Vroeg groen

Boven het bordje met daarop de informatie Silybum marianum (L) Geartn. Asteraceae is hier in de Kruidtuin in de Mariadistel al duidelijk vroeg groen waar te nemen.

Uit de kast (CXXVII): Henri-Floris Jespers

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat De imperiale gedachte van Henri-Floris Jespers (Uitgeverij Contramine, Antwerpen, 1977), waaruit ik op bladzijde 9 opensloeg het titelloze:

De grauwe kleuren van het onbegrip
Bepalen voortaan de toon van dit
Eenmalig en eerzaam razen over
Verloren velden van keel en zand.

De bleke glimlach van dit gapend
Falen verlicht genadeloos het prille
Grensland van een toekomstige en
Reeds fel bezongen ballingschap.

Machten van broze twijfel en pracht
Vervullen nog nauwelijks mijn dode hart
Met smart. Bitterheid op de tong,
Anjers van woede in de hand!

Volkomen gaaf en bruikbaar

Kwam nog volkomen gave en bruikbare luciferdoosjes tegen met daarop reclame voor Fort margarine en Fort tafelolie / huile de table. Dat merk heb ik nog nooit ergens gezien. Naar het schijnt is er wel nog koffie van Fort. Van die paarse lucifers met een geel zwavelkopje heb ik altijd leuker gevonden dan de standaard houten met een rood. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Ook namens Cinema Navelpluis!

 

Een goed jaar gewenst

 

Dat gaat nu sneller

Je kunt vandaag per trein van Gent Sint-Pieters naar Antwerpen-Centraal in 56 minuten. Eertijds (Al kostte het je het voor er spoorwegen waren natuurlijk nóg meer tijd) deed je daar wat langer over: blijkens dit briefje van 28 augustus 1912 vertrok de trein in Gent om 17.47 uur,  en kwam die in Antwerpen aan om 20.10 uur. Dat was 2 uur en 23 minuten!

Onbekend jeugdwerk

René Goscinny en Albert Uderzo kennen we allemaal als respectievelijk de scenarioschrijver en de tekenaar van de avonturen van Asterix en Obelix. Dat ze eerder al een leuke reeks maakten kan ik me nog goed herinneren: in Kuifje en Pep - de stripbladen die ik als jongetje las – stonden behalve de belevenissen van de Galliërs immers ook die van Hoempapa de Roodhuid (oorspronkelijk Oumpah-pah le Peau Rouge), voor het eerst verschenen in 1958. Wat ik niet wist was dat Goscinny en Uderzo daarvóór nog een serie creëerden, en wel rond de piraat Johan Pikbroek (in het Frans Jehan Pistolet), die dateert uit 1952. Eens kijken of ik die kan vinden.

O zo charmant

Toen ik in het metrostation Groenplaats deze monteur aan het werk zag in die photomaton moest ik natuurlijk onmiddellijk denken aan die o zo charmante film Le fabuleux destin d’Amélie Poulain. Heb die zojuist maar weer eens uit de kast gehaald….

Nederlandstalige favorieten (2)

Vinde gij mijn gat (niet te dik in deze rok)? van The Clement Peerens Explosition, Hopeloos van Will Tura, Mooi was die tijd van Corrie Konings, Raak mij aan van Roosbeef, Superhero van K3, Nu of nooit van Tröckener Kecks, Geef je hart alleen aan mij van Sha-Na, De wereld is om zeep van Urbanus van Anus, Teken de tijd van De Div en Speel die dans van Peter Koelewijn. (Er zullen zo af en toe nog wat nummers op gaan duiken)

Nederlandstalige favorieten

Een Top Tien van mijn favoriete Nederlandstalige popnummers. Die wilde ik voor deze blog, en voor de lol, samenstellen. Maar daar moet ik een overzicht van mijn favoriete Nederlandstalige popnummers in afleveringen van maken want de keuze tot tien beperken gaat me nooit lukken had ik al rap in de gaten vermits het denken aan het ene nummer onmiddellijk een ander in herinnering brengt. De volgorde gaat volkomen arbitrair zijn. Gewoon nummers die ik als kind, als jongen en als man simpelweg goed, lekker en/of tof vond. Allez: Als de rook om je hoofd is verdwenen van Boudewijn de Groot, De winter was lang van Willeke Alberti, De sneij van Skik, De lichtjes van de Schelde van Bobbejaan Schoepen, Windstil van Herman van Veen, Meisjes van Raymond van het Groenewoud, Vanavond ga ik uit van Clouseau, Vriendschap van Het Goede Doel, Sabrina van Hugo Matthysen en Beestjes van Ronnie & De Ronnies. (vervolgt)

