Zalig Pasen

 

Nooit geweten

In het Roxy Theater aan de Grote Markt in Bergen op Zoom waar mijn vader een kwart eeuw lang te vinden was sleet ik als klein manneke vele gelukkige uren. Uit het Bergs Monumentenboek dat ik momenteel aan het bestuderen ben steek ik op dat de geschiedenis van dit pand teruggaat tot maar liefst 1397 waarmee het een van de oudste panden van mijn geboortestad is. Wat ik ook nooit heb geweten is dat het fronton waarin het jaartal MDCCLV staat een hóuten is.

Leuke woorden

Bevalbad, dameraan, grunsel, holm, klisklas, liplap, malvezij, pruikzwam, snotolf, taigagans, wijnruit, yapok, zeesneeuw.

Eindelijk duidelijk: afkortingen!

Vroeger had je ook nog De Markiezen, maar de enige resterende drumband in Bergen op Zoom is Odiles Rapid, een naam die ik als jongetje al fascinerend vond. Ooit zocht ik op of het wellicht Latijn was, hetgeen niet het geval bleek. Burgemeester Pieter Zevenbergen hoorde ik de naam uitspreken als Oodaajls Reppit, alsof het Engels was maar ook dat was niet goed. Pas anno 2023 ontdek ik dat het afkortingen zijn van twee ooit gefuseerde tamboer- en majorettekorpsen: Ons Devies Is Lenigheid En Souplesse en Roomse Adel Prijkt In Daden. Had ik desgevraagd die betekenissen moeten geven dan zou ik daar zelfs met een revolver op het voorhoofd niet op zijn gekomen.

Een staatsman met smaak

Pakte Anthologie de la Poésie française, een bloemlezing die in 1961 verscheen bij de Parijse Librairie Hachette, weer eens uit de boekenkast. Die uitgave werd samengesteld door niemand minder dan….Georges Pompidou, de latere president van de Vijfde Republiek. Waar tref je die nog, staatslieden met een hart voor poëzie?

Patroon

Vandaag is het de feestdag van de  Heilige Isidoor, die het niet alleen tot aartsbisschop schopte maar ook tal van naslagwerken schreef. Hij is de patroon van de encyclopedie en van dit internet!

https://nl.wikipedia.org/wiki/Isidorus_van_Sevilla

Auer of kor?

Van mijn jongensencyclopedie Ik weet het vond ik ooit op een rommelmarkt ook een Vlaamse versie, de Geïllustreerde Familie Encyclopaedie. Nu valt me een verschil op: de Auerhaan (bladzijde 45 in Ik weet het) heet – met exact hetzelfde plaatje! – in de Geïllustreerde Familie Encyclopaedie op pagina 102 Korhaan. Volgens mij zijn auerhaan (Tetrao urugallus) en korhaan (Lyrurus tetrix) twee verschillende soorten, en heeft Ik weet het het bij het rechte eind.

Bijna aaibaar (57)

 

Feestelijke stand

Wat een feestelijke stand in de eredivisie. Voor mensen die Feyenoord een warm hart toedragen natuurlijk. Maar dat zult u begrijpen.

Uit de kast (CXXX): Patrick Conrad

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Oude, koude nachten – Memoires in 100 gedichten van Patrick Conrad (Uitgeverij Vrijdag, Antwerpen, 2022), waaruit ik op bladzijde 109 IX/5 opensloeg:

En wat als we zelf niets meer waren
dan een leugen in de leegte,
de schijn van wat we zijn,
de weerkaatsing van wat glitter op een huls?

Laat de zon ondergaan,
knip het licht uit en zie:

in een nacht zonder maan
verdwijnt elk tastbaar bestaan
en is het met ons gedaan.

Handig bedrogen

Ze zal door bepaalde gebruikers ongetwijfeld als handig worden ervaren, maar ik krijg bij die aanprijzing Met handige inkeping (er schijnt zelfs iemand patent op gekregen te hebben) toch telkens het gevoel dat ik bedrogen word want je krijgt hoe je het ook wendt of keert mínder beschuit….

Ordnung muß sein

De vlag van Noord-Brabant is de oudste gewestelijke vlag in Nederland en hangt daarom altijd vooraan in de rij wanneer de provincievlaggen worden gevoerd.

Hoog en droog

Iedere keer wanneer ik met de tram naar Mortsel ga denk ik bij het zien van de schoorsteen van Agfa-Gevaert aan de slechtvalken die daar boven hun nest hebben. Het gaat hen goed, want er worden al 4 eitjes bebroed!

https://www.agfa.be/slechtvalken/webcam/

Bijna gelovigen

Toen ik op het Duitse nieuws de kop Gläubiger entscheiden über Zukunft der Galeria-Filialen zag krabde ik me achter de oren terwijl er boven mijn hoofd vraagtekens opdoemden. Waarom zouden gelovigen over de toekomst van de filialen van een grote warenhuisketen mogen beslissen? Daar moest ik het woordenboek even bij nemen. En aha: in het Duits is een Gläubige een gelovige, maar een Gläubiger (meervoud: Gläubiger) een schuldeiser!

