Uit de kast (LXV): Rainer Maria Rilke

Deze keer pakte ik, terwijl ik met gesloten ogen voor de bundelkast stond, Ausgewählte Gedichte van Rainer Maria Rilke (Insel-Bücherei, Leipzig, s.a.) van een plank. Daaruit bladerde ik met nog steeds de ogen toe bladzijde 22 tevoorschijn, met daarop Der Panther. O, dat vind ik een van de beste gedichten aller tijden:

Sein Blick ist vom Vorübergehen der Stäbe

so müd geworden, daß er nichts mehr hält.

Ihm ist, als ob es tausend Stäbe gäbe

und hinter tausend Stäben keine Welt.

Der weiche Gang geschmeidig starker Schritte,

der sich im allerkleinsten Kreise dreht,

ist wie ein Tanz von Kraft um eine Mitte,

in der betäubt ein großer Wille steht.

Nur manchmal schiebt der Vorhang der Pupille

sich lautlos auf -. Dann geht ein Bild hinein,

geht durch der Glieder angespannte Stille –

und hört im Herzen auf zu sein.

Ouderwetsche voornamen

Toen ik sinds lang weer eens aan Zuster Chrysostima dacht vroeg ik me af of er nog steeds vrouwen zouden zijn met die naam. Het eerbiedwaardige Meertens Instituut heeft een Nederlandse Voornamenbank. Die leerde dat er (de bank werd het laatst geactualiseerd in 2014) minder dan 5 vrouwen zijn met de voornaam Chrysostima. Goed voor 0.0001%. Natuurlijk ook even naar onze voornamen gezocht. Er zijn 20.782 vrouwen die Geertje als voornaam hebben, 0.28%. En er zijn 3.611 mannen die Bert heten, goed voor 0.0491%. Onze voornamen, dat laten deze statistieken duidelijk zien, worden wel zichtbaar minder populair….

http://www.meertens.knaw.nl/nvb/

Plataanstraat revisited

Het huis waar ik met pa, ma, broertje en zusje woonde van 1957 tot 1968 is gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Ik ging er een kijkje nemen. Vreemd hoe moeilijk het was me te oriënteren in een omgeving die ooit zo vertrouwd was. Toen ik achterlangs ging herkende ik plotsklaps wel onze oude kleuterschool (foto hieronder) waaraan amper iets veranderde. Daar kwam ik in 1958 terecht in het klasje van Zuster Chrysostima. Ik had lang niet aan haar gedacht. Toen ik naar het station liep passeerde aan de overkant een oudere man met een hondje, in wie ik (hij zag me niet) ineens het buurjongetje herkende dat zestig jaar geleden op zo’n beetje dezelfde plaats woonde als waar hij nu als volwassene binnenstapte. Of het iets betekende weet ik niet maar toen ik op de trein naar huis zat te wachten zag ik boven de Plataanstraat ineens een regenboog.

Heen en terug

Weer eens bezoek gehad van Hans Mellendijk. We amuseerden ons onder meer met een tochtje op de Waterbus, naar Hemiksem heen en terug. Dat vervoermiddel slaat zo goed aan dat, zo las ik zojuist in de krant, er een Waterbus bij komt en de dienstregeling wordt uitgebreid.

https://smelsslems.blogspot.be/2017/11/ondertussen-in-antwerpen.html

Internationale productie

Meestal volstaat één afkorting achter de titel van de film om duidelijk te maken waar die vandaan komt, een enkele keer (VS / GB of B / Fr) twee. Bladerend door de televisiegids voor vandaag kom ik bijvoorbeeld Dracula (VS 1979), Dolfje Weerwolfje (Nl 2011), How to Lose Friends and Alienate People (GB 2008) en Le comte de Monte-Christo (Fr 1954) tegen. Mijn aandacht werd vooral getrokken door de internationale productie Cemetory of Splendor. Regisseur Apichatpong Weerasethakul heeft heel wat af moeten reizen om het geld voor deze rolprent bijeen te krijgen want de gids vermeldt achter de originele titel Rak ti Khon Kaen (Thailand / GB / D / Fr / Maleisië / Zuid-Korea / Mex / VS / Noorwegen 2015)….