Een bijzonder record

Sinds 1966 was Geoff Hurst de enige voetballer die in een finale van een WK drie doelpunten maakte. Tot december 2022, en Kylian Mbappe zulks ook deed. Leuk weetje. Soit. Wat onbekender, maar een minstens zo leuk weetje: er is ook een voetballer die op twéé WK’s een hattrick maakte! En wel een die er ook nog eens goed uitzag ook. Gabriel Batistuta versloeg in 1994 tegen Griekenland de Helleense doelwachter drie maal, en deed in 1998 tegen Jamaica ook drie keer het vijandelijke net bollen.

Zalig Kerstmis

 

Dat had compacter gekund

Pffwioew. De opmaakmedewerker (m/v/anders) was waarschijnlijk blij toen hij/zij/het bij 16.15 uur en Winnie de Viking aan was gekomen. Het is niet niets om, vanaf 09.35 uur, áchttien keer De avonturen van de Gelaarsde Kat in te tikken. Dat had compacter gekund: De avonturen van de Gelaarsde Kat (18 afl.)….

Toren kwijt

Vanaf de nieuwe aanbouw aan Het Steen zie je de luchtlijn van Antwerpen zónder de markante Boerentoren. Die kun je vanaf de meeste andere uitkijkpunten in de stad niet niét zien….

Nu sijt wellecome

Op de blog Nu sijt wellecome verzamelde mijn oude vriend Albert Hagenaars in de loop der tijd heel wat kerstgedichten van vele Nederlandse en Vlaamse dichters. Het is in deze dagen passend om die eens onder de aandacht te brengen:

http://kerstgedichten.blogspot.com/

Geen angst

‘Dat is de MAN waar jullie bang van zijn’, dat staat onder de foto van Ben Klein op het affiche waar ik het gisteren over had. Voor Ben Klein (1929-2019) hoefde je echter niet echt angst te hebben. Ik kan, op bijgaande foto ben ik met hem in gesprek, zeggen dat het een aardige kerel was. Wist u overigens dat de dichter een verleden als voetballer had? Zie:

http://mededelingen.over-blog.com/article-ben-klein-via-voetbal-naar-poezie-118282909.html

Halfjaarlijks feestje

Twee keer per jaar verschijnen onder de titel Zuurvrij de Berichten uit Het Letterenhuis. Ondertussen is Zuurvrij reeds aan nummer 43 toe, en ook nu is het een feestje dat op je gemakje in je op te nemen. Zoals gebruikelijk is de vormgeving (hiervoor tekent Linde Desmet) om door een ringetje te halen, en zijn de bijdragen bijzonder lezenswaardig. In het oog sprongen me nu onmiddellijk een sfeervolle foto van een jonge Christine D’haen op haar werkkamer, Vorm van de biografie van gastschrijver Jan Lauwereyns, het artikel Heraut uit een andere tijd van Karl Scheerlinck over de beeldschone affiches die Alfred van Neste ontwierp en de prikkelende poster Stop, genoeg literatuur! waarop Ben Klein en Gerd Segers propaganda maken voor het ‘beruchte tijdschrift’ Het Kahier X. Jaja mensen, er is een tijd geweest dat zulks gebeurde. Zuurvrij is een verplicht nummer voor iedere liefhebber van literatuur en de  geschiedenis daarvan. Het enige dat er wat mij betreft (Maar ik weet: De gustibus non est disputandem) niet in thuishoort zijn de supersaaie en knullig getekende cartoons van Ilah rond Cordelia. Voor het overige wederom een dikke pluim voor de redactie!

Onderweg met de tram: Lijn 5 in Halle

In Halle Saale kun je je met Linie 5 van de plaatselijke Straßenbahn begeven van Büschdorf naar Kröllwitz:

https://www.youtube.com/watch?v=ai5RZojVa68

De moeite waard

Een uitermate sympathiek tentoonstellingstraject blijft Finis Terrae in Antwerpen, tijdens hetwelk (tot 27 februari 2023) 50 kunstenaars exposeren op 13 locaties in de stad. De moeite waard alleen al is een bezoekje aan de eerste verdieping van Mechelsesteenweg 8, waar fraaie reeksen van de getalenteerde Jan Vanriet te bekijken zijn.

https://www.finis-terrae-antwerpen.com/

Een plankje Arendsoog

Natuurlijk las ook ik als kulleke de avonturen van Arendsoog en Witte Veder, eerst geschreven door Jan Nowee en later door diens zoon Paul Nowee. Wellicht zijn er onder mijn lezers verzamelaars van deze boeken: Ik ontdekte in hartje Antwerpen een zaak met in een hoek een plankje Arendsoog. Misschien staat daar dat éne nog ontbrekende deel tussen?

