Origineel project

Een erg origineel project is Elke Lemmens aan het realiseren in Antwerpen: ze neemt voetschrapers onderhanden en creëert daar op verzoek van de eigenaar een miniatuurtafereel in.

De al sedert lang in onbruik geraakte holtes op voethoogte dienden vroeger om de schoenen aan af te kuisen. Lemmens begon met haar eigen schoenschraper, kreeg veel geestdriftige reacties en moet nu zelfs met een wachtlijst werken! Wie haar werk goed wil beschouwen moet natuurlijk wel door de knieën….

Momentopname

De intellectuele spijs die me momenteel nabij is: Wolfstijd – Duitsland en de Duitsers 1945-1955 van Harald Jähner, Musique de la Grèce antique door het Atrium Musicae de Madrid onder leiding van Gregorio Paniagua, De Veer van César van Minske van Wijk en Oscar Spierenburg en De gedichten 1953-2002 van Willy Roggeman.

Onderweg met de tram: Lijn 2 in Görlitz

In Görlitz kun je met Lijn 2 van Königshufen/Am Wiesengrund naar Biesnitz/Landeskrone:

https://www.youtube.com/watch?v=ILCqmmEIrXE

Inwoners door de eeuwen heen

Vond een boeiend filmpje over de verschuivende inwoneraantallen van Europese staten door de eeuwen heen. Interessant: in 1900 had België beduidend meer inwoners dan Nederland. Dat is pas gekanteld in 1933. Ook aardig om te zien aan dit overzicht uit 1900: Frankrijk en Zwitserland zijn de enige landen zonder monarch.

https://www.youtube.com/watch?v=dkhcNoMNHA0

Nader onderzoek vereist

Het oudste luchtvaartmonument in België werd, zo leerde ik van kenner Leo Spiessens beatae memoriae, geplaatst aan het Steen in Antwerpen maar bijna niemand die het weet. Op 1 februari 1902 verongelukte Hauptmann Hans Bartsch von Sigsfeld met zijn ballon Berson in Antwerpen. In treuer Berufserfullung fand hier am 1 februar 1902 seinen Tod Hans Bartsch von Sigsfeld Hauptmann im Luchtschifferbataillon Berlin. luidt de inscriptie op de gedenksteen, die niet alleen vrijwel vergeten is maar klaarblijkelijk zelfs verdwenen nu het Steen wordt verbouwd. Want ik kan hem niet meer vinden. Zou hij als ‘puin’ weggegooid zijn? Ergens opgeslagen? Elders aangebracht? Dit vergt nader onderzoek.

http://www.hangarflying.eu/nl/content/ballonongeval-de-borgerweert

 

Mondvol

Als telefonist(e) kun je beter bij IKEA (“Met IKEA, goedemorgen.”) werken dan bij de Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding vzw (“Met de Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding vzw, goedemorgen.”)….

Jottem!

Lekker, er is weer een nieuw deel in de reeks De avonturen van Blake en Mortimer verschenen! Ik schafte me vanmorgen bij de Fnac als eerste een exemplaar aan. De albums werden net uitgepakt. Deel 27 werd geschreven door Jean Dufaux en getekend door Christian Cailleaux en Étienne Schréder. De schreeuw van de moloch is een vervolg op De Septimus-golf (dat weer een ‘vervolg’ was op de klassieker Het gele teken).

Ruisch op de lijn

Ruisch op de lijn in de zin ‘Terwijl er dus nog miljoenen Poolse DP’s repatrieerden naar hun vaderland….’: Repatriëren, waarin re (= terug) en patria (= vaderland) zijn te herkennen, betekent immers ‘naar zijn vaderland terugkeren’. ‘naar hun vaderland’ is dus dubbelop. Overigens betekent DP’s Displaced Persons, ontheemden.

Verwant

Grappig hoe verwant sommige woorden kunnen klinken en ogen terwijl ze helemaal niets met elkaar te maken hebben. Pimpelmees en pompelmoes bijvoorbeeld. Wunderbar!

Vorige eeuws

Je zou bijna vergeten dat we er nog niet zo lang geleden verbaasd over stonden hoeveel informatie je op zo’n floppy diskette op kon slaan. Ondertussen is het ding als vorige eeuws reeds een museumstukje….

