Verschil moet er zijn

Sommige woorden zijn in verschillende talen verwant en dus herkenbaar. Andere zijn écht anders. Neem het woord vroedvrouw. Dat is in het Deens jordemoder, in het Frans sage-femme, in het Engels midwife, in het Italiaans ostetrica, in het Russisch akusherka, in het  Spaans partera, in het Tsjechisch porodni en in het Turks ebe. Het merkwaardigst vind ik het echter in het normaliter zo verwante Duits klinken: Hebamme.  

Werkplek na gedane arbeid

 

Fijn traject

Een van onze lievelingstreinreizen is die langs de Azurenkust. Van Juan-les-Pins naar Monaco bijvoorbeeld (of nog even verder door de grens met Italië over naar Ventimiglia) en vice versa:

https://www.youtube.com/watch?v=vkUi6NOhQbY

 

Tja....

Wat doet een mens zoal in coronatijden? Even een pauze nemen voor het beeldscherm, zich uitrekken en kijken of er nog iets te knabbelen valt. Er blijken letterkrakelingetjes te zijn. En daarmee moet natuurlijk eerst even gespeeld vooraleer ze opgepeuzeld worden….

Goedgekeurd

Sommige zaken hebben een naam waardoor je ze, eigenlijk ongeacht de kwaliteit die ze leveren, niet werkelijk ernstig kunt nemen. Maar er zijn uitzonderingen. Hoe noem je je bedrijf als je in schoringswerken / etançonnements doet? Stabil. Goedgekeurd. IJzersterke naam: Stabil!

Uit de kast (CIV): Arnoud van Adrichem

Toen ik voor deze rubriek weer voor de collectie dichtbundels ging staan om er met afgewende blik willekeurig een exemplaar uit te pikken, viel mijn hand op Het failliet van Arnoud van Adrichem (Atlas Contact, Amsterdam/Antwerpen, 2020), waaruit ik met de ogen toe bladzijde 80 opsloeg, met daarop dit titelloos gedicht:

Zand vertraagt het denken.
Zoals wind buitengaats ronddoolt: geen strand
om zich in te graven. De zee pareert spanen en
roeit eigenhandig ons gezichtsveld uit. Ernstig
als beton. Rigide als prikkeldraad in de duinen.
Jij wilt aangifte doen tegen het klimaat. Ik niet.
Laatst was er een meisje loos. Je denkt te snel.
Het moeten mannen met baarden zijn. Je staart
in een spiegelende helm. De portofoon kraakt.
Bol en rond oog ik lankmoedig. Adem als alibi
voor de jongen? Ja. Koude rillingen lopen over
de rug van de zee.

Gemeen

Wat heb ik gemeen met inwoners van Istanboel en Zürich? Dat we in de volkrijkste stad van ons land wonen die er niét de hoofdstad van is. Overal elders in Europa is de dichtstbevolkte stad tevens de hoofdstad en vice versa.

Stoer

Met het nieuwe jaar ook een nieuwe zeep in gebruik genomen: Aleppo’s Oerzeep van Herbelle. Van pure olijfolie en 40% laurierolie. Welk een stoer blok!

Gelukkig 2021!

 

Opperbevel

Bladerend door Der Große Brockhaus, editie 1935, zie ik onder Belgien en het kopje Wehrmacht: Oberbefehlshaber ist der König. Ik vraag me af of dat nog steeds zo is. Ja hoor, Filip is opperbevelhebber van het Belgische leger. Eens gekeken bij zijn Europese collegae: Margrethe II, Harald V, Felipe VI en Elizabeth II zijn de jure opperbevelhebber in respectievelijk Denemarken, Noorwegen, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. In Zweden is dat generaal Micael Bydén, en in Nederland is Willem-Alexander evenmin de baas. In Nederland heeft de regering het oppergezag over de krijgsmacht. Toen Willem-Alexander koning werd legde hij  zijn militaire functies neer. De Nederlandse Grondwet verbiedt namelijk dat militairen deel uitmaken van de regering en als koning is hij daar het hoofd van. Op de dag van zijn inhuldiging werd hem daarom eervol ontslag verleend.

Tevreden uitgever

Op Poëzie-Centraal een gesprek met Gerrit Westerveld van Uitgeverij Kleinood & Grootzeer (op onderstaande foto rechts), waarvoor Wim van Til (midden) en ik lector zijn. Volgens mij is hij tevreden over ons.

https://poeziecentraal.be/nieuws/198/kleinood-grootzeer-hoe-een-kleine-uitgeverij-toch-groot-kan-zijn

 

Momentopname

De nabije cultuurdragers hic et nunc: Het schikken van de dingen – zestien Soutines van Frans Budé, The Others van Alejandro Amenábar, Stout – dertien eigenaardige liedjes bedacht en uitgevoerd door de nederlandse groep MAM en The Complete Poems van Robert Graves.

