Ballustrada 35

Ook aan het jongste nummer van het literaire tijdschrift Ballustrada mocht ik een bijdrage leveren. Het is niet zomaar een nummer, maar aflevering 3/4 van de vijf-en-der-tig-ste jaargang. U leest het goed: Ballustrada houdt het reeds 35 jaar vol! In deze aflevering voorts werk van onder meer Tijs van Bragt, Will van Broekhoven, Hendrik Carette, Emma Crebolder, Job Degenaar, Wim Hofman, Kees Klok, Jan J.B. Kuipers, Y. Né, Thom Schrijer Wim van Til, stichter André van der Veeke en Jabik Veenbaas.

Zelfs Peking niet meer

Vijfhonderd jaar geleden, in 1521 dus, was Peking de dichtstbevolkte stad ter wereld. De Top Tien werd destijds vervolledigd door Vijayanagar, Caïro, Istanboel, Hangzhou, Lahore, Tabriz, Parijs, Gauda en Napels. Drie Europese steden dus. Een eeuw later was een daarvan de grootste: in 1621 was Istanboel de stad met de meeste mensen, voor Peking, Lahore, Kyoto, Agra, Osaka, Parijs, Londen, Hangzhou en Esfahan. Opnieuw drie steden van het Europese continent. 1721: Peking, Tokyo, Istanboel, Londen, Parijs, Osaka, Kyoto, Esfahan, Hangzhou en Ahmedabad. Opnieuw drie. In 1821: Peking, Londen, Guangzhou, Parijs, Tokyo, Hangzhou, Sint-Petersburg, Napels, Osaka en Kyoto. Toen zaten er viér Europese steden bij. In 1921: Londen, New York, Tokyo, Parijs, Berlijn, Osaka, Chicago, Buenos Aires, Philadelphia en Wenen. Wederom vier. En anno 2021? Nul Europese steden in de Top Tien: Tokyo, Delhi, Shanghai, Sao Paolo, Mexico Stad, Dhaka, Caïro, Peking, Mumbai en Osaka. En de grootste miljoenensteden blijven buiten ons continent liggen want de projectie voor het jaar 2100 is: Lagos, Kinshasa, Dar es Salaam, Mumbai, Delhi, Khartoum, Niamey, Dhaka, Calcutta en Kaboel. Dan zit zelfs Peking er niet meer bij….

Een uniek land

Jamaica is het enige land ter wereld met een vlag waarin geen rood, wit of blauw voorkomt.

Klinkt als....

Beleefde Litouwers lijken erg dikwijls te niezen, maar dat is slechts schijn. Het Litouws voor dank u wel is namelijk atsjoe. Geschreven ačiū. Uitgesproken: atsjoe.

Kapotte mode

Nog steeds kan ik er met mijn onmodieuze verstand niet bij dat mensen geld betalen om een broek met kapótte pijpen te kopen. Toen die ‘hip’ werden vond ik het een beetje sneu omdat ik in de veronderstelling verkeerde dat de dragers ervan zich geen hele broeken konden permitteren. Ondertussen ben ik er aan gewend, en neurie ik bij de aanblik haast automatisch al I love my shirt, wat mij betreft een klassieker van de onvolprezen Donovan, met daarin ook het couplet

Do you have some jeans that you really love,
Ones that you feel so groovy in?
You don't even mind if they start to fray
That only makes them nicer still.
I love my jeans, I love my jeans,
My jeans are so comfortably lovely.

Bijna aaibaar (38)

 

Leuke woorden

Aterling, bladneus, dompelpomp, evene, frondeur, genan, hank, indool, jobber, kantschol, lakris, modde, oesie, realgar, wuifelaar.

Trage drinkers

Ze hebben erg weinig water nodig, en je hoeft ze maar af en toe lichtjes te nevelen. Ik zorg daar graag voor, maar wanneer ik er klaar mee ben vraag ik me altijd af of de cactussen dat vocht überhaupt wel tot zich nemen. Kijk maar eens hoe braaf die fijne druppeltjes aan de stekels blijven hangen.

Kletsmajoor

Aanvankelijk gaf ik hem omwille van zijn onbetwistbare eloquentie het voordeel van de twijfel, maar die Thierry Baudet van het Nederlandse Forum voor Democratie blijkt meer en meer een marginale kletsmajoor. De club van de omnifobe Baudet noemt de coronapandemie ongegeneerd een hoax. Van de EU moet hij ook niets weten. Het liefst zou hij een muur om Nederland laten bouwen en zich koesteren in zijn Swiebertjeland.

Cinema Navelpluis: Op Tram 7

 

Wat is het nou?

