Leuke woorden

Afstreek, bintoerong, catgut, domansduim, haberdoedas, karonje, patapar, schootaan, wankant, zwijnjak.

Nu weer de kermis gloeit....

Kwam de bloemlezing Nu weer de kermis gloeit met duizend lichten, die ik samenstelde voor het Nederlands Centrum voor Volkscultuur in Utrecht, weer eens tegen. Nicky Jansen interviewde me destijds voor de Wereldomroep over dit boek:

https://www.alberthagenaars.nl/audio/kermispoezie_20070611_44_1kHz.mp3

Baas boven baas

De keizertamarin (Saguinus imperator), uitgedost met ferme witte snor, lijkt in de Zoo deze witte snordrager te herkennen. Verhoudingsgewijs is zijn knevel enorm. Baas boven baas.

Blue Nile

Een van mijn lievelingsalbums aller tijden is A Walk Across The Rooftops van The Blue Nile. Dit Schotse ensemble leverde hiermee naar mijn smaak een klassieker af. Momenteel komt het ontroerende Easter Parade uit de luidsprekers.

Onderweg met de tram: Lijn 11 in Kraków

Minstens zo leuk om voor je beeldscherm mee op reis te gaan als de Führerstandsmitfahrte zijn de Straßenbahnfahrte. Overal ter wereld heb je wel liefhebbers die het traject van bepaalde tramlijnen online zetten. Deze keer reed ik in Kraków mee met lijn 11, van Czerwone Maki P+R naar Mały Płaszów: https://www.youtube.com/watch?v=mr1uImDJfIA

Geen vat

Steeds vaker is een kwestie een issue, een onderwerp een topic of een gebeurtenis een event. Dat taal een levend organisme is weet ik best. Ook dat nieuwe woorden ingang vinden, en dat zulks altijd gebeurde. Wat ik echter jammer vind is de snelheid waarmee de jongste generatie de band met de moedertaal aan het verliezen is. Momenteel is het Engels de toonaangevende vreemde taal van dienst. Met haar invloed in se heb ik niet zo'n moeite, maar wél met het gegeven dat jongeren Engelse woorden zo gemakkelijk gebruiken dat ze desgevraagd niet meer weten wat het Nederlandse equivalent is. Dat een baby een kleine of een zuigeling is. Dat kids kinderen zijn, roots wortels en sorry Neem me niet kwalijk. Zelf zullen ze zeggen dat ze best wel grip hebben op de taal, niet dat ze er vat op hebben….

Vers van de pers

Voor nummer 4/5 van de 33^ste jaargang van het literaire tijdschrift Ballustrada stelde ik de 25^ste aflevering van portfolio Laaglandse Poëzie samen, deze keer met gedichten over De Limburgen. Eerder mocht ik voor Ballustrada bloemlezingen maken met poëzie uit de provincies Antwerpen, Noord-Brabant en West-Vlaanderen. In De Limburgen werk van Chrétien Breukers, Will van Broekhoven, Frans Budé, Philippe Cailliau, Marleen de Crée, Daan Doesborgh, Hubert Van Eygen, Christina Guirlande, Albert Hagenaars, Joris Iven, Erick Kila, Hans Mellendijk, Daam Noppe, Ton van Reen, Herman Rohaert, Koen Snyers, Bart Stouten, Wim van Til, Ans Vanheeldrang en Miel Vanstreels.

Keizer groet kraai

Bij deze parmantige foto schreef ik (destijds verschenen op CuBra, ik was het nagenoeg vergeten) een gedicht: http://www.cubra.nl/poezie/bertbevers/keizerenkraai.htm

Beroemd

Reclamemensen willen hun product, ook in de muziekindustrie, natuurlijk altijd zo duidelijk mogelijk in de markt zetten. In 1965 waren The Beatles wereldwijd dermate beroemd dat hun naam op de hoes van het album Rubber Soul niet meer werd vermeld. Hun foto volstond….

Ook mooi

Hoorde zojuist iemand snail mail (je weet wel: een brief in een enveloppe met een postzegel erop) zeggen maar verstond sneeuwmeeuw. Ook mooi!

De zevende

De koning der Belgen en zijn koningin zijn traditiegetrouw peter of meter van de zevende zoon of dochter van een gezin, op voorwaarde dat het kind deel uitmaakt van een ononderbroken reeks van jongens, respectievelijk meisjes. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Moderne wind

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat een hedendaagse verbeelding van de verschillende windsnelheden toch iets inzichtelijker is….