Weer iets opgestoken

Toen we het er over eens waren dat we er niet op zaten, vroegen we ons ineens af wat een schopstoel eigenlijk is. Behalve in vroeger dagen (hopelijk, tenminste) een marteltuig is het de stoel waarop een pottenbakker zit en van waaraf hij zijn draaischijf bedient. Dat wisten we niet.

Ze is er vroeg bij

Voor wie er nog aan mocht twijfelen dat het steeds warmer wordt: het is 28 december en de Oxalis triangularis, de klaverzuring, in ons balkontuintje staat er niet nóg maar ál….

De grootste van het land

De kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Gaverland in Melsele is de grootste kapel van België. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Opgezocht: Robert Herberigs

Bladerend in het Modern Woordenboek – Taalkundig Encyclopedisch Geïllustreerd, in 1937 uitgegeven door de N.V. Brepols in Turnhout, kom ik deze keer Robert Herberigs (1886-1974) tegen. Een componist van wie ik nog nimmer had gehoord. Wat is encyclopedisch lezen toch een genot nu ook internet er is. Zou er iets van Herberigs (die hier in Antwerpen nota bene directeur van de Koninklijke Vlaamse Opera is geweest) op YouTube te beluisteren zijn? Jawel hoor, zijn In Flanders Fields bijvoorbeeld….

https://www.youtube.com/watch?v=M74CSK7k_yY&list=OLAK5uy_nJxB5YVDTCceCNfy4BaznKFxQJySVIPAw&index=2

Cinema Trivia: Weelde

Je kunt wel zeggen dat Franco Zeffirelli in 1977 voor zijn Jesus of Nazareth de beschikking had over een weelde aan topacteurs. Alleen al voor de vertolking van de Drie Koningen wist hij James Earl Jones, Donald Pleasence en Fernando Rey te strikken. Wie deden er behalve Robert Powell, die de titelrol voor zijn rekening nam, nog meer mee? Een halve filmencyclopedie: Anne Bancroft, Ernest Borgnine, Claudia Cardinale, James Farentino, Stacy Keach, James Mason, Ian McShane, Laurence Olivier, Christopher Plummer, Anthony Quinn, Ralph Richardson, Rod Steiger, Peter Ustinov en Michael York. De meeste regisseurs zijn al blij als ze een keer met één van deze klasbakken mogen werken….

Zalig Kerstmis

 

Op café

In Tilburg voegde hoofdredacteur Jef van Kempen mijn gedicht Op café toe aan zijn onvolprezen artistieke magazine Fleurs du mal:

https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-op-cafe

Bekeren

Ik begrijp best dat onze taal voor anderstaligen een lastige is. Leg iemand die Nederlands wil leren maar eens uit waarom voetbalclubs die een ronde overleven verder békeren, en missionarissen in den vreemde inboorlingen bekéren….

Cinema Navelpluis: Vrije val

 

Raadzaal vol rook

De eerste vergadering van een gemeenteraad die ik bijwoonde vond ik best gezellig. Er mocht gewoon worden gerookt in dat oude stadhuis, en nadat de bode de koffiekopjes op had geruimd kwam hij vragen of je een pintje wilde, of liever iets sterkers. De komst van een calvinistische burgemeester maakte een einde aan die toch niet onsympathieke gebruiken. Daaraan moest ik denken bij deze opname van de vergadering van een gemeenteraad ergens in de jaren zestig. Een doos vol verse bolknakken staat er paraat….

Bijna aaibaar (23)

 

Onderweg met de tram: Lijn 1 in Torun

Deze keer een kijkje door de voorruit van Lijn 1 tijdens de rit van Olimpijska naar Uniwersytet in Toruń:

https://www.youtube.com/watch?v=0qDj9VVhD2c

Zomaar

Af en toe, ook op de kortste dag van het jaar, is het gewoon zomaar aardig om feiten te vergelijken. Bijvoorbeeld: Australië meet 7.692.024 vierkante kilometer, de Benelux 74.657. En: Australië telt dik 25 miljoen inwoners, de Benelux dik 29 miljoen. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Op De Schaal van Digther

Van het onvolprezen literaire magazine De Schaal van Digther mogen sinds deze week ook mijn gedichten Verdoffing, Verval en Enkel bewijs deel uitmaken. Alain Delmotte liet me weten dat hij dat ‘mooie, compacte, taaie gedichten’ vindt. Een dergelijk compliment van zo’n meneer doet een mens deugd….

http://digther.blogspot.com/search/label/Bert%20Bevers

Orangeriebeelden

Nou kom ik al zo lang zo vaak in de Kruidtuin hier om de hoek en pas nu vielen me twee borstbeelden op in de Orangerie, destijds ontworpen door Pierre Bourla naar wie de schouwburg wat verderop en onze straat zijn vernoemd, langs Den Botaniek. Het mag geen verbazing wekken dat het de beelden van twee botanici betreft: Carl Linnaeus en Antoine de Jussieu.

