Eenkennig land

Ze kunnen er vloeiend denken en dromen en spreken in het Engels, beter dan in andere landen maar dat mag geen verwondering wekken vermits het hun éigen taal is. In het Verenigd Koninkrijk is het voor de meeste inboorlingen echter ook de énige. Nergens in Europa is het percentage 25-64-jarigen dat geen andere taal spreekt dan de eigen zó hoog: 65,4! Zelfs in het van oudsher net zo op de eigen navel gerichte Frankrijk ligt dat aanmerkelijk lager: 39,9%. In Zweden is het ’t laagst: 3,4%.

Anders tegen de dingen

Stellig ben ik er van overtuigd dat je karakter mee wordt bepaald door de omgeving waarin je opgroeit. Dat je anders tegen de dingen aankijkt wanneer je in een nieuwbouwwijk in een jonge gemeente geboren bent. Ben blij dat ik het levenslicht zag in een oude stad, waar de geschiedenis op elke straathoek voelbaar is. Dit is de binnenplaats van het Markiezenhof, dat ik al vanuit de kinderwagen ken. Later had een van onze slaapkamers (net niet zichtbaar achter het groen op de achtergrond) breed zicht op de voorkant van dit monument.

Houvast

Mensen hebben houvast nodig. Het zijn veelal ook gewoontedieren. Dat kun je concluderen bij het aanschouwen van de slijtplekken op deze trap.

Goeie slagers

“Dát zijn pas goeie slagers, daar in Vlaanderen,” zei mijn, eveneens Brabantse, schoonvader beatae memoriae ooit. Hoezo? “Dat zijn beenhouwers. Daar krijg je tenminste vléés. Die houwe de benen!”

Klein raadsel

Je hoeft de wijde wereld niet in om geconfronteerd te worden met de raadselen des levens: ik deed zonder te kijken een bescheiden greep in de doos met pipes de Paris en zie nu dat één daarvan krom gebakken werd, in de vorm van een staf. Hoe krijgen ze dát nou voor elkaar?

Cinema Navelpluis: Zonnende reiger

 

Bijna een dubbelganger

Zowat iedere Nederlander heeft wel herinneringen aan V&D. Iedereen kocht in dat ter ziele gegane grootwarenhuis ooit wel grammofoonplaten, schoolgerief of kleding. Iedere stad van enige betekenis had er een filiaal van, in de meest uiteenlopende panden. Toen ik zat te snuisteren tussen oude reclamedia’s uit Rotterdamse bioscopen ontdekte ik plots dat ‘onze’ V&D in Bergen op Zoom, waar wij tegenover hebben gewoond, bijna een dubbelganger was van de oude vestiging in de Maasstad. Ik weet niet of ze door dezelfde architect werden getekend, maar het zou me geenszins verbazen….

Later, in je fantasie

“Het is een groot genoegen naar mensen te luisteren als ze helemaal niets te vertellen hebben. Laat ze zijn wat ze zijn, oordeel niet over hen en probeer hen al helemaal niet te beïnvloeden. Zet je oren weer ver open en laat het binnenstromen, het zinloze, het onsamenhangende, het vergeefse. Je mag er later pas betekenis aan geven, in je fantasie.” (Elias Canetti in Het pantheon van vergeten dingen).

Doctor Rappenglück denkt....

Dit lijkt een modern schilderij, maar het is een detail van de grotschilderingen in Lascaux. We zijn nogal makkelijk geneigd de oermens af te doen als een onwetende, maar daar denkt dr. Michael Rappenglück (wat een prachtige naam overigens) van de universiteit van München anders over. De cro-magnonmens had volgens hem besef van het heelal: de rechthoek staat naar de mening van Rappenglück voor de nieuwe maan, en de 13 punten zouden een halve maancyclus voorstellen.

Een fijne plant

Natuurlijk vooral omdat er zoveel vlinders op af komen vind ik de vlinderstruik een fijne plant. Maar ook omwille van de naam Buddleja. Dat heb ik immer een merkwaardige gevonden, en pas nu ontdek ik dat hij een eponiem is: het gewas is namelijk genoemd naar de botanicus Adam Buddle (1660-1715).

Kunst voor beginners

 

Nooit een meisje

Intrigerende zin, in Mijn moeder zong, van Raymond Queneau: “Het verschil tussen man en vrouw is dat een man nooit een meisje is geweest.” Een zin om een tijdje over te peinzen….

