Cinema Trivia: Entr'Acte

Weer eens bezig in Teksten van Erik Satie, in 1976 verschenen bij Querido. Satie was niet alleen een begenadigd componist en pianist, maar ook nog eens een getalenteerd schrijver van kort, aan dada en het surrealisme verwant, proza. Neem Het zeebad: De zee is wijd, Madam. In elk geval is zij vrij diep. Ga niet op de bodem zitten. Daar is het heel nat. Hier komen goede oude golven aan. Zij zitten vol met water. U bent doornat! – Ja Mijnheer. Prachtig hè: golven die vol met water zitten….

In het boek is ook een fotokatern te vinden met onder meer een opname van Erik Satie en Francis Picabia uit de film Entr’acte die René Clair in 1924 draaide. Vroeger moest je om die te kunnen zien naar een filmmuseum. Tegenwoordig is Entr’acte voor iedereen vrij beschikbaar op het wereldwijde web. Het is dankzij dit filmpje dat ik voor het eerst bewegende beelden van Satie zag:

https://www.youtube.com/watch?v=mpr8mXcX80Q

Krasse knarren

Bekijk met weemoed de foto van de selectie van Feyenoord voor het seizoen 1969-1970. Deze mannen bezorgden Nederland de allereerste Europa Cup I! Even nagezocht hoe oud (de nog levenden dan toch) ze nou zijn. Boven van links naar rechts: Piet Romeijn (77), Eddy Treijtel (70), Eddy Pieters Graafland (83), Cor Veldhoen (†), Wim Jansen (70), Rinus Israel (74), Guus Haak (79) en Theo Laseroms (†). Onder Franz Hasil (72), Henk Wery (73), Theo van Duivenbode (73), Willem van Hanegem (72), Ove Kindvall (73), Ruud Geels (68) en Coen Moulijn (†). Krasse knarren, die (de overledenen daargelaten) nu dus gemiddeld 73,8 jaar zijn.

Nieuwe sporen

Het Eilandje is, zeker sinds het MAS en het Red Star Linemuseum er zijn, de nieuwe hippe buurt in Antwerpen. Er verrijst ook steeds meer nieuwbouw. Reden om, heel schrander, de wijk ook qua openbaar vervoer beter bij de stad te betrekken. Heeft Tram 7 nu nog de terminus aan de Sint-Pietersvliet, vanaf mei rijdt hij verder naar het noorden en terug de stad in. In de schaduw van het MAS zijn ze aan de Rijnkaai al de nieuwe sporen aan het leggen.

Wuppertaler vademecum

Op verzoek van Carina van der Walt van de Noordwes Universiteit in Potchefstroom  schreef ik een gedicht bij Pina Bausch. Wuppertaler vademecum verscheen in Guillotine, een ‘hyp literair blad’, in het Zuid-Afrikaanse Stellenbosch:

https://guillotine.blog/2017/02/01/carina-van-der-walt-literaire-salon-int-wevershuisje-2013-2015/

Mooie lettertypes (45)

Een eeuw geleden

Exact een eeuw geleden werd J. Janssens (die aan het Falconplein 19 woonde) lid van het 1^e Wijkkomiteit van het Antwerpsch Komiteit voor Hulp, dat gevestigd was aan de Israëlietenstraat 6. De Groote Oorlog zou nog 22 maanden en 11 dagen duren….

De soja hakt fijn

Prachtige vertaalfouten die Danny Braem ontdekte: Soya Mince betekent volgens een ongetwijfeld goedbedoelende Oosterse medemens in het Nederlands De soja hakt fijn. Over de juistheid van de andere vertalingen heb ik me verder maar niet gebogen….

http://www.charmantwerpen.be/laatste?page=0%2C0%2C3

Leuke woorden

Bedevaartvaantje, chagrijnleer, erfgooier, geboortebos, koesoe, patjepeeër, spuitkurk.