De stad groeit

Als je vroeger naar het Noordkasteel fietste en zuidwaarts keek zag je in de verte het silhouet van de stad maar als je naar links keek alleen wat braakliggend terrein en struikgewas. Dat was ook nog zo toen wij hier kwamen wonen. Antwerpen groeit echter. Als je nu bij die bocht van de Schelde staat is links een volledig nieuwe wijk ontstaan: je ziet dan het Museum aan de Stroom en diverse woontorens. Hebben we allemaal gebouwd zien worden.

Je weet het nooit

Neen, je weet nooit wanneer een liedje een klassieker zal worden. Zelfs winst in het Eurovisie Songfestival is daarvoor geen garantie. In 1958 won Frankrijk dat festijn, met André Claveau die Dors, mon amour vertolkte. Kent u het nog? Waarschijnlijk niet. Domenico Modugno deed in 1958, in Hilversum overigens, ook mee. Hij zong Nel Blu Dipinto Di Blu. Zegt dat u niets? Waarschijnlijk wel als u het hoort, want als Volare kent de halve wereld het. Modugno was dus aanvankelijk teleurgesteld, maar de Italiaan zorgde wél voor een klassieker!

Gegroet!

Een mij ontroerende opname gemaakt in tempore non suspecto, 1928: het centraal station van Königsberg in Ostpreußen, nu Kaliningrad in Rusland. Een man die van het perron afdaalt bemerkt de camera en neemt zwierig zijn hoed af. Zou hij er bij stil hebben gestaan dat iemand hem 92 jaar na dato nog eens zou opmerken door die beweging? Wat zou hij gedaan hebben na het verlaten van het station? Zou hij een grote pint gedronken hebben, met een Brezel erbij? Zou hij linea recta naar huis zijn gegaan? Zou hij de nog komende oorlog overleefd hebben?

Oude wereld

In het Germanisches Nationalmuseum in Neurenberg bevindt zich de oudst bewaarde globe ter wereld, destijds niet zo genoemd maar door schepper Martin Behaim (1459-1507) Erdapfel gedoopt. Rechts zie je Europa, links Japan. Van de Nieuwe Wereld geen spoor. Niet verwonderlijk: het ding werd gemaakt in….1492!

H telde lauwevogel

H telde lauwevogel. Huh? Het viel mijn broer op dat hier O en B zijn gesneuveld. Klaarblijkelijk acht niemand het nodig die te vervangen waardoor Hotel De Blauwe Vogel zich als H telde lauwevogel laat lezen.

De eerste

De eerste foto waarop ik werd vastgelegd werd vandaag zesenzestig jaar geleden genomen. Dat gebeurde in elk geval niet op mijn verjaardag want ik ben eigenlijk maar vijf minuten jarig vermits ik om vijf voor twaalf des nachts het levenslicht zag. Ik kan me niet voorstellen dat ze mij toen nog voor middernacht gekuist en aangekleed hebben….

Vertaald

John Irons, die eerder al mijn gedicht Veertig laarzen vertaalde, zette In volle werking naar het Engels om. Dat vers schreef ik vijf jaar geleden voor Omtrent Vincent, een bundel met poëzie die werd geschreven bij werk van Vincent van Gogh. Die werd destijds (Concerning Vincent) vertaald door John Irons. Nu plaatst hij werk daaruit op zijn website:

http://johnirons.blogspot.com/2020/11/bert-bevers-in-volle-werking.html

Vreemde eenden

Ons deel van de wereld doet het, zoals gebruikelijk, goed op de ranglijst van landen met de meeste persvrijheid. Ik meld de Top 15 zoals de situatie dit jaar is, en dan mag u raden welke landen op de plaatsen 6 en 7 horen: 1 Noorwegen, 2 Finland, 3 Denemarken, 4 Zweden, 5 Nederland, 6 …. , 7 …., 8 Zwitserland, 9 Nieuw Zeeland, 10 Portugal, 11 Duitsland, 12 België, 13 Ierland, 14 Estland en 15 IJsland. The usual suspects. In elk geval landen die ik desgevraagd, weliswaar niet helemaal in de juiste volgorde, zelf ingevuld zou hebben. Misschien dat ik in plaats van Portugal en Estland Luxemburg en Oostenrijk zou hebben vermeld maar voor het overige zou ik er niet ver naast hebben gezeten. Welnu, even over de plaatsen 6 en 7. Die worden ingenomen door landen die voor mijn gevoel vreemde eenden in de bijt zijn, maar ze zijn veel braver dan wij veelal denken: het gaat om Jamaica en Costa Rica. Wie zou dat gedacht hebben?

