Bijna aaibaar (76)

 

Eerst oorlog, dan zwemmen

Franz Kafka wist dat alles betrekkelijk is. Hij noteerde op 2 augustus 1914 (het is na te lezen in zijn Tagebücher): “Deutschland hat Rußland den Krieg erklärt. – Nachmittag Schwimschule.”

Weer iets geleerd....

Zomaar wat surfen levert altijd wel aardige kennis op. Dat het gewas waaraan bananen groeien geen boom is bijvoorbeeld, maar dat het ’s werelds grootste kruid is. En dat bananen niet krom hóeven te zijn. Ze zijn het veelal omdat de bloemtros door de zwaartekracht naar beneden gaat hangen, en de vruchten naar boven willen blijven groeien (dat heet negatieve geotropie). Als de trossteel echter ondersteund wordt zodat de trossteel toch recht overeind blijft, blijven de vruchten gewoon recht.

Altijd gelijk

Ik weet niet of een dergelijk bordje in deze overwookte tijden nog wel grappig gevonden mag worden, maar wanneer ik in New Avenue naar de toiletten ga moet ik bij deze bewegwijzering altijd glimlachen….

In tact

Ik word zó moe van al die stomme taalfouten in Nederlandse kranten. Zag onlangs geweldadig, en na verluid, en – je gelooft het amper – navulsinaasappels, en episch centrum, en na aanleiding van, en naar afloop. Ook hier is het weer prijs: in tact. Tjongejongejongejonge…. 

Overtreffende trap

Ik ben heel graag Bevers. Je hebt altijd mensen die met zo’n mooie naam geen genoegen nemen en voor niet minder dan de overtreffende  trap gaan. Mooie uniformen, Beverst!

Baluschek

Werk van de Duitse schilder Hans Baluschek (1870-1935) inspireerde me tot nieuwe poëzie, met name ’s mans Bahnhofshalle en Großstadstraße. De gelijknamige gedichten maken ondertussen deel uit van het vanuit Tilburg de wereld ingezonden cultureel magazine Fleurs de Mal.

https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-bahnhofshalle

https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-grosstadtstrase

Fijn fragmentje

Denkend aan Winnie the Pooh schiet me een fijn fragmentje uit het werk van A.A. Milne, de schepper van onze sympathieke beer, te binnen dat wij nog regelmatig citeren:

“What day is it?” asked Pooh.
“It’s today,” squeaked Piglet.
“My favorite day,” said Pooh.”

Beter Pooh dan Poe

Wat me, bladerend in diens verzamelde gedichten, van Gerrit Achterberg tegenvalt is dat hij, in Punt, zo ostentatief Engels-onkundig blijkt te zijn dat hij De muren komen op mij toe laat rijmen met de put van Edgar Allan Poe. Hij had wat klank betreft beter geopteerd voor Winnie the Pooh….

Portrait of the artist as a young man

Kwam bladerend in het archief deze oude foto van mezelf tegen. Die snor is gebleven, zelfs forser geworden (en allengs witter). Maar die lange manen, het waren rosse, zijn in de jaren zeventig gebleven. Ze stonden me best goed.

Momentopname

De nabije cultuurdragers zijn hic et nunc De dagen van Frans Budé, Lost Highway van David Lynch, Drums And Wires van XTC en Ze kwamen van Armando.

Details in de geschiedenis

Wat een merkwaardige tijd hebben we met die coronapandemie toch achter de rug. Hoe zal er later op deze periode terug worden gekeken? Zal er überhaupt nog op terug worden gekeken? IJkpunten zijn grote oorlogen. De Spaanse griep maakte meer slachtoffers dan de Groote Oorlog maar lijkt desalniettemin verworden tot een detail in de geschiedenis van de vorige eeuw. De cholera-epidemie van 1866? Verneem je daar nog wel eens iets over?

Onderweg met de tram: Lijn 25 in Rotterdam

De RET verbindt in Rotterdam met Tram 25 beginpunt Carnisselande met de terminus in Schiebroek en vice versa:

https://www.youtube.com/watch?v=pgzkUcL2-0E

Komen en gaan

De allengs massaler intrede van de televisie had destijds ook op straat een overal waarneembaar visueel effect: gaandeweg werden alle huizen voorzien van een tv-antenne. De jeugd van tegenwoordig zal foto’s daarvan bekijken met boven hun hoofd een vraagteken in een wolkje, maar ik ben van de generatie die tv-antennes niet alleen heeft zien komen maar ze ook weer heeft zien gaan….