Verdwenen machine

Heb een album van Frank Sinatra in de cd-speler zitten. Daaruit klinkt nu One For My Baby (And One More For The Road) van Harold Arlen en Johnny Mercer. Wat zouden de jongeren van tegenwoordig denken bij een regel als I Got The Routine, So Drop Another Nickel In The Machine? Wat voor machine zouden ze zich daarbij voorstellen?

De wonderen

Ik blijf me verbazen over de wonderen van het internet. In De behouden tong – Geschiedenis van een jeugd van Elias Canetti lees ik (we zijn in Wenen, in 1915, in de Josef-Gall-Gasse): ‘In ons huis, een verdieping lager, woonde de componist Karl Goldmark, een klein, broos mannetje met een fraaie scheiding in zijn witte haar aan weerszijden van zijn donkere gezicht. Hij ging aan de arm van zijn dochter uit wandelen, niet ver, want hij was al heel oud, maar iedere dag op hetzelfde uur.’ Ik had nog nooit van Goldmark gehoord, maar jawel hoor: op YouTube kun je gewoon werk van hem beluisteren. Het Vioolconcert No 1 in A Mineur Opus 28 uit 1877 bijvoorbeeld:

https://www.youtube.com/watch?v=KkAwzCFYiTY

En dan ben ik natuurlijk ook benieuwd of ik uit ongeveer die tijd een afbeelding kan vinden van dat gebouw in die Josef-Gall-Gasse waar Canetti als jongetje boven Goldmark woonde. En ook dát is dankzij het wereldwijde web te vinden. Vroeger moest je toch heel wat meer capriolen uithalen om aan dit soort informatie te komen. Is het niet, nog steeds, verbazingwekkend?

Zonnig onbegrip

In dit vieze winterlicht realiseer ik me weer eens ten volle dat ik een ouderwetsche αλφα ben: ik begrijp er, terwijl ik op andere terreinen toch heus een zekere intelligentie heb, werkelijk hélemaal niets van hoe de lamp boven de tafel twéé schaduwen kan voortbrengen….

Nog een nieuw jaar

We mogen dan wel denken dat wij de maat der dingen bepalen, maar neen: er is nóg een Nieuwjaar. Onze Chinese vrienden vieren dat namelijk niet van 31 december op 1 januari maar bij het ingaan van hún nieuw jaar. Hun Jaar van de Haan begint deze zaterdag en dat wordt ingewijd met een drakendans, die ook hier in Antwerpen in Chinatown altijd levendige beelden oplevert….

Torenbuurtje

Eigenlijk wonen we in een waar torenbuurtje. Hier op onze tweede verdieping valt dat niet zo op, maar toen ik de deur naar ons dak ging openen om de schouwveger zijn werk te kunnen laten doen viel het me weer goed op hoe rijk ‘betorend’ ons wijkje is.

Redukt

Tijd om Redukt weer eens onder de aandacht te brengen: acht werken in gemengde techniek van beeldend kunstenaar Bert Timmermans waarbij ik even zo veel gedichten schreef:

www.timmervers.blogspot.be

Nooit eerder opgevallen

Het Kuifje-avontuur Het geheim van de eenhoorn begint op de marché aux puces/vlooienmarkt in Bruxelles/Brussel. Nou heb ik dat album toch al zo vaak gelezen, en pas nu schiet ik op de eerste bladzijde in de lach omdat Milou/Bobbie zich loopt te krabben. Daar zitten die puces/vlooien natuurlijk voor iets tussen. Was me nooit eerder opgevallen.

