Onderweg met de tram: Lijn 5 in Halle

In Halle Saale kun je je met Linie 5 van de plaatselijke Straßenbahn begeven van Büschdorf naar Kröllwitz:

https://www.youtube.com/watch?v=ai5RZojVa68

De moeite waard

Een uitermate sympathiek tentoonstellingstraject blijft Finis Terrae in Antwerpen, tijdens hetwelk (tot 27 februari 2023) 50 kunstenaars exposeren op 13 locaties in de stad. De moeite waard alleen al is een bezoekje aan de eerste verdieping van Mechelsesteenweg 8, waar fraaie reeksen van de getalenteerde Jan Vanriet te bekijken zijn.

https://www.finis-terrae-antwerpen.com/

Een plankje Arendsoog

Natuurlijk las ook ik als kulleke de avonturen van Arendsoog en Witte Veder, eerst geschreven door Jan Nowee en later door diens zoon Paul Nowee. Wellicht zijn er onder mijn lezers verzamelaars van deze boeken: Ik ontdekte in hartje Antwerpen een zaak met in een hoek een plankje Arendsoog. Misschien staat daar dat éne nog ontbrekende deel tussen?

Oude en jonge namen

Ook jongens heten tegenwoordig anders dan vroeger. In Nederland is momenteel Noah de vaakst gegeven naam, in België Lucas. Op het wereldwijde web kwam ik een Top 50 van de meest populaire jongensnamen anno 2022 in België tegen, en een Nederlandse Top 100. Ik zette de voornamen van mijn jaargenoten uit het eerste middelbaar, 1967, eens op een rijtje: Ad, Adrie, Bart, Bert (2), Cees, Fon, Frank, Gerard, Gerdus, Hans, Harrie, Jac, Jack, Jan (4), Johan (2), Jules, Len, Mario, Naud, Paul (3), Peter, Raymond, René (2), Rob, Ton, Willy en Willem. Welke daarvan zouden momenteel nog gegeven worden? Het gros ervan is gruwelijk uit de mode, blijkt. Jan is wel een blijver, en ook Jack en Willem zijn nog in zwang. Tot mijn verbazing worden er ook nog namen van oud-jaargenoten gegeven die ik – zoals bijvoorbeeld Jan – helemaal niet had verwacht: in de Belgische lijst staat Jules op nummer 12, en in de Nederlandse duiken Naud (16) en Len (83) op.

De verdwijning van Maria

Voornamen zijn de laatste tijd veel meer onderhevig aan hypes en modes dan vroeger. De populairste meisjesnaam is anno 2022 in België Mila. In Nederland is het Emma. Concentreren we ons even op de meisjesnamen dan was zowel in de jaren zestig, de jaren zeventig, de jaren tachtig als de jaren negentig met voorsprong de meest gegeven/gekregen naam nog Maria. Vanaf 2000 staat Maria echter niet meer op 1 en zelfs niet in de Top Tien. Ze lijkt simpelweg verdwénen. In de Top 50 van meest populaire meisjesnamen prijkt op 50 nog wel het verwante Marie, maar van Maria is (komt het door de secularisatie?) geen spoor meer. Overigens blijf ik hardnekkig Lambertus Johannes Maria Bevers heten, hoor. 

Wat is het criterium?

Wat is eigenlijk het criterium om een bronzen medaille in de wacht te kunnen slepen? Is er ergens vastgelegd hoeveel concurrenten je voor moet blijven? Ik bedoel: wanneer je een wedstrijd met slechts 3 tegenstrevers houdt, mag dan degene die daarin laatste wordt zich ook bronzen medaillewinnaar noemen?

Zo lijkt het heel wat....

Ik herinner me het Europees Kampioenschap voetbal 1976, dat van de Panenka, nog goed. Ik ging eens goed zitten voor Tsjechoslovakije-Nederland. Wat viel dat tegen. Al in de eerste minuut kreeg Johan Cruijff een gele kaart. Er was er ook een voor Willy van de Kerkhof. Johan Neeskens kreeg een rode kaart. En o ja: ook Willem van Hanegem werd uit het veld gestuurd. Tsjechoslovakije won met 3-1. De andere wedstrijd wist Oranje te winnen van het gastland. Er waren namelijk maar 4 deelnemende landen: Tsjechoslovakije, West-Duitsland, Nederland en Joegoslavië. Jezelf verkopen is een kunst die men boven de Moerdijk goed beheerst, eerlijk is eerlijk.  Want op de Wikipediabladzijde van het Nederlands elftal staat op de Erelijst bij het EK 1976 niet dat ze een wedstrijd verloren en er een wonnen met erbarmelijk slecht spel, ook niet dat ze van de 4 deelnemers slechts derde werden. Neen: Oranje ‘veroverde’ toen bróns!