Uit de kast (CXLVIII): Richard Foqué

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat de dieren komen van Richard Foqué (De Bladen voor de Poëzie, Lier, 1969), waaruit ik op bladzijde 15 opensloeg:

zonder kleuren
moet ik woorden schilderen
zinnen vormen
in de mallen van mijn mond
de boom boom verven
het kind kind
en vuur vuur
zo wordt mijn penseeltong
de paarse toorts
die nieuwe namen etst

Rare jongens, die....

Toen ik klein was hield ik van verhalen waarin draken, dwergen en reuzen hun opwachting maakten. Waarin de protagonisten woonden in middeleeuwse stadjes of dichte wouden. Natúúrlijk was ik mij ervan bewust dat ik van sprookjes hield. Maar wel van Europése! Ik heb nimmer begrepen wat de aantrekkingskracht is van ons cultureel toch vreemde Amerikaanse ‘superhelden’ als Batman, Captain America, Spiderman en Superman. Hoe kun je nu iemand ernstig nemen die zijn, rare, onderbroek óver zijn tenue draagt?

Tellen is een kunst

De hoes van dit de fans ongetwijfeld na aan het hart liggend album deed me denken aan een Gemengd Bericht dat ik nog niet zo lang geleden plaatste….:

https://meergemengdeberichten.blogspot.com/2024/08/das-duidelijk.html

Afzonderingen

Zo af en toe ga ik aan de slag met ondertitelingen van films. Die inspireren me soms tot poëzie. Daarvan werd her en der heel wat gepubliceerd. Even wat propaganda voor de gedichten die ik maakte terwijl ik met ondertitelingen speelde:

https://afzonderingen.blogspot.com/

Eenzame steen

Brian Jones is er al niet meer. En ook Charlie Watts nam ondertussen afscheid van het ondermaanse. Er blijven steeds minder Rolling Stones over. Voor Mick Jagger, Keith Richard, Ronnie Wood en Bill Wyman kan het een geruststellende gedachte zijn dat er na het overlijden van de laatste hunner hier in het Stadspark in elk geval één Rolling Stone zal resteren….

Bier ouder dan brood

Kwam een, zeker voor bierdrinkers tot welk nobel volksdeel ik behoor, aardig artikeltje tegen dat ik ooit uitknipte uit Het Laatste Nieuws: Bier maakte de mens tot wat hij is. ‘De nomadische mens begon 12.500 jaar geleden een vaste verblijfplaats te kiezen nadat was ontdekt dat van gerst bier gebrouwen kan worden. Dat schrijft de Beierse bioloog Josef Reichholf in een studie waarover de Duitse krant Die Welt bericht. Vaak wordt aangenomen dat nomaden die leefden van de jacht en van het verzamelen van vruchten en wortels, kozen voor de landbouw vanwege een betere voedselvoorziening. Maar de mens begon pas 6.500 jaar geleden brood te bakken. Wel kon de honkvast geworden mens in de tussenliggende zesduizend jaar met behulp van gerst en paddenstoelen een soort bier maken, aldus de stelling van Reichholf in zijn boek Warum die Menschen Sesshaft Wurden.’

Groen terug in de tijd

De gemeenteraadsverkiezingen staan hier voor de deur dus er liggen slag om slinger verkiezingsfolders in de bus. Bij Groen dachten ze met Voor meer Groen in 2000 een wervende slagzin gevonden te hebben. Die zou er bij mij niet door gekomen zijn als ik daar de communicatieverantwoordelijke geweest zou zijn. Vermoedelijk bedachten de sympathieke linksigers de leuze in Borgerhout, waar de partij sterk staat en waar de postcode 2140 is. En die dachten ze eenvoudig te kunnen ‘vertalen’ naar de andere districten. Maar ik woon in Antwerpen-Centrum, waar de postcode 2000 is. Mijn eerste reactie was niet ‘Wat leuk dat ze hier meer groen willen’ maar ‘Nou, Groen is niet mee met de tijd want ze pleiten voor groei in 2000, da’s 24 jaar geleden….’

Wunderschön

We gingen ter bescherming tegen corona weer om een herhalingsprik, ook wel boostervaccinatie genoemd. Ook in deze materie heb ik een zwak voor het Duits dat hiervoor het woord Auffrischungsimpfung gebruikt. Hoe schoon!