Oude en jonge namen

Ook jongens heten tegenwoordig anders dan vroeger. In Nederland is momenteel Noah de vaakst gegeven naam, in België Lucas. Op het wereldwijde web kwam ik een Top 50 van de meest populaire jongensnamen anno 2022 in België tegen, en een Nederlandse Top 100. Ik zette de voornamen van mijn jaargenoten uit het eerste middelbaar, 1967, eens op een rijtje: Ad, Adrie, Bart, Bert (2), Cees, Fon, Frank, Gerard, Gerdus, Hans, Harrie, Jac, Jack, Jan (4), Johan (2), Jules, Len, Mario, Naud, Paul (3), Peter, Raymond, René (2), Rob, Ton, Willy en Willem. Welke daarvan zouden momenteel nog gegeven worden? Het gros ervan is gruwelijk uit de mode, blijkt. Jan is wel een blijver, en ook Jack en Willem zijn nog in zwang. Tot mijn verbazing worden er ook nog namen van oud-jaargenoten gegeven die ik – zoals bijvoorbeeld Jan – helemaal niet had verwacht: in de Belgische lijst staat Jules op nummer 12, en in de Nederlandse duiken Naud (16) en Len (83) op.

De verdwijning van Maria

Voornamen zijn de laatste tijd veel meer onderhevig aan hypes en modes dan vroeger. De populairste meisjesnaam is anno 2022 in België Mila. In Nederland is het Emma. Concentreren we ons even op de meisjesnamen dan was zowel in de jaren zestig, de jaren zeventig, de jaren tachtig als de jaren negentig met voorsprong de meest gegeven/gekregen naam nog Maria. Vanaf 2000 staat Maria echter niet meer op 1 en zelfs niet in de Top Tien. Ze lijkt simpelweg verdwénen. In de Top 50 van meest populaire meisjesnamen prijkt op 50 nog wel het verwante Marie, maar van Maria is (komt het door de secularisatie?) geen spoor meer. Overigens blijf ik hardnekkig Lambertus Johannes Maria Bevers heten, hoor. 

Wat is het criterium?

Wat is eigenlijk het criterium om een bronzen medaille in de wacht te kunnen slepen? Is er ergens vastgelegd hoeveel concurrenten je voor moet blijven? Ik bedoel: wanneer je een wedstrijd met slechts 3 tegenstrevers houdt, mag dan degene die daarin laatste wordt zich ook bronzen medaillewinnaar noemen?

Zo lijkt het heel wat....

Ik herinner me het Europees Kampioenschap voetbal 1976, dat van de Panenka, nog goed. Ik ging eens goed zitten voor Tsjechoslovakije-Nederland. Wat viel dat tegen. Al in de eerste minuut kreeg Johan Cruijff een gele kaart. Er was er ook een voor Willy van de Kerkhof. Johan Neeskens kreeg een rode kaart. En o ja: ook Willem van Hanegem werd uit het veld gestuurd. Tsjechoslovakije won met 3-1. De andere wedstrijd wist Oranje te winnen van het gastland. Er waren namelijk maar 4 deelnemende landen: Tsjechoslovakije, West-Duitsland, Nederland en Joegoslavië. Jezelf verkopen is een kunst die men boven de Moerdijk goed beheerst, eerlijk is eerlijk.  Want op de Wikipediabladzijde van het Nederlands elftal staat op de Erelijst bij het EK 1976 niet dat ze een wedstrijd verloren en er een wonnen met erbarmelijk slecht spel, ook niet dat ze van de 4 deelnemers slechts derde werden. Neen: Oranje ‘veroverde’ toen bróns!

Verschil in diepgang

Je ziet altijd in één oogopslag welke aak een lading gaat halen, en welke er een af gaat leveren. Wat een verschil in diepgang!

Uren turen

Erg blij was ik met de Atlas de Géographie die een vriend me ten geschenke deed. Een atlas uit 1903, een ver jaar waarin mijn naamgever Lambertus Bevers nochtans al leefde. Mijn grootvader was toen reeds 31, en mijn oma 24. Mijn andere oma was er nog niet, mijn opa van 1 december 1900 was 2. Het Europa waarin zij leefden zag er vanuit de ruimte dan wel net zo uit als nu, maar de grenzen waren niet dezelfde. Van bijvoorbeeld de Baltische staten, Finland, Ierland, Polen en Tsjecho-Slowakije was nog geen sprake. Kiew en Odessa bevonden zich in Rusland, en België was iets kleiner vermits Eupen en Malmedy nog in Duitsland lagen. Het Ottomaanse rijk was nog immens. Ik kan uren op dergelijke kaarten turen….