Mooie lettertypes (44)

Bankzaken

Wij wonen tegenover de Nationale Bank van België, een megalomaan eclectisch bouwwerk dat binnenkort een nieuwe bestemming krijgt. In het kader van de natievorming kozen de eerste machthebbers voor de naam Nationale Bank van België, die in het Frans natuurlijk braaf Banque Nationale du Belgique heet. Ik bedoel: met de nadruk op nationale, alsof ze toen al zagen aankomen dat het uiteindelijk fout af zou lopen met die meerdere zielen in één borst. Alleen een qua taalproblematiek vergelijkbaar land als Canada heeft het instituut ook nadrukkelijk Banque Nationale du Canada/National Bank of Canada genoemd. Een beetje surfen leert dat de term ‘national(e)’ bij de meeste buren niet voorkomt: Banca d’Italia, Banco de España, Bank of England, Banque Centrale du Luxembourg, Banque de France, Deutsche Bundesbank, de Nederlandsche Bank….

Leuke woorden

Alarmbelprocedure, duivelsnaaigaren, eksterbabbelaar, grietman, koningswater, paalpunthouder, schuttersputje.

Cinema Trivia: Cavalcade

Ten gronde ben ik het wel eens met critica Pauline Kael die de film ooit An orgy of British self-congratulation noemde maar ik heb Frank Lloyds Cavalcade uit 1933 toch met bijzonder veel genoegen bestudeerd. Een familie-epos vol interessante cinematografische behendigheden dat begint met de jaarovergang van 1899 naar 1900 en eindigt met die van 1932 naar het omineuze 1933. Very well done indeed, en zomaar te bekijken op het wereldwijde web:

https://www.youtube.com/watch?v=TH1qdklhXP0

Wordt vervolgd

Voor de helaas gestopte blog van de Mededelingen van het Centrum voor Documentatie & Reëvaluatie verzorgde ik op verzoek van hoofdredacteur Henri-Floris Jespers gedurende enige tijd de rubriek Cinema Trivia. Die ga ik op Gemengde Berichten nieuw leven inblazen. Wie belangstelling heeft voor oudere afleveringen kan op de Mededelingen van het Centrum voor Documentatie & Reëvaluatie in de zoekbalk ‘Cinema Trivia’ intikken.

http://mededelingen.over-blog.com/article-cinema-trivia-van-bierbaum-naar-beerbohm-123806308.html

Koddig

De naam van het plaatsje lijkt uit een uitzending van Koot & De Bie te komen maar bestaat écht: Trutjeshoek. Hoe koddig. Het is een buurtschap in de gemeente Oldebroek, in Gelderland.

Geen oorlog

De Samen ofwel Sami (de oorspronkelijke bewoners van Lapland) spreken een taal die geen woord voor oorlog heeft.

Graaien naar de afstandsbediening

Ik wissel onmiddellijk van televisiekanaal zodra Philip Freriks in beeld komt. Wat een schreeuwlelijk. Hoe Nederlanders het hebben kunnen verdragen dat een dergelijke zelfingenomen brulboei het Journaal zo lang presenteerde heb ik nimmer begrepen. Phara de Aguirre is er nog zo een van wie ik nog maar een glimp hoef op te vangen of ik graai naar de afstandsbediening….

Eetlustopwekkende namen

Ten onzent zijn er heel wat plaatsnamen die je aan eten doen denken: Aalbeek, Appelscha, Baarsdorp, De Bieren, Den Braam, De Druif, Duiven, ’t Haantje, Den Ham, Hert, IJsselham, Kaaskerke, Kappert, ’t Kip, Kippereind, De Knol, Kokkelert, Koolkerke, Krabbendijke, Lamswaarde, Look, Melkwezer, Moespot, Mossel, Patrijzenhoek, Peer, Piepert, De Pinte, Reedijk, De Rund, Schapenbout, Schenkel, Scherpbier, Oude Stoof, Stroopuit, Theetuin, Visbuurt, Waterhuizen, Wilderen, De Woerd, Wortel, Zoutenaaie en Zwijnaarde. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Vertrouwde geur

