Plaatjes van pateekes

Hoewel ik helemaal geen zoetekauw ben kan ik werkelijk met plezier de pateekes van bakkerij Lints bewonderen. Ik ga er graag kopen als we bezoek krijgen. Als je er teveel van eet zijn ze natuurlijk slecht voor de lijn, maar een streling voor het oog zijn ze alleszins!

Uit de kast (CXXXV): Philippe Cailliau

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Omtrek van water van Philippe Cailliau (Uitgeverij Kleinood & Grootzeer, Bergen op Zoom/Lichtenvoorde, 2020), waaruit ik op bladzijde 43 Pastorale opensloeg:

Fijne dingen voor wat nog moet komen
verberg ik in de zomen van mijn leven.

Kleine witte repen waarop letters en
zelfs woorden staan, wat leestekens,
alinea’s, vooral veel namen om te geven
aan wat stil en onuitsprekelijk is.

Het is toch wat: fijne dingen die passen
in allegorieën, in sprookjes en ballades,
in een lofzang op het overleven.

Samen alles

Noël Van Tyghem (1947-1994) was een wielrenner die vrijwel niemand meer kent. In 1972 boekte hij de enige grote zege uit zijn loopbaan, Parijs-Tours. Dat was de enige wedstrijd die Eddy Merckx nimmer op zijn naam wist te schrijven. Van Tyghem maakte later de onvergetelijke opmerking: “Samen met Eddy Merckx won ik alle klassiekers die er te winnen waren. Ik Parijs-Tours en hij al de rest.”

Volledig ontschoten

Ik kwam, in mijn archief snuisterend, het misboekje tegen van onze huwelijksviering. Die werd, in de Hasseltse Kapel in Tilburg, opgeluisterd door het vocaal kwartet van sopraan Cocky van den Brekel. Mijn geheugen is behoorlijk, maar het was me volledig ontschoten dat het Ave Maria (waarvan me wel nog helder bijstaat dat pa er tot tranen toe door ontroerd werd) niet dat van Schubert was zoals ik was gaan denken maar dat van Luigi Cherubini. Evenmin was me bijgebleven dat de vaste gezangen van de eerder obscure Bohemer componist František Xaver Brixi waren.

Goed zichtbaar

Er wordt wel eens gezegd dat België door de uitbundig verlichte autostrades vanuit de lucht duidelijk te onderscheiden is, en dat is voorwaar niet bezijden de waarheid getuige deze luchtfoto. Londen en de andere grote Engelse steden (boven) en Parijs (onder) zijn goed te zien, maar behalve Antwerpen, Brussel, Charleroi en Gent licht inderdaad ook het land in zijn geheel op.

Verkeerde kantjes

Je zou er als artiest ambetant van worden dat de a-kant van je single zo volkomen veronachtzaamd wordt. Toch denk ik dat Rocco Granata daar nooit ambras om heeft gemaakt want wat stond er op de achterkant van zijn debuutplaatje Manuela? Wel, dat was Marina. En dat werd binnen een mum van tijd over de halve globe meegefloten en -gezongen. Nog een fraai voorbeeld van het verkeerd inschatten van hitkansen: Lou Deprijck bracht onder het pseudoniem Plastic Bertrand Pogo pogo op single uit. Wie kent dat liedje? Juist, niemand. Maar wat was de b-kant? Aha: Ça plane pour moi! En dat klinkt heel wat bekender, niet?

Zinloos overgenomen

In een leuke kleine documentaire die Bob Entrop maakte voor Omroep Brabant over zijn charmante Grafisch Museum in Wouw vertelt dichter en graficus Harrie Schalken hoe mensen de dingen veelal zien zoals ze zijn, maar meestal niet meer weten waaróm ze zijn zoals ze zijn. En hoe bepaalde zaken zinloos overgenomen worden. Zo vertelt hij dat het logisch geweest zou zijn als onze toetsenborden alfabetisch ingericht waren geworden, maar dat de ontwerpers van de handbediende schrijfmachines met slaghamertjes zo’n eeuw geleden ontdekten dat als ze veelgebruikte letters te dicht bij elkaar zetten de slaghamertjes elkaar raakten. Reden om de QWERTY- en (en in eigenwijze landen als België en Frankrijk) AZERTY-indeling te bedenken. Dat is bekend. Maar eigenlijk heeft Harrie Schalken natuurlijk óverschot van gelijk als hij stelt, en dat zijn we gaandeweg gewoonweg vergéten, dat die indelingen helemaal zinloos door het computer- en smartphonetijdperk overgenomen zijn….

https://www.youtube.com/watch?v=C6ivaUew7d0

De eerste

De uitschakeling van Willem van Oranje door Balthasar Gérard in 1584, die daartoe radslotpistolen gebruikte, was de eerste politieke moord in de geschiedenis die werd gepleegd met een vuurwapen. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Lichtelijk groen

Ondanks het feit dat we midden in de stad wonen hebben we dankzij Geertjes slimme inrichting van ons voorbalkon toch een lichtelijk groen uitzicht.

