Grotesken: Klein maar fijn

In het Museum Plantin-Moretus is de tentoonstelling Grotesken ingericht. Een kleine maar fijne expositie die de loep houdt boven talloze grillige wezens die de kunst door de eeuwen – niet in het minst door de invloed van Bosch en Bruegel – heen baarde. Toegepaste kunst zoals van Paul Vredeman de Vries maar ook grafiek van zulke uiteenlopende grootheden als de Meester van de Paardenhoofden (Ornament met een putto, een sater en groteske figuren uit 1500), Harmen Jansz. Muller (Cartouche met zeewezen uit 1564) en James Ensor (onder meer De eigenaardige insecten uit 1888). Er zijn echter ook werken van nog actieve kunstenaars te zien zoals Carll Cneut, Fred Bervoets en het jonge, pas 22-jarige, talent Adriaan Marin, onlangs nog winnaar van de Prijs Frans Dille 2018-2019. Zijn ets Een zonderlinge herfst (2017) maakt indruk en doet een mooi oeuvre vermoeden.

https://www.museumplantinmoretus.be/nl/grotesken

Kruisweg

Ter gelegenheid van de Goede Week de sterke column Kruisweg die JACE van de Ven voor Brabant Cultureel wijdde aan de gelijknamige cyclus van Albert Servaes:

https://www.brabantcultureel.nl/2019/04/13/column-kruisweg/

Hallucinante beelden

In Parijs brandt de Notre Dame. Hallucinante beelden. Zoveel erfgoed dat in vuur opgaat. Bergenaren van mijn leeftijd kijken nog nét iets anders naar de brand omdat ze traumatische herinneringen hebben aan de ochtend van 10 april 1972, toen de Gertrudiskerk in Bergen op Zoom – waarvan de restauratie bijna klaar was – vlam vatte….

Twee gedichten over Pina Bausch

In Brabant Cultureel twee gedichten over wijlen Pina Bausch: dans vir jou teregstelling van Carina van der Walt en Wuppertaler vademecum van uw dienaar:

https://www.brabantcultureel.nl/2019/04/14/twee-dichters-over-pina-bausch%EF%BB%BF/

Vijf jaar geleden

Even gekeken wat ik vandaag exact vijf jaar geleden postte, en vastgesteld dat de Brabantse Pijl ook nu weer op komst is….:

http://meergemengdeberichten.blogspot.com/2014/04/rotbocht.html

Momentopname

De nabije cultuurdragers hic et nunc: Frank Witte: Works for banjo door Black Business featuring Arno Hagenaars, De rafelranden van Europa door Ivo van de Wijdeven, Lamentazioni per la Settimana Santa door het Concerto Soave onder leiding van Jean-Marc Aymes en De verdeelde aarde door Hans Dijkhuis.

Mooie lettertypes (96)

Meanwhile in Varsseveld

Mijn kameraad Hans Mellendijk kwam een prachtige cartoon aangaande de Brexit tegen. Ik wéét dat de Britten gevoel voor komische humor hebben, maar ze zijn de laatste tijd zo ongezond met alleen zichzelf bezig dat ik me werkelijk afvraag of ze wel doorhebben hoe maywarig meewarig ze door ‘ons’ worden bekeken en of ze deze grap wel snáppen….

https://smelsslems.blogspot.com/2019/04/meanwhile-united-kingdom_12.html

Kunstgeschiedenis voor beginners, les 1

Huh?

Kocht een zak spruitjes. Tegenwoordig moet op al je boodschappen vermeld staan waar die vandaan komen. Bij sprúitjes zou je onder Oorsprong verwachten Nederland, of België, of Duitsland. Maar Marokko?

