Allochtonen in Brabant

Bezig in Blits!, een leuk boekje van Wim Daniëls vol aardige weetjes. Een voorbeeld. In 1959, ik was 5, verscheen het rapport De allochtonen in Brabant. Ondertussen wil men af van het gebruik van dat woord, maar in 1959 werden met allochtonen geen Marokkanen bedoeld maar….alle Nederlanders die geen Brabander waren en in Noord-Brabant als ‘import’ werden ervaren!

https://twitter.com/wimdaniels/status/793517276351885312

Onzekere navel

De Britten denken nog steeds dat ze de navel van de wereld vormen. Terwijl Harvey Kubernik in 1967 – A Complete Rock Music History of the Summer of Love al schreef: ‘By the time of Something Else, chief songwriter Ray Davies has developed the character-driven narrative song into a high-modernist genre of its own, delivering a baker’s dozen portraits of an England very unsure of what was looking back in its national soul’s mirror.’ We zijn ondertussen 52 jaar verder en Sir Ray had toen voor The Kinks nog niet eens Arthur – Or the Decline and Fall of the British Empire gecomponeerd maar die onzekerheid over het eigen spiegelbeeld is er in die vermolmde klassenmaatschappij aan de andere kant van de Noordzee in deze Brexit-tijden zeker niet kleiner op geworden. Die liedjes van Ray Davies blijven natuurlijk parels.

De boom was er eerst

Het scheelt een plaats om wat pintjes weg te zetten en dus een beetje omzet maar ook in de horeca bestaat voeling met de natuur: de boom was er éérst dus daar pas je je terras aan aan!

Niet gans zwart

Op het perron van Bergen op Zoom viel me nu pas, en ik heb daar toch ontelbare malen naar opgezien, op dat de streepjes op de wijzerplaat bláuw zijn en niet – zoals de wijzers – zwart. Zou dat een nieuw ontwerp zijn waarvan de introductie me ontgaan is of heb ik al die jaren gewoon niet goed gekeken?

Oude vogels

Flamingo’s, en dat is niet zo bekend, kunnen erg oud worden. Zestig jaar is geen uitzondering. Ze vormen overigens een oude groep: er zijn fossielen gevonden die teruggaan tot het Mioceen (ongeveer 10 miljoen jaar geleden). Tot zover dit Gemengd Bericht.

Betekenisverlies

Sommige woorden raken volledig betekenisloos omdat ze te pas en te onpas worden gebruikt. Wanneer politici hun medeleven met iets willen betuigen zeggen ze dat ze geschokt zijn. Niemand die die term nog ernstig neemt. Hetzelfde geldt modieuze linksige termen als verbinden en inclusief (besturen). Of de uitdrukking ranzig als men het niet eens is met de teneur van een tekst. Verlies of een nederlaag is tegenwoordig zuur. En ze papegaaien elkaar allemaal na. Zucht….

Even wennen

Het stilleven van dennenappels en tak dat Geertje op de lavabo in de hal creëerde heeft in het rappe voorbijgaan wel iets weg van een enorm insect….

Mooie lettertypes (91)

Die Natur ist ohne Mitleid

Terwijl we bij opkomend water langs het strand kuierden spoelde er een kadaver van een bruinvis aan. Het was van een bizarre schoonheid, een modern kunstwerk welhaast….

Evangelieweer

Een van de oudste weerwijsheden, van Jezus Christus zelve nota bene, is al te lezen in het Evangelie volgens Matteüs (16:2-3). Daar moest ik aan denken toen ik van Hans Mellendijk dit fraaie avondrood in de Achterhoek te zien kreeg, en het ochtendgloren hier in de stad een eveneens rossige gloed had.

Dunum en afgeleiden

In Keltische tijden heette een stad gewoon stad, dunum. Toen er meer en betere communicatie ontstond, dat was al voor de komst van de Romeinen, en de mensen meer dan één dunum leerden kennen moesten ze gaan nuanceren. Zo werd in het geval van Lyon bijvoorbeeld de naam van de god Lug aan dunum toegevoegd. Het leuke is dat er nog steeds steden gewoon dunum heten, alsof er geen andere zijn: Dun in Noord-Frankrijk, Thuin (daar ben ik op de foto) in België en Thun in Zwitserland zijn daar voorbeelden van.