Blijft een leuke....

Dat het Engels een niet wezenlijk logische spelling heeft bewees George Bernard Shaw met zijn kostelijke opmerking dat je fish net zo goed zou kunnen schrijven als ghoti: de gh van tough, de o van women en de ti van nation….

Gemiddeld

De gemiddelde Belg is 41 jaar. Er zijn opmerkelijke verschillen: de gemiddelde leeftijd in Vlaanderen is 41,5, in Wallonië 40,5 en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 37,5. In de buurlanden is de gemiddelde leeftijd 42,4 (Nederland), 45 (Duitsland), 39,7 (Luxemburg) en 41,5 (Frankrijk). De gemiddelde leeftijd in de Europese Unie (450 miljoen inwoners) is 44,1 jaar.

Suara suara dari utari

Catatan harian dari seorang yang pertama lahir. Zo luidt de titel van het gedicht Dagboeknotitie van een eerstgeborene, uit mijn recente bundel Bedekte termen, in het Indonesisch. De vertaling daarvan, door Albert Hagenaars en Siti Wahyuningshi, verscheen op Suara suara dari utari, een blog waarop Nederlandse en Vlaamse poëzie in het Indonesisch verschijnt: 

https://puisibelanda.blogspot.com/2023/08/bert-bevers.html

De kleinste van Europa

De Falco columbarius, het smelleken, is de kleinste roofvogel van Europa. De spanwijdte van de mannetjes is vijftig centimeter.

Nooit begrepen

Vermaak  me weer kostelijk met Maarten ’t Harts nuchtere benadering (in zijn Dienstreizen van een thuisblijver) van de strenggereformeerde interpretatie van de Bijbel waarmee hij opgroeide. Hij begrijpt niet dat er nog steeds horden christenen staande houden dat elk dier dat wij nu kennen in Noachs ark heeft gezeten: “Het aantal diersoorten wordt geschat op zo’n slordige tien miljoen. Al leeft de helft in zee, dan nog houd je vijf miljoen soorten over voor een verblijf van veertig dagen in de ark. Alleen al het inladen van vijf miljoen diersoorten duurt, als je per soort een minuut bezig bent en zestien uur per dag laadt en de sabbatdagen vrij houdt, zestien jaar. Aangezien veruit de meeste dieren (veel) korter leven dan zestien jaar, zijn de eerst ingeladene reeds morsdood op het moment dat de laatste aan boord gaan.” Die letterlijke uitlegging van de Bijbel heb ik ook nooit begrepen.

Gröningen en naamgenoten

Vraag me niet langs welke internetwegen ik er passeerde maar ik kwam binnen het uur terecht op drié plaatsen in het buitenland waarvan ik dacht dat ze elders lagen. Goed, aan dat umlautsteken op de o kon ik eigenlijk al zien dat het hier niet om de hoofdstad van de provincie Groningen ging: in Saksen-Anhalt ligt een Gröningen. Evenmin wist ik dat de Zeeuwse provinciehoofdstad Middelburg in Sleeswijk-Holstein een naamgenoot heeft, of dat de Limburgse provinciehoofdstad Hasselt een collega heeft in Overijssel….

Stapelwoord

Een van de aardiger neologismen van de Moderne Tijd is naar mijn smaak beurtbalkje, het staafje voor het scheiden van koopartikelen op een kassaband. Onze Duitse vrienden noemen het Warentrennstab, al zijn er ook die er naar goede Duitse gewoonte een compact ‘stapelwoord’  van maken: Kassenlaufbandwarentrennding.

Waarlijk prachtig

Welk een waarlijk práchtige namen hebben sommige Vlaamse dorpen toch! Wat te denken van Erps-Kwerps, Gijzelbrechtegem, Herk-de-Stad, Sint-Joris-ten-Distel, Wulmersum en Zichen-Zussen-Bolder?

Bijna aaibaar (62)

 

Mee eens

Ik ben het volledig eens met Georges Perros, die in zijn Plakboek noteerde: ‘Wie naar de betekenis van een gedicht vraagt wil er meer van weten dan de dichter zelf. De betekenis van een gedicht is het gedicht zelf en kan alleen maar het gedicht zelf zijn.’

