijdverdrijf. Maar wáár was in ’s hemelsnaam toch dat éne ontbrekende stukje om de rand te vervolledigen? Het was pas op dag 4 dat het opdook. Wij zijn geduldige mensen….

Zeldzaam zicht

Toen ik door de Lange Koepoortstraat kuierde passeerde ik een slooplocatie: er zijn daar winkels verdwenen om plaats voor nieuwbouw te maken waardoor er een zeldzaam zicht op de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, normaliter nooit vanaf die plaats te zien, is ontstaan….

Van blauw naar zilver

Ook in de dierenwereld is er regelmatig sprake van migratie, hier en daar van heuse ‘omvolking’ zelfs. Zo wordt onze rode eekhoorn bedreigd door de grijze (in het Verenigd Koninkrijk heeft die de rode reeds verdrongen). Nu valt het Gerbrand Bakker, die eerder al noteerde dat bonte en zwarte kraaien elkaar niet verdragen, in zijn jongste boek Aan mij heb je niks, op dat onze vertrouwde blauwe reiger (Ardea cinerea) allengs meer plaats moet maken voor de grote zilverreiger (Casmerodius albus): “Over een jaar of vijftig vliegen en lopen er alleen nog maar grote zilverreigers rond. Was zo’n witte reiger twintig jaar geleden nog een bezienswaardigheid, nu moet je in de weilanden tussen Den Bosch en Amsterdam zoeken naar de blauwe.”  

https://meergemengdeberichten.blogspot.com/2018/02/van-rood-naar-grijs.html

https://meergemengdeberichten.blogspot.com/2020/02/onverdraagzame-kraaien.html

Uit de kast (CLX): Kees Wagtmans

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Achttien gedichten van Kees Wagtmans (Cantonese Boy Press, 1983), waaruit ik bladzijde 24 met daarop winterstil opensloeg:

de laatste vogels

vluchten

naar een onderkomen

 

de lucht

is

leeg

 

daaronder schuilen wij

29%

Goh, ik lees dat Berlijn, overigens de enige hoofdstad ter wereld met een gemiddeld inkomen dat lager is dan het landelijk gemiddelde, niet minder dan 85% huurwoningen telt. Dat is vér boven het gemiddelde van de EU van 30,3%. Ter vergelijking tussen buurlanden: in België is het 29%, in Duitsland 50%, in Luxemburg 32%, in Nederland 40%, in Frankrijk 35%.

Onvolledige koekjes

Eigenlijk dacht ik dat de cocktail crackers in de trommeltjes naast de bank gevormd waren naar de kleuren van het kaartspel, maar nadere beschouwing leert dat er weliswaar legio klaveren, harten en schoppen zijn te verorberen maar dat er in geen velden of wegen ruiten tussen zijn te bekennen. Hoe merkwaardig….

Mooi verdwijnend

Lang niet alle gewassen worden er bij het afsterven mooier op, maar ik kan de kardoen (de Cynara cardunculus) in de laatste fase van zijn leven alleen maar fascinerend fraai vinden.

Een gezond aanbod

Al lang voor we ons in Antwerpen vestigden was het me opgevallen dat er hier, en bij uitbreiding in gans België, zoveel apotheken leken te zijn. Die indruk was en is een juiste: gemiddeld zijn er in Europa 31 apotheken per 100.000 inwoners. In België zijn dat er 43. Om het concreet te maken: Nederland telt 1928 openbare apotheken, België 4.797 waarvan dik de helft in Vlaanderen. Dat betekent dat er in Vlaanderen alleen al méér apotheken zijn dan in Nederland. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Plotsklaps nieuwsgierig

Wij dachten dat we er helemaal alléén waren, toen we de Church of Saint Mary The Virgin aan Church Square in het charmante stadje Rye, een van de Cinque Ports aan de kust van East Sussex, bezochten. Zelfs nog op het ogenblik dat ik deze foto van het interieur maakte. Maar al terwijl ik afdrukte zag ik daar ineens gezelschap: het kopje van een blonde poes, die op haar gemakje op een van de banken had liggen slapen, stak plotsklaps nieuwsgierig omhoog….

Leuke woorden

Ammelaken, bossing, hakfermoor, jein, knorf, lijwal, mofverbinding, nutfokker, obione, passedies, rugt, sameet, tremplin, vloos, wijer, zekel.

Er heten mensen écht zo!

Ik kende de naam tot nu toe alleen maar uit de titel van het Kuifje-avontuur De scepter van Ottokar maar er he(e)t(t)en klaarblijkelijk écht mensen zo: op het titelblad van Felicien Rops und sein Werk trof me de naam van de auteur: Dr. Ottokar Mascha!

Wat een verworvenheid

Wat ik nu toch weer bij de kassakoopjes vond: zwarte chips. Zwárte. De aardappelen waaruit die vervaardigd zijn: Agria, Lady Rosetta en Vitelotte Noir.

Rijker aanbod

Nog goed kan ik me herinneren hoe het me eind vorige eeuw toen we ons in Vlaanderen hadden gevestigd opviel hoeveel rijker het normale aanbod in de supermarkten hier is in vergelijking met dat in Nederland. Zojuist vielen me weer kwartels (zonder kop) op, Franse nestduif, eendenbouten, kwartelbouten, parelhoenfilet en versneden konijn. Kun je hier zo in je winkelwagen doen. In Nederland moet je voor zulk voedsel hopen dat er een poelier in je buurt is.