Alles stroomt....

Voor de komende Kunstwandelroute op het Landgoed Enghuizen liet Hans Mellendijk zich inspireren door Heraclitus van Efeze en meer bepaald diens stelling Panta rhei, ouden menei (in het Nederlands: Alles stroomt en niets is blijvend). Noest arbeidde hij aan de zeewaardigheid beekwaardigheid van negen klompen met een zeiltje, evenveel als de letters van Panta rhei. Zijn inspanningen werden beloond want zijn vaartuigen hielden zich reeds kranig in het bad en drijven nu parmantig stabiel op de Hummelse Bekke.

https://kunstwandelroutehummelo.nl/

Lang geleden

Goh, lang geleden dat ik nog eens zo’n transistor zag. Ik had ooit ongeveer zo’n model. Met een oordopje, één oordopje. Wat een muzikale vrijheid verschafte zo’n ding je toch: je kon waar je wilde naar ‘jóuw’ muziek luisteren terwijl je moeder via de grote radio gewoon naar haar programma’s kon luisteren. Zouden ze nog ergens gemaakt worden? Nee, dat zal in dit internettijdperk wel niet.

Echte sprookjes

Sprookjes zijn naar mijn smaak pas écht echt wanneer ze sprookjesachtig geïllustreerd zijn. Als kleine jongen vond ik de tekeningen die Anton Pieck maakte bij de sprookjes van Grimm van een onheilspellende schoonheid. Van veel Europese illustraties gaat die, in tegenstelling tot de circuskleurige Disney-varianten ervan, óók uit.

Vraagje

Wat denkt u (wat een mens zich zoal af kan vragen, hè): zouden mensen met een minderwaardigheidscomplex én achtervolgingswaanzin bang zijn dat ze alleen maar door onbelangrijke mensen worden achtervolgd? 

Minst nabij

Moet weer grinniken nu ik in mijn archief een mail van Jan Lampo, een echte Antwerpenaar, tegenkom waarin hij Bergen op Zoom omschrijft als onze minst nabije voorstad.

Een keurige brief

We kregen als bewoners van de Bourlastraat een keurige brief van De Lijn waarin werd uitgelegd dat begonnen wordt met de aanpak van het kruispunt Frankrijklei/Bourlastraat (er gaan sporen en wissels vervangen worden) die mogelijk af en toe voor geluidshinder en verkeersoverlast kan zorgen. “Ha, een fluitje van een cent,” denk ik dan als ervaren Bourlastraatbewoner. Aan het begin van deze eeuw waren er immers gedurende jaren zware werkzaamheden voor de deur toen hier de Gasthuistunnel werd aangelegd. Voor een paar weken wat geboor en geklop op het kruispunt draaien wij dus onze hand niet om….

Cinema Navelpluis: In een andere tijd

 

Komische humor

Kwam op een rommelmarkt een paar ingebonden oude jaargangen van het tijdschrift Piccolo tegen. Al bladerend in een nummer uit september 1961 kom ik op een ouderwetsche moppenpagina een eigenlijk nog best wel leuke grap tegen….

Oranjeborstje

Kijk nou toch eens welk een beeldschoon wezentje mijn pad kruiste. Een jong en onverschrokken exemplaar van de erithacus rubecula, zo mooi hoog op zijn pootjes. Wat me weer frappeert is de eenduidigheid waar het diertje in de meeste talen mee wordt benoemd. Het Latijn geeft het rood al aan, en dat gebeurt ook in bijvoorbeeld het Engels (redbreast, al is robin gebruikelijker), het Duits (Rotkelchen), het Italiaans (pettirosso), het Spaans (petirojo) en het Frans (rouge-gorge). Typisch, want de borst van het roodborstje is toch eigenlijk eerder oranje dan rood....