Vreemde porties

Hm, wel weer eens lekker: runderchipolata’s. Lang geleden dat ik die nog eens bakte. Omdat ik in de rij voor de kassa moest wachten de verpakking even gelezen. Gekruide runderchipolata staat erop. En: 3 porties. Het staat er heus! Wel erg vreemd dus dat het pakje….8 worstjes bevat. Er valt wiskundig vast een oplossing voor te bedenken, maar ík zou er toch 9 in hebben gestopt.

Negus voor de Yankee

Bladerend in de Van Dale trof me een merkwaardige zin onder het trefwoord negus: is er negus voor de Yankee zonder de geur onzer Molukken? Hij staat er zonder bronvermelding, alsof het een algemeen bekend gezegde is. Welk een merkwaardige, haast hermetische constructie. Is er negus voor de Yankee zonder de geur onzer Molukken?

Bijna aaibaar (76)

 

Eerst oorlog, dan zwemmen

Franz Kafka wist dat alles betrekkelijk is. Hij noteerde op 2 augustus 1914 (het is na te lezen in zijn Tagebücher): “Deutschland hat Rußland den Krieg erklärt. – Nachmittag Schwimschule.”

Weer iets geleerd....

Zomaar wat surfen levert altijd wel aardige kennis op. Dat het gewas waaraan bananen groeien geen boom is bijvoorbeeld, maar dat het ’s werelds grootste kruid is. En dat bananen niet krom hóeven te zijn. Ze zijn het veelal omdat de bloemtros door de zwaartekracht naar beneden gaat hangen, en de vruchten naar boven willen blijven groeien (dat heet negatieve geotropie). Als de trossteel echter ondersteund wordt zodat de trossteel toch recht overeind blijft, blijven de vruchten gewoon recht.

Altijd gelijk

Ik weet niet of een dergelijk bordje in deze overwookte tijden nog wel grappig gevonden mag worden, maar wanneer ik in New Avenue naar de toiletten ga moet ik bij deze bewegwijzering altijd glimlachen….

In tact

Ik word zó moe van al die stomme taalfouten in Nederlandse kranten. Zag onlangs geweldadig, en na verluid, en – je gelooft het amper – navulsinaasappels, en episch centrum, en na aanleiding van, en naar afloop. Ook hier is het weer prijs: in tact. Tjongejongejongejonge…. 

Overtreffende trap

Ik ben heel graag Bevers. Je hebt altijd mensen die met zo’n mooie naam geen genoegen nemen en voor niet minder dan de overtreffende  trap gaan. Mooie uniformen, Beverst!

Baluschek

Werk van de Duitse schilder Hans Baluschek (1870-1935) inspireerde me tot nieuwe poëzie, met name ’s mans Bahnhofshalle en Großstadstraße. De gelijknamige gedichten maken ondertussen deel uit van het vanuit Tilburg de wereld ingezonden cultureel magazine Fleurs de Mal.

https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-bahnhofshalle

https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-grosstadtstrase

Fijn fragmentje

Denkend aan Winnie the Pooh schiet me een fijn fragmentje uit het werk van A.A. Milne, de schepper van onze sympathieke beer, te binnen dat wij nog regelmatig citeren:

“What day is it?” asked Pooh.
“It’s today,” squeaked Piglet.
“My favorite day,” said Pooh.”

Beter Pooh dan Poe

Wat me, bladerend in diens verzamelde gedichten, van Gerrit Achterberg tegenvalt is dat hij, in Punt, zo ostentatief Engels-onkundig blijkt te zijn dat hij De muren komen op mij toe laat rijmen met de put van Edgar Allan Poe. Hij had wat klank betreft beter geopteerd voor Winnie the Pooh….

Portrait of the artist as a young man

Kwam bladerend in het archief deze oude foto van mezelf tegen. Die snor is gebleven, zelfs forser geworden (en allengs witter). Maar die lange manen, het waren rosse, zijn in de jaren zeventig gebleven. Ze stonden me best goed.

Momentopname

De nabije cultuurdragers zijn hic et nunc De dagen van Frans Budé, Lost Highway van David Lynch, Drums And Wires van XTC en Ze kwamen van Armando.

Details in de geschiedenis

Wat een merkwaardige tijd hebben we met die coronapandemie toch achter de rug. Hoe zal er later op deze periode terug worden gekeken? Zal er überhaupt nog op terug worden gekeken? IJkpunten zijn grote oorlogen. De Spaanse griep maakte meer slachtoffers dan de Groote Oorlog maar lijkt desalniettemin verworden tot een detail in de geschiedenis van de vorige eeuw. De cholera-epidemie van 1866? Verneem je daar nog wel eens iets over?

