Fotograaf avant la lettre

We vergaapten ons in Museum De Reede aan de tentoonstelling Rembrandt – Fotograaf avant la lettre, die etsen en tekeningen van de meester omvat. Wat een overdonderend vakmanschap. ’s Mans oog voor detail en werk op de vierkante millimeter zijn werkelijk adembenemend. Een aanrader. Nog te zien tot 22 mei.

https://museum-dereede.com/nieuws/rembrandt

Kowala

Sinds kort is er hier in de buurt een nieuwe (er zijn er in de stad al lang heel wat) Poolse winkel (sklep) te vinden, die U Kowala werd gedoopt. Hetgeen me tot een interessant taalkundig fenomeentje leidde: in tegenstelling tot wat je zou denken betekent kowala in het Pools niét koala, maar hoefsmid (vandaar het hoefijzer naast de winkelnaam).

Op het verkeerde been

Een naam kan je op het verkeerde been zetten. Neem de ijsvogel (Alcedo). In tegenstelling tot wat je zou verwachten kan die dus absoluut niét tegen kou.  Hoogstwaarschijnlijk komt de naam van het Duitse woord voor ijzer (de felblauwe kleur van de ijsvogel zou gelinkt zijn aan de blauwglanzende kleur van ijzer), Eisen.

Voornaam met lidwoord

Een eigenaardigheid waaraan ik moest wennen toen ik in Vlaanderen kwam wonen was dat mijn voornaam gaandeweg een lidwoord kreeg. Vraag maar aan d’n Bert of Daar komt de Bert. In Nederland hoor je dat niet. In het Duits gebeurt het ook wel dat een eigennaam een bepaald lidwoord neemt. Het is vreemd, want volgens de logica van de grammatica is een eigennaam per definitie bepaald, en heeft die dus helemaal geen lidwoord nodig. Extra merkwaardig is het dat het bij vrouwenvoornamen niét gebeurt.

Dat waren nog eens tijden....

In het begin van de twintiger jaren van de vorige eeuw vestigde Robert Graves zich in het dorp Islip. Geweldige anekdote uit Goodbye To All That: “Gedurende de wintermaanden speelde ik elke zaterdag in het voetbalelftal van het dorp. Wij ex-militairen hadden die sport na een afwezigheid van zo’n tachtig jaar weer in Islip ingevoerd. De negentigjarige van het dorp klaagde dat het niet meer zo’n mannelijke sport was als in zijn jonge jaren. Hij wees over de velden naar een paar bejaarde wilgen: ‘Dat was het ene doel,’ zei hij, ‘het andere was bijna een kilometer stroomopwaarts. De veldwachter heeft het tenslotte verboden. Bij de laatste wedstrijd waren er drie spelers gestorven – een was er doodgeschopt en de andere twee verdronken elkaar in een scrimmage. Wat een prachtwedstrijd was dat.’”

Nog niet uitgedacht

Neen, na al die jaren ben ik er nog immer niet over uitgedacht of ik als burgemeester bouwkundige toestemming zou hebben laten verlenen voor de bouw van de Antwerp Tower naast de Opera. Is dat nu een geslaagde architectonische confrontatie, of gewoon een stedenbouwkundige blunder van de eerste orde?

Eleazar de verpletterde

Het Oude Testament staat boordevol spannende verhalen. Die inspireerden kunstenaars vaak tot verbeelding daarvan. Het ene kunstwerk lukte wel beter dan het andere. Neem de afbeeldingen van de dood van Eleazar de Makkabeeër, de vierde zoon van Mattathias, die in de slag bij Beth-zur tegen Antiochus Eupator de gelederen van de vijand doorboorde. Daarbij doodde hij de olifant, waarop hij meende, dat de koning gezeten was. Deze daad kostte hem het leven, daar het dier hem in het neerstorten verpletterde. In het Musée Condé in Chantilly bevindt zich in een 15^de-eeuws handschrift een miniatuur die vandaag de dag eerder op de lachspieren werkt dan heldenverering opwekt. Wat een belachelijke olifant! Die hangoren. Die stofzuigerslangachtige slurf. Die verticale slagtanden. Neen, dan de gravure die de onvolprezen Gustave Doré maakte….

Goh....

Wat sport in politiek gespleten landen zoal vermag: het verbaasde me oprecht te vernemen dat in het rugby de Ierse nationale ploeg zowel de Republiek Ierland als Noord-Ierland vertegenwoordigt.

Pierewietske

Er valt iedere dag wel iets te leren. Zo hoorde ik daarstraks iemand zeggen “Ik ga even mijn pierewietske halen.” Niemand van de andere aanwezigen leek zich af te vragen wat hij daarmee bedoelde, dus ik vroeg het toch maar even. “Wát ga jij even halen, Johan?” “Mijn pierewietske,” herhaalde hij. Wat dat dan wel is. Welnu, da’s Antwerps voor een steekkarretje....