Vleugelloos

Hetgeen me er aan doet denken dat er nóg zo’n ingeroest beeldpatroon is: vraag iemand om een engel te tekenen, en negen op tien draagt die (de engel, niet de iemand) vleugels. Cherubijnen en serafijnen hebben vleugels ja, maar engelen niét. Bart Paepen legt een en ander uit in een verhelderende vlog:

https://www.youtube.com/watch?v=il8LXpIbd4Q

Hardnekkig misverstand

Merkwaardig hoe hardnekkig sommige zaken in de beeldvorming blijven. Vraag iemand om een Viking te tekenen, en negen op tien dat er een krijger met een helm met hoorns op het papier verschijnt. Ondertussen is evenwel wetenschappelijk eigenlijk wel vastgesteld dat Vikings zo’n ding nooit droegen. Er is er alleszins nóóit een gevonden….

Geheimzinnige groenten

Ik ben nog van een generatie die opgroeide met de groenten en het fruit van het seizoen. Tegenwoordig zie je daar het ganse jaar door exotische versies van over de hele wereld van. En al helemaal in de Van Wesenbekestraat, het hart van de Antwerpse Chinese wijk. Daar heb ik weer met verwondering vreemde producten van de moezerij en geheimzinnig ooft staan bestuderen.

Cinema Navelpluis: Oefenen op straat

 

Zur Farbenlehre

Er zijn meer belangrijke kunstenaars die hun eigen werk niet naar de juiste waarde wisten te schatten. Wist u dat Goethe een groot deel van zijn leven wijdde aan de bestudering van kleuren en andere natuurwetenschappelijke verschijnselen? In 1810 verscheen zijn Zur Farbenlehre. Hoewel Goethe vooral als dichter bekend is geworden, zag hij zelf zijn natuurwetenschappelijke werk als zijn grootste verdienste. Tegen zijn vriend en medewerker Johann Peter Eckermann zei Goethe aan het einde van zijn leven: “Auf Alles was ich als Poet geleistet habe, bilde ich mir gar nichts ein. Daß ich aber in meinem Jahrhundert in der schwierigen Wissenschaft der Farbenlehre der Einzige bin, der das Rechte weiß, darauf tue ich mir etwas zu gute.”

Slechte zelfkennis

Het is een eigenaardige ervaring in de werkkamer van James Ensor te zitten. Onder die merkwaardige groepen vermomden die hij schilderde, vaak naar het leven vermits dergelijke maskers tijdens het carnaval in Oostende usance zijn. Ensor is een schilder van belang. Die zijn eigen plaats moeilijk in wist te schatten. Moest daar weer aan denken bij het lezen van De wereld van gisteren van Stefan Zweig: “De middag doorgebracht bij James Ensor, de grootste moderne schilder van België, een zeer excentrieke, teruggetrokken en gesloten man, die veel trotser was op de kleine slechte polka’s en walsen die hij voor militaire kapellen componeerde dan op zijn fantastische, in schitterende kleuren uitgevoerde schilderijen.”

Op de pastrami

Er ontbrak iets aan de boterham met pastrami, maar wát? Ineens wist ik het: geraspte mierikswortel. Was lang geleden dat ik die in huis haalde. Vervaardigd in Kiskunfélegyháza. In Hongarije. Geraspte mierikswortel is in het Frans raifort râpé, maar even smakelijk!

Omwille van de lichtval

Een wetenschappelijk onderbouwde verklaring voor deze overtuiging kan ik niet geven maar ik ben er quasi zeker van dat van de honderd mensen die je de keuze zou laten op welke stoel te gaan zitten, negenennegentig voor de rechtse zullen kiezen omwille van de lichtval.

Denk ervan wat u wilt....

Vul op de puntjes zelf iets in: Het is belangrijk de staat uit te bouwen. Het is zaak de ..... staat te vestigen op zoveel mogelijk land met zo weinig mogelijk niet-....... erop. Daarvoor zoveel mogelijk uitsluitend ....... werk te geven. De ...... er dus uitsluiten, ook als zij er sinds generaties leefden en werkten. De in te vullen woorden zijn joodse, joden, joden en Palestijnen. De aanbeveling kwam, in 1920, van David Ben-Gurion. Het Derde Rijk werd pas dertien jaar later gesticht.

Revolutie

Op 15 juni 1976, volgens het internetgeheugen een warme en vrijwel geheel bewolkte dinsdag met een gemiddelde temperatuur van 16.7 ℃., kocht ik bij De Slegte hier  op de Meir Daniel Blums monumentale boek A Pictorial History Of The Silent Screen. Natúúrlijk had ik er toen geen flauw vermoeden van dat ik 47 jaar later in Antwerpen zou wonen en daar gewoon aan mijn eigen werktafel al die films uit het stomme tijdperk gewoon zou kunnen opzoeken en bekijken op een eigen computer. Wat hebben we toch een revolutie meegemaakt….

