Uit de kast (XXXIX): Renée Van Hekken

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek voor de poëziekast staan om daar met de ogen  toe op goed geluk een bundel uit te plukken en daaruit een willekeurige bladzijde op te slaan. Ditmaal kwam daar Landschappen van Renée Van Hekken (De Bladen voor de Poëzie, 1980) uit. Daaruit bladerde ik ‘blind’ dit titelloos gedicht op bladzijde 45 op:

In talen tongen spreken

Waar hangt het touw
om de evenaar
uit te schakelen?
Rood-glanzend steekt
de vlinderkoning
het konijn omhoog
uit de zwarte doos

Traditietrouw

Mooi wanneer mensen zich verbonden blijven weten met hun verleden: apotheker Milet aan de Grande Place in Binche (Fondée en 1858) handhaaft de bovengevel waarop sedert het eind van de negentiende eeuw keramieken tegels een reclamebord vormen.

Neogotisch eindpunt

Ook erg mooi in Binche, maar van recenter datum want voltooid in 1910, is overigens het in neogotische stijl opgetrokken station. Binche is een eindpunt van het Belgische spoorwegennet. Daarvan zijn er niet zoveel. Wat De Panne, Oostende, Blankenberge, Zeebrugge en Knokke betreft is dat een logische zaak want die liggen aan zee. Andere stations waar je alleen maar weer terug kunt in de richting vanwaar je gekomen bent zijn Couvin, Eeklo, Erquelinnes, Genk, Louvain-la-Neuve-Université, Neerpelt, Poperinge, Quévy, Ronse, Turnhout en Virton.

Goed beschermd

We waren in het bijzonder charmante stadje Binche, dat eeuwenlang goed beschermd is geweest: de stadsmuur meet 2126 meter, en de oudste delen dateren uit de twaalfde eeuw. De wallen, ondertussen (al in 1947) geklasseerd als monument van uitzonderlijk karakter, zijn opvallend goed bewaard gebleven.

Stoepwijsheid

Onuitnodigend

Blader een oud nummer van Mao Magazine door, een satirisch weekblad dat hier gedurende enige tijd gratis verspreid werd. Jammer dat het niet meer bestaat. In elk nummer stonden wel een paar dingen waarom je kon schaterlachen. Zoals de rubriek Volkomen terecht in De Slegte. In het nummer dat ik weer tegenkwam wordt daarin het boek Jan Fabre im Gespräch mit Jan Hoet und Hugo De Greef besproken. Niet echt opwekkende lectuur blijkbaar, want onder het stukje staat Jan Fabre im Gespräch mit Jan Hoet und Hugo De Greef, Uitgeverij Cantz, De Slegte, 260 frank (aspirine niet bijgeleverd). Da’s toch hilárisch?

Dure gaten

Als ik nog even terug mag komen op mijn verbazing over sommige aspecten van het spijkerbroekwezen: juist vanmiddag trof het me weer hoe fier jonge gasten jeans dragen die in mijn – ik geef het toe, oudere – ogen gewoon kapót zijn. Voordat ik in de gaten had dat dergelijke gaten (hé: wat een grappige herhaling – ik laat haar staan!) hip en dus duur zijn, vroeg ik een meisje eens of ze wist dat haar broek beschadigd was. Die meewarige blik….

Bespottelijke prijs

Toen ik aan de Lombardenvest een boetiek passeerde viel mijn oog op een prijskaartje. Ik weet dat Antwerpen een modestad is, en dat er hier heel wat hip volk kek gekleed loopt maar ordinaire jeáns voor….€ 1025? Lees: dúizendvijfentwintig euro. Voor een spíjkerbroek. Veel gekker moet het toch niet worden….

Klassiek licht

In de Leopoldstraat hier direct om de hoek kun je je des avonds in het begin van de vorige eeuw wanen met dat sfeervolle licht uit die klassieke lantaarns….