Oude wind

In datzelfde boek Het logboek van de zeevaarder staan ook de wederwaardigheden van de man die ons de schaal van de naar hem vernoemde windkrachten naliet, de Ier Francis Beaufort (1774-1857). Zo overleefde hij bij een zeeslag zestien wonden door musketschoten en drie door sabelhouwen. Hij schopte het tot kapitein, en tot de hydrograaf van de Admiraliteit. Hierbij zijn schaal van Beaufort, die hij in 1806 als gezagvoerder op de HMS Woolwich samenstelde.

Vereeuwigd

Gefotografeerd werd er in die dagen nog niet op reis, maar er bestáát een beeld van Charles Darwins historische reis met de Beagle. In 1832 scheepte tekenaar Augustus Earle in, en hij vereeuwigde hoe bemanningsleden Darwin (de man met de hoge hoed) allerhande dieren tonen. De schets staat in het verrukkelijke boek Het logboek van de zeevaarder van Huw Lewis-Jones.

Cour

Van de alom gewaardeerde website Fleurs du mal maakt voortaan ook mijn gedicht Cour (dat ik schreef bij het schilderij Interieur van het gerechtshof van Strandgade uit 1899 van Vilhelm Hammershoi) deel uit: https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-cour-gedicht

Foutje van Kuifje

Heel sympathiek hoor van onze jonge vriend, om te denken vanuit het oogpunt van de messenwerper, maar volgens mij (en dat bedenk ik nú pas, terwijl ik Het gebroken oor al voor het eerst las toen ik zeven was) was het toch correcter geweest indien in deze tekstballon zou staan Tien centimeter meer naar réchts en ik was er geweest....

Opdat we niet vergeten....

Vandaag 101 jaar geleden werd het allerlaatste schot in de Groote Oorlog gelost….

Klein leed

Moet grinniken bij de aanvang van Philip Hoornes Het leven en hoe het te overleven (10): ‘Je zal mij niet horen ontkennen dat er veel leed is in de wereld, maar waar ik echt kwaad van word is dat wie in de frituur een groot pak frieten bestelt daar maar evenveel mayonaise bij krijgt als wie een klein pak frieten neemt.’

https://philiphoorneskynet.wordpress.com/2019/11/05/het-leven-en-hoe-het-te-overleven-11/

Sneu

Eind vorige eeuw heeft een projectontwikkelaar gedacht er goed aan te doen zo’n moderne passage aan te leggen met winkelruimtes voor kleine neringdoenden. Daar zullen beslist wat ondernemers op afgekomen zijn, maar ondertussen hebben de laatste daarvan het bijltje er bij neergegooid: zo’n doorgang met alleen maar lége winkels biedt een sneue aanblik.

Mama is het woord

Moest lachen toen ik in de ondertiteling van een Engels televisieprogramma Mum’s the word (hetgeen zoveel betekent als Mondje dicht) vertaald zag worden als Het woord is aan mama….

Mooie lettertypes (107)

Mee eens

Ik ben het helemaal eens met Benno Barnard, wiens Zingen en creperen –  Dagboek 2014-2017 ik aan het lezen ben: “Tik tik tik op Google – wat een verrukking is dat internet toch voor mensen die zelf al iets weten!”

Zou ik?

Ineens vraag ik mij af of ik als man zonder rijbewijs trambestuurder of treinmachinist (ambities die ik overigens nooit koesterde) had kunnen worden…..

Meer gebraad

Hetgeen me eraan doet denken dat de Romeinen hun neus ook niet ophaalden voor gebraden flamingo, of papegaai…. Zie:

http://meergemengdeberichten.blogspot.com/2010/07/stroop-de-flamingo-was-bind-op-doe-in.html

Wantrouwig

Als klein manneke vond ik, er zaten er toen in een volière op het eilandje in het stadspark in Bergen op Zoom, pauwen bijzonder exotische dieren. Hun schreeuwen klinkt als klagen. Toen ik deze pauw van nabij wilde bestuderen realiseerde ik me dat het dier eigenlijk een smakelijk lijf heeft en herinnerde ik me dat de Romeinen het vulden en braadden. Het was alsof deze pavo cristatus mijn gedachten kon lezen want hij deinsde wantrouwig terug….

Op De schaal van Digther

Op de onvolprezen Schaal van Digther zijn vanaf heden vier van mijn Bedekte termen (Passim, Haardstede, Waarachtig en Kleine uren) te vinden:

http://digther.blogspot.com/2019/11/vier-gedichten-bert-bevers.html

Een mooi complex

Las in een aflevering van het tijdschrift De Stad Antwerpen uit 1934 een artikel over een nieuwe aanwinst voor ‘de werkmanswijken in de grootstad’: het Geelhandcomplex in Borgerhout, in genoemd jaar naar het ontwerp van architect Alfons Francken gebouwd door Onze Woning. Bemerk op elk verdiep het plezierig overdekt koerken, meldt een fotobijschrift. En een ander: Voorgevel met winkels, welke echter nog in gereedheid moeten komen. En: Iedereen moet dezelfde gordijntjes aan de ramen hangen – wat ook zeer logisch is voor het algemeen uitzicht. Ben eens een kijkje gaan nemen om te zien of het complex überhaupt nog bestaat na 85 jaar, en of er overal nog dezelfde gordijntjes hangen….