Cinema Navelpluis: Speelgoed

 

Jeugdherinnering

Konstanz 283 – Min 3, Rheinfelden 276 – Min 9, Breisuch 227 – Min 11, Maxau 508 – Min 16, Bingen 280 – Min 8, Kaub 316 – Min 12, Trier 199 – Min 4, Koblenz 325 – Min 15, Keulen 342 – Min 25.

Opgezocht: Jozef Ryelandt

Bladerend in het Modern Woordenboek – Taalkundig Encyclopedisch Geïllustreerd, in 1937 uitgegeven door de N.V. Brepols in Turnhout, kom ik Jozef Ryelandt tegen. Een componist van wie ik nog nimmer had gehoord. Wat is encyclopedisch lezen toch een genot nu ook internet er is. Zou er iets van Ryelandt (die directeur van het conservatorium in zijn geboortestad Brugge was, en de gezegende leeftijd van 95 jaar bereikte) op YouTube te beluisteren zijn? Jawel hoor, zijn Flos Carmeli bijvoorbeeld. Een aangename ontdekking:

https://www.youtube.com/watch?v=ZfzOfZFmhmk

Bespottelijke naam

In mijn geboortestad Bergen op Zoom gaan, zo meldt BN/DeStem, op de hoek van Boerenverdriet en Halsterseweg 74 zorgappartementen gebouwd worden door CareLess Projectontwikkeling. Wat een bespottelijke naam, echt weer een gevolg van het feit dat veel Nederlanders dénken dat ze Engels kennen. Ik begrijp wel wat het reclamebureau dat de naam bedacht bedoelde: Minder Zorg of Zorg Minder maar het heeft er niet bij stil gestaan dat in het Engels careless een woord met een louter negatieve connotatie is. Het betekent achteloos, gedachteloos, luchthartig, nalatig, nonchalant, onattent, onoplettend, onverschillig, onvoorzichtig, onzorgvuldig, slordig. Geen enkele betekenis associeer je toch met zorgeloos wonen? Zorgeloos is in het Engels niet careless maar carefree.

Bourlaschouwburg wordt opgeknapt

Al meer dan driehonderd jaar wordt er theater gespeeld en gemaakt in het hart van Antwerpen, op de Komedieplaats. En ook in de toekomst – als de coronapandemie achter de rug is – moet de Bourlaschouwburg een plek blijven voor hedendaagse podiumkunsten. Het wordt de derde grote transformatie die de Bourla in zijn bestaansgeschiedenis zal ondergaan. Een klein voorbeeld: Het toneel van de schouwburg is momenteel hellend, zoals dat vroeger de gewoonte was. Er zit een verschil van één meter op de voor- en achterzijde van de scene. Die zullen vlak gemaakt worden voor hedendaags theater. De totale projectkosten bedragen 67 miljoen euro. Daarvan draagt Vlaanderen 40 miljoen bij. Voor de overige 27 miljoen staat de stad Antwerpen garant.

Stedenlijstjes

Mijn vriend Albert Hagenaars meldde me dat Nederland op basis van het inwonertal als het een van de staten van Noord-Amerika was het de vijfde staat zou zijn wat inwoners betreft. Een leuk weetje. Dat zette mij ertoe eens na te zoeken waar Antwerpen,  met 526.000 inwoners de grootste stad van Vlaanderen en België, zou staan in de Top 10 van steden met de meeste inwoners in andere landen. In de USA zou Antwerpen tussen Portland en Tucson op de 32^ste plaats staan. In Rusland, tussen Kemerovo en Rjazan, op de 31^ste. In Duitsland tussen Hannover en Neurenberg op de 14^de. In Nederland zou Antwerpen de vierde stad zijn na Amsterdam, Rotterdam en Den Haag maar voor Utrecht, Eindhoven, Tilburg, Groningen, Almere en Breda.