Van maandag tot zaterdag zijn ze open van acht tot acht. Op zon- en feestdagen zijn ze ook open van acht tot acht. Da’s goed te volgen. Maar ik proef een stevige discrepantie tussen Open alle dagen en Woensdag gesloten….

Variatie

Dit jaargetijde is zonder enige twijfel hét seizoen voor wie houdt van wat variatie in de kleuren van het gebladerte.

Dat klopt niet!

Sinterklaas is jarig, ’k zet mijn schoe-oen vast klaar. ’k Hoop dat hij hem vol doet met…ja wist ik ’t maar. Zo vangt dan een van de bekendere Sinterklaasliedjes weliswaar aan, maar ik ontdek nu dat hij op 6 december helemaal niet jarig is gewéést. Sint-Nicolaas is in Myra in 335 (of 337, daar zijn de geleerden het niet over eens) op 6 december gestórven!

Zucht....

Pas over drie weken wordt Sinterklaas gevierd, maar toen ik daarstraks een boodschapje ging doen liep ik al tegen een reusachtige kerstboom op….

Ruime keuze

Ik denk nog wel eens terug aan de tijd dat soep, aardappelen en de groente van het seizoen vanzelfsprekend de maaltijd vormden. Dat macaroni, Boursin en loempia’s welhaast exotisch waren. Geweldig toch wat een ruime keuze we tegenwoordig hebben uit specialiteiten van over heel Europa en dat we ook voor pasta, feta, kalamaria, Finse roggebroodjes en fiskekaker kunnen opteren.

Populair zaad

Uit Midas Dekkers’ biologische kijk op rassen, in zijn jongste boek Wat loopt daar?, steek ik op dat van alle groente wereldwijd liefst 35% wordt geteeld met zaad uit Nederland. Voor aardappelpootgoed is dat zelfs 60%.

Zwart water

In het fraaie Passau stromen, dat was mooi in beeld in een documentaire over de Donau van Judith Rakers, drie rivieren samen (vandaar dat Passau de Dreiflüßestadt wordt genoemd): de de Donau, de Ilz en de Inn. Het eigenaardige is, je kunt het op Google Maps ook goed zien, dat de Ilz ‘zwart’ water bevat. Het duurt daar even voor de één geworden stroom eenzelfde kleur heeft.

Fijnslijperij

Wanneer Nederland niet uitkijkt, gaat het land ten onder aan ambtelijke fijnslijperij. Een voorbeeld? Wel, ik moet er weer aan denken dat de Voedsel- en Warenautoriteit (VWA) het de Nederlandse Vereniging van Verzamelaars verbood op hun ruilbeurzen nog langer sigarenbandjes en bierviltjes op tafel te hebben. Omdat die….in strijd zouden zijn met het verbod op reclame voor alcohol en nicotine. Heeft zo’n VWA nou in godsherennaam niets beter te doen dan dergelijke morose oekazes uit te vaardigen?

Aaltjes

Wanneer je me gisteren gevraagd zou hebben of er Aaltjes tegen varenrouwmug / Nématodes contres les mouches du terreau / Nematoden gegen Trauermücken / Nematodes against fungus gnats in de handel zijn, dan zou ik daar niet bevestigend op hebben durven antwoorden….

Verse kransen, ook 103 jaar later....

 

103 jaar geleden

 

Zo, dat ging vlot....

De kortste oorlog in de geschiedenis was, in 1896, die tussen Engeland en Zanzibar. Die Anglo-Zanzibar War duurde slechts 38 minuten.

Ongerijmd

Er is in het Nederlands geen woord dat rijmt op herfst. Dat weten de meeste mensen wel. Maar er zijn meer woorden waarop niets deftig rijmt: andijvie, beitel, borsjtsj, dertig, fuchsia, kiosk, nieuws, ordner, pauze, polka, puzzel, rasp, slordig, stolp, turbo, twaalf, twintig, veertig, verkleumd, vijftig, wereld, wulps en zilver. Het bekendste voorbeeld van een woord zonder rijmwoord in het Engels is month. Maar ook in die taal zijn er meer: borshch, dangerous, kiosk, marathon, ninth, opus, orange, pint, purple, silver en wolf. In het Duits zijn het er meer: Amsel, Borschtsch, Echo, Falsch, Fenchel, Gehölz, Gemälde, Honig, Kiosk, Mensch, Mönch, Musik, Onkel, Orgel, Pfirsich, Rüpel, Ramsch, Silber, Stöpsel, Vesper en Zwölf. Eigenaardig dat deze Germaanse  talen elk drié ‘dezelfde’ woorden hebben waarop niets rijmt: borsjtsj / borshch / Borschtsch, kiosk / kiosk / Kiosk en zilver / silver / Silber.