Verschil in diepgang

Je ziet altijd in één oogopslag welke aak een lading gaat halen, en welke er een af gaat leveren. Wat een verschil in diepgang!

Uren turen

Erg blij was ik met de Atlas de Géographie die een vriend me ten geschenke deed. Een atlas uit 1903, een ver jaar waarin mijn naamgever Lambertus Bevers nochtans al leefde. Mijn grootvader was toen reeds 31, en mijn oma 24. Mijn andere oma was er nog niet, mijn opa van 1 december 1900 was 2. Het Europa waarin zij leefden zag er vanuit de ruimte dan wel net zo uit als nu, maar de grenzen waren niet dezelfde. Van bijvoorbeeld de Baltische staten, Finland, Ierland, Polen en Tsjecho-Slowakije was nog geen sprake. Kiew en Odessa bevonden zich in Rusland, en België was iets kleiner vermits Eupen en Malmedy nog in Duitsland lagen. Het Ottomaanse rijk was nog immens. Ik kan uren op dergelijke kaarten turen….

Joekel

Een flinke telescoop die ze daar in Parijs op hadden gesteld in 1900….Wat een enorme joekel was me dat zeg. Begrijpelijk dat die veel belangstelling trok.

Verschillende bekken

Boeiend toch, hoe bepaalde woorden in verschillende talen verwant zijn en toch merkwaardig verschillen. Zo zag ik, in een woordenboek op zoek naar iets anders, dat een leeuwenbek (Antirrhinum) in het Frans gueule-de-loup heet. Niet met een bek als van een leeuw, maar als van een wolf dus. In het Engels zien ze er met snapdragon iets drakerigs in. Maar voorts valt vooral de verwantschap op: in het Duits heet de leeuwenbek Löwenmaul, in het Zweeds lejongap en in het Italiaans bocca di leone. Zelfs het Pools doet mee met lwia paszcza (lwia is leeuw, paszcza bek, muil). Tot zover dit Gemengd Bericht.

35 mm projectoren, handbediening

Kwam een doosje koolspitsen tegen. Ik ben ab-so-luut niét technisch, maar deze dingen kon ik als klein manneke al duiden. Ik zie ze nog stralen in de cabine van de Roxy waar pa de films op het scherm bracht met 35 mm projectoren, handbediening. Het projectielicht was afkomstig van koolspitsen.

Geen nationale omroep

Om nog maar eens te illustreren welk een complex land België toch is: het land heeft, ik kan zo gauw geen ander land in Europa bedenken waar zulks het geval is, géén nationale omroep. Geen BBC, geen NOS, geen France 1, geen ARD of ZDF. Gewoon: géén. Denk nu niet dat het komt omdat België drie officiële talen heeft want zelfs Zwitserland, dat viér officiële talen kent, heeft een nationale omroep. In SRG/SSR zijn de Schweizerische Radio- und Fernsehgesellschaft, Société suisse de radiodiffusion et télévision, de Società svizzera di radiotelevisioneen de Societad svizra da radio e televisiun verenigd. 

Cinema Navelpluis: Heen en weer

 

Allen of velen?