JACE van de Ven over Nederzettingen

Brabant Cultureel ruimt plaats in voor een mooie bespreking van mijn bundel Nederzettingen door JACE van den Ven:

https://www.brabantcultureel.nl/2019/01/19/column-grafheuvels/

Dinsdag sneeuwdag

Onschuldige rivier

Een van de manco’s van Antwerpen is en blijft vooralsnog toch het ontbreken van een brug over de Schelde. De rivier zelve kunnen we niets verwijten vermits ze wel onder bruggen door stroomt in Doornik, Oudenaarde en Gent. Daar moest ik even aan denken toen ik voor de Erasmusbrug in Rotterdam stond en daarachter al weer de Willemsbrug zag. Die des avonds (zie foto hieronder) overigens aardig aangelicht wordt.

Aan de boorden van de Maas

Iedere keer als we in Rotterdam zijn ziet de Maasstad er weer nét iets anders uit. Wat mij betreft blijft het qua nieuwbouw en ruimtelijke ordening de meest interessante stad van Nederland….

In ere te herstellen

Wanneer je op Google naar de betekenis van Sapperdeflap, een bekende uitspraak van Pipo de Clown, zoekt krijg je ook ‘tussenwerpsel uit een rode mond in een wit gezicht’. Grappig. Ik vind eigenlijk dat (om een tegenwicht te bieden aan shit, fuck of O My God) Sapperdeflap meer gebruikt moet gaan worden. De wereld zou er een stuk vriendelijker door worden….

Op het herfsthooi

Ook op het herfsthooi (hypericum androsaemum) blijven, zo bemerkte ik in de Kruidtuin, regendruppels heel lang heel mooi liggen.

Schrikken

Als buurtbewoners zijn we ondertussen aan het beeld gewend, maar nog steeds zijn er mensen wier hart even overslaat als ze denken dat op de bovenste verdieping van dit gebouw iemand op zijn handen balanceert….

Nederzettingen besproken

Peter J.R. Vermaat bespreekt in Meander Magazine mijn bundel Nederzettingen. Met name over de titelreeks is hij te spreken. Nadat hij het slotvers daarvan heeft geciteerd klinkt het: ‘Met wat dan begint, is het voorafgaande meteen afgelopen. We weten hoe het gegaan is, zou je kunnen zeggen. Tegelijkertijd schreeuwt zo’n abrupt einde om een vervolg, om een duiding in taal. De dichter laat de lezer achter met honger naar meer. Dat mag een prestatie heten qua compositie. [….] Ook de taal heeft een kwaliteit: die van klank. Veelvuldig terugkerende klinkers en medeklinkers maken de verzen krachtig in de mond.’

https://meandermagazine.nl/2019/01/bert-bevers-nederzettingen/

Vraagje

Ze zíjn er niet meer, maar soms vraag ik me af hoe lang telefoonboeken ongeschonden zouden blijven in telefooncellen indien die wél nog zouden bestaan….

Hopsakee in Den Hopsack

De Vereniging van Vlaamse Letterkundigen brengt op donderdag 31 januari ter gelegenheid van Gedichtendag in literair café Den Hopsack aan de Grote Pieter Potstraat 24 in Antwerpen Hopsakee in Den Hopsack – Negen genegen Dichters met Fatena Al Ghorra, Ruth Lasters, Anne Meerbergen, Leen Pil, Bert Bevers, Frans August Brocatus, Frank Decerf en René Hooyberghs. Die avond wordt ook Verhalen van de zandloper voorgesteld van de vorige week overleden dichter Guy Commerman. Die bundel, die Guy zelf nog in handen heeft gehad, verschijnt postuum bij Uitgeverij Kleinood & Grootzeer. De poëzieavond, die om acht uur begint, wordt muzikaal omlijst door pianist Mark Clement en gepresenteerd door Roger Nupie.

https://www.poezieweek.com/activiteit/gedichtendag-in-den-hopsack-antwerpen/

Eenkennig

Nog maar eens een voorbeeld van het gegeven dat België geen echt land is, maar bestaat uit verschillende democratieën met andere gewoontes en talen: slechts 1 (lees: één) procent van de huwelijken in België wordt voltrokken tussen een Vlaming en een Waal....