Onderweg met de tram: Lijn 25 in Rotterdam

De RET verbindt in Rotterdam met Tram 25 beginpunt Carnisselande met de terminus in Schiebroek en vice versa:

https://www.youtube.com/watch?v=pgzkUcL2-0E

Komen en gaan

De allengs massaler intrede van de televisie had destijds ook op straat een overal waarneembaar visueel effect: gaandeweg werden alle huizen voorzien van een tv-antenne. De jeugd van tegenwoordig zal foto’s daarvan bekijken met boven hun hoofd een vraagteken in een wolkje, maar ik ben van de generatie die tv-antennes niet alleen heeft zien komen maar ze ook weer heeft zien gaan….

Uit de kast (CXLVIII): Richard Foqué

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat de dieren komen van Richard Foqué (De Bladen voor de Poëzie, Lier, 1969), waaruit ik op bladzijde 15 opensloeg:

zonder kleuren
moet ik woorden schilderen
zinnen vormen
in de mallen van mijn mond
de boom boom verven
het kind kind
en vuur vuur
zo wordt mijn penseeltong
de paarse toorts
die nieuwe namen etst

Rare jongens, die....

Toen ik klein was hield ik van verhalen waarin draken, dwergen en reuzen hun opwachting maakten. Waarin de protagonisten woonden in middeleeuwse stadjes of dichte wouden. Natúúrlijk was ik mij ervan bewust dat ik van sprookjes hield. Maar wel van Europése! Ik heb nimmer begrepen wat de aantrekkingskracht is van ons cultureel toch vreemde Amerikaanse ‘superhelden’ als Batman, Captain America, Spiderman en Superman. Hoe kun je nu iemand ernstig nemen die zijn, rare, onderbroek óver zijn tenue draagt?

Tellen is een kunst

De hoes van dit de fans ongetwijfeld na aan het hart liggend album deed me denken aan een Gemengd Bericht dat ik nog niet zo lang geleden plaatste….:

https://meergemengdeberichten.blogspot.com/2024/08/das-duidelijk.html

Afzonderingen

Zo af en toe ga ik aan de slag met ondertitelingen van films. Die inspireren me soms tot poëzie. Daarvan werd her en der heel wat gepubliceerd. Even wat propaganda voor de gedichten die ik maakte terwijl ik met ondertitelingen speelde:

https://afzonderingen.blogspot.com/

Eenzame steen

Brian Jones is er al niet meer. En ook Charlie Watts nam ondertussen afscheid van het ondermaanse. Er blijven steeds minder Rolling Stones over. Voor Mick Jagger, Keith Richard, Ronnie Wood en Bill Wyman kan het een geruststellende gedachte zijn dat er na het overlijden van de laatste hunner hier in het Stadspark in elk geval één Rolling Stone zal resteren….

Bier ouder dan brood

Kwam een, zeker voor bierdrinkers tot welk nobel volksdeel ik behoor, aardig artikeltje tegen dat ik ooit uitknipte uit Het Laatste Nieuws: Bier maakte de mens tot wat hij is. ‘De nomadische mens begon 12.500 jaar geleden een vaste verblijfplaats te kiezen nadat was ontdekt dat van gerst bier gebrouwen kan worden. Dat schrijft de Beierse bioloog Josef Reichholf in een studie waarover de Duitse krant Die Welt bericht. Vaak wordt aangenomen dat nomaden die leefden van de jacht en van het verzamelen van vruchten en wortels, kozen voor de landbouw vanwege een betere voedselvoorziening. Maar de mens begon pas 6.500 jaar geleden brood te bakken. Wel kon de honkvast geworden mens in de tussenliggende zesduizend jaar met behulp van gerst en paddenstoelen een soort bier maken, aldus de stelling van Reichholf in zijn boek Warum die Menschen Sesshaft Wurden.’

Groen terug in de tijd

De gemeenteraadsverkiezingen staan hier voor de deur dus er liggen slag om slinger verkiezingsfolders in de bus. Bij Groen dachten ze met Voor meer Groen in 2000 een wervende slagzin gevonden te hebben. Die zou er bij mij niet door gekomen zijn als ik daar de communicatieverantwoordelijke geweest zou zijn. Vermoedelijk bedachten de sympathieke linksigers de leuze in Borgerhout, waar de partij sterk staat en waar de postcode 2140 is. En die dachten ze eenvoudig te kunnen ‘vertalen’ naar de andere districten. Maar ik woon in Antwerpen-Centrum, waar de postcode 2000 is. Mijn eerste reactie was niet ‘Wat leuk dat ze hier meer groen willen’ maar ‘Nou, Groen is niet mee met de tijd want ze pleiten voor groei in 2000, da’s 24 jaar geleden….’