Ik begrijp dat de Vaticaanse Congregatie voor de Eredienst zich stoorde aan een ernstige vertaalfout die in sommige landen in de liturgie is geslopen. Het gaat om de meest centrale liturgische tekst die de katholieke kerk kent: “…dit is mijn Bloed dat voor u en alle mensen wordt vergoten tot vergeving van de zonden.” In de Latijnse grondtekst van de transsubstantiatie, gebaseerd op de evangelies, wordt echter de term pro multis gebruikt, hetgeen ‘voor velen’ betekent (pro omnibus komt nergens voor). Zowel de Willibrord- als de Nieuwe Bijbelvertaling gebruiken bij Jezus’ instellingswoorden ook die term, ‘voor velen’. Het is vanuit theologisch oogpunt natuurlijk ook niet zómaar een vertaalfoutje: ‘voor allen’ impliceert dat alle mensen, ongeacht hun relatie met Christus en de kerk gered zouden zijn. De vertaling ‘voor velen’ maakt duidelijk dat Christus’ verlossing weliswaar aan alle mensen wordt aangeboden, maar dat dit niet betekent dat uiteindelijk allen in de hemel komen. Boeiende kwestie. Deed me er de bijbel weer eens bij pakken. Matteüs en Marcus bezigen allebei ‘voor velen’, Lucas houdt het op ‘voor u’ en Johannes heeft het er helemaal niet over….

De trap op naar Sisyphus

Meestal is hij niet toegankelijk, maar in het kader van de fraaie kunstwandelroute Finis Terrae wél: de tuin van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. Het wonderlijke is dat die een pak hóger ligt dan de basis van de kathedraal zelf: je moet er via een trap heen. De moeite waard is er alleszins Sisyphus (part VIII) van Marius Ritiu, dit jaar gemaakt. Hij wil er de vergankelijkheid en broosheid van ons bestaan mee accentueren want ‘wanneer er een meteoriet van dit formaat zou inslaan op Antwerpen verdwijnt de stad tot as.’

In Brabant

Jean-Paul Rosenberg nam in het boek Brabant – Poëzie van landschap en maatschappij ook mijn gedichten Ode aan de stedenbouwkundige en Bergen op Zoom op. Er staat verder in het boek ook werk van onder meer Christine D’haen, Maarten van den Elzen, Ida Gerhardt, A.F.Th. van der Heijden, Frans Hoppenbrouwers, Jasper Mikkers, Yvonne Né en Marieke Lucas Rijneveld.

Bijna aaibaar (52)

 

Onbekend beleg

Op de boodschappenlijstjes die ik verzamel kom ik regelmatig het woord snijwaar tegen. Goed Nederlands voor charcuterie, dacht ik. Tot mijn stomme verbazing blijkt mijn Van Dale (ik gebruik nog de twaalfde druk) snijwaar niet te kennen. Snijwaren evenmin. Mijn eerste vakantiebaantje, bij De Gruyter, was nota bene op de afdeling snijwaar. Het is geen typisch Bergs woord, want Geertje zegt dat ze het in Tilburg ook gebruiken, en hier in Antwerpen wordt het dus ook gebezigd. Vreemd dat het woordenboek het niet kent. Miskenning van het Brabants?

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brabants

Uit de kast (CXXVI): Frans Hoppenbrouwers

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Calendarium poeticum – Een galerij van dagen van Frans Hoppenbrouwers (SUN, Nijmegen, 1998), waaruit ik op bladzijde CCXXXII Perpetuitatis hora – Uur van bestendiging, 19 augustus opensloeg:

Dit vleugje wind dat halm en blad beweegt,
beweegt niet zelf, beweegt alleen de lucht,
bezielt, bevrucht het ochtendlijk gerucht,
dat alle smetten uit mijn doolhof veegt.

Ik hoor mijn lief die ingehouden kucht
en wakend slaapt, de bijgeluiden weegt,
terwijl haar hart zich van behagen leegt,
omdat geluk nooit meer is dan een zucht.

Ik denk aan haar en schouw mijn kleine tuin,
die op dit uur een bron van vreugde is,
al neigt het groen al onverdekt naar bruin.

De halm, de tuin, mijn lief en mijn gemis
bestendigen mijn onberoerd fortuin:
dit uur is mij, de vogel en de vis.

Nou en óf!

Nou en óf dat de koolmeesjes blij zijn met de vetballen die we op ons terras hangen. Hen maakt het echt niet uit of die op de verpakking nu mezenbollen, Meisenknödel, Talgbollar, canederli per cince, meisekugler, boules de graisse pour oiseaux of Suet Balls worden genoemd.