A propos

Over Johan en de Alverman gesproken: Italiaanse generatiegenoten herinneren zich die serie ook vermits Gianni e il magico Alverman aan gindse zijde van de Alpen een succes was. Nagesynchroniseerd uiteraard, al bleven Malapata klingkling en Fafifurnik wel gewoon Malapata klingkling en Fafifurnik….

https://www.youtube.com/watch?v=NrlTFoDYlsM

Scheiding

De Vlaamse jeugdserie Kapitein Zeppos behoort (met Johan en de Alverman) tot mijn jongensherinneringen. De reeks was succesvol: ze werd behalve in Vlaanderen uitgezonden in Australië, Canada, Egypte, Engeland, Finland, Hongkong, Ierland, Jamaica, Japan, Nederland, Nieuw Zeeland, Nigeria en Zweden. Om even aan te geven dat België ook tóen al de facto een gescheiden land was: Kapitein Zeppos werd nóóit uitgezonden in Wallonië….

Mooie zaden

Kunstenaar Ermias Kifleyesus wil met Beautiful Seeds de kracht van de EU om mensen en gemeenschappen met elkaar te verbinden in de verf zetten. Dat las ik pas nadat ik het werk bestudeerd had, hoor. Eigenlijk dacht ik dat het – met die vage contouren van het koninklijk paleis – een verbeelding was van hoe België met plakband, spuug en touw bijeen wordt gehouden….

Het Glazen Plafond

Zien en gezien worden. Alsof we die uitdrukking vorm wilden geven fotografeerden Hans Mellendijk en ik elkaar door Het Glazen Plafond. Al was het dat alleen voor mij, want van bovenaf bezien was het natuurlijk een Glazen Vloer….

Ongebruikelijk

Je ziet wel vaker van die 2 halen 1 betalen-achtige advertenties, maar nu troffen we een toch wel zeer ongebruikelijke aanbieding: Bij aankoop van een braadworst + 1 uur gratis schaatsen….

Verdwijnpunt

Van Fleurs du mal – Magazine for Art & Literature  maakt vanaf heden mijn gedicht Verdwijnpunt (geschreven bij een foto van Hartmut De Maertelaere) deel uit:

https://fleursdumal.nl/mag/bert-bevers-verdwijnpunt-gedicht

Momentopname

De nabije cultuurdragers: het album Sleep van Max Richter, De man van haar leven van Leen Huet, Miroirs – Gedichten vanaf 1946 van Christine D’haen en Die Schnelldampfer Bremen und Europa – Höhepunkt und Ausklang einer Epoche van Arnold Kludas.

Fleurig

Het Centraal Station ziet er dankzij de versieringen die de Chinezen er weer hebben aangebracht vanuit de Zoo bezien bijzonder fleurig uit. Op 5 februari zal het in het nabije Chinatown opnieuw het nodige vuurwerk geven want dan begint voor onze oosterse vrienden 2019 pas.

Blaffetuur

Het is de facto een bijna uitgestorven woord, maar in Antwerpen hoor je mensen het nog wel eens over blaffetuur of blaftuur hebben. In de Gouden Gids is het als trefwoord niet meer te vinden en blaftuurmaker L. Van Gaubergen is ook niet meer te vinden in de Victor Driessensstraat. Zijn reclameplaatje zag ik wel nog. Op….een blaffetuur natuurlijk!

Mooie lettertypes (90)

Hermetisch

Zomaar even terug naar 2012, naar de Kunstwandelroute Hummelo bij de Enghuizer dialogen III | De muurbloemlezing, het samenwerkingsproject van de Omsmeders met beeldend kunstenaar Jan Opdam dat hermetische poëzie opleverde: toegoed keerhoop beterstrijd nachtjammer scheurgrens trotsangst lotswoede dieptelust zieletocht:

http://enghuizerdialogen.blogspot.com/p/enghuizer-dialogen-ii.html

Fries

De meeste oorspronkelijke Nederlanders weten dat beppe Fries is voor grootmoeder. Het woord is buiten Friesland wel bekend, maar wordt er niet gebruikt. Leer uit het Leenwoordenboek dat er sowieso weinig Friese leenwoorden zijn. Deinen, feeks, gier, krioelen en sjokken. Veel meer zijn er volgens auteur Nicoline van der Sijs niet. Er is er nog een waarvan ik eigenlijk altijd aannam dat het eerder uit Vlaanderen afkomstig was (en omdat het stripblad zo heette dat ik als jongetje samen met de Kuifje nog eerder las dan de Sjors of de Pep): ook robbedoes is een Fries woord!