Moderne groet

De handdruk als vorm van sociale begroeting is eigenlijk heel modern. Hij dateert uit het begin van de negentiende eeuw. Dat steek ik op uit het boek Poses – De betekenis van lichaamstaal in kunst van de onvolprezen Desmond Morris. Vroeger werd de handdruk als te egalitair beschouwd. Het reliëf uit de 9^de eeuw voor Christus waarop Salmanassar III van Assyrië en koning Marduk-zakir-šumi I van Babylon elkaar met een handdruk begroeten drukt dus uit dat zij elkaar destijds als gelijken erkenden.

Uit de kast (CXXVIII): Adriaan Jaeggi

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Sorry dat ik het paard en de hond heb doodgeschoten van Adriaan Jaeggi (Prometheus, Amsterdam, 2002), waaruit ik op bladzijde 29 Charmant opensloeg:

Lang geleden in een land hier ver vandaan
begreep ik dat alle paarden
mensen waren in paardenvorm.
Dat heb ik jarenlang kunnen bewijzen.

De afwijkers

Ook in de naamgeving van dieren in de Germaanse talen zijn de Engelsen dikwijls de uitzondering op de regel. Neem het woord konijn. In het IJslands is dat kanína, in het Deens, Noors en Zweeds kanin en in het Duits kaninchen. Allemaal hetzelfde of verwant. De Engelsen moesten dan weer zo nodig rabbit bedenken.

Verstrooide conservator

Het kleine maar fijne Museum De Reede aan de Ernest Van Dijckkaai 7 in Antwerpen herbergt een bijzonder hoogstaande collectie grafiek. We zagen er onder meer Entre deux trains van Théophile-Alexandre Steinlen. Op het begeleidende bordje staat behalve diens naam en de titel ook nog Date unknown | Etching. Rechtsboven op de ets zelf staat nochtans duidelijk Steinlen 1916. We attendeerden er een van de medewerkers op. Hij zou het doorgeven. Zal in mijn agenda noteren dat we een volgende keer niet moeten vergeten te controleren of de verstrooide conservator de fout inderdaad heeft hersteld.

Passages in de nacht

Voor De Prins van Albanië schreef ik eind jaren tachtig enige nummers samen met Frank Witte. Hij de muziek, ik de tekst. Voor het wereldwijde web is Passages in de nacht nu afgestoft weer fris beluisterbaar:

https://www.youtube.com/watch?v=KpMFPRL8Bas

Populaire schilder

Je staat er van te kijken hoe populair Rubens reeds in zijn eigen tijd was, en hoe wijd verspreid zijn werk al vroeg ook in kerken buiten zijn geboortestad was. Zo zag ik behalve in Antwerpen van Rubens al een Golgotha in de Cathédrale Notre Dame in Tournai (Doornik), een Graflegging in Église Saint-Géry in Cambrai (Kamerijk) – bovenste foto – en een Kruisafneming in de Cathédrale Notre-Dame in Saint-Omer (Sint-Omaars, hierboven).

Wat een rijkdom

Je staat er niet iedere dag bij stil, maar wat een rijkdom is het toch om in een stad te wonen waar je zomaar kerken binnen kunt stappen om een schilderij van Rubens te bekijken. Dat kan in Antwerpen in de Sint-Antoniuskerk, de Sint-Pauluskerk, de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal en natuurlijk de Sint-Jacobskerk. In die laatste kun je ook het graf van Rubens vinden. Sinds enige tijd is de Sint-Jacobskerk, na jarenlange onderhoudswerken, weer open voor het publiek. Gelukkig maar.

Umlautrijk

Volgens mij is, hoe lang ik er ook over peins, Serdar Gözübüyük de enige voetbalscheidsrechter op het hoogste niveau in wiens naam niet minder dan vier keer de umlaut voorkomt. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Opgewekt gezelschap

Welk een opgewekt gezelschap vond mijn vriend Ron Scherpenisse toch voor zijn onvolprezen blog Cabinet Collectif. Je vraagt je af wat de klasfotograaf van dienst destijds heeft gedaan om zonder uitzondering werkelijk iédereen monter in de lens te laten blikken….

http://cabinetcollectif.blogspot.be/

Bijna aaibaar (54)

 