Lang geleden dat ik nog eens aan de vertrouwde geur van een inktlap dacht. Nog zoiets waarvan de jongere generatie geen enkel idee meer heeft wat dat geweest mag zijn natuurlijk. Mijn oma maakte die altijd. Grappig eigenlijk dat het inktlap heet, terwijl het de facto inktlapjés waren, bijeengehouden door een knoop. Geertje herinnert zich dat haar moeder ze (met een kartelschaar) maakte met kartelrandjes. Ik herinner me alleen vierkantige exemplaren. Kan me de geur van de inkt nog zo voor de neus halen. En weet nog dat je de kroontjespen (voor het reinigen waarvan de inktlap bedoeld was) eerst enige tijd in je mond moest houden omdat dan de inkt er beter op ‘pakte’….

Mooie lettertypes (43)

Dat zit wel snor

Ik weet niet meer precies in welk kader ik die eerder zag, maar deze grappige ansichtkaart kwam ik op internet weer tegen. Moest opnieuw grinniken om het bijschrift La terrible épidémie de moustache de 1890….

Dubbels

Slechts twaalf wielrenners slaagden er ooit in om een Tour de France te winnen én wereldkampioen te worden. Nu de zeges van Lance Armstrong (wat mij betreft terecht) uit de boeken zijn geschrapt zijn dat er officieel nog elf. In alfabetische volgorde: Louison Bobet, Fausto Coppi, Cadel Evans, Felice Gimondi, Bernard Hinault, Jan Janssen, Ferdi Kübler (foto, hij was de eerste), Greg Lemond, Eddy Merckx, Stephen Roche en Joop Zoetemelk. Naar nationaliteit: twee Fransen, twee Italianen, twee Nederlanders, een Amerikaan, een Australiër, een Belg, een Ier, en een Zwitser.

Stripauto

Aan de Burgallee in het pittoreske stadje Kaiserswerth zagen we deze klassieke wagen, die me onmiddellijk aan de avonturen van Kuifje deed denken….

Nog steeds bevreemd

Nou is hij toch al zeventien, maar nog steeds kijkt Stefke bevreemd op wanneer ik hem zo eens ronddraag en bij de dubbele spiegels in de badkamer beland. Hij begrijpt er nog steeds niets van dat hij dan meerdere rosse soortgenoten lijkt te hebben….

Momentopname

De nabije cultuurdragers zijn momenteel Low van David Bowie, All Quiet on the Western Front van Delbert Mann, Armando schilder-schrijver (monografie die verscheen ter gelegenheid van de toekenning van de Jacobus van Looyprijs in 1985 aan Armando) en Verkeerde raadhuizen van H.H. ter Balkt.

Leuke woorden

Greetneuzig, houtgeest, knotvlier, onderwaterdrone, roofborstelworm, slagfrequentie.

Bachten de Kupe

Van Jef van Kempens onvolprezen website Fleurs du mal maakt nu ook mijn gedicht Bachten de Kupe deel uit:

http://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-bachten-de-kupe-2

Voornaam

John, en Paul en George op zich zeggen eigenlijk weinig. Pas met Ringo erbij weet je dat The Beatles bedoeld worden. In die zin is Ringo mooi, want alleen zijn vóórnaam volstaat. Iedereen (iedereen van mijn generatie toch) weet om wie het dan gaat. Er zijn niet zo veel mensen die aan hun voornaam genoeg hebben. Jezus ja. En Elvis, en Cliff. Maar bijvoorbeeld ook Napoleon. We hebben het nooit over Julius, of Adolf. Dan hebben we het weer over Caesar en Hitler. Typisch. Want Napoleon heette natuurlijk wel Bonaparte. Waar ligt zoiets nou aan?

Verdwenen gedenkteken

De inwijding, op 7 april van het jaar onzes Heren 1916, van het monument voor gevallen strijders in Praet Bosch Gouckelaere (lees: Praatbos Koekelare). Nu is daar het Duitse Oorlogskerkhof Vladslo. Uit het privé-album van een lid van de 9. Ersatz Infanterie Brigade. Vraag me af waar dat gedenkteken is gebleven.