Joekel

Een flinke telescoop die ze daar in Parijs op hadden gesteld in 1900….Wat een enorme joekel was me dat zeg. Begrijpelijk dat die veel belangstelling trok.

Verschillende bekken

Boeiend toch, hoe bepaalde woorden in verschillende talen verwant zijn en toch merkwaardig verschillen. Zo zag ik, in een woordenboek op zoek naar iets anders, dat een leeuwenbek (Antirrhinum) in het Frans gueule-de-loup heet. Niet met een bek als van een leeuw, maar als van een wolf dus. In het Engels zien ze er met snapdragon iets drakerigs in. Maar voorts valt vooral de verwantschap op: in het Duits heet de leeuwenbek Löwenmaul, in het Zweeds lejongap en in het Italiaans bocca di leone. Zelfs het Pools doet mee met lwia paszcza (lwia is leeuw, paszcza bek, muil). Tot zover dit Gemengd Bericht.

35 mm projectoren, handbediening

Kwam een doosje koolspitsen tegen. Ik ben ab-so-luut niét technisch, maar deze dingen kon ik als klein manneke al duiden. Ik zie ze nog stralen in de cabine van de Roxy waar pa de films op het scherm bracht met 35 mm projectoren, handbediening. Het projectielicht was afkomstig van koolspitsen.

Geen nationale omroep

Om nog maar eens te illustreren welk een complex land België toch is: het land heeft, ik kan zo gauw geen ander land in Europa bedenken waar zulks het geval is, géén nationale omroep. Geen BBC, geen NOS, geen France 1, geen ARD of ZDF. Gewoon: géén. Denk nu niet dat het komt omdat België drie officiële talen heeft want zelfs Zwitserland, dat viér officiële talen kent, heeft een nationale omroep. In SRG/SSR zijn de Schweizerische Radio- und Fernsehgesellschaft, Société suisse de radiodiffusion et télévision, de Società svizzera di radiotelevisioneen de Societad svizra da radio e televisiun verenigd. 

Cinema Navelpluis: Heen en weer

 

Allen of velen?

Ik begrijp dat de Vaticaanse Congregatie voor de Eredienst zich stoorde aan een ernstige vertaalfout die in sommige landen in de liturgie is geslopen. Het gaat om de meest centrale liturgische tekst die de katholieke kerk kent: “…dit is mijn Bloed dat voor u en alle mensen wordt vergoten tot vergeving van de zonden.” In de Latijnse grondtekst van de transsubstantiatie, gebaseerd op de evangelies, wordt echter de term pro multis gebruikt, hetgeen ‘voor velen’ betekent (pro omnibus komt nergens voor). Zowel de Willibrord- als de Nieuwe Bijbelvertaling gebruiken bij Jezus’ instellingswoorden ook die term, ‘voor velen’. Het is vanuit theologisch oogpunt natuurlijk ook niet zómaar een vertaalfoutje: ‘voor allen’ impliceert dat alle mensen, ongeacht hun relatie met Christus en de kerk gered zouden zijn. De vertaling ‘voor velen’ maakt duidelijk dat Christus’ verlossing weliswaar aan alle mensen wordt aangeboden, maar dat dit niet betekent dat uiteindelijk allen in de hemel komen. Boeiende kwestie. Deed me er de bijbel weer eens bij pakken. Matteüs en Marcus bezigen allebei ‘voor velen’, Lucas houdt het op ‘voor u’ en Johannes heeft het er helemaal niet over….

De trap op naar Sisyphus

Meestal is hij niet toegankelijk, maar in het kader van de fraaie kunstwandelroute Finis Terrae wél: de tuin van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. Het wonderlijke is dat die een pak hóger ligt dan de basis van de kathedraal zelf: je moet er via een trap heen. De moeite waard is er alleszins Sisyphus (part VIII) van Marius Ritiu, dit jaar gemaakt. Hij wil er de vergankelijkheid en broosheid van ons bestaan mee accentueren want ‘wanneer er een meteoriet van dit formaat zou inslaan op Antwerpen verdwijnt de stad tot as.’

