Dat dan weer niet

Ik geef het toe: dat een vliegenmepper in onze buurtalen fly swatter, Fliegenklatsche en tapette à mouches heet wist ik, maar niét dat Tsjechen (en Slowaken vermoedelijk ook) zo’n ding plácačka na mouchy noemen….

Wennen

Het gaat nog even duren vooraleer het metrostation en de autotunnel eronder klaar zijn maar over anderhalve maand wordt het plein voor de Opera opgeleverd als voetgangerszone. Dat zal wennen zijn. Je zou bijna vergeten dat hier decennia lang enorm veel verkeer over een ‘tijdelijke’ ijzeren noodbrug passeerde….

Groei en verval verhuisd

In Gelderland is het project Groei en verval, een ontwerp van Henk Winkelman met poëzie van dichtersgroep De Omsmeders waarvoor ik Teloorgang bij mocht dragen, verhuisd van het Landgoed Enghuizen in Hummelo naar het Landgoed Hackfort in Vorden waar het tot 10 september te zien is in de kasteeltuin:

https://smelsslems.blogspot.be/2018/05/groei-en-verval-verplaatst-naar.html

In de doorslaap

Aan Fleurs du mal – Magazine for Art & Literature  is voortaan mijn In de doorslaap toegevoegd: https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-gedicht-in-de-doorslaap

En tóch doen, hè....

Er wórden nog van die mooie bordjes van email als het onderstaande gemaakt. Hans Mellendijk trof een ‘modern’ exemplaar op de tentoonstelling Huntenkunst in Ulft. Hans trok zich van de oekaze overigens niets aan.

Mooie lettertypes (78)

Naar Modane

Een erg mooie treinrit vonden we ook die van Modane naar Turijn en vice versa. Dankzij het wereldwijde web is ook die nu te volgen vanuit de bestuurderscabine: https://www.youtube.com/watch?v=LA_ZuxFdAfs

Niet één

De werkzaamheden aan de voltooiing van de Keulse Dom hebben in de ganse twintigste eeuw niet één dodelijk slachtoffer geëist. Toch wel een straf feitje dat ik opsteek uit Alltag unterm Hakenkreuz, een documentaire die Hermann Rheindorf draaide voor Kölnprogramm.

Hoe zit het?

Maar ís een wortel fruit? Fruit is altijd de vrucht van een plant, zoals een aardbei. Groente kan ook een ander deel zijn, bijvoorbeeld het blad, de knol, de stengel of de wortel. Maar er zijn ook hier natuurlijk uitzonderingen: tomaten en komkommers zijn ook vruchten, maar die noemen we weer groente. Er is nog een verschil tussen fruit en groente: fruit kan je altijd rauw eten, maar groente niet altijd. Ook aan die definitie beantwoordt de wortel: je kunt die rauw eten….

Een gezond compromis

Een van de mooiste compromissen die er in EU-verband al gesloten is betreft een agrarisch. In Portugal vinden ze wortelconfituur enorm lekker. Op zeker ogenblik werden er in Brussel subsidies verdeeld om de verwerking van fruit te steunen. Daarbij zou Portugal omdat daar vrij weinig om vruchten wordt gegeven een flinke som gelds mislopen, behalve…. Juist: behálve als de EU zou beslissen dat wortels fruit zijn. En zulks geschiedde. Officieel is een wortel voor Brussel geen groente meer, maar fruit!

Conservatief

Waternamen, zo leer ik uit de Dialectatlas van het Nederlands, behoren tot de conservatiefste groep eigennamen. Bij volksverhuizingen werden ze doorgaans door de nieuwe bewoners overgenomen. Sommige namen zijn haast prehistorisch en klinken zowel in het Germaans, Romaans als Slavisch nog nagenoeg hetzelfde. Een mooi voorbeeld vormen die van vier ver van elkaar verwijderde rivieren: de Isar, de Iser, de Isère en de IJzer….

Koploper

Guido Gezelle is zonder twijfel de dichter naar wie in ons taalgebied de meeste straten zijn vernoemd. Minstens vijftig. Gezelle wordt overigens niet alleen in Vlaanderen geëerd: er zijn ook bordjes met zijn naam te vinden in Bergen op Zoom, Etten-Leur, Nijmegen, in Gendringen (dat is in de gemeente Oude-IJsselstreek - zie foto), Roosendaal, Terneuzen, Vught en Winschoten.