Bedwelmend mooi

Wat een bedwelmend mooi album is In The Wee Small Hours van Frank Sinatra. Ik ken Glad To Be Unhappy reeds sinds mijn tienerjaren van The Mama’s & The Papa’s, maar ik wist niet dat het nummer al op deze plaat uit 1955 stond.

Filmpjes op een rijtje

Kwam al surfend op het wereldwijde web weer het bericht tegen waarin collega-internaut Hans Mellendijk ‘Bert Bevers – The Movies’ op een rijtje zette. Leuk, want ik weet zelf nog steeds niet hoe ik zoiets moet doen:

https://smelsslems.blogspot.be/2012/07/bert-bevers-movies.html

Mooie lettertypes (42)

Aska

Niet kunnen vinden wat aska betekent. Zocht dat op omdat het me ineens opviel dat er een overeenkomst was tussen de namen van de Amerikaanse staten Alaska en Nebraska. Het grappige is dat de twee tegengestelde dingen betekenen: de Pawnee noemden de Platte River Nebraska, hetgeen (plat) water betekent. Alaska is Aleoetisch van oorsprong en betekent juist vasteland. Tot zover dit Gemengd Bericht.

2017

Ik hoor steeds vaker mensen 2017 niet uitspreken als tweeduizendzeventien maar als twintigzeventien. Eigenlijk dacht ik dat het hier weer de invloed van het Engels (twenty-seventeen) betrof maar ik hoorde op ZDF ook al zwanzig-siebzehn. Er is ook niets mis mee, want in de vorige eeuw zeiden we dat we in (bijvoorbeeld) negentientachtig leefden, en niet in negentienhonderdtachtig.

Tja....

Deze maand doet het Engelse hooggerechtshof uitspraak in de zaak Gina Miller tegen Theresa May. De premier meende dat zij het startsein mag geven voor het activeren van het beroemde artikel 50, waarmee de Brexit in werking wordt gezet. Miller vond dat zulks het prerogatief van het parlement is. Het hooggerechtshof gaf mevrouw Miller gelijk, waarop de regering in beroep ging. Stel nou dat dié om wat voor reden dan ook haar zin krijgt, dan kan Miller eventueel nog haar gelijk halen bij….het Europees Hof. Is het niet komisch?

INRI

Als katholiek ken ik de Bijbel, in tegenstelling tot de gemiddelde protestantse medemens, niet van buiten. Daardoor kom ik af en toe dingen voor het eerst tegen. Dat INRI, de tekst op het aan Jezus’ kruis aangebrachte bordje, een afkorting is van Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum (Jezus van Nazareth, koning der joden), wist ik. Maar in Johannes 19:19-20 lees ik dat het opschrift er stond ‘in het Hebreeuws, in het Latijn en in het Grieks’. Dat wist ik niet. Even nagezocht: in het Hebreeuws was het ישוע הנצרי מלך היהודים (Jeshua Hanozri Melech Hajehudim), in het Grieks Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων (Iesous ho Nazoraios ho Basileus toon Ioudaion).

Uit de kast (LV): D'Haen

Mooie bundel, die ik deze keer met de ogen toe uit de kast pak. Miroirs – Gedichten vanaf 1946 (Querido, Amsterdam, 2002) van Christine D’Haen mag even op het nachtkastje blijven liggen. Ik sloeg er bladzijde 173 van op, en mijn oog viel op Moerae 41:

Fijn oortje, hoor je

in je strikt labyrinth

met juiste stemval

elk woordje van hem?

Bloei

Ook in de Kruidtuin staat de Prunus surbhirtella (variant Autumnalis), de Japanse sierkers, in bloei. Merkwaardig eigenlijk dat hij dat altijd des winters doet.

De eerste

Ik geef toe dat het niet veel is wat daar in de Kruidtuin ligt, maar het hééft dit jaar al gesneeuwd….