Wunderschön

We gingen ter bescherming tegen corona weer om een herhalingsprik, ook wel boostervaccinatie genoemd. Ook in deze materie heb ik een zwak voor het Duits dat hiervoor het woord Auffrischungsimpfung gebruikt. Hoe schoon!

Een mooi compromis

België was er laat bij met het invoeren van televisie. Alle buurlanden hadden die al toen er zelfs over déze kwestie al communautair rumoer was: moest het beeld uit 625 lijnen (zoals gebruikelijk in de rest van het continent) of uit 819 (zoals de Franstaligen wilden, omdat Parijs die voerde) bestaan? Dat leverde in de vijftiger jaren weer een mooi Belgisch compromis op: de Belgen mochten zelf kiezen, want er werden voor dit land dan maar ontvangtoestellen met 625 én 819 lijnen geproduceerd….

Een smakelijke klassieker

Wat een mooi eenvoudig gerechtje toch: filet américain, een van mijn lievelingshapjes! Filet américain werd, zo lees ik in Marc Declercqs De Oude Belgen in de keuken, in 1924 door de Brusselse restaurateur Joseph Niels geïntroduceerd in zijn restaurant Canterbury aan de Emiel Jaqmainlaan. Filet américain is iets anders dan américain preparé, waar mayonaise en andere sauzen in gaan. Auguste Escoffier bedacht het recept. Het staat al in diens Guide culinaire uit 1903: rauw, gehakt rundsvlees met als garnituur peper, zout, gehakte ajuin, kappertjes en peterselie. Ik voeg daar altijd graag nog wat zilveruitjes aan toe. Mmmm....

Van gezosd naar gezond

Ik kwam, een kruiswoordraadsel invullend, plots uit op gezosd, waar gezocht werd naar gezond. Ik had even daarvoor een fout gemaakt die bewijst dat ik meer door Europese dan door Amerikaanse cultuur ben beïnvloed: die s van gezosd was de laatste van een woord van zeven letters waarvan ik de eerste reeds had: homeru. Automatisch had ik daarachter een s ingevuld. Maar er bleek niet gevraagd te worden naar de dichter van de Ilias en de Odysee maar naar een honkbalterm, en dus had daar een n moeten staan. Van Homerus naar homerun. Zucht....

Blij met besprekingen

Mijn bundel Bedekte termen werd onder de microscoop gelegd door Albert Hagenaars, die op De Verborgen Hoek verslag doet van zijn bevindingen. Ik mag sowieso niet klagen, want Bedekte termen kreeg reeds besprekingen van Brabant Cultureel, De Boekhouding, Mappalibri, De Geus, Meander, De Schaal van Digther en Tzum! Zie:

https://cameraprimaantwerpen.blogspot.com/

Poezenboeken

Je kunt veel van de Engelsen zeggen, maar dat ze vaak fascinerende boeken maken moet je ze nageven. Ze maken bijvoorbeeld niet zómaar poezenboeken, maar gespecialiseerde. Neem de Londense Harper & Collins Publishers. Die bieden een auteur als Richard Surman alle vrijheid om onderzoek te verrichten naar de feliene bewoners van kastelen! Kocht Surmans Castle Cats Of Britain & Ireland. Een héérlijk kijk- en leesboek voor liefhebbers van de miauwende eigenzinnigen. Je maakt kennis met onder meer de rosse Rosie in Windsor Castle, Brandy in Rockingham Castle en Tigger MacCat en Shelley in Brodick Castle. Stuk voor stuk liefdevol bestudeerd en gefotografeerd. Surman was hiermee niet aan zijn proefstuk toe: hij publiceerde eerder reeds Cathedral Cats en College Cats! En die heb ik intussen ook op de kop weten te tikken! En niet alleen die: ook Cloister Cats en Country House Cats heb ik nu in huis!

Fijne habitat

Onze omnibus, de boemeltrein, stond nabij Essen even stil omdat er een sein op rood stond en toen viel ons het weelderige kreupelhout naast de sporen op. Wat een heerlijke habitat voor muizen, konijnen en vosjes. Voor insecten, vlinders en vogels. Dergelijke biotopen heb je in de stad nog amper.