Onbebouwd

Via Google Maps zo door Nederland zwervend ook even opgezocht of er straten zijn die mijn familienaam dragen. En jawel hoor: in Roermond heb je een Minister Beversstraat en in Enschede een Wethouder Beversstraat. In Geleen heb je zelfs gewoon de Beversweg, maar er zijn niet veel mensen die die als adres hebben vermits er geen bebouwing langs is.

Linkse naamgevers

Goed, je hebt een paar plaatsen waar een minister-presidentenbuurtje te vinden is zoals Sint-Oedenrode en Vlijmen waardoor er een Calslaan, een Marijnenstraat en een Van Agtlaan bestaan maar voor het overige is het hard zoeken naar straten die naar een niet-socialistische premier zijn vernoemd. In Hoofddorp is een Biesheuvelstraat, in Zutphen een Jelle Zijlstrapad en in Oosterbierum een Dr. Jelle Zijlstraleane maar dat is het zo’n beetje. Nederlandse straatnaamambtenaren zijn vermoedelijk veelal links want van Amstelveen tot Vlissingen en van Almere tot Zuidhorn zijn er over plaatsen als Hardinxveld-Giessendam en Woerden straten naar Willem Drees vernoemd, en alleen al in Amsterdam, Dordrecht, Eindhoven, Gorinchem, Oosterhout, Roermond en Zwolle heten pleinen en straten naar Joop den Uyl.

Leuke woorden

Boddepad, haarwild, moutstorting, opperdoezer, reuzendrager, steppeslurfhondje, werkwind, zeepoliep.

Verrassend

Kwam op sMelssleMs een filmpje uit 1965 tegen van Frank Sinatra die in de studio It Was A Very Good Year opneemt. Als hij klaar is met inzingen informeert hij hoe lang het nummer duurt. What’s the time on that? vraagt hij de technicus. 3:20? Die antwoordt: 4:12. Waarop Sinatra verrassend (een dergelijke kennis had ik in hem namelijk niet vermoed) mompelt: 4:12? That’s longer than the first act of Hamlet….

https://smelsslems.blogspot.com/2019/01/zondagclip-it-was-verry-good-year-frank.html

Over afwezigheid

Interessante redenering van Rik Torfs over de mystieke afwezigheid van God in Kardinale deugden – Een inleiding tot het moderne leven: ‘Een mens is niet in staat afwezigheid te verbieden. Niets is zo ongrijpbaar als afwezigheid. Wie haar weg wil, het tegendeel zoekt van wat ze is, komt uit bij aanwezigheid, wat nog gevaarlijker lijkt. Juist omdat ware religie het niets aandurft, kan ze nooit alles verliezen.’ Het lijkt wel poëzie. Hetgeen me aan de dichter Jacques Hamelink doet denken. Die schreef ooit: Afwezigheid is nog geen bewijs van niet bestaan.

Uit de kast (LXXX): Edwin Hoornaert

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer is dat Wij vreemden van Edward Hoornaert (Uitgeverij Kleinood & Grootzeer, Bergen op Zoom, 2016), waaruit ik op bladzijde 8 het gedicht In lichterlaaie opensloeg:

voor elk huis een andere rots

waarop het ei gebroken wordt

een ander groen waarin het vuur

verscholen ligt

voor elke deur een andere hand

die huivert en toch opengaat

een ander hoofd dat knikt en spiegelt

wat in lichterlaaie staat: hij die het glas heft

op wie zichzelf ten gronde richt

Jeugdsentiment

Bij het aanschouwen van deze etalage zag Geertje zich ineens weer als meisje in de weer met hengeltje en magnetische waterbewoners….

Reflectie

Lievelingsdag

Wat een pareltjes heeft A.A. Milne ons toch nagelaten:

 “What day is it?” asked Pooh.

“It’s today,” squeaked Piglet.

“My favorite day,” said Pooh.

Reflex

Natuurlijk weet ik ondertussen heus wel wat Free Wifi betekent maar ik heb wanneer ik die mededeling zie nog steeds de reflex in een verontwaardigde modus te schieten omdat ze me doet denken aan ongelukkige vastgehouden zeezoogdieren (Free Willy) of onterecht gevangen gezette activisten (Free Nelson Mandela)….