Recorddrummer

Clem Cattini was lid van The Tornados (Hij is de man rechts op de foto) toen die met Telstar een enorme hit scoorden, ook in Engeland een nummer 1. Later werd hij studiodrummer. Niet Ringo, maar Clem Cattini heeft als drummer op de meeste (Britse) nummer 1-hits gespeeld. Hij is te horen op niet minder dan 42 (= twéé-en-veer-tig!) nummers die in het Verenigd Koninkrijk de eerste plaats in de hitparade haalden. Daaronder klassiekers als The Sun Ain’t Gonna Shine Anymore van The Walker Brothers, You Don’t Have To Say You Love Me van Dusty Springfield, Out Of Time van Chris Farlowe, Release Me van Engelbert Humperdinck, Everlasting Love van The Love Affair, Something In The Air van Thunderclap Newman, Hot Love van T. Rex, Chirpy Chirpy Cheep Cheep van Middle Of The Road, When Will I See You Again? van The Three Degrees en So You Win Again van Hot Chocolate. Overigens drumde hij ook op onvergetelijke nummers die geen nummer 1 werden als Hi Ho Silver Lining van Jeff Beck en Hurdy Gurdy Man van Donovan.  Wie benieuwd is naar de andere 32 nummer 1-hits waarop Clem Cattini’s slagwerk is te horen raadplege:

https://www.coda-uk.co.uk/clem_cattini.htm

Bijzonder anagram

Ik deed een aardige ontdekking: In het Engelse He is revered en het Nederlandse Hij wordt vereerd zijn de onderstreepte woorden - zij het in een andere taal - een anagram van elkaar. Er zijn natuurlijk wel méér anagrammen maar revered en vereerd betékenen ook nog eens hetzelfde!

Geheel terzijde

Wie kent het nummer waarmee Abba in 1974 het Eurovisie Songfestival won niet? Waterloo is een klassieker. Toch is er iéts fout aan. De tekst begint met My, my, at Waterloo, Napoleon did surrender. En dát klopt niet. Napoleon verloor weliswaar de Slag bij Waterloo, maar capituleerde pas een maand later, in Rochefort. Maar dit geheel terzijde natuurlijk.

Onderweg met de tram: Grakallbane Trondheim

In het verre Trondheim in Noorwegen kun je van het centrum van die stad op en neer naar de wintersportgebieden met de Gråkallbane:

https://www.youtube.com/watch?v=WWcVfAdXRFk

Momentopname

De nabije cultuurdragers zijn hier in de Bourlastraat hic et nunc Aardelingen van Eddy Verloes, Geert Jan Beeckman en Jef Neve, Un long dimanche de fiançailles van Jean-Pierre Jeunet, Leegstand van Jan Vanriet en een verzamelbox met kamer- en pianomuziek van Francis Poulenc.

Rare verhoudingen

Wat een rare verhoudingen krijg je soms wanneer je bepaalde feiten eens naast elkaar legt. Neem de Benelux. Op dat kleine stukje West-Europa wonen samen een kleine 30 miljoen inwoners. Is het dan eigenlijk niet verbazend dat er in Australië, een gans continent toch, slechts zo’n 25 miljoen wonen? Of neem Kazachstan, een kanjer van een land. Dat heeft nochtans slechts 19 miljoen inwoners. Chili? 19,5 miljoen. Mongolië? Amper 3,3 miljoen….

Mooi en voedzaam

Wat zijn dat toch eigenlijk een mooie dingen hè, walnoten? De natuur produceert zo veel schoonheid. Daar wordt te weinig stil bij gestaan. Fijne bijkomstigheid is dat de Juglans regia ook nog eens een bijzonder smakelijke en voedzame steenvrucht is….

Op Versindaba

In Stellenbosch in het verre Zuid-Afrika verschenen vier nieuwe gedichten van me op het onvolprezen literaire magazine Versindaba:

https://versindaba.co.za/2023/01/17/bert-bevers-landschapje/

https://versindaba.co.za/2023/01/17/80709/

https://versindaba.co.za/2023/01/18/bert-bevers-zorgvuldig/

https://versindaba.co.za/2023/01/18/bert-bevers-moord-en-brand/

Energieverspilling

Als jongetje al zat ik het liefst met lectuur, papier en pen of potlood ergens rustig in een hoekje. Leeftijdgenootjes die holden en sprongen alsof ze als kalveren voor het eerst vrij in de wei werden gelaten bekeek ik met lichte bevreemding. Ik vond dat altijd energieverspilling. Naar de lessen gymnastiek keek ik dan ook nooit gretig uit….

Onverwachte gelijkenis

Het zoogdier met vingerafdrukken die het meest lijken op die van dat andere zoogdier de mens is niet zoals je zou verwachten een aapachtige maar de….koala.