Een mooi compromis

België was er laat bij met het invoeren van televisie. Alle buurlanden hadden die al toen er zelfs over déze kwestie al communautair rumoer was: moest het beeld uit 625 lijnen (zoals gebruikelijk in de rest van het continent) of uit 819 (zoals de Franstaligen wilden, omdat Parijs die voerde) bestaan? Dat leverde in de vijftiger jaren weer een mooi Belgisch compromis op: de Belgen mochten zelf kiezen, want er werden voor dit land dan maar ontvangtoestellen met 625 én 819 lijnen geproduceerd….

Een smakelijke klassieker

Wat een mooi eenvoudig gerechtje toch: filet américain, een van mijn lievelingshapjes! Filet américain werd, zo lees ik in Marc Declercqs De Oude Belgen in de keuken, in 1924 door de Brusselse restaurateur Joseph Niels geïntroduceerd in zijn restaurant Canterbury aan de Emiel Jaqmainlaan. Filet américain is iets anders dan américain preparé, waar mayonaise en andere sauzen in gaan. Auguste Escoffier bedacht het recept. Het staat al in diens Guide culinaire uit 1903: rauw, gehakt rundsvlees met als garnituur peper, zout, gehakte ajuin, kappertjes en peterselie. Ik voeg daar altijd graag nog wat zilveruitjes aan toe. Mmmm....

Van gezosd naar gezond

Ik kwam, een kruiswoordraadsel invullend, plots uit op gezosd, waar gezocht werd naar gezond. Ik had even daarvoor een fout gemaakt die bewijst dat ik meer door Europese dan door Amerikaanse cultuur ben beïnvloed: die s van gezosd was de laatste van een woord van zeven letters waarvan ik de eerste reeds had: homeru. Automatisch had ik daarachter een s ingevuld. Maar er bleek niet gevraagd te worden naar de dichter van de Ilias en de Odysee maar naar een honkbalterm, en dus had daar een n moeten staan. Van Homerus naar homerun. Zucht....

Blij met besprekingen

Mijn bundel Bedekte termen werd onder de microscoop gelegd door Albert Hagenaars, die op De Verborgen Hoek verslag doet van zijn bevindingen. Ik mag sowieso niet klagen, want Bedekte termen kreeg reeds besprekingen van Brabant Cultureel, De Boekhouding, Mappalibri, De Geus, Meander, De Schaal van Digther en Tzum! Zie:

https://cameraprimaantwerpen.blogspot.com/

Poezenboeken

Je kunt veel van de Engelsen zeggen, maar dat ze vaak fascinerende boeken maken moet je ze nageven. Ze maken bijvoorbeeld niet zómaar poezenboeken, maar gespecialiseerde. Neem de Londense Harper & Collins Publishers. Die bieden een auteur als Richard Surman alle vrijheid om onderzoek te verrichten naar de feliene bewoners van kastelen! Kocht Surmans Castle Cats Of Britain & Ireland. Een héérlijk kijk- en leesboek voor liefhebbers van de miauwende eigenzinnigen. Je maakt kennis met onder meer de rosse Rosie in Windsor Castle, Brandy in Rockingham Castle en Tigger MacCat en Shelley in Brodick Castle. Stuk voor stuk liefdevol bestudeerd en gefotografeerd. Surman was hiermee niet aan zijn proefstuk toe: hij publiceerde eerder reeds Cathedral Cats en College Cats! En die heb ik intussen ook op de kop weten te tikken! En niet alleen die: ook Cloister Cats en Country House Cats heb ik nu in huis!

Fijne habitat

Onze omnibus, de boemeltrein, stond nabij Essen even stil omdat er een sein op rood stond en toen viel ons het weelderige kreupelhout naast de sporen op. Wat een heerlijke habitat voor muizen, konijnen en vosjes. Voor insecten, vlinders en vogels. Dergelijke biotopen heb je in de stad nog amper.

Europees voetbal!