Europees voetbal!

Uit sympathie voor het leuke initiatief sinds lang kaartjes gekocht voor een Europese match. Geen Champions League of Europe League maar de Fenix Trophy, een door de UEFA erkend en ondersteund toernooitje voor….amateurclubs. We gaan op woensdag 9 oktober naar het Ludo Coeckstadion voor de krachtmeting tussen Berchem Sport en Llantwit Major AFC uit Wales.

https://fenixtrophy.eu/tournament-24-25/

Afgunstig op de vijand

Tijdens de Groote Oorlog beschikten de Engelsen over eerder zielige lichtspoormunitie. Hun Very-patronen leverden slechts het miezerig effect van een rotje op. Dat leer ik uit Oorlogsgedruis, de memoires van de dichter Edmund Blunden (1896-1974, zie foto), die aan de Somme, bij Ieper en bij Passendale vocht. Ze waren jaloers op die van de vijand: “De Duitsers stuurden fraaie, overtuigende lichtkogels naar boven, die oprezen en neerdaalden in mooie banen, ofwel hangend aan een parachute hun neerwaartse spiraal aflegden en de hele omgeving verlichtten. De superioriteit van hun lichtspoormunitie was vernederend en zou de achterliggende gedachte kunnen zijn voor de Britse gewoonte om maar zelden Very-patronen af te vuren. Een en ander leidde zelfs tot een heuse nieuwe ‘sport’: ‘Onder onze manschappen was het de droom om de hand te kunnen leggen op een van hun lichtpatronen, een prestatie die beloond zou worden met tien dagen verlof’.”

De stad in gedichten

De door Philip Hoorne samengestelde bloemlezing Antwerpen - De stad in gedichten (Uitgeverij 521, Amsterdam) is nog steeds verkrijgbaar, onder meer bij De Slegte. Wie turft van wie er de meeste gedichten zijn opgenomen noteert als koplopers (met vier verzen elk) Hugo Claus, Aleidis Dierick, Gaston Durnez, Paul van Ostaijen, Jos Vandeloo, Eddy van Vliet en Anton van Wilderode. Ik mag me tevreden voelen met een plekje in het groepje ‘achtervolgers’ met ieder drie gedichten: Benno Barnard, Bert Bevers, Nic Van Bruggen, Patrick Conrad, Gust Gils, Tom Lanoye en Leonard Nolens! In de bloemlezing staan van mij Havenbeeld, Tweedekkers over de Meir en Wachtend op lijn 3.

Aanhalingstekens openen....

Eigenaardig hoe aanhalingstekens en het gebruik ervan in verschillende talen afwijken. In het Nederlands openen we met “ en sluiten we met ”. In het Duits beginnen ze laag met „ en eindigen ze met “. In beide gevallen tegen de tekst aan. In de Romaanse talen (maar ook in het Noors en het Russisch) is de guillemet (het zogenaamde ganzenvoetje) gebruikelijk: « aan het begin en » aan het einde van een citaat of mededeling, met respectievelijk een spatie na en voor het teken. Soms gebruikt het Duits ook guillemets maar daar begint men dan met »om te eindigen met«. Die guillemets staan direct tegen de tekst aan. Het is maar dat u het weet….

Bij wie anders?

Soms blijft iets wat je in je nabijheid hoort een beetje jeuken. Iemand zei, over een dorpje dat verder niet ter zake doet, ‘waar ik zelf nog nooit was.’ Puur grammaticaal is daar niets mis mee, maar had ‘waar ik nog nooit was’ niet volstaan? Het doet me een beetje denken aan een uitspraak als ‘En dan denk ik bij mezelf…’. Waar sláát dat nou op? Natúúrlijk denk je bij jezelf. Bij wie anders?

Over doelloosheid

Ik weet niet of ik dit in het huidige tijdsgewricht nog mag denken, laat staan opschrijven maar ik doe het lekker toch: Wat jongetjes verbaast in meisjes is, naar mijn bescheiden masculiene mening, de ogenschijnlijke (want je weet het met meisjes natuurlijk maar nooit) dóelloosheid van hun spelletjes. Hinkelen, hoepelen, touwtjespringen…. Dingen hoeven van meisjes niet per se ergens ín of overheen. Dat is toch iets anders dan bijvoorbeeld goals waar van jongetjes ballen in moeten, koelekes waar knikkers in moeten, finishlijnen waar fietsen over moeten en netten waar ballen over moeten?