Opgeluchte talen

Er is weer wat hoop voor de kleinere talen in Frankrijk. Hoewel Parijs altijd rigide vasthield aan een strak beleid dat in Frankrijk alleen het Frans als officiële taal toestond, is er op 8 april door het Franse parlement een wet aangenomen waardoor de regionale talen in Frankrijk erkend worden en het gebruik ervan bevorderd: Proposition de loi relative à la protection patrimonale des langues régionales et à leur promotion. De Franse overheid noemt voortaan niet enkel bijvoorbeeld Baskisch, Bretoens en Catalaans, maar tevens alle dialectgroepen binnen het Franse territorium ‘talen’ (langues).

Daarmee geniet ook het Frans-Vlaams eindelijk bescherming. Dat Nederlandse dialect wordt gesproken in het Département Nord-Pas-de-Calais, maar is nooit beïnvloed geweest door de Nederlandse standaardtaal. Frans-Vlaanderen werd immers al in 1713 definitief bij Frankrijk aangehecht. Het Frans-Vlaams is daardoor een uitermate archaïsche Nederlandse orale overlevering gebleven. Vooral heel oude inboorlingen spreken het nog, maar er worden tegenwoordig toch ook cursussen in gegeven. In het gehucht Ghyvelde gebruikten mijn kameraad Albert Hagenaars en ik de lunch Au Damier, waar ze ons best verstonden. Er tegenover is het kerkhof. Toen we dat verkenden vielen ons er de vele uitgesproken Vlaamse familienamen op de zerken  op.

Vers op Versindaba

Op het onvolprezen Zuid-Afrikaanse literair magazine Versindaba worden vanaf heden gedurende vier dagen verse gedichten uit mijn verzameling in statu nascendi Bedekte termen voorgepubliceerd. Het betreft 8 millimeter, Behoud, Verbanden en Worsteling met voorstelling:

https://versindaba.co.za/2021/04/14/bert-bevers-8-millimeter/

https://versindaba.co.za/2021/04/15/bert-bevers-behoud/

https://versindaba.co.za/2021/04/16/bert-bevers-verbanden/

https://versindaba.co.za/2021/04/17/bert-bevers-worsteling-met-voorstelling/

Onderweg met de tram: Lijn 1 in Wenen

In de Oostenrijkse hoofdstad onderhoudt Lijn 1 de verbinding tussen de Windtenstraße en de Prater Hauptallee:

https://www.youtube.com/watch?v=grJQGROjfAM

Naamsveranderingen

Dat de stripversie van Sjef van Oekel ook in Duitsland en Frankrijk bekendheid heeft verworven wist ik, maar ik dacht dat zulks was gebeurd onder de namen Leo, der Terrorist en Léon La Terreur. Dat klopt ook wel, maar aanvánkelijke heette hij er Julius Patzenhofer en Léon Van Oukel. Waarvan akte.

 

Smaakvol

Overigens waren de jaren dertig vestimentair al evenzo smaakvol want men kleedde zich, dat ben ik helemaal met Geertje eens, in die jaren ook bijzonder galant.

Mooie wagens

Nog steeds heb ik geen rijbewijs en ik ben ook niet van zins er ooit een te gaan halen, maar in een ander tijdsgewricht zou ik het overwogen hebben. Wat een beeldschone wagens waren er toch in de dertiger jaren. Dáárin zou ik mezelf wel achter het stuur hebben zien zitten. Zo fraai worden automobielen toch niet meer vormgegeven?

Waar ligt de grens?

De bonus pater familias, de goede huisvader, moet wat linkse scherpslijpers betreft sneuvelen als juridisch principe. Omdat het mannelijk is. En dat kan natuurlijk niet langer in het Avondland in het jaar des Heren (oeioei) 2021. Waar ligt de grens? Moet vaderland mannelijke ouderland worden, moedertaal vrouwelijke oudertaal? En is de Goedheiligman straks een Goedheiligpersoon? En hoe moet die zijn gelovigen dan nog begroeten? Wordt ‘Dag jongens en  meisjes’ dadelijk ‘Dag mensjes met en zonder piemeltje’? Of is dat ook weer te veel vanuit het mannelijk standpunt geformuleerd?