Cinema Navelpluis: Geduld

Wij zijn er alert op omdat Geertje al lang geleden, ergens in de twintigste eeuw tijdens een grote expositie van ’s mans werk in de Kruidtuin in Brussel, ontdekte dat je heel geduldig moet zijn bij het aanschouwen van het oeuvre van Pol Bury (1922-2005). Jammer genoeg weten veel toeschouwers dat niet en zijn ze bij diens 700 Points blancs uit 1970 al weer weg vooraleer ze gezien hebben waar het bij het werk van Bury om gaat, en dat er haast ongemerkt iets in beweegt. Het is dus een kwestie van rustig blijven staan en geduld hebben….

Budget op

We bezochten het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen weer eens. Dat kon na lange tijd opnieuw. De renovatie ervan kostte 11 jaar en dik 100 miljoen euro maar het is netjes geworden. Het was goed (onder veel meer) Freya’s Garten van Anselm Kiefer nog eens te aanschouwen. Wat ons wel opviel was dat ondanks die dik 100 miljoen euro het budget blijkbaar toch echt op was want op meerdere plaatsen was de belettering reeds versleten waardoor er eiligheid voor alles en ewaar afstand stond in plaats van Veiligheid voor alles en Bewaar afstand….

Een onbedoeld effect

Wat grappig toch dat het opschrift Made in Germany al decennia als kwaliteitslabel geldt maar eigenlijk een wáárschuwing was. In de negentiende eeuw produceerden Duitsers veel gereedschappen naar Engels model. Dat waren ze in Engeland, waar het Duitse materiaal werd ingevoerd, beu en op 23 april 1887 werd de Merchandise Marks Act van kracht. De Britse industrie hoopte daardoor een grotere greep op de markt te krijgen. Ze onderschatte echter hoe góed de Duitse producten waren. De consumenten negeerden Made in Germany als waarschuwing, en ervoeren die juist als zekerheid voor een solide aankoop. Dáár hadden de Britse industriëlen niet op gerekend….

Bertje Bever

U zult begrijpen waarom ik een exemplaar van de avonturen van Bertje Bever wilde hebben. Ze zijn een creatie van schrijver Quirijn Teunissen en illustratrice Sofie van Trigt. René Daalmans fotografeerde in Hillegom Sofie en Quirijn tijdens de presentatie van hun boek over de ongetwijfeld (ik moet het nog lezen) slimme, sympathieke en vindingrijke Bertje Bever. Wat een mooie naam toch!

www.bertjebever.nl

Kasseien in Nederland

Er valt iedere dag wel iets te leren. Heden: ook Nederland heeft een kasseienhelling. En letterlijk één. Het is de Maasberg, in Elsloo. Wel met zicht op Vlaanderen. Dat steek ik op uit het filmpje waarin Miel Vanstreels een gedicht wijdt aan de Maasberg. Die hij uiteraard ook beklimt!

https://24bicycle.tv/watch/131

Momentopname

Wat heb ik momenteel zoal nabij aan kijk-, lees- en luistervoeder? Welnu: Patrick Conrad – Het plastisch werk 1963-2022, Soir, dit-elle van Trio Mediaeval, Warhoofds leerdichten 3 van Alain Delmotte en Fabian oder der Gang vor die Hunde van Dominik Graf.

Cinema Navelpluis: Telefoontje aan tramhalte

 

Mooi affiche

Ik ben nooit een liefhebber van concerten geweest (De muziek waarvan ik houd beluister ik het liefst thuis via de koptelefoon), maar in 1967 had ik best getuige willen zijn van dit bijzondere programma met Amen Corner, Jimi Hendrix Experience, Move, Nice én Pink Floyd. Dat zal me wat geweest zijn….

Kepers in afzelia

Soms tref je in verder eerder dorre en saaie teksten ineens iets prikkelends aan. Wat te denken, in een bouwkundig rapport, van Kepers in afzelia? Klinkt dat niet als een fantastische titel?

Verschillende afbakeningen

In Nederland is mijn generatie opgevoed met de herinnering aan ’40-’45. Van zodra ik geschiedenis kreeg vond ik dat al vreemd vermits de oorlog begon in 1939. Zou ’39-’45 dan beter zijn? Niet echt, want in onze contreien vielen troepen van onze oosterburen pas in 1940 binnen. Het hangt af van de nationale geschiedschrijving, zoveel is duidelijk. Want bijvoorbeeld Antwerpen (in september 1944) en Bergen op Zoom (oktober van dat jaar) zouden ’40-’44 kunnen hanteren omdat zij op 31 december 1944 effectief reeds vrij wáren. Ook dit soort afbakeningen is dus relatief, merkt u wel, want in Polen is 1939-1945 de norm, en in Rusland 1941-1945….