Selfies

Af en toe stel ik uit het oeuvre van een dichter een selfie samen, een gedicht dat bestaat uit regels van de dichter in kwestie zelf maar die door mij tot een nieuw gedicht zijn gecomponeerd. Deze Selfies zijn nu bijeen geplaatst op een blog. Wie ze eens wil lezen kan klikken op:

https://selfiesdoorbertbevers.blogspot.com/

De echte Rita

Dit is Meta Davis. Zij gaf ooit Paul McCartney een parkeerboete, én de inspiratie voor het nummer Lovely Rita. Ik herinner me nog hoe verrukt ik was toen ik meter en Rita, visueel toch met een apert verschillende uitgang, hoorde ríjmen. U weet nu wat ik vandaag een poosje zal neuriën: Standing by a parking meter / when I caught a glimpse of Rita….

Mooier zonder kaft

Vond op een boekenmarktje een exemplaar van de Volksausgabe (in 1941 uitgegeven door E.S. Mittler & Sohn in Berlijn, zesde druk van de oorspronkelijke editie uit 1920) van Meine Kriegserinnerungen 1914-1918 van Erich Ludendorff, in de Groote Oorlog generaal van Wilhelm II. Het boek is véél mooier zonder de kaft. Toen ik die eraf haalde kwam er een beeldschone boekband tevoorschijn!

Bijna aaibaar (87)

 

Ongewijzigd uitzicht

Ons uitzicht is in een eeuw niet gewijzigd. Dat bedenk ik bij het bestuderen van deze opname van een stoet van marcheergrage socialisten door de Bourlastraat, die toentertijd nog Sint-Jorispoortstraat heette. De linkerkant, waar wij nu wonen, is ondertussen flink verbouwd maar de Nationale Bank staat er ook anno 2025 exact zo bij….

Dat kan niet meer

Ik was het plakkertje in dat boek vergeten, maar nu ik het weer tegenkom ben ik het nog steeds met mezelf eens: Met ‘De doden stierven vooral tijdens de gevechten om de Messines Ridge.’ is weliswaar grammaticaal niets mis, maar semantisch natuurlijk wel: doden kunnen immers niet sterven….

Hoge sleutel

Toen ik boodschappen ging doen dacht ik toen ik even omhoog keek naar de Boerentoren en iets zag glanzen “Dat lijkt wel een sleutel.” Inzoomen leerde dat het een glanzende goudkleurige sleutel wás. Een grote….

Nooit uitgezonden

De enige keer dat ik ooit heb gereageerd op een radioprogramma was in de zeventiger jaren van de vorige eeuw toen André van Duijn en Ferry de Groot hun hilarische Dik Voor Mekaar Show maakten. Onderdeel daarvan was wekelijks een raadseltje, dat immer op de rand van de meligheid balanceerde maar waarom ik dikwijls smakelijk kon lachen. Het zingt, is geel en draagt een bril bijvoorbeeld. Antwoord: Banana Mouskouri. Of: het zingt en kan niet naar buiten kijken. Antwoord: De Zangeres Zonder Raam. Voor die rubriek bedacht ik er ook een: het zingt en het is besmettelijk. Antwoord: Epidemisch Roussos. Ik vind hem nog steeds grappig, eigenlijk. Het is nooit uitgezonden want juist in die periode werd het programma stopgezet. 

Onderweg met de tram: Lijn 903 in Duisburg

In Duisburg kun je met Straßenbahnlinie 903 van de Rheintörchenstraße naar de terminus aan Dinslaken Bahnhof:

https://www.youtube.com/watch?v=2Kijqa4XfTQ

Voorzichtig verzwijgen

“Nooit mag men liegen: nochtans is het soms goed, en zelfs noodig, de waarheid met voorzichtigheid te verzwijgen.” Hè, héérlijk die ouderwetsche souplesse van de Onderwijzingen over de Christelijke Leering naar den Mechelsen Catechismus, uit 1905….

Leg het maar eens uit....

Het Nederlands is moeilijk voor anderstaligen. Probeer die maar eens uit te leggen waarom we (het zijn twee woorden die ik zojuist vlak bij elkaar op eenzelfde pagina tegenkwam) vrijgezel uitspreken als vrijgezel en zijgevel als zijgevel….

Het geluk bij het handenwassen

Soms vergeet je wat je zelf zoal geschreven hebt. Kwam, eigenlijk op zoek naar informatie over Werner Masten, op het internet de cyclus tegen die ik bij nota bene diens debuutfilm op papier zette. Het geluk bij het handenwassen verscheen destijds in Dietsche Warande & Belfort:

http://www.dbnl.org/tekst/_die004198801_01/_die004198801_01_0145.php

Een eigen berg!

Met collega-dichters Yella Arnouts, Norbert De Beule, Fleur De Meyer, Patrick Cornillie, Frank Pollet, Paul Rigolle, Miel Vanstreels en Willie Verhegghe werkte ik in het vorige decennium mee aan het project Geelzucht, waarvoor we de Ronde van Frankrijk dagelijks van een vers gedicht voorzagen. Ik neem in dat gezelschap een bijzondere plaats in, want Miel laat vanuit zijn glooiende Heimat weten dat ik de er de enige dichter van ben met een eigen berg: in Gulpen, dat ik tot nu toe eigenlijk alleen van het pilsener kende, is de Beversberg te vinden! Miel, nog immer vrijwel dagelijks op zijn fiets te vinden: “Niet zo maar een heuvel, zeker niet als je al zestig kilometer in de benen hebt….”