500 jaar geleden

Vandaag exact 500 jaar geleden, het was op die 10^de april een woensdag, bezocht de grote Albrecht Dürer – die daarvoor Antwerpen reeds aandeed – het Lam Gods in Gent. Frans De Noter vereeuwigde later dat bezoek. Zijn schilderij wordt bewaard in het Rijksmuseum Twenthe in Enschede.

https://www.kerknet.be/bisdom-gent/persbericht/500-jaar-geleden-groot-bezoek-voor-het-lam-gods

Eigenwijs volk

Wat heb je toch een eigenwijs volk. Dat blijkt weer op de boeiende website Mapologies. Op ons continent en aangrenzende gebieden noemt vrijwel iedereen Italië Italië of Italia. Polen en Hongaren hebben daar echter geen zin in. Die noemen ‘de laars’ respectievelijk Włochy en Olaszország. Of wat te denken van de Albanezen? Quasi de ganse wereld noemt hun land Albanië of Albania, maar zelf houden ze vol dat ze wonen in Shqiptarë….

https://mapologies.wordpress.com/2020/11/12/national-names/

Leuke woorden

Abalone, blets, draaghemel, euter, hommergat, jadder, kantelaaf, ladde, marteel, neepjeskap, ommendom, rebab, zwing.

Sosis

Al jaren eet ik principieel geen varkensvlees, hetgeen me aanvankelijk moeite kostte vermits ik dol ben op worstjes. Gelukkig kunnen ook onze Turkse vrienden niet zonder en die hebben geen varkens nodig om sosis (herken: saucijs) te maken. Ze vervaardigen die van hindi en tavuk, van kip en kalkoen dus. Dat doen ze erg goed.

Lentesneeuw

 

Snelle bibliotheek

Soms duiken er interessante plannen op waarvan op zeker moment niemand meer weet wat er van geworden is. Maar soms gaan dingen echt goed vooruit. Dat bedenk ik me nu ik de gids voor de Antwerpse Open Monumentendag van 2001 voor me heb. Een van de monumenten die we toen konden bezoeken was het Permekegebouw aan het De Coninckplein, destijds nog een oude leegstaande garage. De gids meldt: ‘Momenteel worden de mogelijkheden onderzocht om een ‘totaal nieuw bibliotheekconcept’ in het gebouw onder te brengen’. Weinigen vermoedden toen dat het vier jaar later al gerealiseerd zou zijn. Ondertussen is het dus al zestien jaar geleden dat de bieb verhuisde van de Lange Nieuwstraat naar de huidige locatie.

Oorlogsmode

Van de Fransen heb ik nooit een hoge pet op gehad. Eigenlijk al sedert Napoleon is het een soort operetteland. Met operettekoningen, operettegeneraals en zelfs (cf. die François Hollande) operettepresidenten. Op 3 september 1939 verklaarde Frankrijk samen met het Verenigd Koninkrijk Duitsland de oorlog. Maar in plaats van onverdroten Polen te hulp te snellen versterkten de Fransen de grens met het Derde Rijk. Acht maanden lang was de oorlog dan wel verklaard, maar werd er niet gevochten. Tijdens la drôle de guerre waren de couturiers gewoon in de weer. Voor hun wintercollectie 1939/1940 waren die wel oorlogszuchtig: kijk maar eens naar de hoedjes met tanks, gevechtsvliegtuigen en slagschepen die ze ontwierpen….

Zalig Pasen

 

In bloei

Bij ons om de hoek staat in de Kruidtuin weer de tulpenboom, de magnolia, in volle bloei. Ieder jaar een genot om te aanschouwen….

Bijna aaibaar (28)

 

Uit de kast (CVII): Gert de Jager

Toen ik voor deze rubriek weer voor de collectie dichtbundels ging staan om er met afgewende blik willekeurig een exemplaar uit te pikken, viel mijn hand op Het grote roeren van Gert de Jager  (Gaia Chapbooks, Brantgum, 2020), waaruit ik met de ogen toe bladzijde 43 opsloeg, met daarop De bomen:

Het gaat door de bomen heen:
het licht dat door de bomen gaat,
zoals het langs jou gaat,
als je er langs gaat,
eenzame heidevelden en verheven heuvelen:
je gaat naast me,
als een flits waar ik niet zonder kan,
als in ‘grote woorden’.

Pseudo-Italiaans

Geinig, vraag aan tien mensen uit welke taal het woordje picobello afkomstig is en ik sluit niet uit dat ze alle tien Italiaans zullen zeggen. Het is echter namaak-Italiaans. Het is vermoedelijk een ‘vertaling’ geweest van piekpijn en piekfein, want behalve in het Nederlands bestaat picobello ook in het Duits. Italianen echter kennen het dus niét.