Bezuiden uw verleden

De grootste concentratie menhirs tref je aan in Bretagne, maar ook hier in België staan er. In het gehuchtje Wéris in de Condroz meer bepaald, waar ook dolmen liggen en je zelfs een hunebed kunt bekijken. Deze oeroude stenen inspireerden me tot Bezuiden uw verleden:

http://www.verklaringen.blogspot.be/

Momentopname

De cultuurdragers die ik momenteel in de onmiddellijke nabijheid heb: Le chant gregorien en l’abbaye de Kergonan door het koor van dat klooster onder leiding van Dom Le Feuve, de beeldschone Argentijnse speelfilm El ultimo verano de la boyita van Julia Solomonoff, Arthur van Peter Verhelst en Het wiel is rond, de bal is rond van Nic van Bruggen p.p. zaliger (een door de auteur genummerd en gesigneerd exemplaar!). Het laatste boekje is een geschenkje van Renée Van Hekken. Bedankt Renée!

Deux femmes

Iedere dag weer de moeite waard is een bezoekje aan Danny Braems verzameling Deux Femmes. Neem maar eens wat kijkjes:

http://www.deuxfemmes.be/

Geen druppel

Ik ben dol op de redeneertrant van Charlotte Mutsaers, wier Kersebloed en paardejam ik op de leestafel heb. Ze verbaast zich erover dat ze regelmatig moet snikken bij het lezen van een aangrijpende tekst, maar dat ze – hoewel reeds van kind af dol op schilderijen – nog nooit om enig schilderij ook maar één traan gelaten. “Geen druppel. Hoe kon dat?”

Waarna ze zoals zo vaak een zijpaadje betreedt: “Ik weet het, tranen staan niet bijzonder hoog aangeschreven, niet hoger dan laten we zeggen het kerstliedje of de lage dameshak. En wie ze laat vloeien doet een zwaktebod.” Van een dergelijke zin word ik helemaal vrolijk. “Toch komt een vrouw op lage hakken snel vooruit en klinken kerstliedjes engelachtig. En wat is er zo zwak aan een zwaktebod? Een sterktebod, dat is pas erg. Ga er maar vanuit: types die nooit huilen, daaraan zijn kunst en liefde niet welbesteed. Maar dit terzijde.” Laat maar schuiven, die Mutsaers.

Mooie groepsnamen

De meeste popgroepen van wie ik de muziek waardeer hebben weinig bijzondere namen. The Beatles bijvoorbeeld is eigenlijk eerder een wat suffe vondst. The Kinks klinkt al steviger, maar heeft toch ook weinig tot de verbeelding sprekends. Er zijn ook bands geweest van wie de muziek me nooit echt wakker heeft doen liggen, maar die ik toch dankbaar ben omdat ze zo’n pakkende naam voor zichzelf hebben verzonnen. Een alfabetische keuze (die onder de D is mijn favoriet):

Aztec Camera, Boom Boom Mancini, Curiosity Killed The Cat, Dead Kennedys, Everything But The Girl, Fine Young Cannibals, Gruppo Sportivo, Hollywood Beyond, Iron Butterfly, Junglebook Groove, Kid Creole & The Coconuts, Lovin’ Spoonful, Manic Street Preachers, 1910 Fruitgum Company, Orchestral Manoeuvres In The Dark, Pet Shop Boys, Quicksilver Messenger Service, Rockaway Boulevard, Sammie America's Gasphetti, Tubeway Army, Urban Heroes, VOF De Kunst, World Of Oz, X-Ray Spex, Yellow Magic Orchestra en Zoef Zoef en de Bevers.

Jonge biechtstoelen

Tegenwoordig moet je veel mensen uitleggen wat de biecht eigenlijk is. Ik heb dat altijd een mooi, zinvol sacrament gevonden. Wat ik niet wist was dat de biechtstóel een relatief jonge ‘uitvinding’ is. In 1565, toen de Moederkerk dus al aan haar zestiende eeuw bezig was, besloot het Concilie van Milaan om een tabella in te voeren. Dit paneel tussen biechteling en biechtvader was de aanzet tot de biechtstoel die ‘pas’ vanaf 1607 algemeen in zwang geraakte.

Vroege kalender

Dit lijkt een modern schilderij, maar het is een detail van de grotschilderingen in Lascaux. We zijn nogal makkelijk geneigd de oermens af te doen als een nitwit, maar daar denkt dr. Michael Rappenglück (wat een prachtige naam overigens) van de universiteit van München anders over. De cro-magnonmens had volgens hem besef van het heelal: de rechthoek staat naar de mening van Rappenglück voor de nieuwe maan, en de 13 punten zouden een halve maancyclus voorstellen. Fascinerend.