In zowel Denemarken, Finland als Noorwegen zou Antwerpen na de hoofdstad de grootste zijn. In Zweden zou de stad na Stockholm en Göteborg op de derde plaats staan. Dat zou ook het geval zijn in Frankrijk. Na Parijs en Marseille maar voor Lyon, Toulouse, Nice, Nantes, Straatsburg, Montpellier en Bordeaux. Van het Verenigd Koninkrijk zou Antwerpen (na Londen, Birmingham, Glasgow en Sheffield) de vijfde stad zijn (voor Manchester, Edinburgh, Liverpool, Leeds en Bristol). Ook in Italië en Polen zou Antwerpen in de Top 10 staan. In Italië: Rome, Milaan, Napels, Turijn, Palermo, Genua, Antwerpen, Bologna, Florence en Catania. En in Polen: Warschau, Kraków, Łódz, Wrocław, Poznań, Antwerpen, Gdańsk, Szcecin, Bydgoszcz en Lublin. Op 7 en 6 dus. Van IJsland zouden alle inwoners met gemak in de Scheldestad passen. Tot zover dit Gemengd Bericht.

 

De Gekooide Roos

Zwervend over het wereldwijde web kom ik De Gekooide Roos weer eens tegen, een digitaal literair tijdschrift dat ooit gedichten van me publiceerde. Het bestaat niet meer, maar de archivaris van de redactie heeft online wel mooi bewaard wat er zoal van wie in het blad verscheen. Ik bevind me in mooi gezelschap van onder meer Armando†, Tsead Bruinja, Remco Campert, Job Degenaar, Bies van Ede, Remco Ekkers, Adriaan Jaeggi†, Oek de Jong,  Marlise Joubert, Rutger Kopland†, Johanna Kruit, Lennart Nijgh†, Alfred Schaffer, Hans van de Waarsenburg†, L.H. Wiener en Nachoem Wijnberg. Ik schrik er van om te zien hoeveel van deze Gekooide Roos-medewerkers er inmiddels niet meer zijn.

http://www.degekooideroos.nl/

Overbodig

Ik zag op ATV een item over een slakwekerij, een woord dat niet in mijn Van Dale staat en dat ik aanvankelijk las als slak-wekerij. Waarbij ik dacht: “Overbodig, want een slak ís toch al een weekdier?”

Oercomputer

In 1968 begon het voor het eerst een beetje gemeengoed te worden dat zoiets als een computer best wel eens iets zou kunnen worden dat behalve voor defensie ook nuttig zou kunnen zijn voor de burger. Herinner me een spotprent uit De Blikopener, een tijdschrift dat we op school lazen, die een computer voorstelde als een bijna huizenhoog apparaat. In 1968 verscheen eveneens het stripalbum Nero tegen de F.F.F., waarin Adhemar zijn vader de computer toont die hij in elkaar knutselde. Ook die was wat groter dan die waaraan we later gewend zijn geraakt….

aa of oo?

Is het nu speculaas of speculoos? Zijn het twee woorden voor hetzelfde koekje, of zijn het verschillende koekjes? Miet Ooms verrichtte er onderzoek naar. Ik vind het hartverwarmend als mensen zoiets uit gaan zoeken:

https://taalverhalen.be/minionderzoekje/speculoos-of-speculaas/

Niet vergeten

Op het elfde uur van de elfde dag van de elfde maand van het jaar 1918, heden 102 jaar geleden, zwegen de wapenen waarmee een einde kwam aan de Groote Oorlog.

Bijna aaibaar (21)

 

Buitenom

Het beeldige dorpje Stolberg im Südharz heeft een erg mooi Rathaus. En een heel eigenaardig: binnenin bevindt zich niet één trap. Wie op een andere verdieping wil zijn moet daar via de trap naast het gebouw, langs buiten dus, heen.

Leuke woorden

Afzaat, biltong, flots, grobbejanus, hohouwer, martavaan, nefelien, oekeloen, rammelappel, soempitan, tarboesj.