22

Vaak sloeg Johan Cruyff flauwekul uit, maar sóms stelde hij iets dat toch op zijn minst logisch léék: “Ik geloof niet. In Spanje slaan alle 22 spelers een kruisje voordat ze het veld op komen. Als het werkt, zou het dus altijd een gelijkspel worden.”

Cinema Navelpluis: Het ruischen der zee

 

Enige moeite

Ik ben er zeer goed van op de hoogte dat het uitermate intelligente dieren zijn, maar ik blijf er wel enige moeite mee hebben dat kraaien met hun onwelluidende gekras tot de zángvogels worden gerekend….

Ware grootte

Een liefhebber van modelspoorbanen die buiten stapt en niets vermoedend een camion volgeladen met échte sporen tegen het lijf loopt moet vermoedelijk even moeite doen om alles weer in het juiste perspectief te zien….

Een Visconti

Ik kreeg van Geertje een nieuwe vulpen ten geschenke: het model Rembrandt van Visconti. Alle vulpennen van Visconti worden in Florence met de hand gemaakt. Ik ben er bijzonder mee in mijn nopjes.

Heel wat talen verder

Hoewel in sommige dialecten van het Duits een aardappel ook wel Erdapfel wordt genoemd, is de standaardnaam voor de knol bij onze Oosterburen Kartoffel. Ik ontdekte een linguïstische eigenaardigheid: een paar landen en heel wat talen verder is in het Azerbeidzjaans aardappel Kartof!

Uit de kast (CXVI): Henk Ester

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Wiskunde van lyriek van Henk Ester (Arbeiderspers, Amsterdam, 2021), waaruit ik op bladzijde 70 Niet gesloten opensloeg:

Een steen is niet gesloten maar
geruimd en ritueel begraven

Wat blijft is een zoekend dwalen in
de ruimte van zijn onmiddellijkheid

Wie een steen wil spreken
opent goddelijk lege zalen

Vraagt beginnend in gebaren
hoe hij op afstand hier kan zijn

Lachend doorloopt hij alle zalen
en laat de rest in steen vergaan

14086

Kijk eens hoe flink ik vandaag heb gewandeld: het is zeventien minuten over acht en de teller op mijn telefoon geeft aan dat ik reeds 14086 stappen heb gezet!

Hol-jjug-i wa Dkung-ddung-i

Dat Stan en Ollie in het Duits Dick und Doof heten wist ik, maar niet dat ze in het Pools Flip i Flap worden genoemd. Ook leuk: Crik e Crok in het Italiaans, en Olio me Stelion in het Albanees. De Denen zeggen Gøg og Gokke en de Turken Şișman ve Zaif. Het moeilijkst te onthouden vind ik de Koreaanse versie: Hol-jjug-i wa Dkung-ddung-i.

Handig overzichtje

Kijk toch eens onder welke geweldige namen Stan Laurel en Oliver Hardy, de Dikke en de Dunne, in verschillende talen bekend staan. Mijn broer Peter, al gans zijn leven een liefhebber van het tweetal, kwam dit handig overzichtje tegen.

Allerheiligen

Vandaag is het hier in België ouderwetsch zondag, want Allerheiligen: eerbetoon aan alle bekende en onbekende heiligen in de hemel die op de overige dagen van het jaar niet op de kalender voorkomen. Daar staan op deze hoogdag wél op de heiligen Benignus, Cesarius, Floribert, Harald Blauwtand van Denemarken en Maturin.

Visnamen geëxporteerd

Natuurlijk komt dat omdat er van oudsher in het Nederlands taalgebied vanwege vertrouwd met de kust meer gevist werd, maar het is interessant om vast te stellen dat veel namen van vissen in het Duits overgenomen zijn uit het Nederlands. Ze behoeven geen vertaling: Aal, Hai, Heilbutt, Hering, Kabeljau, Makrele, Rochen, Schellfisch….

Bijna aaibaar (37)

 

Le croc'n roll

“C’est ça! Dát is het. Zó gaan we onze zaak noemen!” Ik kan me de geestdrift voor de geest halen waarmee de ondernemers voor hun croissanterie annex sandwicherie in Fleurus de swingende naam le croc’n roll bedachten. (Voor mijn Nederlandse lezers: een croque is een tosti.)

Bismillah!