Het heuveltje

Toen ik in de Kruidtuin kuierde schoot me een notitie over Maurice Gilliams’ beleving van de Hortus Botanicus te binnen:

http://mededelingen.over-blog.com/article-het-heuveltje-van-gilliams-109387239.html

Soentjiesblaas

De Zuid-Afrikaanse dichter Bernard Odendaal leerde ik vier jaar geleden kennen op een poëziemanifestatie in Tilburg. Bij die gelegenheid werd deze foto gemaakt, waarop van links naar rechts Martin Beversluis, Desmond Painter, Bernard, Carina van der Walt, Annelie David, ik en Jef van Kempen staan. Hij liet me nu weten dat hij Weg, een gedicht dat ik schreef bij het heengaan van de dichter Wilfried Adams, naar het Afrikaans had omgezet. Uiteraard ben ik daar fier op. In het bijzonder op de vertaling van ongezien zoals kushandjes uit nachttreinen, een beeld dat ongesiens soos soentjiesblaas uit nagtreine werd. Is het geen wonderschoon woord, dat soentjiesblaas?

Oorspronkelijke plaats

De kerk in se vind ik niet zo mooi want naar mijn smaak veel te licht maar wát een kunstpatrimonium heeft de Sint-Paulus toch: origineel werk van (en ik beperk me tot de bekendere namen) David Teniers, Antoon van Dyck, Jacob Jordaens, Artus Quellin en Peter Paul Rubens. Het is een unieke kerk want het is de enige op aarde waar je nog een Van Dyck, een Jordaens en een Rubens kunt bewonderen op hun oorspronkelijke plaats, die waarvoor ze gecreëerd zijn.

Foutje

Zie na dik een halve eeuw in mijn jongensencyclopedie Ik weet het een fout. Onder het lemma Hitler, Adolf staat dat hij in 1923 genoeg volgelingen meende te hebben om een staatsgreep te wagen, dat deze mislukte maar dat hij tien jaar later zijn poging herhaalde en toen slaagde. Dat is natuurlijk bezijden de werkelijkheid: de NSDAP (dat wordt nogal eens vergeten) is langs volkomen democratische weg in het centrum van de macht terechtgekomen.

Even het centrum

Voor liefhebbers van de koers, en van de Ronde van Vlaanderen (de 103^de!) in het bijzonder, wás Antwerpen vanmorgen natuurlijk wel even het centrum van de wereld….

Centrum van de wereld

Bestudeer een aardige atlas, in 1938 uitgegeven door de uitgeverij Patria in de Pompstraat hier in Antwerpen. Ze zeggen wel eens dat Antwerpenaren dikke nekken zijn en dat ze menen dat het centrum van de wereld hiér ligt. Het logo van Patria laat wat dat betreft weinig aan de verbeelding over: uit de navel van de wereld steekt de kathedraal….

Onderweg met de tram: Lijn 4 Nürnberg

Minstens zo leuk om voor je beeldscherm mee op reis te gaan als de Führerstandsmitfahrte zijn de Straßenbahnfahrte. Overal ter wereld heb je wel liefhebbers die het traject van bepaalde tramlijnen online zetten. Deze keer reed ik met Lijn 4 mee door Nürnberg:

https://www.youtube.com/watch?v=a5IRt3Q9K5A

Eigenaardig

Zie op één en dezelfde bladzijde van de televisiegids van vandaag maar liefst drie films aangekondigd met een verkeerd iemand in de hoofdrol: Vitaya brengt om 13.45 uur The Wrong Student en om 20.40 uur The Wrong Mother, terwijl La Deux om 14.05 uur The Wrong Man uitzendt. Eigenaardig. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Mooie lettertypes (95)

Oude vestingstad

Dat mijn geboorteplaats Bergen op Zoom nog tot diep in de vorige eeuw een vestingstad was blijkt wel uit deze luchtfoto: het lege stuk ten noorden van het centrum was het terrein van de Wilhelminakazerne. Nu is dat volgebouwd. Ik herinner me ook nog de Oranje Nassau- en de Cort Heijligerskazerne.