Uit sympathie voor het leuke initiatief sinds lang kaartjes gekocht voor een Europese match. Geen Champions League of Europe League maar de Fenix Trophy, een door de UEFA erkend en ondersteund toernooitje voor….amateurclubs. We gaan op woensdag 9 oktober naar het Ludo Coeckstadion voor de krachtmeting tussen Berchem Sport en Llantwit Major AFC uit Wales.

https://fenixtrophy.eu/tournament-24-25/

Afgunstig op de vijand

Tijdens de Groote Oorlog beschikten de Engelsen over eerder zielige lichtspoormunitie. Hun Very-patronen leverden slechts het miezerig effect van een rotje op. Dat leer ik uit Oorlogsgedruis, de memoires van de dichter Edmund Blunden (1896-1974, zie foto), die aan de Somme, bij Ieper en bij Passendale vocht. Ze waren jaloers op die van de vijand: “De Duitsers stuurden fraaie, overtuigende lichtkogels naar boven, die oprezen en neerdaalden in mooie banen, ofwel hangend aan een parachute hun neerwaartse spiraal aflegden en de hele omgeving verlichtten. De superioriteit van hun lichtspoormunitie was vernederend en zou de achterliggende gedachte kunnen zijn voor de Britse gewoonte om maar zelden Very-patronen af te vuren. Een en ander leidde zelfs tot een heuse nieuwe ‘sport’: ‘Onder onze manschappen was het de droom om de hand te kunnen leggen op een van hun lichtpatronen, een prestatie die beloond zou worden met tien dagen verlof’.”

De stad in gedichten

De door Philip Hoorne samengestelde bloemlezing Antwerpen - De stad in gedichten (Uitgeverij 521, Amsterdam) is nog steeds verkrijgbaar, onder meer bij De Slegte. Wie turft van wie er de meeste gedichten zijn opgenomen noteert als koplopers (met vier verzen elk) Hugo Claus, Aleidis Dierick, Gaston Durnez, Paul van Ostaijen, Jos Vandeloo, Eddy van Vliet en Anton van Wilderode. Ik mag me tevreden voelen met een plekje in het groepje ‘achtervolgers’ met ieder drie gedichten: Benno Barnard, Bert Bevers, Nic Van Bruggen, Patrick Conrad, Gust Gils, Tom Lanoye en Leonard Nolens! In de bloemlezing staan van mij Havenbeeld, Tweedekkers over de Meir en Wachtend op lijn 3.

Aanhalingstekens openen....

Eigenaardig hoe aanhalingstekens en het gebruik ervan in verschillende talen afwijken. In het Nederlands openen we met “ en sluiten we met ”. In het Duits beginnen ze laag met „ en eindigen ze met “. In beide gevallen tegen de tekst aan. In de Romaanse talen (maar ook in het Noors en het Russisch) is de guillemet (het zogenaamde ganzenvoetje) gebruikelijk: « aan het begin en » aan het einde van een citaat of mededeling, met respectievelijk een spatie na en voor het teken. Soms gebruikt het Duits ook guillemets maar daar begint men dan met »om te eindigen met«. Die guillemets staan direct tegen de tekst aan. Het is maar dat u het weet….

Bij wie anders?

Soms blijft iets wat je in je nabijheid hoort een beetje jeuken. Iemand zei, over een dorpje dat verder niet ter zake doet, ‘waar ik zelf nog nooit was.’ Puur grammaticaal is daar niets mis mee, maar had ‘waar ik nog nooit was’ niet volstaan? Het doet me een beetje denken aan een uitspraak als ‘En dan denk ik bij mezelf…’. Waar sláát dat nou op? Natúúrlijk denk je bij jezelf. Bij wie anders?

Over doelloosheid

Ik weet niet of ik dit in het huidige tijdsgewricht nog mag denken, laat staan opschrijven maar ik doe het lekker toch: Wat jongetjes verbaast in meisjes is, naar mijn bescheiden masculiene mening, de ogenschijnlijke (want je weet het met meisjes natuurlijk maar nooit) dóelloosheid van hun spelletjes. Hinkelen, hoepelen, touwtjespringen…. Dingen hoeven van meisjes niet per se ergens ín of overheen. Dat is toch iets anders dan bijvoorbeeld goals waar van jongetjes ballen in moeten, koelekes waar knikkers in moeten, finishlijnen waar fietsen over moeten en netten waar ballen over moeten?

Japans middenveld

Vorig jaar viel het me in de voetbalgids voor het nieuwe seizoen op dat er zoveel Japanners in de Belgische competitie uit gingen komen. Nu de zomertransferperiode af is gesloten in de nieuwe gids eens gekeken of dat ook nu het geval is. Jazeker: bij KV Kortrijk staan er 3, bij AA Gent en OH Leuven 2 en bij Union 1 onder contract. Koploper is ook nu weer STVV. Die club is in Japanse handen, dat zegt iets. In Sint-Truiden staan momenteel in het type-elftal niet  minder dan 4 (= viér) Japanners op het middenveld: Joel Fujita, Ryotaro Ito, Ryoya Ogawa en Rihito Yamamoto. Wat verdwaalde eenlingen betreft: er speelt één Togolees in de Jupiler Pro League, en één Litouwer. Kévin Denkey en Edgaras Utkus verdedigen allebei de kleuren van Cercle Brugge.