De oudsten

Dat van Valkenburg is het oudste nog bestaande stationsgebouw van Nederland. Het dateert uit 1853. Het oudste nog bestaande stationsgebouw van België is dat van Tienen, uit 1840. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Mooie lettertypes (66)

Niet meer zeldzaam

Het gaat goed met de zwaan. Knobbelzwanen, door Midas Dekkers ooit ‘grote wondervogels’ genoemd, broedden tot de Tweede Wereldoorlog in onze contreien alleen in gevangenschap. Sedertdien hebben ze zich volop in het vrije veld en in parken genesteld. Wanneer ik zin heb om zwanen te zien hoef ik maar even over te steken en het Stadspark in te kuieren.

Eerbetoon

De naam van het Brusselse metrostation Anneessens zou worden gewijzigd in Toots Thielemans. Dat was althans het plan van Brussels minister (lees: schepen) van Mobiliteit Pascal Smet. Toen deze sneue socialist Vlaams Minister van Onderwijs was probeerde hij unverfroren het onderwijs hier naar het onzalige Nederlandse voorbeeld te hervormen, een poging die de hemel zij dank faliekant mislukte. Er rees protest tegen zijn voornemen om Anneessens aan Thielemans te geven en dus trok Smet het maar weer in. Nu wil hij Toots eren met een nieuw te bouwen metrostation aan het Grondwetplein op het einde van de Stalingradlaan. Als dat er komt is het een mooi eerbetoon aan de betreurde musicus. Hij zou er trots op zijn geweest. Eddy Merckx kan fier zijn in de tegenwoordige tijd: hij leeft nog, maar heeft al járen een naar hem vernoemde metrohalte.

Leuke woorden

Kommel, moesjawara, oppasopa, pregge, riggeling, slurftraining, wuit.

Manuaal voor twijfelaars

Digther brengt mijn drieluik Manuaal voor twijfelaars:

http://digther.blogspot.be/search/label/Manuaal%20voor%20twijfelaars

Minimum komt terug

Een stad is altijd in beweging, en niets is voor eeuwig. Maar soms valt het mee: het gedicht Een minimum van Ramsey Nasr, dat sedert twaalf jaar de kopgevel van De Boogkeers op het Mechelseplein siert, is momenteel aan het verdwijnen. De nieuwe vestiging van de Antwerp Management School krijgt de gevel terug in originele staat, met vensters dus. Maar het goede voornemen is het gedicht straks op de toekomstige nieuwbouw weer een plaats te geven.

Charmant

Ik word altijd helemaal vrolijk als ik hier op de Mechelsesteenweg wolf&wolkje passeer. Wat een charmante naam is dat toch.

Te kort

Oeps, dat was iets te kort door de bocht. Danny Braem attendeert me er op dat er behalve herfst nog meer woorden in het Nederlands zijn waarop niets rijmt: nieuws, ordner, slordig, stolp, turbo, twaalf, vijftig, wereld, wulps, zesde en zilver.

Overeenkomst

Ineens valt me de overeenkomst op tussen herfst (het enige woord in onze taal waarop niets rijmt) en harvest. Even nagezocht: ze gaan allebei, net als het Duitse Herbst natuurlijk, terug op de Germaanse wortel harbista die in het Oudhoogduits herbist, in het Middelhoogduits herbest en in het Middelnederlands hervest werd.

Alex vijftiger

Ik vind het heel erg jammer dat Hergé heeft bepaald dat na zijn dood niemand meer een avontuur van Kuifje mag verzinnen. Bedenk dat nu ik de reeks Alex Senator heb ontdekt, een vervolg (letterlijk, want Alex is hierin een vijftiger) door Valérie Mangin en Thierry Démarez op de Alex-serie van Jacques Martin. Erg sterk. Net als voor de doorstart van de belevenissen van Blake & Mortimer geldt hier dat die beter is dan de laatste albums van de originele tekenaar. Wat zouden er nog een mooie Kuifje-avonturen gemaakt kunnen worden. Want, eerlijk is eerlijk, ook Hergé bevond zich op het laatst in een neergaande spiraal vermits Kuifje en de Picaro’s mijns inziens gewoonweg geen goed album is.