Misplaatste dieren

De film begint met beelden uit Midden-Amerika, waarover een stem zegt: “Guatemala, a strange and beautiful country, many thousands of miles away. [….] In the heart of its impenetrable jungle stand the ruins of all that is left of an ancient Mayan civilization.” Tarzan And The Green Goddess  speelt zich, zoveel moge duidelijk zijn, af in Guatemala. Dat weerhield regisseur Edward A. Kull (geen grootheid) er niet van het begin van de film lustig te voorzien van beelden van een neushoorn, leeuwinnen, gnoes, kafferbuffels en giraffen. Allemaal dieren die alleen maar voorkomen in….Afrika.

https://www.youtube.com/watch?v=w_9Q9tMYsGM

Driemaal is scheepsrecht

Men zegt wel eens dat poezen meerdere levens hebben. Oscar had er in elk geval minstens drie. Hij was de scheepskat aan boord van het Duitse slagschip Bismarck, dat in 1941 werd gekelderd door de HMS Cossack. Slechts 115 van de 2100 bemanningsleden van de Bismarck overleefden. Maar ook Oscar werd levend uit het water gehaald, waarop hij de scheepskat van de Cossack werd. Dat schip werd later bij Gibraltar getorpedeerd door de Duitse onderzeeër U-563, hetgeen 159 zeelieden het leven kostte. Wie overleefde weer? Oscar, die geloof het of niet, vervolgens óók het zinken van de HMS Ark Royal overleefde. Daarna mocht hij, ondertussen Unsinkable Sam gedoopt, uitbollen in het Home for Sailors in Belfast, waar hij in 1955 overleed. Wat een prachtverhaal….

https://de.wikipedia.org/wiki/Bordkatze_der_Bismarck

Huisje gevonden

Het huisje op de hei is gevonden. Hans Mellendijk wist al snel te melden dat het een liedje was van Louis Noiret, door de vertolker zelve gecomponeerd op een tekst van Kees Pruis. Zo zien we weer dat we elke dag wel iets opsteken. Dat Noiret ook een van de makers was van de volkse klassieker Bij ons in de Jordaan bijvoorbeeld. Het huisje op de hei begint in dit filmpje uit 1934 op minuut 4:40:

https://www.youtube.com/watch?v=eU7LF_gZn0w

Onvindbaar huisje op de hei

Ineens moest ik denken aan een liedje dat pa wel eens zong toen we klein waren, maar ik kon het nergens vinden. Herinnerde ik het me wellicht verkeerd, of was het misschien een eigen verzinsel? Toen ik er mijn broer naar vroeg wist ook hij het onmiddellijk te zingen.

Jij krijgt van mij een huisje op de hei,
’t Is zo’n aardig ding voor ons bei.
'k Heb zojuist de sleutel gehaald,
en een maand vooruit betaald.

Ik neem een hond,
Jij krijgt een kat.
‘Welkom’ met grote letters op de mat.
En als het meezit komt er snel familie bij
in ons huisje midden op de hei.

Maar ook Peter kon er op het wereldwijde web niets over vinden. Was het een liedje van Max van Praag? Van Bobbejaan Schoepen? Ons pa was van 1916. Is er onder de lezers van deze Gemengde Berichten mogelijk iemand die de tekst herkent en er meer over weet?

Gevleugelde verrassing

Een mooie, gevleugelde, verrassing bij Bibliotheek Permeke: Erki De Vries en Freija Van Esbroeck van het collectief withwit bouwden een houten constructie met heel veel draadjes en katrollen, een sturend wiel dat langzaam ronddraait en daarin een enorme vogel met kleurrijk verenpak en statige vleugelslag. 

www.withwit.be

Meer dan tienmaal

De totale oppervlakte van alle voetbalvelden in Vlaanderen bedraagt meer dan tienmaal die van de stad Antwerpen.... 

In de Finse wouden

In Het Hoge Noorden plaatst Sari Viren beeldschone beelden op het wereldwijde web van dieren die haar wildcamera vastlegt in de Finse wouden:

https://www.youtube.com/watch?v=Drp-t6T-sgc

Momentopname

De nabije cultuurdragers zijn hic et nunc The Tarzan Collection (met Johnny Weismuller en niet Wessmuller zoals op de doos staat), Zo worden jaren tijd – Gedichten 2022-1955 van Cees Nooteboom, Trans-Europe Express van Kraftwerk en De rokken van de ui van Günter Grass.

Toch duidelijk

Andere namen kunnen voor verwarring zorgen. Zo reisde ik eens fors om teneinde in Geraardsbergen te geraken, terwijl het meest nabije station nochtans Grammont was. Maar ik wist niet dat Geraardsbergen in Wallonië, waar ik mij toen bevond, Grammont heet. Aix-la-Chapelle kan ook voor verwarring zorgen voor wie naar Aken wil. München heet in het Italiaans Monaco, en Milaan in het Duits Mailand. Ga er maar aan staan. In vergelijking daarmee vind ik het bordje dat ScotRail op het perron van Inverness bevestigde toch duidelijk vermits de naam van het stadje in het Engels én het Gaelic wordt vermeld en dan valt op dat Inbhir Nis ter plekke vrijwel hetzelfde klinkt als Inverness.

De grootste

In onze contreien is van de echte standvogels de oehoe (Bubo bubo) de grootste roofvogel. Tot zover dit Gemengd Bericht.