Bijna aaibaar (75)

 

Dat dan weer wel....

Er hebben in mijn geboortestad genieën als Albrecht Dürer, Jacob Obrecht en Desiderius Erasmus gewerkt. Geen woord daarover onder het lemma Berg-op-Zoom in de Larousse Classique Illustré uit 1923 die ik heb. Wél natuurlijk het gegeven dat de stad twee keer door de Fransen is veroverd….

Paarse pracht

Op ons balkontuintje keert ieder jaar vanzelf vol triomf de oxalis triangularis terug. Ook nu staat de klaverzuring, wat heeft ze toch een beeldschone kleur, er nog bij alsof er geen herfst in zicht is. En wat zijn haar bloemetjes ontroerend roze. Fabelhaft!

Algal Bloom

Welk een beeldschone animatie maakte Mieke Robroeks met Algal Bloom, op muziek van Myrto Nizami. Ik houd van haar grafiek, maar ben ook dol op filmpjes als dit:

https://www.youtube.com/watch?v=fKQpHPyk64g

Eerder genoot ik al van haar Nepenthes:

https://www.youtube.com/watch?v=1PdCs42OeYU

Beter rond

Iedere dag valt er wel iets te leren. Hebt u zich ooit afgevraagd waarom patrijspoorten rond zijn? Als patrijspoorten hoeken hadden, zou er door de voortdurend op-en-neergaande beweging van het schip te veel druk worden uitgeoefend op de hoekpunten, waardoor de scheepswand zou kunnen scheuren. Bij ronde raampjes wordt de druk gelijkmatig verdeeld.

Een gelijkenis

‘Blessed are the cracked, for they shall let in the light.’ Da’s een van de wisecracks van de onvergelijkelijke Groucho Marx (1890-1977). In 1992 verscheen van Leonard Cohen het nummer Anthem waarin hij zingt ‘There’s a crack, a crack in everything, that’s how the light gets in’. Denk er gerust het uwe van.

Leuke woorden

Autobrouwerijsyndroom, bijvoet, hertshooi, kojak, meibomklierdysfunctie, pimpernoot, speun, tamezaan, veldeling, wegering, zwamp.

Mooie omslagen

Het jongste nummer van De Auteur, het tijdschrift van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen dat ik mag redigeren, heeft nog een beeldschone omslagillustratie van mijn eerder dit jaar onverwacht overleden goede vriend Ron Scherpenisse. Hij tekende jarenlang voor de omslagen. Zijn weduwe Veronic, die de opmaak van het tijdschrift verzorgt, bezorgt Ron op de achterkaft een mooi eerbetoon met een keuze uit zijn ontwerpen. Ze zijn mooi, jongen….

Provincie groter

Veel mensen, niet-Belgen vooral, staan er niet bij stil dat naast Luxemburg nóg een Luxemburg ligt. En helemaal niet bij het gegeven dat de provincie Luxemburg (4.459,25 vierkante kilometer) heel wat groter is dan het Groothertogdom Luxemburg (2.586 vierkante kilometer). Tot zover dit Gemengd Bericht.

Griezelig schilderij

Het vermoedelijk laatste olieverfschilderij dat Caspar David Friedrich (1774-1840) maakte was Ansicht der Stadt Neubrandenburg bei Sonnenuntergang und einer Feuernbrunst, waarop uit de Marienkirche van zijn geliefde stad vlammen oplaaien. Florian Illies noteert in zijn boek Betoverende stilte dat het schilderij bij Friedrichs overlijden in 1840 nummer één was op de veiling van zijn nalatenschap, dat Friedrich altijd zielsveel van Neubrandenburg – de stad van zijn vader, zijn moeder en zijn zus – heeft gehouden, en dat daar tijdens zijn ganse leven nóóit ergens brand is geweest. Ik vind het een griezelig schilderij, vermits iets meer dan een eeuw later het Rode Leger het tot dan nog ongeschonden Neubrandenburg bereikt waarbij op 30 april 1945 bij zonsondergang een tankkanon de toren van de Marienkirche treft die precies zo begint te branden als Friedrich dik een eeuw eerder schilderde….