Uit de kast (XC): Wim van Til

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat De vrouw van Toulmond van Wim van Til (Uitgeverij Innocenti, Utrecht, 1997), waaruit ik op bladzijde 30 het gedicht Foto van een oude man opensloeg:

Het jaar is rond, een lage zon

strekt week zijn trage benen.

De laatste dag raakt aan de grond,

Schaduwen op molm en blad. Een gat

in de haag, waarin de maanden

bleven steken.

Een nieuw licht staat op

de punten van vertrek. Lijnen

lijken nauwelijks getrokken;

soms is mist al bijna

opgelost. Een grens vervaagt

in taal en teken.

Relatief

Alles is relatief. Dat realiseer ik me weer eens bij het bekijken van een boek van Georges Simenon, Quand j’étais vieux. Wat een originele titel: hij schreef deze autobiografische notities in 1970. Hij was toen 67 en keek terug op zijn 60^ste. Toen hij jonger was, maar wel al ‘oud’.

Allerzielen

Ter gelegenheid van Allerzielen vandaag nog eens even aandacht voor de cyclus Kreunende tijd, die ik schreef bij foto’s van Joep Eijkens: http://kreunendetijd.blogspot.com/

Treinrit onder plafond

Kijk, dát is nou eens iemand die zijn ziel en zaligheid (én zijn tijd) in een liefhebberij steekt: vond op het wereldwijde web een treinrit tussen Friesing en Sankt Pölten Hauptbahnhof onder een plafond (en deels zelfs onder tafel). Großartig: https://www.youtube.com/watch?v=gxSAw3RSWSc

Bekijks

Keurig in het pak en voorzien van een deftige vlinderdas liep Angelo Corsaro in 1958 van Catania naar Vaticaanstad op …. stelten.

Niet meer voorlijk

Tachtig jaar geleden, het was toen 1939, stonden de uurwerken in Nederland anders dan in de buurlanden. Waar het in het Verenigd Koninkrijk, België, Frankrijk en Duitsland tien over half was, wees de klok naar Amsterdamse tijd reeds het hele uur aan. Met die twintig minuten voorsprong hebben de Duitsers in mei 1940 onmiddellijk komaf gemaakt. En daaraan is na 1945 niets meer veranderd.

Mooie lettertypes (106)

Een eigen spel

Zag in de Fnac een stapel Monopoly-spellen, en niet zomaar Monopoly-spellen maar heuse Antwerpse Monopoly-spellen. Leuk. Ik wist niet dat die er waren.

Vroeger....

Heerlijk, hoe Jan Mulder (in Tot u spreekt Jan Mulder) terugblikt op het voetbal van vroeger ‘toen de spelers de tijd hadden om een wijle om zich heen te kijken voor een behoorlijke afspeelmogelijkheid in de verte. Toen de beleefdheid van de opponenten zodanig was dat ze jou die tijd gunden en op gepaste afstand bleven praten met elkaar, een gesprek dat bijvoorbeeld kon gaan over de fijne toss die de scheidsrechter zojuist had geleid, waarbij twee aanvoerders elkaar succes en een prettige wedstrijd hadden gewenst in een aangenaam najaarszonnetje met enige fijne neerslagdeeltjes om de vijf minuten zodat de strafschopgebieden lekker glad waren voor een vloeiende dribbel doorheen de vriendelijk gehumeurde verdedigers, die geen enkele wellevendheid schuwden om de midvoor van de tegenpartij het scoren te vergemakkelijken.’

Dat gaat rap

Oorzaken: wereldwijd is er een trend om minder vlees te eten, en supermarkten lokken steeds vaker afstuderende slagers. Feit: er zijn in België steeds minder zelfstandige slagerijen. Zes jaar geleden waren er nog 3788, vorig jaar 3432. Dat gaat rap. Het betekent dat er wekelijks één slagerij verdwijnt.

Leuke woorden

Aasdom, beugbak, deek, eemter, haagschool, karstwerking, mazier, paarling, schoothoorn, uiterton, winzuiger.