 

Beter dan blind

Over de afbeelding kunnen de smaken verschillen, maar ieder weldenkend mens zal het er mee eens zijn dat zo’n kleurrijke opvulling van een zijgevel aantrekkelijker is dan een blinde.

Wintertruientijd

Het is weer bijna Kerstmis en dus hult weerman Benjamin Stöwe zich dagelijks in een andere bij dit jaargetijde passende trui. Volgens mij heeft hij thuis alleen voor zijn wintertruien al een volledige kast nodig.

 

Eén keer thuis

De interland Nederland-Cyprus in het Oosterpark in Groningen was Dick Nanninga’s laatste interland. Merkwaardigerwijze was het tevens de éérste wedstrijd waarin hij als beroepsvoetballer thúis speelde. Nanninga (1949-2015), tijdens de WK-finale in 1978 even een nationale held, werd geboren in Groningen maar speelde als prof nooit voor de plaatselijke FC. Hij verdedigde de kleuren van Veendam, Roda JC en MVV waardoor hij het Oosterpark alleen maar als bezoeker aandeed. Behalve dus bij zijn laatste wedstrijd als international.

Een bijzonder elftal

Op zondag 22 februari 1981 werd in het Oosterpark in Groningen de WK-kwalificatiewedstrijd Nederland-Cyprus afgewerkt. Er verscheen toen een bijzonder Oranje op de grasmat. Hier ziet u staand van links naar rechts Pim Doesburg (PSV), Hugo Hovenkamp (AZ’67), Jos Jonker (AZ’67), Ronald Spelbos (AZ’67), Johnny Metgod (AZ’67) en Frans Thijssen (AZ’67) en gehurkt Peter Arntz (AZ’67), Romeo Zondervan (FC Twente), Cees Schapendonk (MVV), Pier Tol (AZ’67) en Jan Peters (AZ’67). Arntz werd vervangen door Dick Nanninga (Roda JC), Pierre Vermeulen (Feyenoord) viel in voor Pier Tol. Nederland won met 3-0 dankzij treffers van Hovenkamp, Schapendonk en Nanninga. Het was voor Schapendonk en Zondervan hun énige interland. Maar wat deze selectie zeer bijzonder maakte was het feit dat er niet één speler van Ajax voor deze wedstrijd was opgeroepen. 

Hoeveel zijn het er nu?

Vroeger moest je op school nog lijstjes uit je hoofd leren. Mijn moeder beatae memoriae kreeg er tijdens de aardrijkskundelessen de Kleine Soendaeilanden zo ingestampt dat ze tot op hoge leeftijd desgevraagd (Niet dat dit nog vaak gebeurde, maar soit) Bali, Lombok, Soembawa, Soemba, Flores en Timor op kon dreunen. Bij de herinnering aan dat rijtje ging ik eens opzoeken hoeveel eilanden Indonesië eigenlijk heeft.

Duidelijk is het land ’s werelds grootste eilandstaat maar uit hoevéél eilanden de archipel nou feitelijk bestaat is niet helder. Volgens Wikipedia 16.056, maar volgens verschillende schattingen tussen de 13.466 en 18.203. Volgens de Indonesische overheid gaat het om 14.572  eilanden (met veel onbekende namen als Batjan, Karakelong en Yamdena) waarvan er 2.342  bewoond worden. Het CIA World Factbook rept van 6.000 bewoonde eilanden. Onduidelijkheid alom eigenlijk. Hier mag nog eens goed geteld gaan worden.

Nee maar....

Taal blijft toch een wonderlijk fenomeen, dat me nog steeds kan verrassen. Zo ontdek ik nu pas dat snor, ik heb nota bene zelf een forse, in eerste instantie een vróuwelijk woord is. Knevel is dan wel weer ‘gewoon’ mannelijk….

https://meergemengdeberichten.blogspot.com/2016/03/goh.html

Met Petrarca op reis

Mijn gedicht Petrarca reist ongewapend door de Ardennen, verscheen oorspronkelijk in nummer 79 van het literair tijdschrift De Brakke Hond, en later in mijn bundel In de buurt van de wereld. Het gedicht werd ook meegenomen in De scheurkalender van de poëzie 2013, die ik in de kast weer eens tegenkwam. Samensteller Chrétien Breukers schreef erbij: ‘Dit is een mooi gedicht, maar mijn aandacht werd na eerste lezing vooral getrokken door ‘de wilde weit’. Ik wist niet wat dat was. Na enig zoeken, bleek het een plant, een onkruid. Op de foto die ik via Google vond herkende ik het groeisel. Ineens werd de plassende Petrarca, tussen dat onkruid, voorstelbaar. Ik zag hem voor me, in zijn gewaad, de boog urine richting de grond; op de achtergrond snuivende paarden.

