Als je ze boven de Moerdijk mag geloven
heeft daar tussen 10 mei 1940 en 5 mei 1945 quasi iederéén in ‘het verzet’
gezeten. Ik heb dat nooit geloofd. Nu
lees ik in een verzameling van zijn Trijfels dat de betreurde Nico
Scheepmaker zich herinnerde dat men destijds Worteltje boven! tegen
elkaar zei als Oranje boven! werd bedoeld (Dapper!). En dat op
verjaardagen van leden van het Koninklijk Huis het wasgoed in de volgorde rood
hemdje, wit broekje, blauwe handdoek buiten te drogen werd gehangen. Ja, als me
zulke heldendaden worden geschetst wil ik wel geloven dat velen na de
bevrijding durfden te beweren dat ze in ‘het verzet’ waren….
vrijdag 19 juni 2020
Duidelijk afgeleid
Interessant etymologisch gegeven: in het Duits
is ziehen (weg)trekken, en Gauner oplichter
en/of boef. Het Nederlandse woord zigeuner komt van Ziehgauner.
donderdag 18 juni 2020
Verdwijnende landschappen
Bij het afsteken van behang dat we beu
waren onvermoede landschappen blootgelegd. Heb die met genoegen staan bestuderen
alvorens ze te verwijderen.
Gelijkenis
Nooit eerder viel het me op welk een
treffende overeenkomsten er eigenlijk zijn tussen de vorm van
pistachenoten en die van mosselen….
woensdag 17 juni 2020
Verkeerde naam
Zoals De Morgen het clubkrantje
van de Vlaamse groenen en socialisten is, zo fungeert Le Soir als
roeptoeter voor hun politieke verwanten aan de andere kant van de taalgrens.
Alleen qua naamgeving al vind ik De Morgen een iets geloofwaardiger
dagblad omdat het des morgens verschijnt. Le Soir is in volledige
tegenstelling tot de titel echter óók een ochtendkrant!
dinsdag 16 juni 2020
Uitgestorven geluid
Van de soundtrack van mijn jeugd maakt beslist
het geluid van vliegtuigen die door de geluidsbarrière gaan deel uit. Volgens
mij heeft de jongere generatie geen idee hoe dat klinkt, want het is
uitgestorven in de twintigste eeuw. Ik herinner me goed hoe ik van zo’n
knal altijd schrok….
maandag 15 juni 2020
Aardige invalshoek
Karel van het Reve bekeek de zaken vaak
vanuit een aardige invalshoek: ‘Alle menselijke arbeid is een mengsel van
eentonigheid en afwisseling. Wij zien in een trambestuurder een arme loonslaaf
die dag in dag uit zijn tram over dezelfde rails laat rijden. En een piloot op
de lijn Amsterdam-Moskou-Tokio zien we als een avonturier, een soort zeeheld,
een ontdekkingsreiziger. Maar waarschijnlijk lijken de vluchten van de piloot
meer op elkaar dan de ritten van de trambestuurder.’
zondag 14 juni 2020
Overzichtelijk
Moet ineens denken aan Bath, het
piepkleine Zeeuwse dorp aan de Bocht van Bath waar wij ooit een huisje hadden.
Bath heeft een eigenlijk ontroerend overzichtelijk stratenplan: je komt het
gehucht binnen door de Walstraat. Je hebt verder de Arsenaal-, Kazerne- en
Lillostraat en je kunt de wijde wereld alleen terug in via weer de Walstraat.
zaterdag 13 juni 2020
Brave mensen
Officiële woordvoerders creëren dikwijls
een jargon dat na verloop van tijd dan weliswaar herkenbaar wordt, maar de
facto verdoezelend taalgebruik blijft. Bij de politie heet het dan dat een
verdachte in verzekerde bewaring is gesteld, waar gewoon bedoeld wordt dat
iemand in de bak gegooid is. Bij de brandweer klinkt het dat het belendend
perceel evenmin behouden kon blijven hetgeen in dagdagelijkse taal wil zeggen
dat het huis ernaast ook af is gefikt. Woordvoerders? De meesten hunner rijden
ook geen auto maar een voertuig….
vrijdag 12 juni 2020
Het kwam er niet van....