In Brabant

Jean-Paul Rosenberg nam in het boek Brabant – Poëzie van landschap en maatschappij ook mijn gedichten Ode aan de stedenbouwkundige en Bergen op Zoom op. Er staat verder in het boek ook werk van onder meer Christine D’haen, Maarten van den Elzen, Ida Gerhardt, A.F.Th. van der Heijden, Frans Hoppenbrouwers, Jasper Mikkers, Yvonne Né en Marieke Lucas Rijneveld.

Bijna aaibaar (52)

 

Onbekend beleg

Op de boodschappenlijstjes die ik verzamel kom ik regelmatig het woord snijwaar tegen. Goed Nederlands voor charcuterie, dacht ik. Tot mijn stomme verbazing blijkt mijn Van Dale (ik gebruik nog de twaalfde druk) snijwaar niet te kennen. Snijwaren evenmin. Mijn eerste vakantiebaantje, bij De Gruyter, was nota bene op de afdeling snijwaar. Het is geen typisch Bergs woord, want Geertje zegt dat ze het in Tilburg ook gebruiken, en hier in Antwerpen wordt het dus ook gebezigd. Vreemd dat het woordenboek het niet kent. Miskenning van het Brabants?

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brabants

Uit de kast (CXXVI): Frans Hoppenbrouwers

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Calendarium poeticum – Een galerij van dagen van Frans Hoppenbrouwers (SUN, Nijmegen, 1998), waaruit ik op bladzijde CCXXXII Perpetuitatis hora – Uur van bestendiging, 19 augustus opensloeg:

Dit vleugje wind dat halm en blad beweegt,
beweegt niet zelf, beweegt alleen de lucht,
bezielt, bevrucht het ochtendlijk gerucht,
dat alle smetten uit mijn doolhof veegt.

Ik hoor mijn lief die ingehouden kucht
en wakend slaapt, de bijgeluiden weegt,
terwijl haar hart zich van behagen leegt,
omdat geluk nooit meer is dan een zucht.

Ik denk aan haar en schouw mijn kleine tuin,
die op dit uur een bron van vreugde is,
al neigt het groen al onverdekt naar bruin.

De halm, de tuin, mijn lief en mijn gemis
bestendigen mijn onberoerd fortuin:
dit uur is mij, de vogel en de vis.

Nou en óf!

Nou en óf dat de koolmeesjes blij zijn met de vetballen die we op ons terras hangen. Hen maakt het echt niet uit of die op de verpakking nu mezenbollen, Meisenknödel, Talgbollar, canederli per cince, meisekugler, boules de graisse pour oiseaux of Suet Balls worden genoemd.

Cinema Navelpluis: Geduld

Wij zijn er alert op omdat Geertje al lang geleden, ergens in de twintigste eeuw tijdens een grote expositie van ’s mans werk in de Kruidtuin in Brussel, ontdekte dat je heel geduldig moet zijn bij het aanschouwen van het oeuvre van Pol Bury (1922-2005). Jammer genoeg weten veel toeschouwers dat niet en zijn ze bij diens 700 Points blancs uit 1970 al weer weg vooraleer ze gezien hebben waar het bij het werk van Bury om gaat, en dat er haast ongemerkt iets in beweegt. Het is dus een kwestie van rustig blijven staan en geduld hebben….

Budget op

We bezochten het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen weer eens. Dat kon na lange tijd opnieuw. De renovatie ervan kostte 11 jaar en dik 100 miljoen euro maar het is netjes geworden. Het was goed (onder veel meer) Freya’s Garten van Anselm Kiefer nog eens te aanschouwen. Wat ons wel opviel was dat ondanks die dik 100 miljoen euro het budget blijkbaar toch echt op was want op meerdere plaatsen was de belettering reeds versleten waardoor er eiligheid voor alles en ewaar afstand stond in plaats van Veiligheid voor alles en Bewaar afstand….

Een onbedoeld effect

Wat grappig toch dat het opschrift Made in Germany al decennia als kwaliteitslabel geldt maar eigenlijk een wáárschuwing was. In de negentiende eeuw produceerden Duitsers veel gereedschappen naar Engels model. Dat waren ze in Engeland, waar het Duitse materiaal werd ingevoerd, beu en op 23 april 1887 werd de Merchandise Marks Act van kracht. De Britse industrie hoopte daardoor een grotere greep op de markt te krijgen. Ze onderschatte echter hoe góed de Duitse producten waren. De consumenten negeerden Made in Germany als waarschuwing, en ervoeren die juist als zekerheid voor een solide aankoop. Dáár hadden de Britse industriëlen niet op gerekend….