Onderweg met de tram: de 10 in Antwerpen

Minstens zo leuk om voor je beeldscherm mee op reis te gaan als de Führerstandsmitfahrte zijn de Straßenbahnfahrte. Overal ter wereld heb je wel liefhebbers die het traject van bepaalde tramlijnen online zetten. Deze keer reed ik in eigen stad mee met lijn 10 van P+R Schoonselhof naar Wijnegem: https://www.youtube.com/watch?v=xmIdf487UCI

Waarvan akte

IJsland steunt taalpuristen met een officieel taalbeleid dat leenwoorden weert. Het IJslands kent er in tegenstelling tot de andere Scandinavische talen maar erg weinig. Ook voor internationale begrippen als dokter, paspoort en politie heeft het eigen woorden, respectievelijk læknir, vegabréf en lögreglan. Overigens heeft IJsland 25 papegaaiduikers voor elke inwoner. Dit laatste natuurlijk geheel terzijde.

Tikkut/Tikèt

Het verbaasde me eigenlijk nooit dat Vlamingen tegen ticket niet zoals Angelsaksen en Nederlanders tikkut naar tikèt zeggen (ze zeggen immers ook gangster tegen gengster, tank tegen tenk en tram tegen trem), maar hier is iets anders aan de hand dan een Vervlaamsing van een Engels woord: ontdek dat het Engelse ticket (zoals beef van boeuf stamt) eigenlijk een Frans leenwoord is: het komt van het middeleeuws-Franse estiquet.

En The Sun?

Vond een, zeker in het kader van de Brexitperikelen interessante, samenvatting terug van het Britse krantenlandschap: “The Times wordt gelezen door degenen die het land regeren, de Daily Mirror door degenen die het land denken te regeren. The Guardian door degenen die het land graag zouden regeren, de Financial Times door degenen die het land bezitten, de Daily Mail door de echtgenotes van degenen die het land regeren, de Daily Telegraph door degenen die het land willen regeren zoals het altijd werd geregeerd en de Daily Express door degenen die denken dat het land nog altijd wordt geregeerd zoals het werd geregeerd. En The Sun? The Sun wordt gelezen door degenen die het niet kan schelen wie het land regeert, als die maar grote borsten heeft…..”

Stem uit het verleden

Tegenwoordig zijn we er aan gewend om beeld en geluid ter beschikking te hebben van zowat alles en iedereen. Dat is niet altijd zo geweest. We kennen allemaal Julius Caesar, Karel de Grote en Napoleon Bonaparte maar we hebben hen nooit gehóórd. Vorst Otto von Bismarck is nog zo’n grote naam uit de geschiedenisboeken. Welnu, van hém bestaat een geluidsopname. Die is lang kwijt geweest maar terug opgedoken. De opname werd 7 oktober 1889 in Bismarcks slot Friederichsruh gemaakt, op een Edison Phonograph met wasrol: https://www.youtube.com/watch?v=czko31-6O8I

De volledige wereldproductie

“Wat vreemd, dat snijwaar niet in de Van Dale staat,” vond ook Geertje. Waarop ze even peinsde en zei dat het ook eigenlijk vreemd was dat ze kokosbrood op de afdeling snijwaar verkochten. Dat heeft met vlees immers helemaal niets te maken. Hier in België zie je het niet. Kokosbrood is schijnbaar iets volledig Nederlands. Vond een artikel in De Volkskrant waaruit blijkt dat er zelfs maar één kokosbroodmaker is. De volledige wereldproductie wordt vervaardigd in Harderwijk:

https://www.volkskrant.nl/economie/in-harderwijk-maken-ze-al-het-kokosbrood-van-de-wereld-met-de-hand~ba22fb5a/

Onbekende snijwaar

Op de boodschappenlijstjes die ik verzamel kom ik regelmatig het woord snijwaar tegen. Goed Nederlands voor charcuterie, dacht ik. Tot mijn stomme verbazing blijkt mijn Van Dale (ik gebruik nog de twaalfde druk) snijwaar niet te kennen. Snijwaren evenmin. Mijn eerste vakantiebaantje, bij De Gruyter, was nota bene op de afdeling snijwaar. Het is geen typisch Bergs woord, want Geertje zegt dat ze het in Tilburg ook gebruiken, en hier in Antwerpen wordt het dus ook gebezigd. Vreemd dat het woordenboek het niet kent. Miskenning van het Brabants?

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brabants

Waar wij niet meer bij stilstaan

Ben bezig in Alles wat je altijd al had willen weten over taal – De taalcanon van Marianne Boogaard en Mathilde Jansen waarin ik in het hoofdstuk Wat weet een analfabeet over taal en schrift? getroffen word door: ‘Abena, een analfabete vrouw, krijgt een brief van haar geliefde. Ze rent opgewonden naar de maatschappelijk werkster en vraagt haar de brief voor te lezen. ‘Maar,’ voegt ze er meteen aan toe, ‘dan moet je wel je oren dichthouden.’’

Protestgedicht

In Tilburg plaatste hoofdredacteur Jef van Kempen mijn Protestgedicht, 1968 op de Fleurs du mal: https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-protestgedicht-1968