Streken waar de Bijbel weet van had

De vlogger Hochelaga is een eerlijk man, en weet dat hij zijn video-essay Countries mentioned in the Bible eigenlijk Regions or locations existing within current geographical boundaries that are referenced to or mentioned in the Bible had moeten noemen, maar dat bekt natuurlijk niet zo lekker. Laat onverlet dat hij een boeiende en wetenschappelijk verantwoorde uiteenzetting biedt over ‘de landen’ die in de Bijbel worden genoemd:

https://www.youtube.com/watch?v=ObpNTMIwYk4 

Cinema Navelpluis: Valweigering

 

Geen promotie in zicht

Professor blijf je (na het bereiken van je otium natuurlijk wel met de toevoeging emeritus), zoals Philip Mortimer, lang. Maar hoe zit dat met militaire rangen? Dat vraag ik me af nu ik weer eens een avontuur uit de reeks Blake en Mortimer aan het herlezen ben. Francis Blake blíjft daarin maar kapitein. Hij moet wel erg veel geduld hebben, want hij is nog stééds niet gepromoveerd….

Folianten

Het moge duidelijk zijn dat de immer voortschrijdende ontwikkeling van de boekdrukkunst de handzaamheid van het boek beslist ten goede is gekomen. Wat een folianten waren me dat zeg.

Uit de kast (CXXXIV): Erik Heyman

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Verzamelde gedichten van Erik Heyman (Uitgeverij De Contrabas, Utrecht/Leeuwarden, 2010), waaruit ik op bladzijde 102 De vreemdeling opensloeg:

Misschien stierven de spreeuwen in hun nest –
en vielen. Hij vermeed en werd geschaduwd,
droogde haar tekens in zijn huid.
At uit de hand. Vraag wat hem rest

buiten de huiver in de holte van een heup.
Want hij verblijft in huizen en verzandt.
Weet dat hij destijds heeft gewoond.

Oude vogel

Las tot mijn verbazing dat de scholekster makkelijk 40 jaar en ouder wordt. Ik had me zo’n hoge leeftijd bij die vogel niet voorgesteld. Een ‘gewone’ ekster wordt er maximaal maar 15. Een huismus 13. Een merel gemiddeld 2 tot 3, maar ‘geluksvogels’ dik 10 jaar. Een flamingo, ik merkte dat eerder al op, bereikt gemiddeld de verbazingwekkende 65+!

En holderdebo natuurlijk

Foutje gemaakt bij het invullen van het kruiswoordraadsel. Ik had van een woord van zes letters de laatste vier al. De omschrijving was ‘deel van een huis’, dus met die lder vulde ik onmiddellijk zolder in. Maar het klopte niet, en bleek kélder te moeten zijn. Wat een merkwaardige uitgang eigenlijk, lder. Er zijn niet zo veel woorden die daarop eindigen. Wat kan er (behalve de vergrotende trap van een aantal adjectieven: bemidde, beneve, ingewikke, ontwikke) voor lder? Daa. Kwe. Fo. Kol. Mi. Mu. Po. En holderdebo natuurlijk.

Propaganda!

Even wat propaganda voor mijn jongste dichtbundel: JACE van de Ven besteedt op Brabant Cultureel ruimhartig aandacht aan Bedekte termen:

https://www.brabantcultureel.nl/2023/07/29/__trashed-7/

Denkend aan Greg

Amuseerde me bijzonder met de zeer charmante film A Bird Of The Air van Margaret Whitton, maar werd wel doorlopend afgeleid omdat ik aan wielrennen moest denken vermits Jackson Hurst, die de rol van Lyman speelt, zo op Greg Van Avermaet lijkt….

Een andere tijd

Door Oostende door de lens van Antony, verschenen als catalogus bij de gelijknamige tentoonstelling die in de Venetiaanse Gaanderijen in Oostende was te bekijken, is het heerlijk bladeren. Zeker nostalgici zullen hun hart kunnen ophalen bij de prachtige foto’s die de Antony’s in tempore non suspecto maakten van een verzwonden era. Brasserie Het Waterhuis, op de hoek links naast de Sint-Petrus-en-Pauluskerk, is er nog steeds. We dronken er onlangs nog iets. Het is moeilijk om er een vinger achter te krijgen, maar Oostende heeft iets nous-ne-savons-quoi, iets van een andere tijd, iets magisch-realistisch…. 

Broeders achter de lens

Een streling voor het oog zijn de foto’s die de gebroeders Maurice (1883-1963) en Robert (1885-1966) Antony maakten van en in ‘hun’ Oostende. Bovenstaande foto werd gemaakt door hun moeder Léontine. Maurice en Robert waren niet zomaar fotografen, ze waren ook bevriend met artistieke tijdgenoten als James Ensor, Constant Permeke en Léon Spilliaert waardoor ze makkelijk toegang hadden tot kunstkringen. Maar ook geniale gasten als de drie genoemde zijn voor de Antony’s in feite ook maar figuranten in hun geliefde kuststad.

Cinema Navelpluis: Verlichting