Ik hield het hele gedicht voor een fantasie, een hersenspinsel van de dichter, die in een luimige bui had besloten om Petrarca eens richting de Ardennen te verplaatsen. Niets is minder waar! In een boek van Catharina Ypes, Petrarca in de Nederlandse letterkunde (uit 1934) is te lezen dat de dichter wel degelijk ter plaatse was. Sterker, hij had er een goede vriend, ‘Het was: Ludovicus Sanctus, of in zijn moedertaal: Lodweij Heiligen van Beeringen, aldus genoemd naar zijn geboorteplaats in Belgisch Limburg’. Zo kwam ik, via onkruid en een boek van Ypes, in mijn geboortestreek terecht. Een bijzondere streek, want de dichter Petrarca heeft er nog rondgelopen. Ik wist ineens niet wat ik las.’ Leuk dat een gedicht iemand zo ‘aan het werk’ kan zetten.

https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-petrarca-reist-ongewapend-door-de-ardennen

Geen ja

Graag lette ik goed op bij de lessen Latijn, en quasi dagelijks ervaar ik dat ik er nog steeds plezier van heb. Maar het staat me niet bij dat ons ooit expliciet is verteld dat het Latijn geen woord voor ja heeft. Realiseer me dat bij het lezen van YES, een gedicht van Robert Graves dat begint met The Romans had no word for YES. In de praktijk gebruikte men woorden als sic en ita, die weliswaar van instemming getuigen maar niet duidelijk als ja maar eerder als inderdaad.

Bijzonder buurtje

Een van mijn lievelingsschilders is Lourens Alma Tadema, later Sir Lawrence Alma Tadema (1836-1912). Na zijn studie aan de academie in Antwerpen verhuisde hij naar Londen waar hij grote faam verwierf. In 1884 kocht Tadema de monumentale villa 34 Grove End Road, die door hem op kostbare wijze werd verfraaid: de interieurs hadden decoraties van zeegroen marmer en waren voorzien van parket, dat men slechts met sloffen aan mocht betreden; er was een atrium met mozaïekvloer, een atelier met een grote apsisvormige afsluiting, een hal met 45, door vrienden geschilderde panelen en een tuin met colonnade. Het was er alsof men een schilderij van de meester zelf binnenstapte.

Hij ontving er vele beroemdheden als John Millais, Henry Irving, Oscar Wilde, Enrico Caruso en Pjots Iljitsj Tsjaikovski. Ook Louis Couperus bezocht hem hier. 34 Grove End Road ligt in een bijzonder buurtje. De huidige bewoners weten waarschijnlijk niet beter dan dat er dagelijks hordes ‘zebrapadtoeristen’ passeren want op de hoek bij 34 Grove End Road begint Abbey Road, en schuin aan de overkant liggen de befaamde Abbey Road Recording Studios….

https://nl.wikipedia.org/wiki/Lourens_Alma_Tadema

Smakelijk!

Een van de beste verbeeldingen van de nakende effecten van de Brexit vind ik nog steeds deze, die ik aantrof bij Hans Mellendijk.

Baas boven baas

32 oogt aardig, maar in Maldegem halen ze daar hun neus voor op. Daar hebben ze een straatnaam die niet minder dan 40 letters telt: de Burgemeester Charles Rotsart de Hertainglaan. De langste straatnaam in Nederland telt er 50: de Laan van de Landinrichtingscommissie Duiven-Westervoort, in Duiven.

De langste straatnaam van Antwerpen

Voor het Instituut voor Nutteloze Onderzoeken (IVNO) heb ik eens uitgezocht wat de langste straatnaam in de gemeente Antwerpen is. Ik kwam tot een Top 5. De Pieter Jozef Nauwelaertsstraat telt 28 letters. Er zijn er twee met 29 letters: de Prinses Josephine-Charlottelaan en de Professor Van den Wildenberglaan. Tot 30 letters schopt het de Zusters van onze Lievevrouwstraat, en tot 31 Omheining der Statie van Borgerhout. Op nummer 1 staat, met 32 letters, het Burgemeester Edgard Ryckaertsplein. Overigens zijn de kortste straatnamen in Antwerpen Bist, Laar en Meir. Tot zover deze mededeling van het IVNO.