Yughort

Hé, yughort. Dié had ik nog niet. Door mijn collectie boodschappenlijstjes was me reeds lang duidelijk dat yoghurt een van de woorden is die het vaakst fout kan worden geschreven. Persoonlijk vind ik het nu niet bepaald een moeilijk woord maar voor de goegemeente is het dat overduidelijk wel. Door mijn Geef ons heden…. heen trof ik al jogert, yaour (weliswaar een fout in het Frans vermits zonder t, maar toch een fout), jogert, jogourt, joggert, youghourt, joggurt, yoggert, yoggurt, joghert, youghurt, joghurt en yohurt. En nu dus voor het eerst yughort! Overigens vraag ik me af of witte yughort niet ook nog eens een pleonasme is. https://geefonsheden2.blogspot.com/

Verkeerd verstaan

Zet die Cadillac recht? Hoezo? Raise that Cadillac verstond ik de eerste keer dat ik het nummer (in 1991, van het album Night Ride Home) hoorde. Denk daaraan nu die wonderschone Joni Mitchell op de radio passeert met Ray’s Dad’s Cadillac. Nu weet ik beter. Héérlijk nummer overigens, een echte oorwurm….

Een pluim van Renaat Ramon

Renaat Ramon wijdt lovende woorden aan mijn gedicht Voor de luchtaanval (uit de bundel Eigen terrein – Gedichten 1998-1013) in het Gentse tijdschrift De Geus:

https://www.bertbevers.com/bestanden/De-Geus_BB_ramon.PDF

De tweede

Over  Samoa gesproken, dat is een parlementaire democratie op basis van hoofdmanschap. Ik vermeld dat alleen maar even om de naam van het staatshoofd, al net zo exotisch als zijn eilandenstaatje, te kunnen vermelden. Die luidt Tuimalealiifano Va’aletoa Sualauvi II. Dat betekent dat er al eerder een Tuimalealiifano Va’aletoa Sualauvi was.

Honden verboden

Vermoedelijk de enige plaats ter wereld met een dergelijke wet: op het eilandje Manono in Samoa zijn, om milieuredenen, honden verboden. Paarden zijn er overigens evenmin toegelaten.

RIP Jeff Beck (1944-2023)

Ik schrok toen ik daarstraks het overlijden van Jeff Beck vernam. Als eerbetoon een herhaling van een Gemengd Bericht van zeven jaar geleden. Wat een invloedrijke vernieuwer was hij toch. Requiescat in pace.

https://meergemengdeberichten.blogspot.com/2016/11/superjeff.html

Oeps....

Ik vraag me af of de ‘muziekkenners’ die voor het Eurovisie Songfestival in 1974 in de jury van het Verenigd Koninkrijk zaten Waterloo van Abba meefluiten, -neuriën of -zingen wanneer ze het op de radio langs horen komen. Waterloo kreeg destijds van die jury namelijk 0 (lees: núl) punten! Overigens kreeg Abba er toen even weinig van de Belgische, Griekse, Italiaanse en Monegaskische jury’s. Oeps…. Hoe een supergroep in wording niet te herkennen….

Mannelijke verbazing

Tot mijn niet geringe verbazing blijken zowel de woorden beha als bustehouder in de Van Dale van het mannelijk geslacht te zijn….

Niet van de buffel

Toen ik iets op wilde zoeken over Buffalo Springfield kwam ik bij Buffalo terecht. Waarbij ik gelijk een aardig weetje opstak over deze stad in de staat New York: in tegenstelling tot wat je zou denken komt de naam niet van de buffel (buffalo in het Engels) maar is hij een verbastering van het Franse Beau Fleuve (mooie rivier) dat via BoFlo uiteindelijk Buffalo werd.

Een gemeenschappelijke factor

In 2020 waren er drie landen (voor zover ik na heb kunnen gaan) op de wereld met een joodse regeringsleider: Israël (Benjamin Netanyahu), Oekraïne (Volodymyr Zelensky) en België (Sophie Wilmès).

Met de teletijdmachine op pad

Wanneer professor Barabas mij zou vragen waar ik middels zijn teletijdmachine eens een kijkje zou willen gaan nemen dan deed ik zulks graag in het begin van de vorige eeuw in Duitsland. In München bij voorkeur. Zo even voor en even na de Groote Oorlog, en tijdens de Weimarer Republik. 

Leuke woorden

Aprel, boever, collant, dauwpunt, fibbetje, grombaard, heizijdebij, kevie, likbeen, makko, nimmerzat, oligoklaas, palster, rampel, sester, tjabee, verdek, waankant.

Snel verdwenen

Onlangs bedacht ik me bij het zien van een faxapparaat hoe bijzonder het eigenlijk is om een dergelijke uitvinding op te zien komen en na een paar jaar weer volledig in onbruik te zien geraken. De ontwikkeling van het internet kostte meer moderne gebruiksvoorwerpen de kop: wie gebruikt er nu nog floppy disks?