Reuzendeur

De Basilica di Santa Petronio aan de Piazza Maggiore in Bologna is mondiaal gezien een van de grootste kerken, en in de praktijk zelfs de grootste parochiekerk ter wereld! Kijk alleen maar eens naar het dwergachtige ventje dat ik hier ben tegen de achtergrond van die reusachtige toegangsdeur. Hier vond de laatste kroning van een keizer van het Heilige Roomse Rijk plaats, toen paus Clemens VII Karel V tot die functie verhief.

Bijna aaibaar (56)

 

Ouderwetsch zoeken

In gemoede vraag ik me af of mensen die in deze eeuw het levenslicht zagen nog weten hoe je de weg in een bibliotheek kunt vinden aan de hand van zo’n mooi kaartenbaksysteem. 

Vreemde woensdagen

Leerde terloops dat woensdag in het Pools środa is. Daar herken ik niets in, zoals dat wel het geval is bij Wednesday. Eens gaan nazoeken hoe de dag in andere talen heet. In het Deens heet hij, dat komt dicht bij het Nederlands, onsdag, in het Fins keskiviikko en in het Turks carşamba. Het viel me op dat de naam in veel talen met een m begint: mercoledi (Italiaans), mercredi (Frans), miércoles (Spaans), miovikudagar (IJslands) en Mittwoch (Duits).

Verdwenen ramen

Toen ik de vrijgekomen ruimte op de hoek van de Jezusstraat en de Meir zag, en de zijkant van dat plots zichtbare gebouw, moest ik onwillekeurig denken aan de verzameling verdwenen deuren en ramen die ik ooit opzette:

http://vanisheddoors.blogspot.com/

Welkom

Klachten / Opmerkingen / Suggesties. Ze zijn welkom. Je raakt bijna ontroerd door zoveel uitnodiging tot meedenken. Wel jammer is dat nergens aangegeven wordt waar je je klachten, opmerkingen en suggesties hier kwijt kunt….

RK

Ik ben nog van een generatie die Dpl. Sld. is geweest. Ja ja, kinders: vroeger moesten jongemannen nog in militaire dienst als Dienstplichtig Soldaat. Wat me opvalt nu ik dat oude militair paspoort van me weer tegenkom is, los van het feit dat ik toen nog jong en mooi was en dat de nietjes waarmee mijn pasfoto in dat document werd gehecht zijn verroest, de vermelding RK. Zou ik, hetgeen in een essentie toch vooral protestantse natie als Nederland is niet verwonderlijk zou zijn, dáárom niet onmiddellijk tot opperbevelhebber zijn bevorderd?

Onderweg met de tram: Lijn 12 in Antwerpen

In Antwerpen onderhoudt Lijn 12 de verbinding tussen de haltes Astrid (Centraal Station) en Sportpaleis:

https://www.youtube.com/watch?v=3QDO7dtvO-c

 

Uit de kast (CXXIX): Paul Snoek

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Renaissance van Paul Snoek (Manteau, Brussel/Den Haag, 1963), waaruit ik op bladzijde 44 Een reus opensloeg:

Een reus kent zichzelf.
Hij zoekt een meisje zoet als een konijn
om weg te goochelen in en uit
de grote hoed van zijn hart.

Maar een reus is te hoog voor een meisje
en zij te blauw van onderdanigheid.

Het ras der reuzen sterft uit. Spijtig,
want hij kan zijn ogen openrekken
als spek en zijn spieren als slangen
doen spelen, tot vervelens toe.

Een reus is op ijskreem verlekkerd
en op honing van dikke hommels,
die de longen van de rots doen brommen
als dwergen in een waterdichte kerker.

Een reus weet wat hij wil.

Wat een verschil

Je staat niet altijd stil bij de soms best wel grote verschillen tussen buurlanden. Neem het rijbewijs. In Nederland moest je dat, aangenomen dat je je per automobiel op de openbare weg wenste te begeven, in 1927 al hebben. Om een rijbewijs te krijgen, moesten mensen een verplichte medische keuring ondergaan en rijexamen doen. Het rijbewijs werd pas in 1967 geïntroduceerd in België, maar ook toen kon je gewoon naar het gemeentebestuur stappen om het document aan te vragen. Het rijexamen volgde er pas in 1977.

Dankbetuigingen

In de aan de Heilige Antonius toegewijde kapel van het Kapucijnenklooster aan de Ossenmarkt hier in Antwerpen is het aantal dankbetuigingen dat tegen de wanden aan werd gebracht waarlijk indrukwekkend. Veel ontroerende getuigenissen van onbekende aflijvigen. Dank aan Hem die niemand verstoot bijvoorbeeld, of Ik vroeg eene gunst en bekwam ze. Of Gedachtenis van een dankbaar hart. Veel recente zijn er evenwel niet.