Na de Groote Oorlog werden her en der
grenscorrecties uitgevoerd. België heeft toen geprobeerd Zeeuws-Vlaanderen en
Zuid-Limburg (die natuurlijk veel beter bij België dan bij Nederland passen)
binnen te rijven. Het is er niet van gekomen. De landen zouden er iets anders
uit hebben gezien.
donderdag 11 juni 2020
In deze dagen
Sommige mensen, laten we zeggen bepaalde
inwoners van een niet nader te noemen land aan de oostkant van de Middellandse
Zee, eisen van anderen verdraagzaamheid, die men zelf in eigen land niet bereid
is te betonen. Zij denken dat ze dat niet hoeven omdat ze een Oud Boek hebben.
woensdag 10 juni 2020
Vernoemd naar een prins
Volgens mijn editie van de Van Dale dankt
de sansevieria zijn naam aan de geleerde Napolitaanse prins Sanseviero
(1710-1771). Het internet houdt het er op dat natuuronderzoeker
Carl Peter Thunberg de plant in 1794 vernoemde naar de Italiaanse prins
Raimondo di Sangro die uit San Severo of Sansevero kwam. Het lijkt me dat de
redactie Van Dale hier wat slordig is geweest.
dinsdag 9 juni 2020
maandag 8 juni 2020
Leuke woorden
Bennet,
deutel, joksel, kaugek, luimkeet, molos, neuzenvet, opdril, pieguiter,
rostuiser, spaat, trub, volbank, weller, zedrak.
zondag 7 juni 2020
Straling
‘De meeste mensen beschouwen de krokus
als een voorjaarsbloem…als ze ooit een krokus zagen vóór maart, zouden ze dat
heel gek vinden en iets mompelen over zonnevlekken en beweren, dat je ook van alles kon verwachten als de atmosfeer zo
verstoord werd door al die radio’s,’ lees ik in Langs het tuinpad, de vertaling
van Beverley Nichols innemende Down the garden path uit 1936. Ook 84
jaar geleden maakten mensen zich zorgen over onzichtbaarheden. Nu piekert men
over 5G. Is dat nodig? Anna Gimbrere zag ik het op Hans Mellendijks onvolprezen
sMelssleMs haarfijn uitleggen:
Onderweg met de tram: Lijn 4 in Erfurt
In
Erfurt onderhoudt Lijn 4 de verbinding tussen Wiesenhügel en Bindersleben:
zaterdag 6 juni 2020
Verkeerd onthouden!
Verkeerd onthouden. We moesten natuurlijk
niet aan Kees van Kooten denken, maar aan de onvergelijkbare Bert
Vanderslagmulders van Kamagurka. Chel van Giels stuurde ten bewijze daarvan het
bewuste stripje mee. Waarvoor hartelijke dank, Chel!
Hier met die schaar!
Ik begreep Geertjes ergernis volledig bij
het aanschouwen van deze gebruiksaanwijzing die niet werkt. Een scháár! Alleen
daarmee was die/dat lastpak open te krijgen. We moesten aan Kees van Kooten
denken die iedere keer door irritatie werd overvallen als hij een kaasje van La
vache qui rit weer eens niet volledig uit de folie kreeg. Hij schreef de
producent aan over de onhebbelijkheden van het rode ‘lintje’ bij de verpakking
en besloot met: “Uw koe kan daar misschien om lachen, maar ík niet!”
vrijdag 5 juni 2020
donderdag 4 juni 2020
Weinig
De kennis in de Angelsaksische wereld
omtrent de wereld voorbij de eigen grenzen schreit ten hemel, dat wisten we al.
Wij zouden soms vergeten hoe ruim onze blik op de, toch op zijn minst westerse,
wereld is. Gerbrand Bakker ergert zich in zijn jongste boek Knecht, alleen
tijdens een literair symposium in Norwich aan de hardnekkigheid waarmee
Amerikaanse, Engelse en Gemenebestschrijvers Dickens, Keats en Shakespeare als
literaire referentiepunten blijven gebruiken. Hij vraagt zich er af of ze in
Engeland wel doorhebben dat er elders op de wereld óók boeken worden
geschreven. En stelt dat je ook Thomas Mann kan aanhalen als voorbeeld van het
eenofander, of Fernando Pessoa of Arto Paasilinna. Enig idee hoe groot het
aandeel vertaalde boeken in het complete (lees: com-ple-te) Britse en
Amerikaanse boekenaanbod is? Niet schrikken: 3%! Drié procent….
De tijd gaat dringen
Het is al bijna een
decennium geleden dat Nick Clegg, toentertijd vicepremier en ondertussen in het
volk verdwenen, waarschuwde: There's nothing bulldog about Britain hovering
somewhere in the mid-Atlantic, not standing tall in Europe, not being taken
seriously in Washington. Nu de onderhandelingen over de Brexit weer zijn
opgestart weten ze in het Verenigd Koninkrijk eigenlijk nog steeds niet van
welk hout pijlen te maken. Bert Bevers voor Gemengde Berichten in
Londen....
woensdag 3 juni 2020
Record
Of ze in Amsterdam voldoende souplesse
d’esprit op kunnen brengen om deze bijzondere prestaties te waarderen weet ik
niet maar Feyenoord en PSV verloren nimmer een Europese finale. Feyenoord heeft
zelfs, al 48 jaar, een Europees record in handen. De ploeg uit de Kuip heeft
nog steeds de hoogste totaalscore op haar naam staan: in de Europa Cup 3 werd
in 1972 het Luxemburgse Rumelange teruggewezen met respectievelijk 9-0 en 0-12.