Krasse dame

Eens gekeken of er van de bekende medewerkers aan On the waterfront nog iemand in leven is. Lee J. Cobb (1911-1976) werd 64, Rod Steiger (1925-2002) klokte af op 77, Marlon Brando (1924-2004) rondde de kaap van 80, regisseur Elia Kazan (1909-2003) werd 94 en Karl Malden (1912-2009) zelfs 97. Maar Eva Marie Saint doet het nog! Deo volente wordt zij op 4 juli aanstaande 97.

Cinema Trivia: Titelvertalingen II

Voor On the waterfront heeft men destijds in andere taalgebieden ook stevige titels bedacht. In het Duits, Frans, Italiaans en Spaans werd de film aangeprezen met respectievelijk Die Faust im Nacken, Sur les quais, Fronte del porto en La ley del silencio.

 

Havenbeeld

Kwam deze opname weer eens tegen van mezelf bij mijn gedicht Havenbeeld, dat deel uitmaakte van een poëzieroute door de stad. Het stond op de Hanzestedenplaats, in de schaduw van het Museum aan de Stroom (MAS).

Machtig prachtig

Een machtig prachtig initiatief van de Vogelbescherming blijft Beleef de lente, de website met webcams waardoor je diverse vogels van nabij kunt volgen in het broedseizoen. Voortaan is ook het nest van de zeearend online. Wat een impressionante vogel toch. Maar je kunt ook de oehoe bestuderen, of de slechtvalk….:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente

 

Momentopname

De boeken, film en muziek die ik momenteel voor de pak heb: 1924 Atlas of the World and Gazetteer, The Fall Of The Roman Empire van Anthony Mann, Sanguines van Frans August Brocatus en Low van David Bowie.

Opvallende verschillen

Deksels, wat een grote verschillen zitten er in de leeftijden waarop in Europa kinderen het huis verlaten. Ik dacht altijd dat Italianen het langst in Hotel Mama bleven hangen: ze gaan gemiddeld met 30,1 jaar de deur uit. Maar er zijn vijf Europese landen die Italië op dit vlak nog vooraf gaan, respectievelijk Slovakije (30,9), Servië (31,1), Kroatië en Montenegro (31,8) en koploper Macedonië (33,1). In onze contreien ligt de gemiddelde vertrekleeftijd een pak lager: 20,1 in Luxemburg, 23,6 in Frankrijk, 23,7 in Duitsland en Nederland en 25,2 in België. Het rapst zeggen ze pa en ma vaarwel in Zweden. Daar vertrekt het kroost op gemiddeld 17,8 jaar.

Cinema Trivia: Held

Over acteur Rod Cameron (1910-1983) zei regisseur William Witney in 1960 dat hij nog nooit zo’n dappere man had gezien. De aanleiding? Cameron scheidde in dat jaar van Angela Alvers-Lico om vrijwel onmiddellijk te hertrouwen met dier…. moeder! Dat was Dorothy Eveleigh (1907-2001). De drie staan samen op bijgaande foto.

Pauzetekens

Ik bestudeer in een oude editie (1936) van Der Große Brockhaus het lemma over de Rundfunk en het overzicht van de Reichsdeutsche Pauzenzeichen (15. Sept. 1935). Wat zou ik vroeger een moeite hebben moeten doen om die te hóren te krijgen. Bibliotheek in, bibliotheek uit. Archief en museum in en uit. O, wat ben ik toch blij met het wereldwijde web. Want zou ergens iemand de pauzetekens van de toenmalige Deutschlandsender (Üb immer Treu und Redlichkeit) of de Reichssender Frankfurt (Zum Rhein, zum Rhein, zum deutschen Rhein) al online hebben gezet? Jawel hoor:

https://www.youtube.com/watch?v=RtxL2NbgCzI

Minderheid

Bij het bladeren door de wielergids viel me Natnael Berhane (Cofidis – op de foto) op vanwege zijn huidskleur. In bijvoorbeeld atletiek, boksen en voetbal zijn negers mannen van kleur alom present maar in de hoogste divisie van het wielrennen zijn er amper. Behalve Berhane heb je nog Nic Diamini (Qhubeka Assos), Tsgabu Grmay (Bikeexchange) en Merhawi Kudus (Astana). Weinig, dus.