Spooranagram

Vandaag weer eens in Herentals. Vanaf deze plaats een hartelijke groet aan mijn goede vriend Ad die in Nederland in Halsteren woont, een perfect anagram van Herentals!

Ondertussen weet ik beter

De Parallelweg in Bergen op Zoom. Even verderop woont mijn zusje. Naast het viaduct staat de plaatselijke watertoren. Ik ben nooit echt technisch geweest, en heb heel lang gedacht dat het ding vol water zat en dat het uit de ramen zou spuiten zodra je die opende….

Slecht verdeeld

Hm, wel weer eens lekker: runderchipolata’s. Lang geleden dat ik die nog eens bakte. Omdat ik in de rij voor de kassa even moest wachten de verpakking even gelezen. Gekruide runderchipolata staat erop. En: 3 porties. Het staat er heus! Wel erg vreemd dus dat het pakje….8 worstjes bevat. Er valt wiskundig vast een oplossing voor te bedenken, maar ík zou er toch 9 in hebben gestopt.

Uit de kast (XXXVIII): Jozef Eijckmans

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek voor de poëziekast staan om daar met de ogen  toe op goed geluk een bundel uit te plukken en daaruit een willekeurige bladzijde op te slaan. Ditmaal kwam om wat er van over is van Jozef Eijckmans, hier nog abusievelijk als Jozef Eyckmans afgedrukt (Haagse Cahiers, 1961), eruit. Daaruit bladerde ik ‘blind’ brigitte bardot (bladzijde 19) op:

ternauwernood

rust lijfsbehoud
de chimères zijn verstoord
met kruis en waterstraal
en waar het licht is weergekeerd
brigitte
ternauwernood
ligt nu een lam
middeleeuws ommuurd
in een droom
van ooft en linnen

 

Zum Wohl!

Bezoek uit het grensgebied met onze oosterburen. Altijd aangenaam. En helemáál als het (niet nodig uiteraard, maar desondanks wel degelijk in dank aanvaard) zo’n fraaie fles Altstädter Korn meebrengt….

Thuisblijvers

Volgens Paul Morand (1888-1976), wiens Venetiës ik aan het lezen ben, bezoekt een Venetiaan nooit de rest van Italië. Volgens hem gaat iemand uit Sevilla nooit naar Madrid, en iemand uit Lausanne nooit naar Genève. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Pirrewiet

Leerde ik eerder al dat een pirrewietske in het Vlaams een steekkarretje is (zie link hieronder), nu stak ik ook op dat een pirrewiet iemand is die niet veel kan (“Die pirrewiet heeft het weer gearrangeerd, het trekt op niets.”). Waarbij me ook ineens duidelijk wordt waarom het schildknaapje van Johan in de stripreeks van Peyo (die later wereldberoemd werd met zijn smurfen), die ik als jongetje graag las, zo heet….

http://meergemengdeberichten.blogspot.be/2011/12/pierewietske.html

 

Fraaie gestreepte

Een van de mooiste dieren blijf ik, alleen al omwille van dat 'aaibare' uiterlijk, de hommel vinden. Op bijen (op wier bestaan ik overigens hoge prijs stel) ben ik niet bijzonder dol, en van wespen moet ik helemaal niets hebben maar de bombus terrestris bestudeer ik met graagte op mijn gemakje….

215 voorbeelden

In de nieuwsbrief van het Katholiek Documentatiecentrum (KADOC) van de Universiteit Leuven lees ik over een fraaie vondst: in het archief van de zusters van Onze-Lieve-Vrouw van 7 Weeën van Ruiselede trof men een doos met curiosa aan waarin een mooi boekje met de titel Specimens of 215 languages een uitgave van de British & Foreign Bible Society uit 1883. Het bevat een vers uit het evangelie van Johannes (III, 16) in niet minder dan 215 talen. In de huidige Bijbelvertaling klinkt dat vers als Want God had de wereld zo lief dat hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft. Overigens bestaan er 2261 talen met een geschreven systeem.