En dat maakt 58

In het kader van de volkomen nutteloze maar leerrijke onderzoeken turfde ik eens hoeveel straten in Antwerpen naar dichters zijn genoemd. Dat waren er 57, goed voor 1,78%. Waarbij aangetekend mag worden dat Antwerpen ook nog eens een Dichtersstraat op de plattegrond heeft. Op Linkeroever is er voortaan echter ook een laan naar Hugues C. Pernath, wiens Instrumentarium voor een winter ik nog regelmatig uit de kast neem, vernoemd. Daardoor komt het totaal op 58. http://ivvnmlo.blogspot.be/

Leuke woorden

Arkeneel, brijn, dingheuvel, gabare, hucht, intast, kroonbreuk, pruif, roebol, snoffeltje, wolvarken.

Zalig Pinksteren

Electro

Als jongetje speelde ik graag Electro. Welk een leerzaam én spannend spel was dat, onder het motto Als de lamp ’t doet is het antwoord goed. Zou het nog bestaan?

Overvloedig

Grappig weetje (opgestoken uit een nieuwsuitzending van Polygoon Profilti uit de jaren twintig, ‘toen het water van de grote rivieren nog schoon was en vol vis zat’): ‘Op de Waal bij Zaltbommel werd op zalm gevist die in de paaitijd in grote scholen de rivieren op trok. De vangst was vaak zó overvloedig dat de dienstmeisjes in het rivierengebied een betrekking weigerden als ze meer dan twee keer per week zalm moesten eten….’ https://www.youtube.com/watch?v=TpHfA7KoUlo

Siderodromofobie

De angst om me per trein, tram of andere voertuigen over rails te begeven heb ik niet. En het woord ervoor kende ik niet: siderodromofobie….

In Ballustrada

Het literair tijdschrift Ballustrada brengt in het jongste nummer (1-2 van jaargang 32) de 23^ste aflevering van Laaglandse Poëzie, rond het thema De stad. Daarvoor schreef ik op verzoek van samensteller Job Degenaar Impromptu aan de Adige, over Verona. Andere dichters in deze aflevering: Jana Beranová, Dien L. de Boer, Cees van Ede, J.H. van Geemert, Ruben van Gogh, Albert Hagenaars, Hester Knibbe, Dirk Kroon, Pieter A. Kuyk, Liesbeth Lagemaat, Gerry van der Linden, Willem Jan Otten, Alexis de Roode en L.F. Rosen.

Talent

In het nieuwe woonzorgcentrum Cadiz aan de Napelsstraat de tentoonstelling Stad en Haven bekeken, met werk van jonge kunstenaars. Bijzonder gecharmeerd van dat van Frederik Rietdijk, wiens doeken qua kleurstelling, kadrering en sfeer aan die van Edward Hopper doen denken. Hierboven zijn impressie van de Nassaubrug, hieronder die van het Bonapartedok. Frederik Rietdijk is een talent om in de gaten te houden.

Geslachtelijke vergissing

Uit de Van Dale: uterus (m.; -sen) [Lat.], baarmoeder. Ineens frappeert het me dat het toch wel uitermate merkwaardig is dat het geslacht van het woord uterus, báármoeder (waarvan het weer wel klopt) nota bene, mánnelijk is….

Herkomst

Eens een dagje bijgehouden waar de producten die ik zoal gebruik vandaan komen. Over een handelsoorlog met de Amerikanen hoef ik me geen zorgen te maken want alles (behalve een blikje corned beef, dat ingevoerd werd uit Argentinië) blijkt uit de EU te zijn: zeep uit Massy, tandpasta uit Dresden, after shave uit Parijs, beschuit uit Dendermonde, boter uit Wiesbaden, gerookte kipfilet uit Deinze, espresso uit Amstelveen, brood uit Antwerpen, américain préparé uit Antwerpen, roomkaas uit Lindenberg, kalkoensalami uit Destelbergen, tomatensap uit Lekunberri, peren uit Tienen, bier uit Alken, haringfilets uit Evergem, spaghetti uit Verona, schalullen uit Bad Ems, pecorino uit Bologna, kippenchipolata uit Antwerpen en zoutjes uit Trier. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Alle heersers

Wat een arbeid heeft men in deze video gestoken. Een heus monnikenwerk! In dit filmpje krijg je de namen van alle heersers te zien die Europa de laatste 2418 jaar kende. Erg inzichtelijk ook hoe de rijken en landen evolueerden: https://www.youtube.com/watch?v=IpKqCu6RcdI

Spijkernamen

Het materiaal waarvan jeans/spijkerbroeken zijn gemaakt komt, dat bewijzen de namen, overduidelijk uit Zuid-Europa. Het indigo waarmee ze worden gekleurd heet oorspronkelijk bleu de Gênes (= Genua), hetgeen nog te horen is in bluejeans. En de stof is serge de Nîmes. De stofnaam is weggevallen maar de Nîmes klinkt nog. In denim. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Niet nodig

De keeper die tot taak heeft dit doel te verdedigen moet zich weinig zorgen maken. Hij hoeft wanneer de tegenpartij een rechtstreekse vrije trap mag nemen niet eens een muurtje weg te zetten….