Wat een kanjer

De financiële dienst van de gemeente Norwich was er bijtijds bij met het verwerken van gegevens op een computer. Reeds in 1957 schafte de stad in Norfolk zich daartoe een Elliott electronic computer aan. Wat een kanjer was dat!

Tegen het lijf

Altijd aangenaam de door mij bijzonder gewaardeerde Hendrik Carette (dichter van bundels als Winter te Damme & andere minder beroemde gedichten van de jonge meester en Gestolen lucht) weer eens tegen het lijf te lopen. Deze keer troffen we elkaar in de Galerie Verbeeck-Van Dyck ter gelegenheid van de opening van de tentoonstellingen van en rond Patrick Conrad.

Dubbele aanrader

In Galerie Verbeeck-Van Dyck in de Antwerpse Wolstraat 34 en 39 openden vanmiddag twee zeer boeiende tentoonstellingen: Patrick Conrad – Het plastisch werk 1963-2022 (er is een fraaie gelijknamige catalogus bij verschenen) alsmede Pink Poets 50 jaar – Een overzicht. Conrad was samen met Nic van Bruggen† stichter van het illustere genootschap Pink Poets. Behalve dichter, thrillerauteur en cineast is Patrick Conrad (op de onderste foto) natuurlijk ook al jaren beeldend kunstenaar en Verbeeck-Van Dyck presenteert een mooie keuze uit ’s mans eigenzinnige en smaakvolle oeuvre. De exposities zijn (op vrijdag, zaterdag en zondag van 13.00 tot 18.00 uur) te bezoeken tot 1 januari 2023.

Lekker achterkantje

In 1969 bereikte Clover Leaf, een groep uit mijn geboortestad Bergen op Zoom, voor het eerst de hitparade met de debuutsingle Time Will Show. Het was heel erg lang geleden dat ik de achterkant daarvan weer eens beluisterde, en Girl Where Are You Going To? verbaasde me in positieve zin. Wat een intrigerend nummer eigenlijk, met die merkwaardige ritmesprongetjes en dat zeurorgeltje. Het paste helemaal in de psychedelische muziek van het eind van de zestiger jaren….

https://www.youtube.com/watch?v=_rHZQzLTCrs

Hoge achtervolging

Ik heb deze achtervolging op grote hoogte vanaf een bankje op Moeder Aarde een tijdje met belangstelling gade zitten slaan maar het is de vliegmachine links niét gelukt de rechtse in te halen. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Dubbele schaduw

Ochtend op de Gemengde Berichten-burelen. Het gebeurt hier bij een bepaalde lichtinval wel vaker, maar ik kan er met mijn beperkte kennis van de fysica nog steeds niet bij hoe één lampenkamp twéé schaduwen kan werpen…..

Het lijkt heel wat....

Zo vanuit de losse pols vanachter de palm gefotografeerd lijkt het heel wat, ons terrastuintje. Het lijkt er alleszins helemaal geen november op….

Erfgoed bij de zuiderburen

Die stripherinnering leverde een aardig speurtochtje op. Toosje Tontel is in onze gewesten nooit een bekend stripfiguur geworden, maar in Frankrijk blijkt ze tot het cultureel erfgoed te behoren. En al lang. Want reeds in 1905 verschenen de eerste belevenissen van Bécassine, haar originele naam, naar een scenario van Jacqueline Rivière getekend door Emile-Joseph-Porphyre Pinchon. Haar avonturen werden vanaf 1959 hervat door tekenaar Jean Trubert, en het was een van diens albums die wij hadden. Hier zul je er met moeite iets van vinden maar in Frankrijk kun je behalve strips met Bécassine ook allerhande afgeleide artikelen kopen. Zo zijn er Bécassinepoppen, en nog maar in 2018 is er zelfs een speelfilm Bécassine in de francofone bioscopen gekomen.