Maakt 21-0. Nog in geen enkele Europese competitie overtroffen. Wat ze daar in
Amsterdam over zeggen is quatsch, zever in pakskes. Een record is een record.
dinsdag 2 juni 2020
Uit de kast (XCVII): Anne-Fleur van der Heiden
Eens in de maand ga ik voor deze
rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige
bundel uit te nemen. Deze keer is dat Zaailingen
van Anne-Fleur van der Heiden (Uitgeverij Nieuw Amsterdam, Amsterdam, 2020),
waaruit ik op bladzijde 29 het gedicht Walruskalf opensloeg:
Graag
was ik als walruskalf geboren
om
als zoog gekust te worden
door
een moeder met snorharen
omarmd
te worden door een flipper
of
twee, met een vader die de grootste heeft
van
het dierenrijk, 60 centimeter
maar
ik werd geboren als lederschildpad
ei
zonder geslacht, door mijn moeder
in
het zand begraven, met de taak
alleen
uit te kruipen, te water te gaan, kwallen te eten
maandag 1 juni 2020
Opletten!
Wanneer je je reisbestemming ingeeft moet
je dikwijls voorzichtig zijn. Je hebt bijvoorbeeld 2 Frankfurten, een aan de
Main en een aan de Oder. Je hebt een Bergen in Noorwegen, een Bergen in
Noord-Holland en een Bergen in Henegouwen (al noemen ze dat daar zelf Mons).
Ook is er nog een Bergen op Zoom natuurlijk. Sommige plaatsnamen zijn echt
populair en onderscheiden zich in geen enkel opzicht van elkaar. Deurne
bijvoorbeeld. Je hebt een Deurne in Antwerpen, een Deurne in Noord-Brabant, een
Deurne in Vlaams-Brabant en een Deurne in Waals-Brabant (Het is wel echt een Brabantse
naam). Helemaal opletten geblazen is het wanneer je naar Halle moet. Je hebt
een Halle in Saksen-Anhalt, een Halle in Noordrijn-Westfalen, een Halle in
Antwerpen, een Halle in Vlaams-Brabant en een Halle in de Achterhoek.
zondag 31 mei 2020
zaterdag 30 mei 2020
Cinema Trivia: Moderne Archeologie
Was bij het bekijken van de UFA-film Wie
sagen wir es unseren Kindern? van Hans Deppe vooral geboeid door de ‘gewone
dingen’ daarin. De film, in de zalen gebracht in 1944, werd immers in volle
oorlogstijd gedraaid. Hier viel me op dat de hoofdrolspeelster een
boodschappennetje draagt met voldoende eetbaars (waaronder zo te zien een rode kool)
en de tram, de kaartjesknipster daarin en de beurs met Derde Rijkgeld mooi te
zien zijn. Ook komt een brievenbus uit het Duizendjarige Rijk in beeld.
10 jaar geleden
Zomaar eens gekeken wat ik tien jaar
geleden, op 30 mei 2010 dus, postte op deze Gemengde Berichten:
vrijdag 29 mei 2020
Cultuuromslag?
Een cultuuromslag! Een zaak in de
Hoogstraat in hartje Antwerpen heeft sinds kort een ‘kroketmuur’ in de
voorgevel. Des morgens kun je daar koffiekoeken en rijsttaartjes uit halen, na
de middag wordt hij gevuld met bamischijven, bouletten, cervela’s,
curryworsten, kaassouflés, sitosticks en vleeskroketten. Ik vraag me af of er
Belgen zullen zijn die er gebruik van gaan maken. Ik denk het niet. Die eten
niet graag ‘uit de muur’. Het zullen vermoedelijk vooral Nederlanders zijn.
Maar je weet natuurlijk nooit.
donderdag 28 mei 2020
Aha
Ik vind het altijd grappig om te
ontdekken waar een bepaalde naam vandaan komt. Leerde nu dat Haribo, het merk
dat onder meer de bekende gummibeertjes produceert, een afkorting is van de
naam van de uitvinder van die beertjes en de plaats waar hij die (in 192o al)
bedacht: Hans Riegel uit Bonn maakt Haribo.
woensdag 27 mei 2020
Lange buren
Sommige dingen begrijp ik niet goed. Of
beter: niét. Dat Nederlandse mannen reeds geruime tijd de langste ter wereld
zijn (182.5 centimeter op hun achttiende) wist ik. Dat de Belgische met 181.7
centimeter op de tweede plaats staan verbaast me niet vermits we buren zijn.
Dat de Duitsers op de ranglijst van langste mannen echter pas elfde zijn snap
ik dus minder. Maar waarom de Lúxemburgers, ons toch nog nader, pas op de
áchtentwintigste plaats staan, daar kan ik met mijn pet niet bij. O ja, de rode
lantaarn is voor Oost-Timor. Daar worden mannen gemiddeld amper 159.8
centimeter.
Abonneren op:
Posts (Atom)