Mannen met baarden

Bladerend door de wielergids voor dit seizoen viel me de foto van Julien El Fares (EF) op. Die heeft een baard. Niet zo’n pubersikje als dat van Julian Alaphilippe. Ook niet zo’n getrimd George Michaelbaardje (standje 1 op de tondeuse) maar een échte baard. Eens gaan kijken of er meer mannen met baarden in het Worldteamspeloton zitten. Thomas de Gendt is een twijfelgeval maar Simon Geschke (Cofidis – op de foto nog bij CCC), Marco Haller (Bahrain), Alex Howes (EF), Quinn Simmons (Trek) en Rick (goh, wat lijkt hij toch op zijn vader) Zabel hebben ook een mooie. Geertje vindt het vreemd, en ik ben het met haar eens, dat ze wél hun benen scheren....

Kranige stad

Antwerpen is veel. Antwerpen is de stad van Rubens en Panamarenko, van Anna Bijns en Paul van Ostaijen, van Peter Benoit en Stef Kamil Carlens, van Julien Schoenaerts en Matthias Schoenaerts. Antwerpen is de grootste stad van het land. En Antwerpen is natuurlijk een kranige stad!

Cinema Navelpluis: Full Moon, Hot Sun

 

Ontroerend fijn

Kijk toch eens met welk een ontroerend fijne bloemetjes de skimmia (Let wel: bedektzadig en tweezaadlobbig!) eigenlijk is uitgerust. Wunderbar!

Verboden in de bus

Benjamin Rich is voor zijn aanbevelenswaardige reisvlog Bald and Bankrupt op reis in Oekraine, in de buurt van de roerige regio rond Donetsk. En daar wordt duidelijk gemaakt wat je allemaal niet mee mag nemen in de bus: een pistool, een schaar, zo’n negentiende eeuwse bom (zeker niet met brandende lont) en een mes. Zelfs een bijl is niet toegestaan.

Het nut van rond

Hebt u zich ooit afgevraagd waarom patrijspoorten rond zijn? Als patrijspoorten hoeken hadden, zou er door de voortdurend op-en-neergaande beweging van het schip te veel druk worden uitgeoefend op de hoekpunten, waardoor de scheepswand zou kunnen scheuren. Bij ronde raampjes wordt de druk gelijkmatig verdeeld. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Wat een treurigheid

Wanneer je denkt dat de culturele verloedering zo’n beetje haar dieptepunt heeft bereikt volgt er nóg een neerwaartse beweging: het is nauwelijks te geloven maar (lees er de Mainzer Beobachter maar op na) in Frankrijk beginnen musea het gebruik van Romeinse cijfers af te schaffen omdat….mensen ze niet meer kunnen lezen!

https://mainzerbeobachter.com/2021/03/17/romeinse-cijfers/

Samen vrolijk

Het kan niet dat deze klas collectief alleen maar zo vrolijk is omdat de fotograaf van dienst “Lach eens naar het vogeltje!” heeft gezegd. Wij hebben er voor immer het raden naar, maar de vrouwen die toen die meisjes waren herinneren zich misschien nog wel wat er achter, bij of wellicht aan die fotograaf zo lachwekkend was….

Zetfout

Tot het collectief geheugen behoort natuurlijk de achterkant van de albums met avonturen van Kuifje. Nu heb ik die albums al zo lang, en pas nú valt me op dat ik een druk met zetfout heb van De zaak Zonnebloem: op de achterzijde daarvan heet Kuifje in Tibet abusievelijk Kuifje en Tibet….

Onderweg met de tram: Lijn 16 in Poznan

In Poznań onderhoudt Lijn 16 de verbinding tussen Franowo en Os Sobieskiego:

https://www.youtube.com/watch?v=ilCjdoz-3OM

Dichterstraten

Een aantal van mijn lievelingsdichters heeft al op meerdere plaatsen straten naar zich vernoemd gekregen: zo heb je een Luceberthof in Heemskerk, een Lucebertlaan in Amstelveen en Lucebertstraten in Almere, Leiden, Nijmegen en Spijkenissse. Paul van Ostaijen kreeg lanen en straten in Amstelveen, Antwerpen, Berkel en Rodenrijs, Den Haag, Hove, Lint, Rotterdam, Wageningen, Wevelgem, Zele en Zemst en er is een Hugo Claushof in Leiden, een Hugo Clauslaan in De Haan en er zijn Hugo Clausstraten in Machelen, Nijmegen en Voorschoten. Harry Mulisch zal jaloers zijn in de door hem ontdekte hemel vermits hij het moet stellen met vernoemingen in Haarlem, Leiderdorp en Voorschoten.