Tegenwoordig bestel je met een simpele muisklik en voor een paar centen een volledig verzorgd verblijf in een luxueus strandhotel in een ander continent. Neen, dan vroeger mensen: toen verplaatste men zich nog niet per toeristische vliegmachine maar werd er écht gereisd. Wie indertijd bij de Bambuti in Congo was geweest, paard had gereden in Mongolië of de Zijderoute had gevolgd maakte bij thuiskomst een grote kans zijn reisbevindingen te kunnen publiceren bij uitgeverij F.A. Brockhaus in Leipzig. Als je tenminste af mag gaan op een oude aanbiedingsfolder van genoemde firma. Ik heb er een. Viel uit Westermann’s Grosser Atlas zur Weltgeschichte, toen ik die raadpleegde. Reisen in alle Welt heette de reeks. Keine am Schreibtisch erdachten Erzählungen, sondern wahrheitsgetreue Berichte…Fraaie omslagen! Pakkende titels! Wat te denken van Om mani padme hum of Ich kam die reissenden Flüsse herab? Zit nu al een tijdje met Bohemian Rhapsody in mijn kop. Logisch, na het aanschouwen van W. Filchner’s Bismillah!....

Redukt

Van de reeks Redukt, opgenomen in mijn bundel Eigen Terrein – Gedichten 1998-2013, bestaat ook nog steeds de gelijknamige blog (waarop ook de werken van Bert Timmermans te zien zijn waarbij de gedichten werden geschreven):

http://timmervers.blogspot.com/

Hoe groot is die kans?

Er zijn natuurlijk wel meer broers die betaald voetballer werden. Mbo en Emile Mpenza. Romelu en Jordan Lukaku. René en Willy van de Kerkhof. Rob en Richard Witschge. Michael en Brian Laudrup. Erwin en Ronald Koeman. Om er maar een paar genoemd te hebben. Wat ik heel straf vind is dat NAC-speler Ralf Seuntjens en zijn tweelingbroer op 17 april 1989 in Breda werden geboren, en dat er in die Noord-Brabantse stad ten huize Seuntjes nóg een mannelijke tweeling werd geboren. In 1992, óók op 17 april. Tot daar aan toe, zult u denken. Wel, van die jongste tweeling werd er ook een – Mats – betaald voetballer. Twee keer een mannelijke tweeling. Allemaal ter wereld gekomen in dezelfde stad. Op dezélfde datum. En van beide tweelingen wordt er één helft profvoetballer. Hoe groot is die kans?

Bovenal

Waarover moest je in het begin van de vorige eeuw zoal beschikken om politieagent te mogen worden? Een bewijs van kunnen lezen en schrijven natuurlijk. Een redelijke tot goede conditie. Voor helm en uniform werd gezorgd. Waar je bovenal voor moest zorgen was een….snor! Deze opname werd in 1902 gemaakt in de 7^e Wijk van Antwerpen, aan het Bureau Bordeauxstraat.

Onderweg met de tram: Lijn 5 in Bremen

Lijn 5 brengt je in Bremen van Gröpelingen over Ueberseestadt en het Hauptbahnhof naar het Bürgerpark:

https://www.youtube.com/watch?v=D56bbbQBW-E

Momentopname

Boeken, film en muziek in de onmiddellijke buurt zijn vandaag Het boek in Vlaanderen 1940, de Argentijnse film El ciudadano ilustre van Gastón Duprat en Mariano Cohn, The Sandie Shaw Collection en De zomer van 1939 – Een tijdreis door België met de Guide Michelin van Jana Wuyts en Marnix Peeters.

Raadselachtig

Het is herfst, en dan waaien de bladeren van de bomen. Ook die van onze paardenkastanjes. Zó ons terras op. Er zal zeker en vast een natuurkundige verklaring voor zijn waar ik met mijn αλφα-hersenen niet bij kan, maar ik begrijp er niéts van dat alle bladeren die onze tweede verdieping op waaien iédere keer dat ik kijk in dezelfde hoek liggen. De linkse. Rechts ligt er niet één, en daar komt geen bezem aan te pas….

Verder niet

“Als ze Beethoven spelen zie ik altijd strenge zuilen voor me, die tot in de hemel reiken, verder niet, en ik zie daar beneden wat mensen staan die de zuilen proberen aan te raken of misschien wel om te zagen, en wat er met die mensen gebeurt weet ik niet, de componist zorgt ervoor dat ik dat niet te weten kom. Ze zullen wel ruzie krijgen of iets van dien aard. Hoorngeschal.” Tot zover dit citaat uit Krijgsgewoel, van Armando.

Een werkdag

Ik was zomaar benieuwd wat de langste treinreis is van het ene station naar het andere op Nederlandstalig gebied. Volgens mij is dat de rit van Adinkerke/De Panne naar Delfzijl (of omgekeerd natuurlijk). Je moet daar toch wel zo’n beetje de uren van een werkdag voor uittrekken: in het beste geval doe je er 7 uur en 3 minuten over, de traagste verbinding kost je 8 uur en 36 minuten. Tot zover dit Gemengd Bericht.