Baas boven baas

In België hebben we drie officiële talen, in Zwitserland zijn het er zelfs vier. Stuitte al surfend op zoek naar iets gans anders op het aantal talen in Zimbabwe. Let wel, want er zijn er meer, officiële talen. Een daarvan is de Zimbabwaanse gebarentaal, maar daarnaast zijn er nog vijftien geschreven en gesproken talen: Chibarwe, Engels, Kalanga, Khoisan, Nambya, Ndau, Noord-Ndebele, Nyanja, Shangani, Shona, Tonga, Tswana, Venda, Xhosa en Zuid-Sotho.

Calvarieberg wordt gerestaureerd

De Calvarieberg aan de Lombardenvest, midden in het winkelgebied Wilde Zee hier in hartje Antwerpen, krijgt een grondige restauratie. De beeldengroep is er slecht aan toe. De Calvarie werd in 1710 door een godsvruchtig buurtgenootschap opgericht op de voormalige Wilde Zeebrug over de later overwelfde waterloop Lombardenvest. Tijdens de Franse bezetting werd de beeldengroep verwijderd, nadien in 1814 werd ze teruggeplaatst. Vlaams minister voor Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA) zette zo’n 85.000 euro opzij voor de klus.

Tevreden

Zeventien minuten voor elf, het is te zeggen: 43 minuten over tien, en ik kan mijn stappenteller met tevredenheid raadplegen. Vandaag reeds 9701 stappen gezet. 7000 is al mooi. Dat haal ik meestal wel.

Bloei in verdiepingen

In de Kruidtuin hier om de hoek staat momenteel de Cornus contraversa variagata in bloei, de reuzencornoelje. Die is herkenbaar aan de merkwaardige manier van groeien: het gebladerte komt er in verdiepingen aan.

Momentopname

De nabije cultuurdragers hic et nunc: Moergrobben van Theun de Vries, The Drop van Brian Eno, Inland Empire van David Lynch en Instrumentarium voor een winter van Hugues C. Pernath (naar wie hier op Linkeroever voortaan een straat heet).

Uit Ulft

“Hé, jullie hebben een Atag!” attendeerde kameraad Hans Mellendijk me, toen hij hier weer eens logeerde, op onze oven. Ik was me daar nooit wezenlijk van bewust geweest, hij was al ingebouwd toen we deze woning kochten. Wat of daar zo bijzonder aan was? “Wel, die komt van bij ons in de Achterhoek,” verduidelijkte hij. Daar moest ik aan denken toen ik een advertentie van Atag zag in 70’s – Het levensgevoel van de jaren zeventig in advertenties van Roelof Bouwman en Minke de Vogel (Uitgeverij Nieuw Amsterdam): Laat Atag het werk doen in uw nieuwe keuken. Je kon geheel vrijblijvend een brochure aanvragen via antwoordnummer 16 te Ulft. Postcodes waren er nog niet. Atag – Wel even wat anders. Prima oven, overigens. Doet het nog steeds.

Het boek is één feest van herkenning. Wat een originele insteek om een decennium terug in de herinnering te roepen aan de hand van louter advertenties. Dat we destijds die bruine en oranje interieurs écht mooi hebben gevonden. Of die olifantspijpen. Dat er nog vrolijk gerookt mocht worden. En dat Hans van Mierlo werkelijk ernstig werd genomen. De SRV-man, zou die er nog zijn? Sommige advertenties zie ik soms nog als ik door ingebonden jaargangen tijdschriften uit die tijd blader. Zo pak ik Hollands Diep uit 1976 wel eens uit de kast, of De Tijd uit 1978. Maar dankzij Roelof Bouwman en Minke de Vogel blijven er nu veel meer bewaard. Een ver-ruk-ke-lijk kijkboek.

 

Onderweg met de tram: Lijn S4 in Karlsruhe

Een kijkje in Karlsruhe vanuit de cabine van de S4, de Stadtbahn die door de binnenstad van de derde stad van Baden-Württemberg naar Weinberg voert:

https://www.youtube.com/watch?v=ZIzqGHbZArU

Cinema Navelpluis: Corvus monedula

 

Optimisme

Zag op de hoek bij ons een bemondmaskerd meisje bezig met straattekenen. Toen ze klaar was nam ze tevreden een foto van de boodschap die ze had gekrijt: Alles komt goed!