Georg & Jimi

Steek uit de rubriek Zinloze weetjes in de programmagids op dat Georg Friedrich Händel en Jimi Hendrix, weliswaar met 250 jaar ertussen, in hetzelfde huis in Londen woonden: 25 Brook Street in Mayfair….

Lange prauw

Dat moet een forse boom zijn geweest waaruit inlanders indertijd deze prauw kapten. Ik zag het ding al eerder in het Afrikamuseum in Tervuren. Nu staat het, om redenen die mij duister zijn, in het Luchtvaartmuseum te Brussel tussen helikopters en straaljagers. De prauw meet niet minder dan 22,5 meter! De lengte valt beter op wanneer je het vaartuig vergelijkt met de volwassen man rechts.

http://www.africamuseum.be/home/treasures/groteprauw_nov12

 

Beetje schuldig

In het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis in Brussel is momenteel de Expo 14-18 te zien, een boeiende uitstalling over de Groote Oorlog. Geen kopie van wat In Flanders Fields te zien is, maar een tentoonstelling met ook voor kenners van de materie boeiende invalshoeken. Veel gebruiksvoorwerpen, die fraai zijn opgesteld. Er opgestoken dat België technisch gesproken mede schuldig is aan het uitbreken van de oorlog, vermits het wapen waarmee Gavrilo Princip in Sarajevo Franz Ferdinand en diens vrouw vermoordde gemaakt werd in Luik….

Expo 14-18 omvat onder meer een vitrine waarin een model van het door Princip gebruikte handvuurwapen is te bekijken. Dat vind ik nu fascinerende petite histoire. Nou ja, petite? Het werd natuurlijk wel la Grande Guerre. Jammer is wel dat de vitrine beletterd is door iemand die geen verstand van zaken heeft. In het Frans luidt het correct Pistolet Browning de la Fabrique Nationale d’armes de Herstal-Liège, modèle 1910. In het Nederlands echter heet het ding een Browning revolver. Het is toch heus een pistool, en dat is een gans ander soort wapen. Valt nog mee dat er geen sprake is van een schietgeweer….

www.expo14-18.be

De stervende Germanicus

Op Jef van Kempens mooie website Fleurs du mal is voortaan ook mijn gedicht De stervende Germanicus te lezen:

http://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-de-stervende-germanicus

 

Bewegingsvrijheid

Het geslachtsdeel van de rechtse jonge olifantenstier op de foto hieronder zou er zeker niet in hebben gepast, maar feit is dat sommige ridders er destijds harnasgewijs rekening mee wilden houden dat ze in het heetst van de strijd ruimte voor een bepaalde vorm van erectie moesten laten.

De krachten meten

Bij de vorige olifantenfamilie in de Zoo zag je dat nooit vermits die uit louter koeien bestond. Maar tegenwoordig heeft de dierentuin jonge bullen in huis. Heuse pubers nog, en dié meten graag de krachten. We gaan er graag voor zitten om dat gestoei te aanschouwen.

De tumuli van Libersart

Bagacum Nerviorum (het huidige stadje Bavay) was de hoofdstad van de Nerviërs. Vandaar liep een weg naar Keulen (dat toentertijd uiteraard nog Colonia Claudia Ara Agrippinensium heette) die ook Walhain aandeed. In het gehuchtje Libersart daar zijn twee tumuli te vinden, Gallo-Romeinse grafheuvels. Mijn broer en ik vinden dergelijke relieken immer interessant, vandaar dat we ginder de Rue des Tumuli opzochten. Bizar idee dat deze tumulus reeds in de twééde eeuw van onze jaartelling een begraafplaats was.

Sterke combinatie

Moet grinniken als ik de argumentatie teruglees waarmee Patrick Janssens (toen partijvoorzitter, later burgemeester van Antwerpen, tegenwoordig iets vaags bij voetbalclub KRC Genk) destijds het nieuwe logo van de SP.A introduceerde: Rood, wit en zwart vormen een sterke kleurencombinatie. Rood is de dominante kleur in het logo, het vuurrood van het socialisme. Zwart staat voor durf, radicaal en hard indien nodig. De combinatie van zwart en rood staat voor het militante van de socialistische beweging en nog zo wat van die quasi-intellectuele (Janssens komt uit de reclamewereld) nonsens. Met nagenoeg dezelfde terminologie kun je de swastika herintroduceren….