Ondertussen bij Penguin

Bij politici klaarblijkelijk niét (de Tories zijn momenteel aan het opzoeken wat to compromise überhaupt betékent), maar de hele Brexitprocedure prikkelt de creativiteit bij veel anderen merkbaar. Zag deze treffende Penguin-‘uitgave’ bij Hans Mellendijk:

https://smelsslems.blogspot.com/2019/04/meanwhile-united-kingdom.html

De truc van de paus

Mijn moeder had iets met haar kanariepietje. Het beestje mocht ook zijn kooitje uit. Op de een of andere manier wist zij haar Appeltje zodanig af te richten dat hij op zijn gemakje bij haar op een vinger kwam zitten. Denk maar niet dat hij op de mijne kwam. Ik vond het altijd een charmante truc. Die echter niet zomaar is ontstaan, realiseer ik me nu ik ontdek dat het africhten van vogeltjes ook een liefhebberij was van Eugenio Pacelli, die van 1939 tot in mijn jonge jaren Paus Pius XII was. De foto van hem met zijn vogel móet ma gekend hebben….

Carrouselgedicht

Ook dit jaar mag ik met De Omsmeders weer mee doen aan de kunst- en poëzieroute de Enghuizer Dialogen in Hummelo. Deze keer onder meer met een bijdrage aan Cadavre exquis. Het Carrouselgedicht, dat bestaat uit kwatrijnen waarvan de eerste regel de laatste is van de vorige dichter en de laatste dientengevolge de eerste van de volgende. Hans Mellendijk legde vast hoe mijn regels werden gebrand:

https://www.youtube.com/watch?v=04nLcyjpf94

Zie ook Smelsslems:

https://smelsslems.blogspot.com/2019/04/werk-in-uitvoering.html

Uit de kast (LXXXIII): Henri-Floris Jespers

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat De Tijd van een Vreemdeling van Henri-Floris Jespers pp (Uitgeverij Contramine, Antwerpen, 1976), waaruit ik op bladzijde 27 volgend titelloos gedicht opensloeg:

Het roeren van een rauwe stem

is geen schim in de nachten

de schuine blik van een god

bittere naam, traan van nijd

oeverloos aangezicht.

Het roemen van je naam

een wreed gezoem van waardigheid

en in lege landen van erbarmen

verblijdt veelvuldig de tijd.

Door de lucht

Zo te zien kijken de inboorlingen er al lang niet meer van op, maar ik blijf de Schwebebahn in Wuppertal toch nog een erg bijzonder vervoermiddel vinden:

https://www.youtube.com/watch?v=DgfRq4kEFro

Luilekkerland

In vroeger dagen verrichtte ene Cesare Lombroso studie naar het criminele brein. In zijn L’uomo delinquente droegen misdadigers dikwijls tatoeages. Lombroso zou zich vandaag de dag niet meer tot boeven en zeelieden hoeven te beperken om tatoeages te bestuderen: de kleedkamer van zowat ieder voetbalelftal zou een luilekkerland voor hem zijn….

Nog maar 364 dagen

Nog maar 364 dagen en het is wéér 29 maart. Benieuwd of de Brexit dan eindelijk geëffectueerd zal zijn. Wel duidelijk is nu reeds dat de rijkelijk van onwetendheid voorziene en al geruime tijd ondergedoken David Cameron de boeken in zal gaan als de slechtste premier van het (nog) Verenigd Koninkrijk van deze eeuw, ook aan het eind ervan.

Meer overgangen

Je kunt met de trein de grens over naar Roosendaal, naar Breda, naar Maastricht, naar Aken, naar Roubaix/Lille en (vanuit Aarlen of Gouvy) naar Luxemburg. In de Nouvel Atlas de Belgique à l’usage des écoles et des familles uit 1923 zie ik een kaart waaruit duidelijk wordt dat er 96 jaar geleden óók sporen liepen naar Bergen op Zoom, Tilburg, Roermond, dat je ook naar Luxemburg kon vanuit Bastenaken en Martelange en met de trein van Athus naar Longwy, van Virton naar Montmédy, van Dinant naar Givet, van Couvin naar Rocroy, van Momignies naar Origny, van Erquelinnes naar Maubeuge, van Quievrain naar Valenciennes, van Doornik naar Douai, van Poperinge naar Haezebrouck en van Veurne naar Duinkerke kon.