Snapshot

Hoorde daarstraks een oude (ze was dik in de tachtig) dame, beslist vriendelijk, de zwarte jongen achter de kassa in de Carrefour complimenteren met zijn ‘keurige Nederlands’. Diens antwoord: “Ik ben hier gebóren, mevrouw.” Sommige mensen hebben wat meer moeite met het tempo waarin de bevolkingssamenstelling wijzigt dan andere. Op dit moment heeft 70% van de inwoners van Antwerpen jonger dan negen jaar een buitenlandse achtergrond.

Papieren zakjes

Ik kan me herinneren dat supermarkten nog niet vergeven waren van de plastic zakjes, maar dat je aankopen verpakt werden in papieren zakjes.

Propaganda

Tijd om weer eens wat propaganda te maken voor een van de filmpjes die mijn kozijn Maarten maakte bij enkele van mijn gedichten: https://www.youtube.com/watch?v=2Q2u7R2g62U

Naamsverspreiding

Volgens het Meertens Instituut heb ik in Nederland 1161 achternaamgenoten. Eens gekeken hoe dat in België zit. Hier zijn het er 631. In Beveren, waarvan mijn familienaam nota bene de genitief is, woont merkwaardig genoeg slechts één Bevers. In Antwerpen zijn het er 29 maar de meeste Beversen wonen nabij de grens tussen Nederland en Vlaanderen: er wonen er maar liefst 117 in Wuustwezel, 100 in Brecht, 55 in Rijkevorsel, 46 in Hoogstraten, 28 in Malle en 26 in Brasschaat. https://familienaam.be/Bevers

Een mooi aanbod

Noteerde uit een documentaire over Harold Wilson een aardige opmerking die de toenmalige Labourleider tegen de Tories maakte: I’ll make them this offer: if they’ll stop telling lies about us, we’ll stop telling the truth about them.

Vader & Zoon

Wat maakte Peter van Straaten destijds toch een amusante reeks met Vader & Zoon. De Harmonie gaf een dikke verzamelbundel van de strip uit. Amuseer me daar nu al een paar dagen mee.

Mooie lettertypes (77)

Weißwurst

Witte beulingen. Die zie je in Nederland niet zo vaak. In Vlaanderen behoren ze tot het standaardaanbod van de beenhouwers. Ze zijn verwant aan de Weißwurst in München.

Uit de kast (LXXI): Jan Engelman

Toen ik deze keer met de ogen toe een bundel uit de poëziekast plukte en daaruit een willekeurige bladzijde opensloeg zag ik (uit Jan Engelmans Sine Nomine, De Gemeenschap, Utrecht, 1930) tot mijn vreugde een van mijn lievelingsgedichten, Vera Janacopoulos – Cantilene:

Ambrosia,  wat vloeit mij aan?

uw schedelveld is koeler maan

en alle appels blozen

de klankgazelle die ik vond

hoe zoete zoele kindermond

van zeeschuim en van rozen

o muze in het morgenlicht

o minnares en slank gedicht

er is een god verscholen

violen vlagen op het mos

elysium, de vlinders los

en duizendjarig dolen

Leuke woorden

Aprel, dabber, heugel, inpik, kuitenflikker, ledenketel, melkersknobbel, poutrel, schachtgat, vlotternaald.

Gemeenschappelijk

Wist u dat rooms-katholieken, anglicanen, gereformeerden, hervormden en andere protestanten en Armeens-, Grieks- en Russisch-orthodoxen allemaal één ding gemeen hebben in hun vieringen? Het Credo! https://www.youtube.com/watch?v=yDortyyp228

Ontsnapt

Het internet biedt ongekende mogelijkheden: auteurs zitten niet meer per se vast aan boek of bundel, maar kunnen hun werk ook online publiceren. Ook van Patrick Cornillie is er op het wereldwijde web regelmatig iets nieuw te lezen. Hij omschrijft dat werk uiterst charmant als ‘ontsnapt aan de zwaartekracht van het papier’….