Kraanman

Op elk potje past een dekseltje. We namen eens een kennis, een civiel ingenieur, mee naar het MAS maar het duurde erg lang voor die daar belangstelling voor kreeg. Hij bleek namelijk helemaal verliefd op de oude kranen die in de buurt van het museum staan. Voor ons ogen die als oude brol maar hij kon er zijn ogen niet van af houden en wist bij elke kraan constructeur en productieperiode te vertellen. Hij vond het MAS leuk, maar hij bleef de hele tijd die stalen krachtpatsers in zijn ooghoek houden….

Belijdenis

Aan het onvolprezen Tilburgse e-magazine Fleurs du mal is vanaf heden mijn gedicht Belijdenis toegevoegd: http://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-belijdenis

Dubbel-x

Dat zie je niet dikwijls, een achternaam die begint en eindigt met een x. Zag er een in de parochiekerk van Kelmis: een van de vicarissen die daar ooit werkzaam was heette Xhonneux. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Contouren

Op de Frankrijklei zijn bij de bouwput voor het metrostation Opera dat daar vernieuwd wordt de contouren van de toekomstige stopplaats al duidelijk te zien.

Herfstpracht

Een Lanius schach!

De opwarming van de aarde wordt door bemoedigend weinig weldenkenden ontkend. Ze brengt nadelen met zich mee, maar ook aangename verrassingen. Zo is voor de allereerste keer in België een langstaartklauwier neergestreken. De Lanius schach komt eigenlijk in Zuidoost-Azië voor. Deze week werd een exemplaar geringd in het Zwin.

Spijtig....

Hoewel ik er werkelijk dol op ben beperk ik de laatste tijd toch de consumptie van grijze garnalen maar omdat ze nog steeds bespóttelijk duur zijn. Als ik in de supermarkt ben kijk ik regelmatig of de prijs niet gedaald is, maar helaas: voor tweehonderd gram betaal je vandaag de dag 8,95 euro….

Gelijkenis

Een legendarische hoes blijft die van In The Court Of The Crimson King, het debuutalbum van King Crimson uit 1969. Die werd ontworpen door Barry Godber. Het is ’s mans enige hoesontwerp gebleven want hij stierf in 1970 op amper 24-jarige leeftijd aan een hartaanval. Volgens mij kende Godber het schetsboekblad Groteske hoofden van Leonardo da Vinci, uit 1494. Moest bij onderstaande tekening alleszins aan de eerste King Crimsonplaat denken.

Ruimtelijk inzicht

Kwam de knappe panoramabeelden die Krzysztof Zagajewski maakte van de Sint-Joriskerk hier aan het Mechelseplein weer eens tegen:

http://www.studiovr.pl/spacery_wirtualne/Sint_Joriskerk/

Op Fleurs du mal

Er staat weer poëzie van me op Fleurs du mal:

http://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-gedichten-zonder-titel

Markten

Het eerste weekeinde dat wij hier woonden verbaasde ons de enorme drukte om de hoek, maar daaraan zijn we intussen wel gewend: de ‘vreemdelingenmarkt’ op zaterdag en de vogelenmarkt op zondag trekken steevast talloze mensen.

Breder

Deze maand nog gaat de Londenbrug omlaag om weer verkeer over zich heen te laten. Eigenlijk is weer hier een verkeerd woord vermits het een nieuwe brug is. Doordat er tramsporen op de brug komen, was er nood aan een bredere.

Dertig jaar

Het is maar een díng, ik weet het, maar we namen toch een beetje ‘afscheid’ van de frigo. Die was al ingebouwd toen we hier kwamen wonen, en de building is van 1987. Een Philips, die het dus drie decennia vol heeft gehouden. We moeten nog maar afwachten of de toestellen die ze tegenwoordig bouwen ook zo’n lang leven beschoren is. In elk geval zijn we blij met onze nieuwe ijskast, hier even leeg gefotografeerd want vol zal ze blijven….