Maar twee soorten

Volgens mij zijn er (of je er nou culturele, politieke of religieuze parameters op los laat) maar twéé soorten mensen: mannen en vrouwen. Mijn broer stuurt me een illustratie die deze tweedeling net zo lijkt te ondersteunen als het plaatje hieronder.

De hand van Guido

Do, re, mi, fa, sol, la, si, do. Wie kent het rijtje niet? Het is er niet altijd geweest. Stak een aardig weetje op: we danken het aan de benedictijner monnik Guido van Arezzo (990-1050), de auteur van de eerste muziektheoretische verhandeling waarin hij de notenbalk en de toonladder introduceerde. De Hand van Guido (hier te zien, de illustratie is uit een manuscript uit 1274) toont schematisch hoe de dirigent tijdens het zangonderwijs aanwijzingen kon geven. Overigens heb ik nooit noten leren lezen.

Dwergachtig ventje

De Basilica di Santa Petronio aan de Piazza Maggiore in Bologna is mondiaal gezien een van de grootste kerken, en in de praktijk zelfs de grootste parochiekerk ter wereld! Kijk alleen maar eens naar het dwergachtige ventje dat ik hier ben tegen de achtergrond van die reusachtige toegangsdeur. Hier vond de laatste kroning van een keizer van het Heilige Roomse Rijk plaats, toen paus Clemens VII Karel V tot die functie verhief.

http://gemengdeberichten.blogspot.be/2008/12/top-tien-van-lievelingskerken.html

Lelijke reclame

Ook typisch Brits is Sunlight Soap. De firma Lever Brothers Limited schroomde niet om in volle Eerste Wereldoorlog reclame te maken voor die zeep ten detrimente van de jongens die op het vasteland in de loopgraven vochten. Dit vind ik niet van goede smaak getuigen.

De droom van de keizer

De Engelsen beschikten ook tijdens de Groote Oorlog al over hun bekende flegmatieke gevoel voor humor. Dat moge wel blijken uit deze spottekening die de ambities van Kaiser Wilhelm II op de hak nam.

Hekel aan licht

Hij ligt graag en vol overgave in de zon als hij het lekker warm wil hebben, maar als hij slaapt heeft Stefke een hekel aan licht. Dan dekt hij zijn ogen immer af met een pootje.

Kleinste met

De overeenkomst tussen Jean Anouilh, James Mason, Vladimir Nabokov, Hugo Pratt, Georges Simenon en Georges Gilles de la Tourette? Ze zijn allemaal overleden in Lausanne. Dat is overigens de kleinste stad ter wereld met een ondergrondse. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Ze zijn nog klein

Ze zijn nog klein, maar kondigen ontegenzeglijk de nazomer aan. Zelfs midden in de stad, langs een doodgewone stoep, zijn er bramen te vinden. Een paar ervan lijken zelfs reeds rijp.

Voor even te zien

En weer heeft de stedelijke dienst archeologie een interessant stukje verleden blootgelegd. Op de hoek van de Noorderlaan en de Italiëlei meer bepaald. Een grebbe uit 1818, die vanaf de Schijnpoort water bracht naar het ravelijn dat daar destijds lag. Natuurlijk moet die weer weg nadat de boel in kaart is gebracht. Naar het schijnt gaat op deze plek, midden in een volop in ontwikkeling zijnd stuk Antwerpen, een nieuw ziekenhuis gebouwd worden.

Graffiguur op Fleurs du Mal

Vanaf vandaag op Fleurs du mal mijn (oorspronkelijk in de bundel Ware grootte verschenen) gedicht Graffiguur:

http://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-graffiguur

 

Resterende grandeur

Al heel lang is Villers-la-Ville van Hedwig Speliers een van mijn favoriete dichtbundels, maar de plaats waardoor hij zich daartoe liet inspireren bezocht ik eerder nooit. De overblijfselen van de ooit machtige abdij in Villers-la-Ville zijn werkelijk impressionant, en de moeite van een bezoek zeker waard. Wat een pracht resteert er toch nog. Je kunt er uren ronddwalen en je geen minuut niét verwonderen over die grandeur.