Lelijke zangers

Intelligent zijn kraaien ontegenzeglijk. Waar ik wat meer moeite mee heb is het gegeven dat ze tot de zangvogels worden gerekend. Hun geluid is immers niet bepaald aangenaam voor de oren….:

https://www.youtube.com/watch?v=3E0xJZl6tJQ

Brexithit

Ik droomde dat ik in het Verenigd Koninkrijk was en dat uit alle luidsprekers in het ganse rijk doorlopend alleen maar Dead End Street van The Kinks klonk, maar dan ook alléén maar dát Ray Daviesnummer….

Leuke woorden

Korbot, loefpardoen, oropendola, regenboogschoteltje, sjibbolet, torentuig, windhapper, zweel.

Tilt

De latere albums van Scott Walker verschenen met grote tussenpozen. Zo verliepen er tussen Climate of Hunter en Tilt en tussen Tilt en The Drift telkens niet minder dat elf jaar. Het magazine Fleurs du mal brengt als eerbetoon de cyclus Tilt die ik bij het gelijknamige album schreef:

https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-tilt-gedicht-bij-de-muziek-van-scott-walker

Indrukwekkende erfenis

Welk een indrukwekkende erfenis en leegte laat Scott na. Hij heeft echt heel veel méér opgenomen dan als Walker Brother. Wees geen muzikale dief van u zelve en ga zijn werk beluisteren. Trouwe volgers van Gemengde Berichten weten al langer dat ik hem bewonder:

http://meergemengdeberichten.blogspot.com/2010/06/montague-terrace.html

&

http://meergemengdeberichten.blogspot.com/2012/12/wet-de-messen.html

Leen uw oren zeker ook eens aan het album Soused, dat hij vijf jaar geleden maakte met Sun O))). Allemaal op YouTube!

R.I.P. Scott

Scott Walker, een van de meest eigenzinnige artiesten en bezitter van een van de mooiste stemmen uit de popgeschiedenis, is op 76-jarige leeftijd overleden. Ik hoef zijn albums niet eens uit de kast te halen. Die liggen hier altijd nabij de geluidsinstallatie….

La France?

In Aarlen, Bergen of Kortrijk verwacht je dat wel maar een richtingwijzer La France in Ántwerpen? Neen. Wellicht omdat hij op het Raoul Grégoirplein, dat naar een Franstalige vernoemd lijkt, staat?

Per tram door Sofia

Een ontspannen manier om op reis te gaan is voor je beeldscherm te gaan zitten en een Straßenbahnfahrte te doen. Overal heb je wel liefhebbers die het traject van bepaalde tramlijnen online zetten. Deze keer reed ik mee door Sofia:

https://www.youtube.com/watch?v=b9ccGyMHqJs

Insecten als overburen

Nou wonen we toch al decennia tegenover die eclectische Nationale Bank en pas nú viel me dit dessin van schelpen met bijen op. Wat zou daarvan de symboliek zijn? Die moet ik eens zien te achterhalen.

Met de tijd mee

Het zijn heus niet alleen maar jonge kinderen die je de godganse dag met hun telefoontje in de weer ziet hoor….

Huisgeluiden

Voor haar Instituut voor Huisgeluid verzamelde Elise ’t Hart deze keer het volgens haar uitstervende geluid van koffiekopjes en – schoteltjes. Niet alleen Op de koffie is leuk om te beluisteren, ook de opnames van de rinkelende voordeurbel en de verende vlizotrap:

https://soundcloud.com/elisethart/aflevering-2-op-de-koffie

In vele talen

Dat de avonturen van Kuifje nog steeds wereldwijd gelezen worden blijkt mede uit de vele talen waarin die worden omgezet. Ik heb Kuifje in ’t Tilburgs (De sieraoj van Bianca Castafiore) en ’t Antwerps (hardop uitspreken, dan weet je om welk album het gaat: Eut Gaaim van den Iejenoare), mijn broer Peter zag in Edinburgh dat ze ook in het Scots beschikbaar zijn getuige The Derk Isle en The Partan wi the Goeden Taes!