Onbekend

Al van kinds af ken ik het woord. Ik wist niet dat het Vlamingen onbekend was. Jan Mulder zei in de nabeschouwing van België-Cyprus het leuk te vinden dat Jan Vertonghen ter gelegenheid van zijn 97ste interland door zijn ploeggenoten werd gejonast. “Gewát?” vroeg presentator Karl Vannieuwkerke. Hij kende het werkwoord jonassen niet. De charmante Imke Courtois evenmin. Geertje de Vlieger wél, maar die keepte dan ook jarenlang in Tilburg voor Willem II. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Mooie lettertypes (65)

In de heuvels

De reeks Gedichten uit een stadje in de heuvels die ik in delen eerder publiceerde bij Digther, Fleurs du mal en Versindaba staat voortaan in haar geheel op deze blog:

http://stadjeindeheuvels.blogspot.be/

Pareltjes

In het MAS stap ik graag de afdeling precolumbiaanse kunst binnen. Wat een pareltjes bewaren ze daar. Kijk eens hoe fraai dit Beeldje van een man is. Het komt uit de Maya-cultuur en werd gevonden op het Mexicaanse eiland Jaina, waar meer van deze levensechte artefacten werden aangetroffen. Het stamt uit de derde eeuw. Ook erg mooi is de Fluit in menselijke vorm (hieronder) uit de Vera Cruzcultuur. Dit aardewerken instrument stamt uit ongeveer 400. Het mondstuk van de fluit bevindt zich aan de achterkant, net als twee van de drie toongaten.

Vervelend

Het is vervelend als je er niet tegen kunt, maar ook vervelend is wanneer je er taalkundig onjuist mee omgaat. Gluten is (getuige de Van Dale) enkelvoud: gluten (o.; g.mv., stofn.) [Lat.(lijm)], mengsel van eiwitten in de graankorrel, waarvan het gehalte de bakwaarde van het meel bepaalt. Mensen die vragen of ergens gluten in zitten moeten dus eigenlijk vragen of ergens gluten in zít. 

Leuke woorden

Anderling, bufteen, elgjeshout, ftaalzuur, inkel, klamodde, smalheer, tingelgal, yoerte, wring, zundgat.

I.M. HFJ

Zijn vrienden missen Henri-Floris Jespers pink poet, die op zondag 9 april jongstleden de laatste adem uitblies. Hij zou vandaag 73 zijn geworden.

Smakelijk

Zelfs zij die niet van het bolgewas Allium sativum houden zullen toegeven dat zo’n hoeveelheid knoflookstrengen smakelijk oogt.

Stilleven met lampionplantjes

Boven de grond

Toen in het vorige decennium de Bourlastraat werd ondertunneld kwamen er bij de werkzaamheden delen van de oude Spaanse omwalling vrij (nu te zien in de parkeergarage voor de Nationale Bank). Nu er gewerkt wordt aan de Noorderlijn komen er ook noordelijker stukken van de vroegere verdedigingswerken boven de grond. De oude Kipdorpbrug is nog redelijk ‘herkenbaar’. Ze zal worden geïntegreerd in de nieuwe parking Operaplein.

Vooruitgang?

Lelijker kan hij niet worden, dus mogen we vooruitgang verwachten? De Antwerp Tower, in 1974 naast de Opera opgetrokken, gaat in elk geval die afgrijselijke oranjekleurige ramen verliezen. Die worden momenteel al verwijderd. Het gebouw aan de De Keyserlei wordt gestript en ongevormd tot een moderne woontoren. Naar verwachting is die eind volgend jaar gereed.

Uit de kast (LXIV): Patrick Conrad

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer Mercantile marine engineering van Patrick Conrad (Uitgeverij De Galge, Brugge-Antwerpen, 1967), waaruit ik bladzijde 119 opende, met daarop Nickelodeon IV:

Knaagt de kou met korte klauwen

een ganse nacht aan hand en kaak

ik zwijg en dan en kerm en klaag

in haar nevelbed, onze vlas-

akker.

(Want het is een paus, een pauw, een parel

die langs de velden vloekt en tiert, niet

ik.)

Rheinische Republik

Wist u dat er even een Rheinische Republik geweest is? Die bestond, tijdens de bezetting van het Ruhrgebied door Belgische en Franse troepen, van oktober 1923 tot november 1924. President was Joseph Friedrich Matthes (foto). De hoofdstad was Aken. Tot zover dit Gemengd Bericht.