http://www.patrickcornillie.be/uncategorized/de-blik-op-steil/

De Verloren Gernoare

In het verre Adinkerke zag ik pal tegenover het stationnetje het etablissement De Verloren Gernoare. De verloren garnaal. Toen ik dat zag moest ik aan de sympathieke dichteres Emma Crebolder denken. Zij verwerkte ooit in een gedicht herinneringen aan haar jonge jaren, nabij Hulst in Zeeuws-Vlaanderen. Daarin een sample van een liedje dat ze zich uit haar jeugd kon herinneren: Gernaort, gernaort, biestjes / mi ne langen stjêrt, ze leven nog / ze beven nog, gernaort, gernaort. Merkwaardig hoe het Vlaams van Zeeuws-Vlaanderen over de West-Vlaamse kust tot aan Frans-Vlaanderen in sommige woorden trouw aan zichzelf is: gernoare is toch welhaast hetzelfde als gernaort?

Blij ontbijt

Nadat ik de ochtendkilometers weg had getrapt was het tijd voor het ontbijt. Hé, een beschuitje met iets dat zowaar op een smiley lijkt. Een vrolijk begin van de dag!

Zebrapadverwijderaar

Ray Davies’ klassieke regel Everyday I look at the world from my window indachtig, vergewis ik me er iedere ochtend van of buiten het nog doet. Jawel, hoor. Twee weken geleden werd er, omdat het kruispunt op de hoek werd heringericht, een tijdelijk zebrapad voor de deur aangelegd. Geruisloos. Nu davert de straat omdat het weer weg wordt gehaald. Door een zebrapadverwijderaar die daartoe helemaal uit het Gelderse Baak is gekomen. Gespecialiseerd baantje….

Omhaal

Kom in de gids weer eens een mooi voorbeeld tegen van hoe oeverloos omslachtig het Frans vaak is: Arte zendt vanmiddag The Horse Whisperer uit. Hoe heet die in het Frans? L’homme qui murmurait à l’oreille des chevaux. 3 woorden in het Germaans, 9 in het Romaans. En: 17 letters tegen 39. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Hoog en droog

Eind vorig jaar werd in de nestkast op de 70 meter hoge schoorsteen van Agfa-Gevaert in Mortsel een webcam geplaatst. En die bewijst gelijk haar nut vermits de slechtvalken die in de kast trokken vier kuikens hebben gekregen wier groei we nu op de voet kunnen volgen:

http://www.agfa.be/slechtvalken/webcam/

Ghoti

Dat het Engels een niet wezenlijk logische spelling heeft bewees George Bernard Shaw met zijn kostelijke opmerking dat je fish net zo goed zou kunnen schrijven als ghoti: de gh van tough, de o van women en de ti van nation….

Gretig

Zelfs al hebben mensen geen tuin maar slechts een balkonnetje, dezer dagen doen de bloemen- en plantenkramen goede zaken. Een ieder is gretig om zich door kleurig bloeisel te laten omringen….

Ingeklemd

Kwam Bergen op Zoom 2030, uit 2000, weer eens tegen. In dat boek, met als ondertitel Het Delphi-Consult, geeft een aantal daartoe uitgenodigde Bergenaren aan hoe het volgens hen over 12 jaar met de stad gesteld zal zijn. Daartussen bestuurders als Louis van de Laar zaliger, Jacques Niederer, Ed Nijpels en Peter van der Velden, bisschop Tiny Muskens beatae memoriae, kunstenaars als Hans van Koolwijk en Toine Moerbeek en uw dienaar. Ik sta nog steeds achter mijn toekomstvisie: volgens mij heeft Bergen op Zoom zich in 2030 op zichzelf teruggeplooid en ligt het, zoals nu het kleine Lillo tussen de bedrijvigheid op het industrieterrein, tussen Antwerpen en Rotterdam ingeklemd in één groot havengebied.

Gelukkig kind

Vond een notitie terug over het alom bekende liedje Oze wieze woze. Dat Frank Martinus Arion, ondertussen overleden, ontdekte dat Oze wieze woze / wieze walla / kristalla kristoze / wieze woze wieze / wies wies wies wies iets betékent! Volgens Arion komt het van een Creoolse taal die Afrikaanse slaven meenamen naar de Antillen. Wie de tekst leest als fonetisch Portugees-Creools zegt Vandaag is het kind gelukkig / Is het kind gered / Gedoopt / Is het / Dit kind is gelukkig / Dit kind, kinderen, kinderen, kinderen. Waarvan akte!